ULUSLARARASI İŞLETMECİLİK FAALİYETLERİNDE YÖNETİMİN ROLÜ

Yönetici proaktif etkenler nedeniyle, sorumluluk üstlenip yabancı pazara giriş çabalarını başlatmaya karar verebilir. Reaktif etkenler ise işletmeyi, dolayısıyla yöneticiyi yabancı pazara girme konusunda zorlayan etkenlerdir. Bir başka ifadeyle, reaktif etkenler yöneticiyi yabancı pazara giriş kararı almak zorunda bırakan koşullardır. Başlıca reaktif etkenler rekabetin aşırı yoğunlaşması, fazla üretim kapasitesi, durağan veya düşme eğiliminde olan satış hacmi, yerel pazarın doymuşluğu, hedef pazara veya limanlara yakınlık şeklinde sıralanabilir (Czinkota, Ronkainen ve Moet, 2011: 430).

Stratejik esneklik, işletmenin bilgi ve becerilerini kullanarak örgütsel amaçlarını sürekli olarak optimize etmek suretiyle çevresel belirsizliklerle başa çıkabilme becerisini ifade eder.

Matrise göre işletmeler, pazara nüfuz etme, pazar geliştirme, ürün geliştirme ya da çeşitlendirme çabaları ile rekabetçi üstünlük elde edebilirler. Pazar kaybetme rekabetçi üstünlük elde edebilmek için geçerli bir kavram değildir. Doğru cevap C’dir.

Çeşitlendirme stratejisinde işletme, aynı anda hem mevcut ürün/hizmet karmasını hem de mevcut pazarını değiştirir. Bu iki temel değişikliğin eşzamanlı olarak gerçekleştirilmesi bu strateji tercihinin riskli olarak algılanmasının temel nedenidir.

İş çevresi işletmeyle doğrudan temas halinde olan ve işletmenin rutin faaliyetlerini anında etkileyebilen çevre; genel çevre ise işletmenin performansını dolaylı yoldan etkileyen faktörlerden oluşan çevre anlamına gelmektedir. İş çevresi için mikro çevre, görev çevresi, sektör çevresi kavramları da kullanılmaktadır.

Politik faktörler, işletmelerin faaliyet gösterdiği ortamlardaki yasal ve düzenleyici değişkenler ifade eder. Siyasi kuruluşlar ve özel çıkar grupları yerel, ulusal veya uluslararası olayları yönlendirebilirler. Doğru cevap A'dır.

Karar verme yetkisinin merkezileşmesi ve diğer birçok unsur işletme türlerinde küreselleşme ve yerelleşmenin baskısına göre belirlenmektedir. Bu baskılar doğrultusunda, söz konusu unsurun düzeyi bu işletmelerde yüksek-yüksek-düşük-orta şeklindedir.

Uluslararası yatırım, işletmelerin sermaye, teknoloji, yönetsel yetenek ve imalat altyapısı gibi varlıklarının baska bir ülkeye aktarılması ya da baska bir ülkeden bu türdeki varlıkları satın alması demektir.

İşletme yöneticileri, maliyetleri düşürmeye yönelik ya da işletmenin ürün ve hizmetlerine değer katmak suretiyle fiyatların yükseltilmesine olanak sağlayan stratejiler geliştirmek suretiyle kârlılık artışı hedefleyebilirler. Ayrıca zaman içerisinde yönetmekte oldukları işletmenin kârlılık büyümesinin yakalanabilmesi için mevcut pazarda daha fazla ürün satılması ya da yeni pazarlara girilmesi gibi stratejiler de takip edilebilir. İşletmenin faaliyetlerini uluslararası boyuta taşıması bir taraftan kârlılığa olumlu etki yaparken bir taraftan da kârlılık büyüme oranlarını artırılabilir.

Reaktif etkenler şunlardır: yoğun rekabet, üretim fazlası, fazla/atıl kapasite, durağan/düşen satış hacmi, doymuş iç pazar ve hedef pazara/limanlara yakınlık.

Proaktif etkenler şunlardır: kar avantajı, özellikli ürün üretimi, teknolojik üstünlük, olumlu bilgi asimetrisi, vergi avantajları ve ölçek ekonomisi. 

A şıkkında verilen doymuş iç pazar reaktif etkenlerden biridir. Doğru cevap A şıkkıdır.  

