XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde “tirig mü turur” kelimesinin ekleri doğru ayrılmıştır?
ti-rig+mü+tu-rur |
tir-ig-mü-tu-rur |
tir-i-g+mü+tur-ur |
tirig+mü+turur |
tir-ig+mü+turur |
“tirig mü turur” kelimesinin eklerine doğru ayrılışı tir-i-g+mü+tur-ur şeklindedir.
2.Soru
Türkçe kelimelerde yan yana gelen ünsüzlerin seda bakımından birbirine benzemesine ne ad verilir?
Hece Kaynaşması |
Ünsüz Uyumu |
Kalınlık-İncelik Uyumu |
Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu |
Göçüşme |
Hece Kaynaşması, bir kelimede yan yana bulunan iki veya daha çok hecedeki seslerin ya da yan yana bulunan iki kelimeden birincisinin son sesi ile ikincisinin önsesin birleşip kaynaşması ve hece sayısının azalması olayıdır. Bir kelime içindeki ünlülerin ya sadece kalın ya sadece ince olması Kalınlık İncelik Uyumuna işaret eder. Benzer şekilde ya sadece yuvarlak ya da düz olması ise Düzlük Yuvarlaklık Uyumudur. Göçüşme, kelime içindeki komşu veya uzak seslerin yer değiştirmesi olayıdır. Ünsüz uyumu ise Türkçe kelimelerde yan yana gelen ünsüzlerin seda bakımından birbirine benzemesidir.
3.Soru
“ tâ ola kim sakınasız yimekten içmekten cimâ’itmekden dahı tanrıdan korkasız”
Yukarıdaki cümlede yer alan –(y)AsIZ ekinin özelliği aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Emir yoluyla gereklilik bildirir |
Gereklilik bildirir |
Dilek-istek bildirir |
İstek yolu ile gereklilik bildirir |
Tavsiye yolu ile gereklilik bildirir |
Cümlede verilen “sakınasız” ve “korkasız” kelimelerinde kullanılan –(y)AsIZ eki emir yoluyla gereklilik bildirmektedir.
4.Soru
İbni Mühenna Lügati hangi dilleri içerir?
Arapça-Türkçe |
Türkçe-Moğolca |
Türkçe-Uygurca |
Arapça-Türkçe-Moğolca |
Arapça-Türkçe-Uygurca |
XIV. Yüzyılda İbni Mühenna tarafından yazılan bu sözlük Arapça-Türkçe-Moğolcadır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hüsrev ü Şirin adlı eser için söylenemez?
Bilinen tek nüshası Berlin Devlet Kütüphanesi'ndedir.
|
Altın Ordu şairi Kutb tarafından yazılmıştır.
|
Nizami'nin aynı adlı eserinden tercümedir.
|
Tını Beg Han ile eşi Melike Hatun adına yazılmış bir mesnevidir.
|
Türk Edebiyatında yazılan ilk Hüsrev ü Şirin'dir.
|
6.Soru
“1373-1376 yılları arasında Germiyanoğulları’nın merkezi Kütahya’da doğmuştur. Asıl adı Yusuf Sinaneddin’dir. İlk eğitimini Kütahya’da aldıktan sonra İran’a giderek tıp ve tasavvuf dersleri okumuştur. İran dönüşü uğradığı Ankara’da Hacı Bayram-ı Veli’ye intisap etmiştir.” Paragrafta tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Hakîkî |
Süleyman Çelebi |
Ahmedî |
Şeyhoğlu |
Şeyhî |
Paragrafta tanıtılan yazar Şeyhî’dir.
7.Soru
Hoca Mesud tarafından 1350’de yazılan, 5568 beyitlik romantik bir aşk hikâyesi olan mesnevi türündeki eser aşağıdakilerden hangisidir?
Felek-nâme |
Süheyl ü Nev-bahâr |
Mantıkuttayr |
Arûz-ı Gülşehrî |
Kudûrî Tercümesi |
Hoca Mesud tarafından 1350’de yazılan, 5568 beyitlik romantik bir aşk hikâyesi olan mesnevi türündeki eser Süheyl ü Nev-bahar’dır.
8.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisi Nehcü'l-Feradis'in üzerinde çalışmamıştır?
J. Schinkewitsch
|
Janos Eckmann
|
Osman Nedim Tuna
|
Ali Fehmi Karamanlıoğlu
|
Aysu Ata
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gülşehri’ye ait değildir?
Felek-nâme |
Fakr-nâme |
Kerâmât-ı Ahî Evrân |
Kudurî Tercümesi |
Mantıkıttayr |
Yukarıdaki beş eserden Fakr-nâme Gülşehri’ye değil Âşık Paşa’ya ait 160 beyitlik mesnevi türünde bir eserdir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gelecek zamanın +DUR’lu halidir?
Gelecekdür |
Yaratmışdur |
Buyurmışdur |
Kırılmışdur |
Dimişlerdür |
Gelecekdür seçeneğinde gelecek zamanın, Yaratmışdur, Buyurmışdur, Kırılmışdur ve Dimişlerdür seçeneğinde ise duyulan-farkına varılan +Dur’lu hali görülmektedir.
