XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 28. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Harezm Türkçesinde "kıyandkat" sözcüğünün Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Kat kat |
Katılmak |
Kurtulmak |
Gergedan |
Geyik |
kıyandkat - gergedan anlamına gelmektedir.
2.Soru
Ahmet Caferoğlu Türk Dili Tarihi kitabında Orta Türkçe dönemini hangi dil dönemi ile başlatır?
Karahanlı Türkçesi |
Azeri Türkçesi |
Türkmen Türkçesi |
Kırgız Türkçesi |
Uygur Türkçesi |
Karahanlı Türkçesi
3.Soru
Mü’inü’l Mürid ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Dörtlüklerle yazılmıştır. |
Türkmenler arsında çok yaygındır. |
Fıkıh ve tasavvufla ilgili bilgiler verir. |
Bilinen tek yazması vardır. |
Araplar arasında çok yaygındır. |
Esas olarak Arapça bilmeyen göçebe Türkmenlere fıkıh ve tasavvufla ilgili bilgiler vermek üzere yazılmıştır. Eserin dikkat çekici bir özelliği de dörtlüklerle yazılmış olmasıdır.
4.Soru
“ ‘aḳl anut kelgil ėşit Ṣāliḥ yalawaç ḳıṣṣasın” ifadesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Emir kipi bulunmaktadır. |
“Kelgil” kelimesinin çözümlemesi “-gil, kel-“ şeklindedir. |
Zarf-fiil bulunmaktadır. |
“Yalawaç” peygamber demektir. |
Birden fazla fiil bulunmaktadır. |
“ ‘aḳl anut kelgil ėşit Ṣāliḥ yalawaç ḳıṣṣasın” ifadesinin çevirisi “akıl hazırla gel Sâlih peygamber kıssasını dinle” şeklindedir. Emir kipi bulunmaktadır. “Kelgil” kelimesinin çözümlemesi “-gil, kel-“ şeklindedir. “Yalawaç” peygamber demektir. Birden fazla fiil bulunmaktadır ancak zarf-fiil yoktur.
5.Soru
“önin” sözcüğünün Türkiye Türkçesi’ndeki karşılığı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Hani |
İle |
Diğeri |
Çok |
Şey |
“önin” sözcüğünün Türkiye Türkçesi’ndeki karşılığı “diğeri” şeklindedir.
6.Soru
Verilen metnin günümüz Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?
Hakikaten sevgilisine kavuşmak isteyen onunla birlikte bir yerde olmalıdır. |
Hakikaten her istediğine çatan kimse, çattığıyla mecliste bulunmaktadır. |
Hakikat isteyenin istediğine erişip onunla birlikte bir yerde olmasıdır. |
Hakikatten başka şeyler isteyenler istediğine kavuşarak hep onunla olur. |
Hakikat isteyenin istediğine erişince onunla sürekli olması gerekir. |
Metnin günümüz Türkçesine doğru çevirisi C seçeneğinde verildiği gibi “Hakikat isteyenin istediğine erişip onunla birlikte bir yerde olmasıdır.” şeklindedir.
7.Soru
Oguz Kagan Menakıbı’nı 1932’de Almanya’da daha sonra da Türkiye’de yayımlayan türkolog aşağıdakilerden hangisidir?
E. Fazılov |
W. Radlof |
G. R. Rahmeti |
Muharrem Ergin |
Kaare Grønbech |
G. R. Rahmeti
8.Soru
Hüsrev'ü Şirin'den alınan kelimelerden hangisinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı doğru olarak verilmiştir?
Tirig:Canlı |
Elgi:Mükemmel |
Tükellik:Getirdim |
Yetirgil:Yayını |
Suwdın:Adına |
Tirig canlı demektir. Diğerleri yanlıştır. Cevap A şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil gelecek zaman ekiyle çekimlenmemiştir
sızgurgalır üdikler essiz yüzi burgurar
|
tilek arzu bulgay bu kolsa kalı
|
ayıtgu sözüm bar ayu ber ma?a
|
men ündep olar ma ma?a kelgeler
|
meger bitgey ök a?ar ölmişinde burun
|
10.Soru
Mukaddimetü’l-Edeb’te geçen Türkçe roza ayı ifadesinin günümüz Türkçesindeki karşılığı nedir?
