MÖHUK m. 9, f. 1 uyarınca “Hak ve fiil ehliyeti ilgilinin millî hukukuna tâbidir”. Dolayısıyla sözleşme taraflarının ehliyetine ilişkin bir uyuşmazlıkta, vatandaşlıkları dikkate alınmak suretiyle millî hukukları tespit edilecek, söz konusu hukukun yabancı bir devlet hukukunu işaret etmesi durumunda atıf da dikkate alınacaktır. Örneğin, taraflarından birinin Alman vatandaşı, diğerinin Türk vatandaşı olduğu bir sözleşme ilişkisinde, Alman tarafın ehliyetine ilişkin bir uyuşmazlık gündeme gelirse, kişinin ehil olup olmadığının tayininde Alman hukuku uygulanır

Tahkim, tarafların
hukuk kültürlerine
ve uyuşmazlığın
özelliklerine göre
kurgulanabilen
esnek bir yargılama
yöntemidir.

Teamül hukuku, belli bir toplum veya grupta sürekli uygulanan ve uygulamanın zorunlu olduğu kabul edilen yazılı olmayan kurallara denir. Örneğin buğday ticareti ile uğraşan tacirler arasında yükleme ve indirmeden doğan hamaliye masraflarının satıcı tarafından karşılanması gibi...

Sorumluluk miktarının hesabında esas alınan hesaplama değeri: SDR Birçok uluslararası sözleşmede olduğu gibi CMR’de de hesaplama birimi olarak orjinal ismi “Special Draft Rights” (SDR) olan Özel Çekme Hakı (ÖÇH) öngörülmüştür.

Tenfizi istenen ilâm, özel hukuk ilişkilerinden, yani medeni ve ticari konulardan doğan uyuşmazlıkları çözmek için verilmiş olmalıdır. Mahkemenin, adı ve niteliği önemli değildir. Buna uygun olarak, MÖHUK m. 50’nin ikinci fıkrasında, ceza kararlarında kişisel haklarla ilgili hükümler hakkında da tenfiz kararı verilebileceği ifade edilmiştir. Bazen ceza mahkemeleri, failin cezalandırılması yanında, zarar görenin ziyanını karşılayacak belli bir tazminatın ödenmesine de karar verebilmektedir. MÖHUK m. 50(2)’de de açıkça belirtildiği üzere, söz konusu kararın tazminata ilişkin hükmünün Türkiye’de tenfizi talep edilebilir. Ancak, sırf korkutma, caydırma veya iyileştirme gibi ceza amacı taşıyan parasal yükümlülüklere dair yabancı mahkeme kararlarının tenfizi mümkün değildir.

Milletlerarası Özel Hukuk yabancılık unsuru taşıyan işlem ve ilişkilerden doğan uyuşmazlıklarda yetkili mahkemenin ve uygulanacak hukukun tayini ile yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizini konu alan hukuk alanıdır. Milletlerarası Özel Hukuk kural olarak kaynağı itibariyle bir iç hukuk alanını ifade eder. Milletlerarası Özel Hukukun uygulama alanına giren uyuşmazlıklar yabancı bir ya da birden çok hukuk düzeniyle bağlantılıdır. Diğer bir ifadeyle yabancı unsurludur. Doğru cevap B'dir.

Antlaşma, satım sözleşmelerinin kuruluşu ile tarafların hak ve yükümlülükleri olmak üzere 2 yönünü düzenlemektedir. Antlaşmanın kapsamı, 4 konu ile sınırlandırılmıştır. Bunlar, Antlaşmanın sadece milletlerarası satımlara ilişkin hükümler içermesi, yalnız ticari satımlara uygulanması, belirli bazı sorunlara uygulanmaması ve taraflarca uygulanmasının bertaraf edilebilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Türk hukukunda atıf MÖHUK’un 2. maddesinin 3. fıkrasında hükme bağlanmıştır. Anılan hükme göre “[u]ygulanacak yabancı hukukun kanunlar ihtilâfı kurallarının başka bir hukuku yetkili kılması, sadece kişinin hukuku ve aile hukukuna ilişkin ihtilâflarda dikkate alınır ve bu hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanır”.

Verilen bilgiler ışığında patent, telif gibi konularda çalışmalar yapan kuruluş Dünya Fikri Mülkiyet Hakları Örgütüdür. Cevap D dir.

Ülkemiz uygulamasında, diğer anlaşmalarda olduğu gibi ticaret ile ilgili anlaşmalar da imzalanmaları sonrasında TBMM tarafından
uygun bulunmakta, ardından cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak yürürlüğe girmektedir.

“Yer itibarıyla yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hâllerde, taraflar, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşabilirler. Anlaşma, yazılı delille ispat edilmesi hâlinde geçerli olur.” hükmünü taşıyan MÖHUK m. 47(1)’in ilk iki cümlesinde, yetki anlaşmasının geçerlilik şartları belirtilmiştir. Bunları şu şekilde belirtebiliriz:
1. Yetki anlaşmasına konu borç ilişkisi yabancı unsur içermelidir: MÖHUK’da açıkça ifade edilen bu şartın bulunmaması durumunda taraflar arasında yapılan yabancı bir mahkemenin yetkili olduğuna ilişkin anlaşma Türk hukukunda geçerli değildir. Yabancı mahkemenin kendisini, bu anlaşmaya dayanarak yetkili kabul etmesi bu sonucu değiştirmez.

2. Uyuşmazlıkla ilgili münhasır yetkiye sahip bir Türk mahkemesi bulunmamalıdır: Aşağıda, yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de etki doğurması bahsinde değinileceği üzere, yabancı mahkeme kararına konu uyuşmazlığın Türk mahkemesinin münhasır yetkisine girmemesi gerekir. Aksi hâlde, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de bir mahkeme kararı gibi etkisi olmaz. Yetki anlaşmasına konu uyuşmazlığın da Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine girmemesi şartı bu konuyla uyumlu bir şekilde düzenlenmiştir.

Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi genel olarak 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda (MÖHUK) düzenlenmiştir. Türk hukukunda medeni usul hukukuna ilişkin temel kanun Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) iken, takip hukukuna ilişkin temel düzenleme İcra ve İflâs Kanunudur (İİK). Ceza yargılamasına ilişkin de Ceza Muhakeme Kanunu düzenlenmiştir.  Vatandaşlığın kazanılması, kaybedilmesi gibi konularda Vatandaşlık Kanunu'nda düzenlenmiştir.

Eşya taşıma sözleşmesinin tarafı olmamakla beraber, varma yerinde eşyanın kendisine teslim edileceği kişi gönderilendir.

CMR’nin metni, 1978 yılında Cenevre’de hazırlanmış ve akabinde Birleşmiş Milletler tarafından devletlerin imzasına sunulmuştur. Ülkemiz, 1995 yılında bu Sözleşmeyi imzalayarak taraf devlet olmuştur.