Hastalık etkenlerini vücutlarında taşıyıp başka hayvanlara bulaştıran omurgalı aracılara rezervuar veya rezervuar konakçı denir.

Atların viral arteritisi hastalığına neden olan virüs ailesi Arterivirus'tür.

Yeni doğan köpek yavrularının özellikle böbreklerinde oluşan nekroz ve kanama odakları karakteristiktir. Hastalığın kesin teşhisi virus izolasyonu ya da immunoşoresan yöntemi kullanılarak antijen tespiti ile yapılır.

Otovaksinasyon; hasta hayvanın kendi vücudunda gelişen virüslerden hazırlanan aşı ile aşılanmasını ifade eder.

Viruslar genel olarak 17-300 nm arasında değişen büyüklüklere sahiptirler.

Konjenital anomali: Yavrunun anne karnında gelişim döneminde değişik hastalık etkenleri, kimyasal maddeler veya radyasyon gibi fiziksel etkilere maruz kalmasına bağlı olarak ortaya çıkan gelişme bozukluklarına verilen addır.

Sınır hastalığı veya hairy shaker sendromu olarak da bilinen border disease, kuzularda konjenital enfeksiyona bağlı olarak gelişen düşük doğum ağırlıkları, kıl örtüsü bozuklukları, gelişme bozuklukları (konjenital anomali) ve sinirsel bulgularla ortaya çıkan viral bir enfeksiyondur. Genellikle erişkin koyunlarda hastalık bulguları görülmez.

Doğru cevap D' dir.

Bir virus türünün farklı serolojik özellikler sergileyen tipleri serotip olarak tanımlanır.

Persiste enfeksiyon: Enfeksiyon sonrasında vücutta virus eliminasyonunun beklenenden daha uzun sürmesi veya virusun yaşam boyu elimine edilememesi durumunu ifade eder. En yaygın olarak karşılaşılan 4 adet persiste enfeksiyon çeşidi bulunmaktadır. Bunlar: 1. Latent persiste enfeksiyon, 2. Kronik persiste enfeksiyon, 3. Yavaş ilerleyen (slow) enfeksiyon ve 4. ‹mmunotolere persiste enfeksiyon modelleridir. (Bu konudaki daha detaylı bilgilere “Genel Viroloji” adlı kitaptan ulaşabilirsiniz (K. Yeşilbağ, Medipres yayıncılık, Malatya)

Doğal enfeksiyonlar çoğunlukla subklinik seyreder. Hastalıkta 3-14 günlük
bir inkübasyon süresinden sonra belirgin ateş yükselmesi, löykopeni, depresyon, aşırı göz yaşı akıntısı, iştahsızlık, konjuktivitis, rhinitis, burun akıntısı ile
baş, boyun ve bazen de tüm vücutta ürtikerler görülür. Göz çevresi ile arka bacaklar, skrotum ve memelerde ödem oluşur. Hastalıkta mortalite
düşüktür. Klinik belirtiler genç hayvanlarda daha şiddetli seyreder. Kısraklarda
gebeliğin 3-10. ayları arasında yavru atma meydana gelebilir. Enfekte olmuş gebe kısraklarda %40-80 oranında yavru atma şekillenir. Gebeliğin geç dönemlerinde enfekte olan kısraklarda yavru atma şekillenmeyebilir, fakat konjenital (do-
ğuştan) enfekte taylar doğar.

Kronik yangı belirli özellikler ile kendisini tanıtır; 1. ‹natçı yangısal uyarımlar nedendir ve konak kendisini mikroplardan, yabancı cisimler, bağışıklık reaksiyonları gibi uyaranlardan kurtaramaz. 2. Yangısal reaksiyona immun reaksiyon eşlik edebilir, bu tip bir reaksiyon yı- kıcı etkinin süresi ve kalıcı özellikler taşımasından dolayı olabilir. 3. Ekseriya reaksiyona konak dokudaki yenilenme faaliyetleri eşlik eder. Bu faaliyetler parankimal rejenerasyon şeklinde olabilir. Ancak kronikleşme için en güvenilir bulgu fibrozisin-bağdoku artışının (nedbeleşmenin) varlığıdır. 4. Mikroskobik olarak hem makrofaj gibi mononükleer hücrelerin hem de fibroblast gibi bağ doku hücrelerinin varlığı karakteristiktir. Küçük kan damarlarının çoğalması-angiogenezis de görülebilir. Akut ve Kronik yangıya ait özellikler şu şekilde özetlenebilir. Ödem ve hiperemi akut yangıda oldukça belirgindir.

Bu bölümde atlarda virusların neden olduğu önemli hastalıklar açıklanmıştır. Atlarda görülen önemli viral hastalıkların etkeni olan viruslar, duyarlı konakçı türleri ve oluşturdukları hastalık bulguları Tablo 10.1’de verilmiştir.
AT VEBASI
At vebası (Afrika at vebası, African horse sickness) tek tırnaklı hayvanların akut
veya subakut seyirli, sokucu sineklerle nakledilen ve yüksek mortaliteye neden
olan viral bir hastalığıdır. Hastalık ilk defa 1780 yılında Güney Afrika’da tanımlanmıştır.

At vebası Reoviridae (Orbivirus)

Atların influenzası (At gribi)

Atların enfeksiyöz anemisi

Atların viral arteritisi

Atların herpesvirus enfeksiyonu

Rhabdoviridae (Lyssavirus) ailesinden kuduz virusu tüm sıcakkanlı
memeliler, kanatlılar ve insanlarda görülmekte olup çeşitli MSS bulgularına hatta ölüme yol açmaktadır.

Atların herpesvirus enfeksiyonunda kesin teşhis hücre kültüründe virus izolasyonu, fötal dokularda viral antijen saptanması ya da kan serumunda serolojik yöntemlerle antikor tespiti ile yapılabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Teşhis
Hastalığın endemik olduğu bölgelerde hastalığa özel klinik belirtiler ve lezyonlar
teşhiste yardımcı olur. Klinik olarak tipik ödemler, özellikle subraorbital çukurda
oluşan ödem hastalığın kolayca tanınmasını sağlar.

İnaktivasyon (inaktive olma): Bir virusun enfeksiyon oluşturma gücünü kaybetmesi anlamında kulanılır.

Kronik nitelikte bir enfeksiyon olan maedi-visna, inkübasyon süresinin çok uzun olması nedeniyle “yavaş enfeksiyonlar” (slow disease) arasında yer almaktadır. Maedi formunda inkübasyon süresi 2-8 yıl arasında değişebilir. Klinik bulgular yavaş yavaş gelişir ve çoğunlukla 4 yaşın üzerindeki koyunlarda ortaya çıkar.

Şekil olarak mermi görünümde olan kuduz virusu çevre şartlarına dayanıklı değildir, +4°C’de haftalarca canlı kalabilirken 50°C’de 1 saatte inaktive olur. Doğru cevap E'dir.

İlk aşılama 4 aylık buzağılarda tek doz olarak başlanır. Aşı tekrarı 4-12 ay aralıklarla yapılmalıdır.