Oruç ayı |
Çalışma ayı |
Ay ortası |
Dolunay |
Aylık |
Mukaddimetü’l-Edeb’te geçen Türkçe roza ayı ifadesi “oruç ayı” anlamındadır.
11.Soru
Kisasü’l-Enbiya adlı eserde geçen üñürdin kelimesi hangi anlamda kullanılmıştır?
sıkıntıda |
nasıl |
eşine |
koruyacak |
mağara |
mağara
12.Soru
'barçasın' kelimesinin çözümlenmesi hangisinde doğru verilmiştir?
+sı, +n, barça |
barça, +n, +sı |
+sı, barça, +n |
+n, +sı, barça |
+n, barça, -sı |
'barçasın' kelimesinin çözümlenmesi +n, +sı, barça şeklindedir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Mukaddimetü’l-Edeb ve Mu’inü’l Mürid'de geçen (müslüman takviminde) dördüncü ay anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
muharram ayı |
rabi‘u’l-avval ayı |
racab ayı |
rabi‘u’l-ahir ayı |
roza ayı |
rabi‘u’l-ahir ayı
14.Soru
Karahanlı Türkçesinde şart kipi 2. tekil şahıs için aşağıdakilerden hangisinde doğru kullanılmıştır?
bilse |
barsa men |
buzsa mız |
körseŋ |
bolsalar |
Şart Kipi: Orhon ve Uygur Türkçesinde -sar/-ser ekiyle kurulan şart kipinin -sa/-se biçimi Uygur dönemine ait kimi tıp ve astroloji metinlerinde görülür, Karahanlı Türkçesinde ek artık tamamıyla –sa/-se biçimindedir. 1. Tekil Kişi: sa/-se men ekiyle kurulur. Kişi adılı kaynaklı kişi ekleri kullanılmaktadır: bar-sa men “gitsem” 2. Tekil Kişi: sa/-se sen ekiyle kurulur: bar-sa sen “gitsen” 3. Tekil Kişi: sa/-se ekiyle kurulur: aç-sa “açsa” 1. Çoğul Kişi: sa/-se miz ekiyle kurulur: biti-se miz “yazsak” 2. Çoğul Kişi: sa/-se siz/sizler ekiyle kurulur: bil-se sizler “bilseniz” 3. Çoğul Kişi: sa/-se+lar/ler ekiyle kurulur: bol-salar “olsalar”
15.Soru
Hüsrev ü şirin'in hangi türde verilmiş bir eserdir?
Öykü |
Roman |
Şiir |
Deneme |
Biyografi |
1180 yılında kaleme alınan 6512 beyitlik manzum romandır.
16.Soru
Aşağıdaki örneklerin hangisinde yönelme durumu eki kullanılmıştır?
aşka |
kişig |
kimiŋ |
sözüg |
başta |
Yönelme durumu ekleri +ka/+ke, +ġa/+ge’, +a/+e ve +ŋa/+ŋe biçimindedir. Doğru cevap A’dir.
17.Soru
Hüsrev'ü Şirin kaç beyitten oluşur?
6200 |
6350 |
6400 |
6470 |
6512 |
6512 beyitten oluşur. Cevap E şıkkıdır.
18.Soru
Metinde geçen gece, geceleyin anlamına gelen zarf hangisidir?
erse |
hergiz |
erteke |
tünle |
tegi |
D seçeneğinde bulunan tünle kelimesi gece, geceleyin anlamında bir zarftır.
19.Soru
Mukaddimetü ’l-Edeb’in bilinen kaç nüshası vardır?
5 |
10 |
15 |
20 |
25 |
Eserin bilinen yirmi nüshası mevcuttur. Bunlardan en eski nüshaları Harezm Türkçesi ve Farsça ile tercümeli olan Yozgat ve Berlin nüshalarıdır. Bunun dışında Paris, Şuster, Hive, Taşkent, İstanbul Üniversitesi, Süleymaniye Kütüphanesi, Arkeoloji Müzesi, Millet Kütüphanesi ve British Museum’da da nüshaları vardır. Doğru cevap D’dir
20.Soru
Aşağıdaki dizelerde yer alan sontakılardan hangisi “sonra” anlamındadır?
taḳı bir seniŋde basa ol kiçig
|
müni bu isizler ara savlanur
|
ol meniŋ taparu keldi
|
ayıbḳa ḳoyuptur ḫalayıḳ ara
|
bilig birle ‘ālim yoḳar yoḳladı
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