XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"bar-a turur-miz" kelimesinin kök ve ekleri göz önüne alındığında Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
varadurduk |
bakadursam |
gidiyoruz |
varacağız |
gitmekteyim |
"bar-a turur-miz" kelimesinin kök ve ekleri göz önüne alındığında Türkçedeki karşılığı "gidiyoruz, gitmekteyiz" şeklindedir.
2.Soru
"isiz bu yigitlik kanı kança bardı"
Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesine aktarımı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Eyvah bu gençlik hani nereye gitti? |
Eyvah bu yiğit hani nereye gitti? |
Eyvah bu genç yiğit nereye gitti? |
Eyvah bu yavrum hani nereye gitti? |
Eyvah bu gencecik çocuk nereye gitti? |
Eyvah bu gençlik hani nereye gitti?
3.Soru
Mu‘inü ’l-Mürid hangi yıllar arasında yazılmıştır?
1313-1314 |
1128-1144 |
1075-1128 |
1075-1135 |
1125-1135 |
1313-1314 yıllarında İslâm adında bir şair tarafından Harezm bölgesinde yazı- lan ve yerli dil özelliklerini ihtiva eden bir eserdir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig üzerinde çalışma yapan araştırmacılardan biridir?
Reşit Rahmeti Arat |
Ziya Gökalp |
Halil İnalcık |
Yusuf Halaçoğlu |
Pertev Naili Boratav |
Reşit Rahmeti Arat, 1947 yılında Kutadgu Bilig’in üç nüshasını (A, B, C) karşılaştırarak
eserin metnini yayımlar.
5.Soru
Metinde hangi hâl eki bulunmaktadır?
ilgi |
vasıta |
yönelme |
yön gösterme |
eşitlik |
Metinde yalnızca ilgi ve çıkma hâli ekleri bulunmaktadır. Seçeneklerde yalnızca ilgi hâli belirtilmiştir.
6.Soru
Nehcü ’l-Farâdis ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneğidir. |
Mahmud bin Ali tarafından kaleme alınmıştır. |
1357-1358 yıllarında yazılmıştır. |
Her fasıl Farsça bir hadis ile başlar |
Üslubu gayet açık ve sadedir. |
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Farâdis Mahmüd bin ‘Al i tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmıştır. Eser onar fasıllı dört baptan meydana gelmektedir. Birinci bap Hz. Peygamberi, ikinci bap dört halifeyi, üçüncü bap ehli beyti ve dört imamı, dördüncü bap Allah’a hoş gelmeyen amelleri anlatır. Her fasıl Arapça bir hadisle başlar, Türkçe çevirisi verildikten sonra Islam âlimlerinin eserlerinden o hadisin manasını aydınlatan kısımlar tanık olarak verilir. Eser, dünya ve ahirette mutlu olmak için gerekli Müslümanlık bilgilerinin el kitabı gibidir. Üslubu gayet sade ve açıktır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi MU‘İNÜ ’L-MÜRİD adlı eser içindeki bölümlerden biri değildir?
iman |
marifetü’l-hak |
nasihat |
Hz. Peygamber |
sıhhat |
sıhhat
8.Soru
"Aytmak" fiilinin Harezm Türkçesinin "Emir Kipi"nde yazımı nasıldır?
aytın |
aytayın |
aytan |
aytık |
aytıkın |
"Aytmak" fiilinin Harezm Türkçesinin "Emir Kipi"nde yazımı "aytayın" dır. Doğru yanıt: B'dir.
9.Soru
“sanagulugsız ” kelimesinin çözümlenmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
sanagulugsız ‘umulmadık’ : +sız, +lug, -gu, +a-, san |
sanagulugsız ‘sayısız’ : +sız, +lug, -gu, sana- |
sanagulugsız ‘sayısız’ : +sız, +lug, -gu, +a-, san |
sanagulugsız ‘umulmadık’ : +sız, +lug, -gu, sana- |
sanagulugsız ‘sayısız’ : +sız, +lug, sanagu |
sanagulugsız ‘sayısız’ : +sız, +lug, sanagu
(< sanagu+lug+sız)
10.Soru
Karahanlı Türkçesindeki "içgeymen" fiilinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
içeceksin |
içecek |
içerler |
içtik |
içeceğim |
Karahanlı Türkçesindeki "içgeymen" fiilinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı"içeceğim" dir. Doğru yanıt: E'dir.
11.Soru
Eserin tamamı üzerinde aşağıdakilerden hangisi çalışmış ve dil hususiyetlerini de inceleyerek metin yayını yapmıştır?
