Web Okuryazarlığı Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangileri web'in telif hakları açısından özellikleri arasında sayılabilir?
- Web sayfaları ya da içeriği ile ilgili korumanın sınırları tam olarak belirlenememektedir.
- Uygulanacak hukukun tespiti yani Devletler Hususi Hukukuna ilişkin sorunlar bulunmaktadır.
- Web sayfaları ya da içeriği ile ilgili korumanın sınırları tam olarak belirlenememektedir.
- İnternet, etkileşimli yapısıyla ve sanal gerçeklik uygulamaları gibi teknolojik gelişmeler ile klasik eser tanımını zorlamaktadır.
I ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Web’in telif hakları açısından özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Web ortamında eserler son derece kolay çoğaltılabilmekte ve dağıtılabilmektedir. Herhangi bir eser, çok kısa bir süre içerisinde binlerce ve hatta milyonlarca kişi tarafından kopyalanabilmektedir. Bu kopyalama yapılırken asıl nüsha ile çoğaltılan nüsha arasında hiçbir kalite farkı da bulunmamaktadır.
- Web sayfaları ya da içeriği ile ilgili korumanın sınırları tam olarak belirlenememektedir.
- İnternet, etkileşimli yapısıyla ve sanal gerçeklik uygulamaları gibi teknolojik gelişmeler ile klasik eser tanımını zorlamaktadır.
- İnternet’in bir özgürlük ortamı olarak fazladan yasal ya da teknik düzenlemelerle gelişiminin kısıtlanması istenmemektedir.
- İnternet üzerinden yapılan hak ihlallerinde, ihlali yapanın tespiti ve bu ihlalin önlenmesi son derece güç olmaktadır.
- Uygulanacak hukukun tespiti yani Devletler Hususi Hukukuna ilişkin sorunlar bulunmaktadır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, sosyal medya ortamlarında kişisel bilgi güvenliğini sağlamak ve saldırılardan korunmak için yapılması gerekenlerden biridir?
Sürekli olarak fotoğraf paylaşımları yapılmalıdır. |
Her zaman yer bildirimleri sağlanmalıdır. |
Kişisel bilgiler, sosyal medya ortamlarında paylaşılmalıdır. |
Sosyal medyadaki sitelerden alışveriş yapılmalıdır. |
Sahte profil tuzaklarına dikkat edilmelidir. |
Sosyal medya ortamlarında kişisel bilgi güvenliğini sağlamak ve saldırılardan korunmak için yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
• Kişisel bilgiler sosyal medya ortamlarında
paylaşılmamalıdır: Nüfus cüzdanı ve pasaport bilgileri ile fotoğrafı, doğum tarihi, TC
kimlik numarası, eğitim durumu, medeni
hâl, anne kızlık soyadı ve yakın akrabaların
bilgileri sosyal medya siteleri ya da İnternet sitelerinde paylaşılmaması son derece
önemlidir. Bu tarz kişisel bilgileri parça parça toplayan saldırganlar sosyal
mühendislik adı verilen saldırı
yöntemleri ile birçok kişiyi dolandırmaktadırlar.
• Hesaplara güçlü şifre verilmelidir: Sosyal
medya sitelerinde hesap oluşturulurken
yapılan en sık hatalardan birisi de tutulan
futbol takımı, evcil hayvan, doğum tarihi vb. birleşimlerini kapsayan basit şifre
seçimleridir. Şifremi unuttum sorularına
şifreye benzer cevaplar veren kullanıcıların
hesapları çok basit bir şekilde kötü amaçlı
kişilerin eline geçebilmektedir. Bu açıdan
hesapları korumak için şifre oluştururken
harf ve sayılardan oluşan güçlü bir şifreleme
kullanılmalıdır.
