XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan ve Nehcü ’l-Feradis Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmış olan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Mu‘inü ’l-Mürid [=Müridin Yardımcısı] |
Hüsrev ü Şirin |
Nehcü ’l-Feradis [=Cennetlerin Açık Yolu] |
Muhabbet-name |
Mi‘rac-name |
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan ve Nehcü ’l-Feradis Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmış olan eser, Nehcü ’l-Feradis [=Cennetlerin Açık Yolu]'dir.
Doğru cevap C'dir.
2.Soru
"çalguz" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
yemek |
yerli |
çalgıcı |
çalgı |
yalnız |
çalguz ‘yalnız’ : < yalguz
3.Soru
Kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali ne zaman serbest hale getirilmiştir?
8 Şubat 2008 |
22 Aralık 1995 |
9 Şubat 2007 |
6 Ocak 1996 |
31 Aralık 2005 |
31.12.2005 tarih ve 22510 numaralı Resmi Gazete’de yayınlanan ithalat rejimi kararına göre; “kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetin korunması amaçlarıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali serbesttir.”
4.Soru
Harezm bölgesinde yaşayan halka ne ad verilir?
Harızm |
Harezmî |
Harzemşah |
Harez |
Har |
Harezm bölgesinde yaşayan halka Harezmî (=Harezmli) denilmiştir.
5.Soru
Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız’a sunulan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Nehcü’l-Feradis |
Mukaddimetü’l-Edeb |
Dasitan-ı Cumcuma |
Hüsrev ü Şirin |
Kısasü’l-Enbiya |
Mukaddimetü’l-Edeb, Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız’a sunulan eserdir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde gelecek zaman sıfat-fiil eki yoktur?
bütgüçi |
keldeçi |
körüşgülük |
kılmagu |
aymadın |
E seçeneğinde bulunan aymadın kelimesi ay- fiiline -madın zarf-fiil eki getirilmesiyle oluşmuştur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesiyle yazılmış eserlerden biri değildir?
Mu'inu-Mûrid |
Hüsrev ü Şirin |
Nehcü'l Feradis |
Kıssay-ı Yusuf |
Mi'rac Nâme |
"Kıssay-ı Yusuf" adlı eser Tatar edebiyatı'na aittir. Harezm Türkçesiyle yazılmamıştır. Doğru yanıt: D'dir.
8.Soru
“Tümen tü çeçekler yazıldı küle
yıpar toldı kafur ajun yıd bile” dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisidir ?
Kara toprak yüzüne yeşil örtü bağladı, Çin kervanı Çin ipekli kumaşını yaydı |
Ova, dağ, kır, vadi, yayılıp döşendi, yamacı ve tepesi yeşil, al giyip süslendi Çiçeklerin üzerinde erkek ve dişi geyikler oynar, erkek ve dişi karaca yürüyorum diye gezerek oynar |
Binlerce renkteki çiçekler gülerek açıldı, dünya güzel koku ile misk ve kafur doldu |
Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı, dünya sonra tamamiyle misk koktu |
Kaz, ördek, kuğu, kıl kuyruk göğü kapladı, ötüşerek yukarı-aşağı uçuşlar |
Tümen tü çeçekler yazıldı küle
yıpar toldı kafur ajun yıd bile” dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi “Binlerce renkteki çiçekler gülerek açıldı, dünya güzel koku ile misk ve kafur doldu ”dizleridir.
9.Soru
"tutar èrdi atasınıñ töresin
anıñ resminçe falın hem yorasın"
Yukarıdaki metnin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?
Destana bu aşkım ile başlayıp |
Atasının töresini sürdürürdü. |
Ata tahtı bilip yardım etti. |
Onun dergahına yalvarıp ağladı. |
Allah’ın bahşişi deryasından uzaktır. |
"tutar èrdi atasınıñ töresin
anıñ resminçe falın hem yorasın"
Yukarıdaki metnin Türkçesi
"Atasının töresini sürdürürdü.
Onun resmine bakıp falını tabir edesin."
10.Soru
“küdezilse bu til küdezlür özü?” cümlesindeki “küdezilse” sözcüğü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
3. tekil şahıs iyelik eki ve şart kipi almıştır. |
2. çoğul şahıs iyelik eki ve şart kipi almıştır. |
Şart kipi ve geniş zaman eki almıştır. |
2. tekil şahıs iyelik eki ve şart kipi almıştır. |
Şart kipi ve bulunma durumu eki almıştır. |
küdezil (korumak) se (2. Tekil şahıs şart kipi)
11.Soru
MUKADDİMETÜ ’L-EDEB Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için hangi yıllar arasında yazılıp Harezm şahı Atsız’a sunulmuştur?
