XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 24. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde gelecek zaman eki bulunmaktadır?
bolġaymen |
tėr erdi |
yarlıḳar |
yatsa-men |
ḳoḏtı |
bolġaymen “olacağım” : -men, -gay, bol- (< bol-ġay-men) (gelecek zaman eki: -ġay)
tėr erdi: derdi
yarlıḳar: buyurur
yatsa-men: yatsam
ḳoḏtı: koydu
Doğru cevap A'dır.
2.Soru
“çarukdun” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Işıktan |
Yürüdüğünde |
Kıpkızıl |
Zincifre |
Büyük |
“çarukdun” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı ‘ışıktan’dır. Çözümlemesi ise +dun, -k, çaru- (< yaru-k+dun) şeklindedir.
3.Soru
"isiz bu yigitlik kanı kança bardı" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Eyvah bu gençliğimiz hani nereye gitti? |
Eyvah bu gençliğim hani nereye gitti? |
Eyvah şu gençlik hani nereye gitti? |
Eyvah bu gençlik hani nereye gitti? |
Eyvah bu hayat hani nereye gitti? |
Eyvah bu gençlik hani nereye gitti?
4.Soru
Oguz Kagan Menakıbı’nın bilinen tek yazma nüshası nerede bulunmaktadır?
Washington |
İstanbul |
Paris |
Roma |
New York |
Oguz Kagan Menakıbı’nın bilinen tek yazma nüshası, Paris Bibliothèque Nationale, Supplement Turc, no. 1001’de kayıtlıdır.
5.Soru
Harezm adı ne anlam ifade etmektedir?
Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan bölgeye verilen addır. |
Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan denize verilen addır. |
Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan okyanusa verilen addır. |
Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan şelaleye verilen addır. |
Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan göle verilen addır. |
Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan bölgeye verilen addır.
6.Soru
Kutb'un Husrav u Şirin'i ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Bibliothèque Nationale Turc'da yer almaktadır.
II. İlk olarak Necmeddin Hacıeminoğlu tarafından çalışılmıştır.
III. Eserin konusu Sâsânlı hükümdarı Husrev Perviz ve Ermenî hükümdarı Mihin Banu’nun kardeşinin kızı Şirin’in âşkıdır.
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Necmeddin Hacıeminoğlu, Türkiye'de çalışan ilk kişidir. İlk kez Ananiasz ZAJÂCZKOWSKI [1903-1970] tarafından çalışılmıştır (Najstarsza wersja Turecka, Husräv u Širin Qutba I-II: Wars-zawa 1958).
Doğru yanıt C'dir.
7.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde Türkiye Türkçesine aktarılırken yanlışlık yapılmıştır?
kişini -kişiyi |
andag -öylece |
müñüşinde :köşesinde |
kodtı :koydu |
ıda bèrdi erse: biti verdiyse |
ıda bèrdi erse: gönderi verdiyse
8.Soru
"tilindin kim edgü kim esiz bolur" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Sözleri nedeniyle kimi iyi, kimi kötü olur. |
Dili yüzünden bazısı iyi, bazısı kötü olur. |
Dili yüzünden kimi iyi, kimi kötü olur. |
Dili yüzünden bazen iyi, bazen kötü olur. |
Sözü yüzünden kimi iyi, kimi kötü olur. |
Dili yüzünden kimi iyi, kimi kötü olur.
9.Soru
I. Harezm'de bozkır ve çöl bulunmaktadır.
II. Harezm önemli bir ticaret merkezidir.
III. Her türlü saldırıya açık, savunmasız bir bölgedir.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I, II |
II, III |
Harezm, Semerkand ve Buhara gibi merkezler dışında bozkır ve çöllerle kaplıdır. Çin, Hindistan, İran, Rusya gibi ülkeleri birbirine bağlayan kavşak noktalarında olması nedeniyle önemli bir ticaret merkezidir. Bölgenin tabiî barikat görevi yapan Ceyhun nehri ve kanallarıyla çevrili olması savunulmasını kolaylaştırmış, fethini güçleştirmiştir.