11.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin fiili emir kipi üçüncü tekil kişi ekiyle çekimlenmiştir?
yohsa te?riden gele size belâ
|
gözgüye bakdıyıdı yûsuf meger
|
ka'beyi tavaf iderdüm bir kişi gördüm
|
gice vü gündüz senü? kulluğu?da olaydum
|
Üçer gün tahta geçüp pâdişâhlık eylesünler
|
12.Soru
Aşağıdaki dilek-istek bildiren sözcüklerden hangisine bir kip eklenmemiştir?
Getürün |
Göster |
Algıl |
Kılsa |
Ola |
Seçeneklerden “göster” eksiz haldedir. Diğerlerinde sırayla –un, unuz; -gıl, -gil; -s A ve (y) A kipleri bulunmaktadır.
13.Soru
‘Anı avlayalum, anı dükedicek bunda gelevüz’ şeklinde verilen Eski Anadolu Türkçesi cümlesinde italik olarak yazılan kelimede aşağıdaki hal eklerinden hangisi bulunur?
Yönelme hali |
Bulunma hali |
Tamlama hali |
Ayrılma hali |
Vasıta hali |
İsim hâl eklerinin bazı kullanımları günümüz Türkiye Türkçesi yazı diline göre farklıdır. Örneğin, bugün “yönelme hâli” eki ile kullanılan “gel-, git-, var-” fiilleri, Eski Anadolu Türkçesinin pek çok metninde (özellikle zamirlerin üzerinde), “bulunma hâli” eki ile kullanılmıştır: anı avlayalum, anı dükedicek bunda gelevüz; hâlinden sordılar kanda vardundı; şeyh turdı öyle ıssısında şâhun sarây kapusında vardı.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi EAT’de birden çok zaman veya kipin çekiminde görev alır?
–dAçI |
–(y)AcAk |
–(y)A |
–(y)AsI |
–(y)IsAr |
Anadolu’da bulunan muhtelif ağızlardan o dönemde de bulunmuş olmalarından dolayı EAT’de herhangi bir zaman için birden çok ek kullanılabilmektedir. Bazen de bir ekin birden çok zaman veya kipin çekiminde görev üstlendiği görülür. –(y)A eki böyle bir ektir.
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde eksiz emir çekimine örnek olarak gösterilecek bir fiil yoktur?
kerem göster ki sultân-ı keremsin
|
aytdum iy pertev-i hak dutgıl elüm
|
rahmet eyle yâ ilâhî rabbenâ
|
sözüm işit ögüdüm dut top elden
|
kadem kıl rence kim kademsin
|
16.Soru
Geniş-şimdiki zamanın ikinci çoğul kişi bildirme eki seçenektekilerden hangisidir?
+vUz / +(y)Uz |
+sIz |
+sen / +sIn |
+Ø / dUrUr ~ +dUr |
+vAn / +(y)Um / +(y)Am |
Geniş-şimdiki zamanın ikinci çoğul kişi bildirme eki “+sIz”dır.
17.Soru
Kuran’ın Harezm Türkçesi ile yapılmış tercümesi olan ve kelime kelime ve yanlışsız çevirilen “Satır Arası Kuran Tercümesi” adlı eser hangi kütüphanede bulunmaktadır?
Bursa Orhan Kütüphanesi |
Berlin Devlet Kütüphanesi |
Yozgat Kütüphanesi |
İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi |
Kazan Üniversitesi Kütüphanesi |
Satır Arası Kuran Tercümesi Kuran’ın Harezm Türkçesi ile yapılmış tercümesi İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi, Hekimoğlu Alipaşa Bölümünde bulunmakta olup 1363 yılında istinsah edilmiştir.
18.Soru
Harezm-Altın Ordu Türkçesine ait metinlerin günümüze ulaşan nüshaları hangi alfabe ile yazılmıştır?
Arap alfabesi |
Uygur alfabesi |
Göktürk alfabesi |
Latin alfabesi |
Kiril alfabesi |
Harezm-Altın Ordu Türkçesine ait metinlerin günümüze ulaşan nüshaları Arap alfabesi ile yazılmıştır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünlü geçişmesine örnektir?
nire ‹ ne ara |
biş ‘beş’ 5 |
vir / var |
tavu (‹tagu) |
mengü "bengü, ebedi" |
Biri ünlüyle biten arkasındaki de ünlüyle başlayan iki kelime bir araya gelince ünlüler kaynaşır. Öreğin niçün ‹ ne içün, nire ‹ ne ara gibi.
20.Soru
Mu'înü’l-Mürîd’in bulunduğu mecmuanın sayfa kenarlarına yazılmış altı kıtadan ibaret olan metin aşağıdakilerden hangisidir?
Yarlık ve bitikler
|
Cevahirü’l-Esdaf
|
Siracü’l-Kulûb
|
Mukaddimetü’l-Edeb
|
Satır Arası Kur’an Tercümesi
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