• Kredi kartı bilgileri hiç kimseyle paylaşılmamalıdır: Sosyal medya üzerinden kullanıcılarla iletişime geçerek para ya da kredi
kartı bilgilerini isteyen ve bu şekilde dolandırıcılığa maruz kalan kullanıcıların sayısı
gün geçtikçe artmaktadır. Zor durumda
olduğunu ve bu yüzden para talep ettiğini
beyan eden arkadaş/hesap sahibi ile birebir
telefon vb. ortamlardan iletişime geçip doğrulamanın yapılması bu tür dolandırıcılığı
önlemek açsından son derece önemlidir.
• Sadece güvenilir sitelerden alışveriş yapılmalıdır: Sosyal medya üzerinden reklamı
yapılan her site güvenli olmayabilir. Değerinden düşük, bedava ürün vb. reklamlara
karşı dikkatli olunmalıdır. Gerçek değerinin altında pazarlanan bu ürünler genelde
hasarlı ya da farklı bir ürün olarak gönderilebilmektedir.
• Kurulan uygulamalara dikkat edilmelidir:
Son zamanlarda popüler sosyal medya hesapları ile başka siteleri üye olmak oldukça
yaygınlaşan bir yöntemdir. Facebook, Twitter ve Google+ hesapları kullanılarak daha
önce kullanıcısı olunmayan bir siteye üye
olunabilmektedir. Web üzerinden sitelere
yeni hesap açarken kullanılan bu yöntem
mobil uygulamalarda da kullanılmaktadır.
Mobil uygulamaların çoğu yükleme sırasında kişisel bilgilere, telefon rehberine ve
sosyal ağlara erişim izni istemektedir. Bu izinleri tereddütsüz vermek kişisel bilgilerin güvenliğini tehdit etmektedir. Kurulan
uygulamanın ne tür izinleri talep ettiği ve
ne tür bir işleme onay verildiği dikkatlice
incelenmelidir.
• Sahte profil tuzaklarına dikkat edilmelidir:
Profil resimlerini olduklarından farklı, sahte fotoğrafları ve bilgileri kullanarak oluşturan dolandırıcılar arkadaşlık kurmakta ve
kullanıcıların özel bilgilerini ele geçirmektedirler. Özellikle erkekleri etkileyen sahte
fotoğraflar, ülkeye geliş için para talep ederek kullanıcıları dolandırmaktadırlar.
• Fotoğraf paylaşımlarına dikkat edilmelidir:
Günümüzde kullanıcılar sosyal medya ortamlarında ne yediklerinden tutun, en özel
anlarına kadar birçok şeyi paylaşmaktadırlar. Özellikle yaz döneminde deniz, kum,
güneş ve bikinili fotoğraflarını paylaşan
kullanıcıların bu fotoğraflarının arkadaşlık
sitelerinde kullanılabildiği görülmektedir.
• Yer bildirimlerine dikkat edilmelidir: Sosyal
medyada paylaşılan fotoğraf ve konum bilgisi ev, iş yeri detaylarını içermemeli, tatile çıkılan zaman ve dönülecek zaman gibi
detaylar verilmemelidir. Sosyal medyadaki
hareketleri izleyerek soyguncuların birçok
ev ve iş yerini soydukları bilinmektedir.
• Çocuklar sosyal medya kullanımı konusunda bilinçlendirilmelidir: Yetişkinlerin dolandırıldığı, şantaja uğradığı sosyal medya
ortamlarında çocukları bu tehlikelerden
korumak için gerekli bilinçlendirmelerin
yapılması son derece önemlidir. İyi ile kötüyü ayırt etme konusunda henüz yeterince gelişim göstermemiş olan çocuklar sanal
dünyada karşılaşabilecek tehlikelere karşı
uyarılmalıdır.
• Bağlantılara dikkat edilmelidir: Sosyal
medya üzerinden tanıdık birinden gönderilmiş gibi birtakım bağlantılar gönderilerek kişisel bilgileri ele geçirmek için
gerçekleştirilen birçok saldırı yöntemi bulunmaktadır. Kullanıcılar bağlantılara tıklamadan önce bu bağlantıların sahte sitelere yönlendirip yönlendirmediğini analiz
etmeleri gerekmektedir.