10.Soru
"mören" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
göl |
ırmak |
deniz |
su |
dere |
ırmak
11.Soru
"Karahanlı Türkçesiyle Çağatayca arasında bir geçiş dilidir. " Tanım hangi başlığa aittir?
Harezm Türkçesi |
Uygur Türkçesi |
Oğuz Türkçesi |
Karamanlı türkçesi |
Kıpçak Türkçesi |
Karahanlı Türkçesiyle Çağatayca arasında bir geçiş dilidir
12.Soru
"bedik" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
bölük |
börek |
bütün |
birlik |
büyük |
büyük
13.Soru
Oğuz KağanMenakıbı ne zaman ve hangi harflerle yazılmıştır?
1200 - Uygur harfleriyle |
1300 - Göktürk harfleriyle |
1300 - Uygur harfleriyle |
1100 - Uygur harfleriyle |
1400 - Göktürk harfleriyle |
Oğuz Kağan Menakıbı 1300’lerde Uygur harfleriyle yazılan eserdir.
14.Soru
I. Zemahşeri tarafından yazılmıştır.
II. Arapçayı öğrenmek isteyenler için kısa cümleler ve kelimelerden oluşan bir sözlüktür.
Yukarıda özellikleri sıralanan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Mukaddimetü’l-Edeb |
Kısasü’l-Enbiya |
Mu‘inü’l-Mürid |
Nehcü ’l-Feradis |
Muhabbet-name |
Mukaddimetü’l-Edeb
15.Soru
Karahanlı Türkçesinde kaç ünlü vardır?
4 |
7 |
9 |
12 |
14 |
9
16.Soru
”Aña ‘Abhar atadılar. Aydılar: “Ay malik, bir èr bu butga hadımlık kılsa.”
Yukaridaki cumlenin anlami asagidakilerden hangisidir?
Ona Abhar dediler. “Bir adam bu putlari yiksa” dèdiler |
Ona Abhar dediler. “Ey melik, insanlar bu putlari satsalar” |
Ona Abhar dediler. “Ey melik, bir adam bu puta hizmet etse.” dediler |
Ona Abhar dediler. “Ey melik,bu adam bu putlari satsa” |
Ona Abhar dediler. “Ey melik, insanlar bu putlari alsalar” |
Dogru cevap C`dir.
17.Soru
"Mu'inü'l Mürid" adlı eserin kaç tane yazması vardır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
"Mu'inü'l Mürid" adlı eserin 1 (bir) tane yazması vardır. Bilinen tek yazması Bursa Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesinde 1605/18. nr.lı mecmu‘atu ’r-resail içerisinde 177a-202b yaprakları arasındadır. Doğru yanıt: A'dır.
18.Soru
"Peygamber: “İnsanı yüzü koyun (yüz üstü) ateşe atan dildir” dedi; dilini sıkı tut
yüzünü ateşten kurtar." cümlesinin Karahanlı Türkçesindeki doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
resul erni otka yüzin atġuçı |
küdezgil tiliŋni kėl az kıl sözüŋ |
ne kim kėlse erke tilindin kėlür |
ėşit büt bu sözke kamuġ taŋda ten |
tiliŋ bekte tutġıl tişiŋ sınmasun |
"Peygamber: “İnsanı yüzü koyun (yüz üstü) ateşe atan dildir” dedi; dilini sıkı tut
yüzünü ateşten kurtar." cümlesinin Karahanlı Türkçesindeki doğru karşılığı
"resul erni otka yüzin atġuçı
til ol tėdi yıġ til yul ottın yüzüŋ" şeklindedir.
19.Soru
Metinde geçen “nepsiki” kelimesinin günümüz Türkçesindeki karşılığı nedir?
sevimli |
peri |
bakımlı |
anne |
sevgili |
Metinde geçen “nepsiki” kelimesi “peri” demektir.
20.Soru
Topluluk sayısı oluşturmak için kullanılan ek aşağıdakilerden hangisidir?
(X)nç |
ġArU |
egü(n) |
(n)ıŋ |
dIn |
Topluluk Sayıları, sayı isimlerine +egü(n) eki getirilerek yapılır: bir+egü “her birisi”, üç+egü “her üçü”, üç+egün “her üçü”. Doğru cevap C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