XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“soñın” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Diğeri |
|
Sonunu |
|
Temelin |
|
Hani |
|
İle |
“soñın” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı ‘sonunu’dur. Açılımı ise +ın, soñ (< soñ+ın) şeklindedir.
2.Soru
"yalawaç" verilen kelimenin Türkçe izahı aşağıdakilerden hangisidir?
|
hazırlatmak |
|
peygamber |
|
örtünüp, gizlenip |
|
ağlayıp inleyip |
|
hepsini |
yalawaç ‘peygamber’
3.Soru
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği aşağıdakilerden hangisidir?
|
Müridin Yardımcısı |
|
Nebilerin Kıssaları |
|
Mukaddimetü ’l-Edeb |
|
Cennetlerin Açık Yolu |
|
Muhabbet-name |
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Cennetlerin Açık Yolu Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmıştır. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
"baluknı kadaglagu kerek turur"
Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
|
Şehri müdafaa gerektir. |
|
Şehrin korunması gerektir. |
|
Şehri korumak zorundayız. |
|
Şehri savunmak gerektir. |
|
Şehri korumak gerektir. |
Şehri korumak gerektir.
5.Soru
Kutb’un Hüsrev ü Şirin’inin konusu nedir?
|
Hüsrev’in hayatı |
|
Kutb’un ve Nizami’nin farklılıkları |
|
Sasanlı devleti |
|
Hüsrev ve Şirin’in aşkı |
|
Ermeni hükümdarı Mihin Banu’nun hayatı |
4370 beyitten oluşan eserin konusu Sâsânlı hükümdarı Husrev Perviz ve Ermenî hükümdarı Mihin Banu’nun kardeşinin kızı Şirin’in âşkıdır. İkinci kademede Husrev’in siyasî hayatı anlatılmaktadır. D
6.Soru
“Çalluğ” kelimesinin Türkiye Türkçesi’ndeki anlamı aşağıdakilerin hangisidir?
|
Tuğla |
|
Çalı |
|
Büyük |
|
Yele |
|
Vuruşma |
“çalluğ” kelimesi Türkiye Türkçesi’nde “yele” anlamına gelmektedir.
7.Soru
Muhabbet-name kim tarafından yazılmıştır?
|
Alaeddin Muhammed |
|
Kutb |
|
Rabguzi |
|
Harezmi |
|
Cengiz Han |
Muhabbet-name Harezmi tarafından yazılmıştır.
8.Soru
Harezm Türkçesi aşağıdaki hangi iki dil arasında bir geçiş dil olma özelliği gösterir?
|
Arapça-Uygurca |
|
Karahanlı Türkçesi-Çağatayca |
|
Göktürkçe-Farsça |
|
Latince-Rusça |
|
Osmanlıca-Yunanca |
Karahanlı Türkçesiyle Çağatayca arasında bir geçiş dilidir.
Doğru cevap B'dir.
9.Soru
"Canımın aşkta sevinç, ferahlık bulduğunu bildim.
Gönül verdim, yerine aşkı aldım."
Verilen çevirinin orjinal hali aşağıdakilerden hangisidir?
|
ata tahtın bilip ol dad kıldı |
|
tutar èrdi atasınıñ töresin |
|
üküş kurban kılıp ol şah ugandın |
|
anıñ dergahıña kıldısa zari |
|
canım cışkdın ferah taptısa bildim |
canım cışkdın ferah taptısa bildim köñül bèrdim yèrine cışk[ı] aldım:Canımın aşkta sevinç, ferahlık bulduğunu bildim. Gönül verdim, yerine aşkı aldım.
10.Soru
Harezm bölgesi bugün hangi iki ülke toprakları arasında kalmaktadır?
|
Özbekistan-Türkmenistan |
|
Türkiye-İran |
|
Tacikistan-Afganistan |
|
Kazakistan-Kırgızistan |
|
Gürcistan-Azerbaycan |
Harezm, Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan bölgeye verilen addır. Bugün Özbekistan ve Türkmenistan sınırları içinde kalmaktadır.
Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Asagidaki kelimelerden hangisi peygamber anlamina gelmektedir?
|
yalawaç |
|
burun |
|
çerigi |
|
tègme |
|
yagı |
Kelimelerin anlamlari asagidaki gibidir:
yalawaç :‘peygamber’
burun :‘evvel’
çerigi : ‘askeri’
tègme :‘her’
yagı :‘düşman’
Dogru cevap A`dir.