3.Soru
Sosyal medya kullanımında mesaj iletmek için klavye, yazı ve ifadeler yoğun kullanıldığından kişilerin hangi iletişim becerileri zayıflayabilir?
Etkileşimli iletişim |
Bilgi iletişimi |
Karakter iletişimi |
Zayıf iletişim |
Yüz yüze iletişim |
Sosyal medya kullanımında mesaj iletmek için klavye, yazı ve ifadeler yoğun kullanıldığından kişinin yüz yüze iletişim becerisini zayıflatabilir.
4.Soru
Bir sisteme dışarıdan sızılabilmesi için o sistemde açık oluşturma işlemine ne ad verilir?
Bilgisayar Virüsü |
Casus Yazılım |
Arka Kapı |
Bilgisayar Solucanı |
Truva Atı |
Arka Kapı: Bir sisteme dışarıdan sızılabilmesi için o sistemde açık oluşturma işlemine arka kapı denir. Genellikle bilgisayarda dışarıdan erişilebilmesi için bazı portları açarak kendi üreticisinin ve/ veya başka bir yazılımın sisteme sızmasını sağlayan yazılımlardır.
5.Soru
"..., tabiatta var olan nesneleri yaşamda kullanım değeri olan araç ve gereçlere dönüştürmede kullanılan bilgidir. "
Üstteki paragrafta boş bırakılan alana aşağıdakilerden hangisi gelir?
gündelik bilgi |
teknik bilgi |
sanat bilgisi |
dinî bilgi |
bilimsel bilgi |
Teknik bilgi; tabiatta var olan nesneleri yaşamda kullanım değeri olan araç ve gereçlere dönüştürmede kullanılan bilgidir.
6.Soru
Eser sahibi, eseri paylaşma, kullanma ve hatta yeniden düzenleme hakkını başkalarına vermek istiyorsa eseri işaretlemesi gereken lisans aşağıdakilerden hangisidir?
CC |
BY |
ND |
CE |
SA |
Eğer eseri oluşturan kişi paylaşma, kullanma ve hatta yeniden düzenleme hakkını başkalarına vermek istiyorsa eseri Yaratıcı Beraberlikler (CC - Creative Commons) lisansı ile işaretlemelidir.
7.Soru
Belirli sosyal medya uygulamalarının kullanışlı olup olmadığına inanma, sosyal medya etkinliklerinin eğlenceli bulunup bulunulmadığını düşünme durumudur.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda tanımı verilen sosyal medya yeterlilik kavramının tanımıdır?
Beceri |
Bilgi |
Öz-yeterlilik |
Duyarlılık |
Tutum |
Tanımı verilen sosyal yeterlilik kavramı tutumdur.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Web'te bilgi güvenliğini tehdit eden saldırı türlerinden olan yemlemeye yakalanmamak için yapılması gerekenlerden biri değildir?
Telefon veya benzeri yolla aranma durumunda hiçbir zaman kişisel veya hesap bilgileri ile ilgili soruları yanıtlamamak. |
Maile gelen ve uyarı niteliğindeki postalar dikkate almamak veya göndericiyi dikkatlice incelemek. |
Banka ya da sosyal ağ web sitelerine maillerle gelen bağlantılar yerine adres çubuğuna sitesinin bağlantısı yazılarak erişim sağlamak. |
Banka ya da sosyal ağ web sitelerine sürekli sahte mailler gelebileceğinden sürekli farklı elektronik posta adresleri alarak karşı tarafı şaşırtmak. |
Güncel tarayıcılar kullanmak ve tarayıcılarda yemleme önleme özelliklerini açık tutmak. |
Yemlemeye yakalanmamak için aşağıdaki uyarıları uygulamakta yarar vardır;
- Telefon veya benzeri yolla aranma durumunda hiçbir zaman kişisel veya hesap bil- gileri ile ilgili sorular yanıtlanmamalıdır. Banka ile görüşme gerekirse bile muhakkak kullanıcı arayan taraf olmalıdır.