Yabancı pazara girişte tercih edilebilecek bir başka yol lisans anlaşmalarıdır. Lisans anlaşması lisansör olarak adlandırılan bir işletmenin entelektüel varlıklarının kullanım hakkını belli bir ücret karşılığında lisansiye olarak adlandırılan işletmeye vermesine dayalı anlaşmadır. Anlaşma kapsamında lisansiyenin lisansöre ödediği ücret royalte olarak adlandırılmaktadır. Lisans anlaşmasına konu olan entelektüel varlıklar arasında teknoloji, çalışma yöntemi, patentler, telif hakları, marka hak ve adları yer alır.

Politik faktörler, işletmelerin faaliyet gösterdiği ortamlardaki yasal ve düzenleyici değişkenleri ifade eder. Doğru cevap B seçeneğidir.

Demografi (Nüfusbilim), nüfusun yapısını, durumunu, dinamik özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.

Etkinlik, genel olarak örgütün hedeflerine ulaşırken kaynaklarını nasıl kullandığı ile ilgili bir kavramdır. Örgütsel faaliyetler yerine getirilirken kaynaklar boşa sarf ediliyor ya da atıl kalıyorsa, bu durumda örgütün yönetsel anlamda etkinliğinin düşük olduğu söylenebilir.

İşletmenin mevcut ürün/hizmet karmasının ve aynı zamanda mevcut pazarının değiştirilmesini gerektirdiği için çeşitlendirme stratejisi riskli bir strateji olarak kabul edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Ortak girişim türleri ileriye doğru bütünleşmeye dayalı ortak girişim, geriye doğru dikey bütünleşmeye dayalı ortak girişim, geri satın alma amaçlı ortak girişim ve çok katmanlı ortak girişim şeklinde sıralanmaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Küreselleşmeyi çekici kılan etmenler;

Sanayileşmiş ülkelerdeki gelir düzeyinin benzeşmesi, Hindistan ve Çin gibi gelişmekte olan ülkelerdeki  orta sınıfın gelir düzeyindeki olumlu gelişmeler

Dünya genelinde tüketici tercihlerinde ve yaşam  tarzlarında görülen eşbiçimlileşme eğilimi

Dünya çapında ticaret hacminin artması ve işletmeler arası stratejik işbirliklerinde görülen sayısal gelişmeler

Finansal piyasaların küreselleşmesi, teknoloji ve ulaştırma alanında yaşanan ilerlemeler

Uluslararası ticaret engellerinin zayıflaması, daha  açık piyasa yapısı, özelleştirmeler aracılığıyla devletin
ekonomideki baskın konumunun zayıflaması

Çin ve Endonezya gibi üretken ve düşük maliyetli emeğe dayalı ekonomilerin gelişmesi

Maliyet Liderliği Stratejisi

Adından da anlaşılabileceği üzere maliyet liderliği stratejisinin temel odağı işletmenin maliyetlerinin düşürülmesidir. Bu stratejiye göre işletme maliyetlerini, rakiplerinin maliyetlerinin altına çekmeye çalışır. Bu sayede daha düşük maliyetlerin getirdiği fırsatlardan yararlanarak rekabet üstünlüğü elde etmeye çalışır. Burada belirtilmesi gereken önemli nokta, maliyetler düşürülürken ürün ve hizmet kalitesinden taviz verilmemesi gerekliliğidir. Maliyet liderliği stratejisi, işletmenin farklı fonksiyonel alanlarında etkinlik artışı, sıkı maliyet denetimi ve maliyet minimizasyonu gibi konularda yoğun çaba göstermesini gerekli kılar.

Ortak girişimin temel özellikleri, bir başka ifadeyle ortak girişim tanımında üzerinde durulması gereken bazı önemli noktalar aşağıda sıralanmaktadır.
• Ortak girişim iki veya daha fazla işletmenin ortak yatırımını gerektirir,
• Bağımsız bir tüzel kişiliğe sahiptir, ortaklardan hiç birine tam olarak ait değildir,
• Tüm ortaklar denetim hakkına ve sorumluluğuna sahiptir,
• Ortaklar yasal olarak bağımsız işletmelerdir ve
• Ortaklardan en az birinin genel merkezi ortak girişimin kurulduğu ülke dışında yer almaktadır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.