1118-1134 |
1128-1144 |
1138-1154 |
1148-1164 |
1158-1174 |
MUKADDİMETÜ ’L-EDEB [=EDEBE GİRİŞ] Zamahşeri tarafından Arapçayı öğretmek için 1128-1144 yılları arasında yazılıp Harezm şahı Atsız [1075-1144]’a sunulmuştur. Doğru cevap B’dir.
12.Soru
Mu'inü'l Mürid'in bilinen tek yazması hangi ilimizdeki kütüphanede bulunmaktadır?
Bursa |
Amasya |
Ankara |
Çorum |
Tokat |
Bilinen tek yazması Bursa Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesinde 1605/18. nr.lı mecmu‘atu ’r-resail içerisinde 177a-202b yaprakları arasındadır.
13.Soru
"ata tahtın bilip ol dad kıldı "
Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Ata tahtı bilip ona gitti. |
Ata tahtı binip yardım etti. |
Ata tahtı bilip yardım etti. |
Ata yeri bilip yardım etti. |
Ata tahtı bilip devam etti. |
Ata tahtı bilip yardım etti.
14.Soru
Hazerm Tükçe’sinde ödünçleme kelimelerinden çoklukla ‘+lIK, +lIG +çI, +sIz ve +lA‘ ekleriyle Türkçeleştirilen “sevinçlilik” anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Mahmudluk |
Maslahatlıg |
Şadilık |
Safalıg |
Şahlık |
Şadilık [Fa. + Tü.] : sevinçlilik
15.Soru
Hangisinde ünsüz düşmesi söz konusudur?
bek “sağlam, sıkı” |
yapçur- ‘yapıştırmak’ |
sav “söz” |
yiyümedi ‘yiyemedi’ |
yapul- ‘örtünmek, kapanmak, gizlenmek’ |
Yalnızca A seçeneğindeki bek kelimesinde /r/ ünsüzü düşmüştür: berk > bek. B’de ünlü düşmesi ve ç > ş değişimi (yapışur- > yapşur- > yapçur-), C’de b > v değişim (Orh.T sab > Uyg. Sav), D’de büzüşme (yiyümedi ‘yiyemedi’ < yiy-ü u-madı) ve E’de yuvarlaklaşma (yapıl-> yapul- ‘örtünmek, kapanmak, gizlenmek’) ses olayları bulunmaktadır.
16.Soru
Oğuz Kağan Menakıbı’nı Oğuzname adıyla yayımlayan yazar aşağıdakilerin hangisidir?
Muharrem Ergin |
Fuzuli Bayat |
Rıza Nur |
Tufan Gündüz |
Bahattin Ögel |
Rıza Nur, Oğuz Kağan destanını yeniden işleyerek ve başka destanlardan da katkılar yaparak Oğuzname adıyla yayımladı.
17.Soru
“yıgaç” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
ağaç |
yığılmak |
amaç |
yağmur |
yavru |
yıgaç ‘ağaç’
18.Soru
Mukaddimetü ’l-Edeb’in aşağıda verilen yerlerin hangisinde nüshaları yoktur?
Topkapı Sarayı |
İstanbul Üniversitesi |
Paris |
Taşkent |
British Museum |
Eserin bilinen yirmi nüshası mevcuttur. Bunlardan en eski nüshaları Harezm Türkçesi ve Farsça ile tercümeli olan Yozgat (istinsah tarihi 1257) ve Berlin (istinsah tarihi 1282) nüshalarıdır. Bunun dışında Paris, Şuster, Hive, Taşkent, İstanbul Üniversitesi, Süleymaniye Kütüphanesi, Arkeoloji Müzesi, Millet Kütüphanesi ve British Museum’da da nüshaları vardır.
19.Soru
1920’ye kadar Batı Harezm Hanlığının tabi olarak yönetildiği ulus aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlılar |
Ruslar |
Bulgarlar |
Çeçenler |
Polonyalılar |
1920’ye kadar Batı Harezm Hanlığı Ruslara tabi olarak yönetilmiştir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi’nde “aynın yakı” anlamındadır?
Aralık ayı |
Ay sonu |
Bayram ayı |
Ay başı |
Ay |
Harezm Türkçesi’nde aynın yakı; ay sonu anlamındadır. Doğru cevap B’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