- Maile gelen ve uyarı niteliğindeki postalar dikkate alınmamalıdır. Gerçekten ciddi birşey gibi görünüyorsa bile öncelikle araştırılmalı ya da ilgili siteye sorulmalıdır.
- Banka ya da sosyal ağ web sitelerine kesinlikle maillerle gelen bağlantılardan erişilmemelidir, adres çubuğuna sitesinin bağlantısı yazılarak erişilmelidir.
- Güncel tarayıcılar kullanılmalı ve tarayıcılarda yemleme önleme özellikleri açık tutulmalıdır.
9.Soru
I. Tek yönlü bilgi paylaşımlarını çift yönlü ve etkileşimli hale dönüştürür.
II. Paylaşım ve tartışmalardaki zaman ve mekan sınırlamasını ortadan kaldırır.
III. Paylaşımda bulunanları pasif konumda tutar.
Yukarıdakilerden hangisi sosyal medyanın, Web 2.0 kullanımıyla sağladıklarının arasında yer alır?
Yalnızca I |
Yalnızca II |
II ve III |
I ve II |
I, II ve III |
"Tek yönlü bilgi paylaşımlarını çift yönlü ve etkileşimli hale dönüştürür" ve "paylaşım ve tartışmalardaki zaman ve mekan sınırlamasını ortadan kaldırır" ifadeleri, sosyal medyanın web 2.0 kullanımıyla sağladığı olanaklardır. III. ifadede yer alan "pasif konum" durumu ise varolanın aksidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1993 yılında Marc Andreessen ve ekibi tarafından geliştirilen ilk grafiğe dayalı tarayıcı (browser) olarak bilinmektedir?
Yandex |
Mosaic |
Firefox |
Internet Explorer |
Chrome |
İlk grafiğe dayalı tarayıcı olan Mosaic, internet tarihi açısından ağdan bilgiye erişimi kolaylaştıran önemli bir gelişme olarak 1993 yılında Marc Andreessen ve ekibi tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap B’dir.
11.Soru
Patent veya marka gibi soyut bir mülkiyetin belli bir süre için kullanım hakkını bir telif ücreti karşılığında başka bir firmaya satmaya ne denir?
Yazılım |
Telif hakkı |
Lisanslama |
HTML |
Bilişim hukuku |
Patent veya marka gibi soyut bir mülkiyetin belli bir süre için kullanım hakkını bir telif ücreti karşılığında başka bir firmaya satmaya lisanslama denir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilgi yazarlığının standartlarından biridir?
Bilgi okuryazarı olan öğrenci gerekli bilgiyi edinmenin maliyetini ve faydalarını düşünmez. |
Bilgi okuryazarı öğrenci gerekli bilginin doğasını ve sınırlarını tekrar değerlendirmez. |
Bilgi okuryazarı öğrenci gerekli bilgiye erişmek için en uygun araştırma yöntemlerini seçmez. |
Bilgi okuryazarı olan öğrenci bilgi için potansiyel kaynakların farklı çeşitlerini ve biçimlerini tanımlar. |
Bilgi okuryazarı öğrenci çeşitli yöntemleri kullanarak çevrimiçi veya şahsen bilgi almaz. |
Bilgi okuryazarı olan öğrenci bilgi için potansiyel kaynakların farklı çeşitlerini ve biçimlerini tanımlar. Bu bağlamda bilginin, resmî veya gayrî resmî olarak nasıl üretildiğini, organize edildiğini ve yayıldığını bilir. Bilginin, kategorilere ayrılabileceğinin farkında olur. Çeşitli biçimlerdeki potansiyel kaynakların değerini ve farklarını tanımlar (örneğin, çoklu ortam, veri tabanı, İnternet sitesi, veri grupları, işitsel/ görsel materyaller, kitaplar).
