İslami dönemde bildiğimiz en eski Yusuf u Züleyha Ali’nin Kıssa-i Yusuf’udur. O eserin yazılış sahası tam olarak belirlenememektedir. Anadolu sahasında yazıldığı bilinen en eski Yusuf u Züleyha hikâyesi Şeyyad Hamza’nın yazmış olduğu eserdir. 1529 beyitlik bir mesnevi olarak kaleme alınmıştır.

Karahanlı Türkçesinden Çağatay Türkçesine geçiş devrini teşkil eden Harezm Türkçesi teriminin belli bir dönemin Türkçesine ad olarak kullanılması Ali Şir Nevâyî’nin Mecâlisü’n-Nefâyis adlı eserinde Harezmli bilim adamı Hüseyin Harezmî’nin Kasîde-i Bürde’ye Harezm Türkçesi ile şerh yazdığını bildirmesi ile ortaya çıkmıştır.

Özbek ağızlarında, Kumuk, Karaçay ve Balkar yazı dillerinde belirtili isim tamlaması yapılırken +nl eki kullanılır.

Şart bildirdiği sürece esas cümlenin yüklemi olamayan ve bu yüzden bir kip özelliği taşımayan –sA eki, sadece dilek-istek bildirdiği örneklerde asıl cümlenin yüklemi olabilmektedir: “Gümişden elli kandili gön anda / gücüm yitse iletsem ana ben de” örneğinde olduğu gibi.

+KI eki aitlik ekidir. Doğru yanıt D'dir. 

Oğlum kelimesinin kökü “oğul”da ünlü düşmesi yaşanmıştır.

Ünsüzlerde tonlulaşma, tonsuzlaşma, sızıcılaşma, genizsileşme, düşme, ikizleşme, tekleşme, göçüşme gibi ses olayları görülür. İncelme ise ünlülerde görülür.

Türkiye Türkçesi yazı dilinde kullanılmayan zarf-fiil ekleri şunlardır: -(y)IcAK, -(y)IncAK, -dUkdA, -d IsA, -(y)UbAn, -(y)UbAnIn.

+lIk, -Il-, -In- ve –In ekleri hem düz hem de yuvarlak ünlü ile kullanılmakla birlikte bazı örneklerde uyum dışı kalan eklerdendir. –Gıl ise istek-emir kipi 2. Tekil şahıs ekidir.

Düz ünlülü kelime ve eklerden +(y)I eki “belirtme eki”’dir.

felekde bulunma ekidir, içkerü yön gösterme ekidir, tünle vasıta ekidir, anlarça eşitlik ekidir. tagındın ise +DIn, nadiren +Dan ayrılma eki kullanılarak yapılmıştır.

Verilen bilgiler Nehcü’l-Fedâris adlı esere aittir.

Gazel beş ile onbeş beyit arasında değişir. Tuyuğ, mani biçiminde aruzla yazılan manzumedir. Mesnevi, her beyti ayrı uyaklı bir divan edebiyatı nazım biçimidir. Tevhid ise, divan edebiyatında Allah’ı övmek için yazılan manzumedir. Kaside, On beş beyitten az olmayan, bütün beyitlerin ikinci dizeleri en baştaki beyit ile uyaklı olan ve çoğu kez büyükleri övmek için yazılan divan edebiyatı şiir türüdür.

EAT döneminin ünsüzler bakımından en karakteristik değişmesi kelime başında ve iki ünlü arasında /t/, /k/,/ç/ ünsüzlerinin ötümlüleşme eğiliminin yaygın olmasıdır.

EAT döneminde bildirme eki olan “turur”, hem bunun ötümlüleşmiş şekli “durur”, hem de hece tekleşmesiyle kısalmış ve ek haline gelmiş olan şekli olan +dUr şekli kullanılmıştır.

Dede Korkut Hikâyeleri çok eski dönemlerde muhtemelen Müslümanlıklarından bile önceki zamanlarda Oğuz Türkleri arasında oluşmuş destanların asırlar sonra yazıya geçirilmiş halidir. Hikâyelerde Oğuzların Gürcü, Abaza ve Trabzon Rumları ile savaşları, ayrıca kendi aralarındaki iç savaşları konu almıştır. Türk tarihine ait rivayetler ile Türk töresini anlatan ifadeler de yer almıştır. Türkçe ses, ek, kelime ve cümle yapısı açısından hazine değeri taşımaktadır. Toplam on iki hikâyeden oluşmaktadır. Elde bulunan iki yazmadan ilki Vatikan’da ikincisi Dresten’de bulunmaktadır.
Hikâyeler Oğuz Türklerinin yalnızca İslam dinini kabul etmesinden sonraki yaşayışlarını hikâye etmemiştir.