12.Soru
'aytur' kelimesinin Türkçe karşılığı hangisidir?
|
Bekler |
|
Anlar |
|
Anlatır |
|
Söyler |
|
Ekler |
'aytur' kelimesinin Türkçe karşılığı 'söyler'dir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde sıfat-fiil vardır?
|
kapuġ açtı çıktı kadaşın körüp |
|
aġırlayu tut sen asıġlıġ kişig |
|
sakış birle adra tutar bilge büt |
|
elig tuttaçımka egirse muŋa |
|
ölümke basıkma kelir alġalı |
elig tuttaçımka egirse muŋa "yarın derde, sıkıntıya düşersem elimden tutacak olana….”
14.Soru
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği aşağıdakilerden hangisidir?
|
Rabguzi |
|
Kısasü ’l-Enbiya |
|
Nehcü ’l-Faradis |
|
Tevarih-i Hulefa |
|
SAhih-i Müslim |
Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Faradis Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmıştır
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Oğuz Kağan menkıbelerinden değildir?
|
Dede Korkut Oğuz-nâmeleri |
|
Ebu’l-Gâzi Bahâdır Han’ın Şecere-i Terâkime’si |
|
Harezm Türkçesi Oğuz Kağan Menâkıbı |
|
Reşîdü’d-dîn’in Câmi’ü’t-tevârîh adlı Farsça eserinde yer alan rivâyet |
|
Gazan Han |
Oğuz Kağan menkıbelerinin farklı ve pek çok rivayetleri vardır. Bunlar
arasında en önemlileri şunlardır:
1. Reşîdü’d-dîn’in Câmi’ü’t-tevârîh adlı Farsça eserinde yer alan rivâyet
2. Harezm Türkçesi Oğuz Kağan Menâkıbı
3. Ebu’l-Gâzi Bahâdır Han’ın Şecere-i Terâkime’si
4. Yazıcızâde Alî’nin Târih-i Âl-i Selçuk adlı eserinin başında Câmi’ü’t-tevârîh’ten çevrilen
bölüm
5. Dede Korkut Oğuz-nâmeleri
6. Çağatay Türkçesi ile yazılmış Uzunköprü’de ele geçen manzum bir Oğuz-nâme.
16.Soru
"ıda bèrdi erse" verilen kelime öbeğinin Türkçe izahı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Öylece |
|
Gönderi verdiyse |
|
Köşesinde |
|
Koydu |
|
Ağırladı |
ıda bèrdi erse ‘gönderi verdiyse’ : -se, er-; -di, bèr-; -a, ıd- (< ıd-a bèr-di er-se)
17.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde yönelme durumu eki bulunmaktadır?
|
berü |
|
ḳulnı |
|
dilerse |
|
ḳulġa |
|
közini |
ḳulġa: kula +ġa: yönelme durumu eki
18.Soru
“ündedim” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Canlı |
|
Olmazdı |
|
Bulduysa |
|
Seslendim |
|
Çok |
“ündedim” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı ‘seslendim’dir. Açılımı ise -m, -di, -de-, ün (< ün+de-di-m) şeklindedir.
19.Soru
1300’lü yıllarda yazılmış olduğu anlaşılan eserin bu özellikleri dikkate alındığında Harezm Türkçesi metni sayılması gerekir. Aşağıdakilerden hangisi bu fikri destekler nitelikte değildir?
|
Destanda Moğolca sözcüklerin bulunması |
|
Oğuz Kağan Destanı’ndan Kâşgarlı’nın eserinde iz bulunmaması |
|
Yazı tarzı |
|
Çingis Kağan’dan sonraki dönemin izlerini taşıması |
|
Gazan Han [1295-1304] ya da öncesi yılların bir yadigârı olması |
Oğuz Kağan Destanı’nda Moğolca sözcüklerin bulunması Çingis Kağan [1167-1227]’den sonraki dönemin izlerini taşıdığını gösterir. Oğuz Kağan Destanı’ndan Kâşgarlı’nın eserinde iz bulunmaması, Moğolca sözcüklerin fazlaca görülmesi, yazı tarzı Oğuz Kağan Destanı’nı Gazan Han [1295-1304] ya da sonrası yılların bir yadigârı olduğu sonucuna götürmektedir.4 1300’lü yıllarda yazılmış olduğu anlaşılan eserin bu özellikleri dikkate alındığında Harezm Türkçesi metni sayılması gerekir.
20.Soru
Kışaşü’l – Enbiya’nın nüshaları hangi şehirlerde bulunmaktadır?
|
Londra, Paris, Bakü, İsviçre, Viyana |
|
Roma, Londra, Paris, İsveç, Saint Petersburg |
|
Bakü, Roma, Amsterdam, Prag, New York |
|
İsveç, Paris, Londra, Bakü, Saint Petersburg |
|
Amsterdam, Prag, İsviçre, Viyana, New York |
Eserin Londra’da bir, Saint Petersburg’da altı, Paris’te bir, Bakü’de birve İsveç’te iki nüshası vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