13.Soru
"http://www.anadolu.edu.tr/images/image1.jpg" şeklinde tanımlanan bir yol, aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanabilir?
Belgeyi temel alan yol |
Sitenin kök dizinini temel alan yol |
Mutlak yol |
Bağıl yol |
Değişken yol |
"http://www.anadolu.edu.tr/images/image1.jpg" şeklinde tanımlanan yol, hangi noktadan erişildiğinden bağımsız olarak aynı noktaya ulaştıracağı için mutlak yol olarak tanımlanır.
14.Soru
Aktif olmayan veya faaliyette bulunmayan sosyal medya platformundaki kullanıcılara ne ad verilir?
Spam |
Siber zorba |
Hacker |
Pasif kullanıcı |
Hayalet hesap |
Hayalet kullanıcılar ve hesaplar veya gizleyiciler olarak da adlandırılan hayalet takipçiler aktif olmayan ve faaliyette bulunmayan sosyal medya platformundaki kullanıcılardır. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilgi okuryazarlığı yetisine sahip birinin yapacağı davranışlar arasında yer almaz?
Sorun çözerken veya karar verirken eleştirel düşünmek. |
Bilgi ve bilgi kaynaklarını etkin biçimde kullanmak. |
Bilgiyi doğru ve yaratıcı biçimde kullanmak. |
Doğru olmayan ve yanıltıcı bilgiyi farketmek. |
Bilginin doğruluğunu sorgulamadan kullanmak. |
Bilgi okuryazarlığı kavramı; bireylerin sorun çözerken veya karar verirken eleştirel düşünerek ve teknolojiden faydalanarak bilgi ve bilgi kaynaklarını etkin bir biçimde kullanma becerilerine odaklanmaktadır. Bilgi okuryazarı olan bireyler, bilgiye erişmede etkin ve yeterlidirler. Bilgiyi eleştirel bir şekilde değerlendirebilirler, doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanabilirler. Gerçek bilgiyi, bakış açısı ve düşünce arasındaki farkları bilirler; doğru olmayan ve yanıltıcı bilgiyi fark ederler; sorun ve sorular için uygun olan bilgiyi seçebilirler.
16.Soru
Patent veya marka gibi soyut bir mülkiyetin belli bir süre için kullanım hakkını bir telif ücreti karşılığında başka bir firmaya satmaya ......... denir.
Yukarıda verilen tanımda boşluk yerine aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Lisanslama |
Telif |
Fikir mülkiyeti |
Mutlak hak |
İntikal |
Patent veya marka gibi soyut bir mülkiyetin belli bir süre için kullanım hakkını bir telif ücreti karşılığında başka bir firmaya satmaya lisanslama denir.
17.Soru
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde kaydedilen hızlı gelişmeler, her alanda olduğu gibi bilginin üretimi ve tüketiminde geleneksel yöntemler konusunda aşağıdakilerden hangisine sebep olmuşlardır?
Geleneksel yöntemlerin terk edilmesine |
Geleneksel yöntemlerin gelişmesine |
Geleneksel yöntemlerin artmasına |
Geleneksel yöntemlerin güvenli olmasına |
Geleneksel yöntemlerin beğenilmemesine |
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde kaydedilen hızlı gelişmeler, her alanda olduğu gibi bilginin üretimi ve tüketiminde geleneksel yöntemlerin terk edilmesine yol açmaktadır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi örtülü bilgi ile ilgili bir örnek değildir?
Bireylerin deneyimleri |
Bireylerin fikirleri |
Bireylerin değerleri |
Bireylerin duyguları |
Bilimsel formüller |
Bilgi kaynağına veya niteliğine göre değişik şekillerde elde edilir ve sunulur. Kaynağına göre bilgi
örtülü ve açık olarak ikiye ayrılır (Kulaklı, 2005).
