XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 12. Deneme Sınavı

1.Soru

Oğuz KağanDestanı’nda Çinggis Kağan’dan sonraki dönemin izlerini taşıdığını gösteren delil aşağıdakilerden hangisidir?

Oğuz Kağan’ın menkıbelerini anlatılması

Moğolca sözcüklerin bulunması

Övünçle anlatılan durumların olması

Çağatay Türkçesi ile yazılmış olması

21 varaktan oluşması

2.Soru

"Mu'inü'l Mürid" adlı eser için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Dini şiirlerdir.

Toplam 900 beyittir.

Türkmenlere dini bilgileri öğretmek için yazılmıştır.

Eserin yazarı "Zamahşehri"dir.

Kudadgu Bilig ve Atabetü'l Hakayık'la aynı vezinde yazılmıştır.

3.Soru

Hüsrev ü Şirin ne zaman yazılmıştır?

1280

1190

1180

512

1176

4.Soru

Karahanlı Türkçesinde “-GU” ekinin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

Topluluk sayı adı yapan ek

Eylemden eylem yapan ek

Fiilden fiil yapma eki

Ulaç eki

Gelecek zaman eki

5.Soru

Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız [1075-1144]’a sunulan bir eser olan Mukaddimetü'l-Edeb’ in Şuster nüshasını kim neşretmiştir?

Reşit Rahmeti Arat

Ahmet Caferoğlu

Fuat Köprülü

Nuri Yüce

Saadet Çağatay

6.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesinde "yuvarlanmak, debelenmek" anlamına gelen bir fiildir?

bıskır-

agna-

kedigle-

kunuş-

yazıla-

7.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesini Karahanlı Türkçesinden ayıran başlıca özelliklerden değildir?

Çok heceli kelimelerin sonundaki +g düşmüştür: arıg > arı

Görülen geçmiş zaman kipinin çekiminde birinci çokluk şahıs eki -dümiz yerine -duğ olmuştur: berdüğimiz

/d/’den meydana gelmiş olan /d/’nin yanında /y/’ye de rastlanır: kadgu >kadgu >kaygu.

Yönelme eki +k a / +ke’nin yanında +A da kullanılmağa başlanmıştır: bizge / bize

Gelecek zaman eki olarak -IsAr, -g u/-gü, -AsI kullanılmıştır:

Gelecek zaman eki olarak -IsAr, -g u/-gü, -AsI kullanılmıştır: keçürgüm, yıglayısar,kurtulası

8.Soru

çürekige kelimesinin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

çekirge

yüreğine

çürükse

yürüyene

kaburga

9.Soru

bilig bildi boldı eren belgülüg

dizesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

İnsanlar bilgi ile yaşar

İnsanlar bilgi ile tanınır

İnsanlar bilgi ile keşfeder

İnsanlar bilgi ile bulur

İnsanlar bilgi ile var olur

10.Soru

Harezm bölgesi hangi ülke veya ülkelerin sınırları içerisinde kalmaktadır?

Türkiye

Suriye

Yunanistan

Bulgaristan

Özbekistan ve Türkmenistan

11.Soru

biligdin urur men sözümke ula
biligligke ya dost özüŋni ula
bilig birle bulnur sa‘adet yolı
bilig bil sa‘adet yolını bula
Atebetü’l-hakayık’tan alınan yukarıdaki dörtlüğün Türkiye Türkçesine aktarımı aşağıdakilerden hangisidir?

Sözüme bilgi ile temel atarım, ey dost! Bilgiliye yaklaşmaya çalış; mutluluğun yolu bilgi ile bulunur, bilgi edin ve mutluluk bul!

Bilgili insan değerli dinar (gibi)dir, cahil ve bilgisiz adam değersiz bir akçe (gibi)dir. Bilgili ve bilgisiz ne zaman (nasıl) eşit olur?

Bilgili dişi erkek, cahil erkek ise dişidir (bilgili olan kadın erkek gibidir, cahil olan erkek ise kadın gibidir)

Kemik için ilik ne ise, insan için de bilgi odur; insanın süsü, güzelliği akıldır, kemiğinki ise iliktir.

İnsanlar bilgi ile tanınır, bilgisiz hayatta iken kaybolmuş gibidir. Bilgili adam ölünce adı kalır;
bilgisiz sağ iken ölüdür.

12.Soru

Kısasü’l-Enbiya kitabının nüshası aşağıdaki ülkelerin hangisinde yoktur?

Londra

Saint Petersburg

PAris

Bakü

Türkiye

13.Soru

Oğuz Kağan Menakibi’nin bilinen tek nüshası nerededir?

Topkapı Sarayı

Paris

Bakü

İstanbul Üniversitesi

Taşkent

14.Soru

‘Tokkuz ayda kèdin, Muharram ayında Du-şanba kün kèçesi Salih paygambar anadın tugdı’ cümlesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirilişi aşağıdakilerden hangisidir?

Muharrem ayında Perşembe gününün gecesi Sâlih peygamber dokuz ayı doldurmadan doğdu.

Dokuz ay dedi mi Muharrem ayında Salih peygamber aniden doğdu.

Dokuz ay sonra, Muharrem ayında Pazartesi gününün gecesi Sâlih peygamber doğdu.

Dokuz ay sonra, Muharrem ayında bir Perşembe Salih peygamber doğdu.

Salih peygamber, dokuz ay sonra Muharrem ayında Pazartesi gününün ertesi doğdu.

15.Soru

Hangisi Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan bölgeye verilen addır

Harezm

Harzem

Herzem

Harza

Harzım

16.Soru

8, 9 ve 10. soruları aşağıdaki beyti dikkate alarak cevaplandırınız.

nizāmī nazmı yañlıġ tüz sözüñni

anın belgüt ḫānıñġa bu özüñni

Bu beyitte kaç cümle bulunmaktadır?

1

2

3

4

5

17.Soru

sözcüğünün karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Diğeri

Hani

Sonunu

Temeli

Tüyü

18.Soru

Nehcü ’l-Faradis kaç babtan meydana gelmektedir?

2

3

4

5

6

19.Soru

Yukarıda çeviriyazısı verilen bölümün Türkiye Türkçesi karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

Sultanlığını babası iyice anladı.

İşte o yüzden adı Perviz oldu.

Yanağı güneş gibi, göz bakamaz.

Yüzünü gören gönülde kaygı kalmaz.

Onun zamanı boşa geçmesin diye

babası bir hoca temin etti.

Ne zaman ki o padişah altı yaşına girdi,

çevresinde olup biteni anlayıp bilgili oldu.

O servi boylu yedi yaşına ulaşınca

gül üzerine misk kokusu saçmağı adet etti.

20.Soru

Nehcü’l-Ferâdîs’in Türkçe anlamı hangisidir?

Cennet Bahçeleri

Cennetlerin Anahtarı