Zajaczkowski |
N. Nadjir |
Köprülü |
Tahircanov |
Hacıeminoğlu |
Eserin tamamı üzerinde ise N. HACIEMİNOĞLU çalışmış ve ‘Dil Hususiyetleri’ni de inceleyerek metin yayınını yapmıştır.
12.Soru
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Faradis'in yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Mahmud bin‘Ali |
Fuzuli |
Nabi |
Hazini |
Hakani Mehmet Bey |
Mahmud bin‘Ali
13.Soru
I. Esas dil özelliklerini Oğuz, Kıpçak ve Kanglı boylarının ağızlarından alınan kelime ve şekil bilgisi oluşturur.
II. Karahanlı Türkçesinin bazı etkileri görülmektedir.
III. Yalnızca Arap alfabesi kullanılmıştır.
IV. Yerini sonrasında Çağatay Türkçesine bırakmıştır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Yalnız I |
II, III |
I, IV |
I, II, III |
I, II, IV |
Esas dil özelliklerini Oğuz, Kıpçak ve Kanglı boylarının ağızlarından alınan kelime ve şekil bilgisi oluşturur. Karahanlı Türkçesinin yazı ve söz varlığı bakımından bazı etkileri görülmektedir. Yerini sonrasında Çağatay Türkçesine bırakmıştır. Ancak yalnızca Arap alfabesi kullanılmamıştır. Çoğunlukla Arap alfabesi kullanılmakla birlikte çok az kısmı Uygur harflidir.
14.Soru
`Ka‘beke ziyarat kılgalı bardım erdi`
Yukaridaki cumlenin Turkiye Turkcesindeki karsiligi asagidakilerden hangisisdir?
Kabe`yi ziyaret etmek istedim. |
Kabe`yi ziyaret edemedim. |
Kabe’ye ziyaret maksadıyla gitmiştim |
Kabe`yi ziyaret etmeme yardim etti. |
Kabe`ye ziyaret maksadiyla gitti. |
Dogru cevap C`dir.
15.Soru
Aşağıdaki "Mu'înü'l Mürid"den alınan kelimelerden hangisinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı yanlıştır?
kuruğ-kuru |
teger-değer |
bile-bile |
ketürmişde-getirince |
tarısa-tarasa |
"tarısa" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı "tarasa" değil, "ekse"dir. Doğru yanıt: E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi türemiş sözcük değildir?
ajun |
ögündi |
alım |
kelin |
ḳayġuḳ |
ögündi “övülen (kişi)” < ög- ek: -(X)ndI
alım “alacak, borç” < al- ek: -(X)m
kelin “gelin” < kel- ek: -Xn
ḳayġuḳ “kayık” < kay ek: -ġUḳ
17.Soru
I. Radloff
II. W. Bang
III. R. R. Arat
IV. J. Eckmann
Yukarıdaki bilim insanlarından hangisi/hangileri Oğuz Kağan Menakıbı ile ilgili olarak çalışma yapanlardandır?
Yalnız III |
I, III |
II, IV |
I, II, III |
II, III, IV |
Yazmanın ilk neşri (bir bölümü olmak kaydıyla) RADLOFF [1837-1918] tarafından yapıldı. W. BANG [1869-1934] ve G. R. Rachmati [ARAT] eseri Almanca olarak neşretti. ARAT [1900-1964] bu neşri 1933’te Türkçeye tercüme ederek yayımladı.
18.Soru
Harezm Bölgesi Cengiz Han’ın ölümü üzerine hangi oğlunun payına düşmüştür?
Coçi |
Kubilay |
Çağatay |
Batu |
Ögeday |
Cengiz Han’ın 1227’de ölümünden sonra bölge Coçi’nin payına düşmüştür.
19.Soru
Yukarıda çeviriyazısı verilen bölümün Türkiye Türkçesi karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
O akıllıların piri böyle söylemiş. O bütün yaratılmışların içinde olgunmuş. |
Ata tahtı bilip yardım etti. Adalet ile dünyayı mamur etti. |
O padişah çok kurban kesip Allah’tan “bu hanımdan iyi bir oğul” diledi. |
Allah’ın bahşişi deryasından uzaktır. Onun mumuna fazlından nur verir. |
Destana bu aşkım ile başlayıp meydan okuyarak dünyayı aşka çağırdım. |
bölümünün Türkiye Türkçesi karşılığı A seçeneğinde verilmiştir:
"O akıllıların piri böyle söylemiş.
O bütün yaratılmışların içinde olgunmuş."
20.Soru
Kutb’un Hüsrev ü Şirin’inde kaç bölüm bulunmaktadır?
41 |
50 |
68 |
90 |
1001 |
Kutb’un Hüsrev ü Şirin’inde doksan konu başlığı yani doksan bölüm vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