Örtülü bilgi, insan zihninde yer alan ve diğerleri
tarafından ulaşılamayan bilgidir. Bireylerin deneyimleri, fikirleri, değerleri, duyguları ve sezgileri
örnek olarak verilebilir. Açık bilgi ise belirli bir yerde saklanan diğer insanların kullanımına hazır, dokümante edilebilen, arşivlenen belirli bir formattaki bilgidir; bilimsel formüller, metin, grafik, resim,
tablo vs. örnek olarak verilebilir.
19.Soru
Dezenformasyon, herhangi bir konuda bilinçli olarak gerçeği saptırarak organize bir şekilde kişileri veya kurumları yanlış bilgilendirmedir. Bilgi kaynağının verilmediği ya da yanlış verildiği durumlara ................... denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdaki kavramlardan hangisi doğru şekilde tamamlar?
Örtük dezenformasyon |
Misenformasyon |
Açık dezenformasyon |
Açık bilgi |
Örtülü bilgi |
Kaynağına göre bilgi, örtülü ve açık olmak üzere ikiye ayrılır. Örtülü bilgi, insan zihninde yer alan ve diğerleri tarafından ulaşılamayan bilgidir. Bireylerin deneyimleri, fikirleri, değerleri, duyguları ve sezgileri örnek olarak verilebilir. Açık bilgi ise belirli bir yerde saklanan diğer insanların kullanımına hazır, dokümante edilebilen, arşivlenen belirli bir formattaki bilgidir; bilimsel formüller, metin, grafik, resim, tablo vs. örnek olarak verilebilir.
Misenformasyon, gerçek bir bilginin eksik, yanlış ya da yanlı bir şekilde iletilmesidir.
Dezenformasyon ise, herhangi bir konuda bilinçli olarak gerçeği saptırarak organize bir şekilde kişileri veya kurumları yanlış bilgilendirmedir. Bazen kitle, bilginin kaynağı hakkında bilgilendirilir, bazen de bilgi kaynağı hakkında ya kimlik tanımlaması yapılmaz ya da yanlış kaynak sunulur. Bilgi kaynağının verildiği durumlara açık dezenformasyon, verilmediği ya da yanlış verildiği durumlara ise örtük dezenformasyon denir.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi webin telif hakları açısından özelliklerinden biridir?
Web ortamında eserler son derece zor çoğaltılabilmekte ve dağıtılabilmektedir. |
Herhangi bir eser, web ortamında çok kısa bir süre içerisinde milyonlarca kişi tarafından kopyalanamaz. |
İnternet’in hiçbir hukuki kişiliğe ya da kuruma ait olmayan bir yapıda bulunması yapılacak düzenlemeleri kolaylaştırmaktadır. |
İnternet’in bir özgürlük ortamı olarak fazladan yasal ya da teknik düzenlemelerle gelişiminin kısıtlanması istenmektedir. |
İnternet, etkileşimli yapısıyla ve sanal gerçeklik uygulamaları gibi teknolojik gelişmeler ile klasik eser tanımını zorlaştırmaktadır. |
Web ortamında eserler son derece kolay çoğaltılabilmekte ve dağıtılabilmektedir. Herhangi bir eser, çok kısa bir süre içerisinde binlerce ve hatta milyonlarca kişi tarafından kopyalanabilmektedir. Bu kopyalama yapılırken asıl nüsha ile çoğaltılan nüsha arasında hiçbir kalite farkı da bulunmamaktadır. İnternet’in hiçbir hukuki kişiliğe ya da kuruma ait olmayan bir yapıda bulunması ve bu şekilde gelişmesi yapılacak düzenlemeleri zorlaştırmaktadır. İnternet’in bir özgürlük ortamı olarak fazladan yasal ya da teknik düzenlemelerle gelişiminin kısıtlanması istenmemektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