Mukaddimetü’l-Edep’in Moğolca nüshasını 1938’de N. N. POPPE neşretmiş bu nüshanın sözlük kısmı 2009’da M. S. KAÇALİN tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız [1075-1144]’a sunulmuştur. Arapçayı öğrenmek isteyenler için kısa cümleler ve kelimelerden oluşan bir sözlük olan Mukaddimetü ’l-Edeb isimler, fiiller, isim ve fiil dışındaki dil bilgisi unsurları, isim çekimi, fiil çekimi diye beş ana bölümden oluşmaktadır. Eserin bilinen yirmi nüshası mevcuttur. Bunlardan en eski nüshaları Harezm Türkçesi ve Farsça ile tercümeli olan Yozgat (istinsah tarihi 1257) ve Berlin (istinsah tarihi 1282) nüshalarıdır.

Harezm döneminin eserleri genellikle Arap harfli olup çok az kısmı Uygur harflidir.

Harezm Türkçesi döneminin ilk eseri­dir. Nâşirud-din bin Burhanu’d-din ar- Rabgüzi tarafından 1310-1311 yılında yazılıp Nasirud-din Tok Buga’ya sunu­lan Farsça bir eserin Türkçeye uyarlanmış hâlidir.

Bar var demektir. Cevap E şıkkıdır.

“tıñla” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı ‘dinle’dir. Açılımı ise +la-, tıñ (< tıñ-la-) şeklindedir.

"meñizlig" kelimesinin anlamı "gibi" dir.

Metinde geçen “asru” kelimesi “çok” demektir. 

Diğer şehirlerde de nüshaları vardır ama en eskisi Yozgattadir. Cevap A şıkkıdır.

harezm'de yaşayan halka harezmi adı verilir

keltürmiş ‘getirmiş’ : -miş, -tür-, kel- (< kel-tür-miş)

Kışaşü'l-Enbiya , Harezm Türkçesi döneminin ilk eseridir. Nasiru’d-din bin Burhanu’d-din ar-Rabguzi tarafından 1310-1311 yılında yazılıp Nasiru’d-din Tok Buga’ya sunulan Farsça bir eserin Türkçeye uyarlanmış hâlidir.

4370 beyitten oluşan ve Sâsânlı hükümdarı Husrev Perviz ve Ermenî hükümdarı Mihin Banu’nun kardeşinin kızı Şirin’in âşkını konu alan eser Hüsrev ü Şîrin'dir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Verilen ifadelerin Türkçe karşılığı Roza ayı ve Ara ayıdır. Doğru yanıt D'dir. 

“Güzel, temiz ak taşı kesip bıraktı. Onlar gelip onu götürdüler.” Olarak Türkçeye çevrilir.

1300’lerde Uygur harfleriyle yazılan ve 21 varaktan (42 sayfa) oluşan eserin her sayfasında 9 satır bulunmaktadır.

edgülük "iyilik"
atlıg "atlı"
kulga "kula"
andag "öylece"
yöndin "yönden"

keçelerdin‘gecelerden’ : +din, +ler, geçe (< geçe+ler+din)

baluknı ‘şehri’ : +nı, baluk (< baluk+nı)

Harezm Türkçesinde /e/ ünlüsünün yanında / è/ ünlüsü de bulunur. Karahanlıcadan Çağataycaya geçişte /e/ > /i/ değişiminde Harezm Türkçesi /e/yanlısıdır.