Yanıt Açıklaması:

Tanzimat Döneminde ortaya çıkan üç mısralık bentlerden oluşan  nazım şekline müselles denir.

Yanıt Açıklaması:

Türklerin aşık edebiyatına dahil olmaya özenen Ermeni saz şairleri, Aşug olarak adlandırılır. Aşuglar, Osmanlı sanatının Batılı bir çizgiye doğru ilerlemesinde önemli rol oynarlar.

Yanıt Açıklaması:

Batı sanatı karşısında mutavassıt Türk sanatkârının “ben olarak kalırken o olmak” ideali, XVIII. asır sonlarından günümüze kadar bir kültür politikası olagelmiştir.

Yanıt Açıklaması:

Doğru cevap B dir. Türklerin edebiyatına dahil olmaya özenen Ermeni saz şairlerine “aşug” deniliyordu. 

Yanıt Açıklaması:

IV. Mustafa zamanında Enderun görevlerinin en yüksek derecesi olan, padişahın yakın hizmetlerini görmek için Has Oda’ya alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kitaba göre geleneğin diri, biçimlendirici ve dönüştürücü işlevini XIX. yüzyılda görmek mümkün değildir. XIX. yüzyıl Türk edebiyatının “yeni” sıfatıyla nitelenen temsilcilerini ve onların eserlerini Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı adlı dersinizde tanıdınız. Şimdi ise XIX. yüzyıl Türk edebiyatı içinde “eski”yi temsil eden Enderunlu şairleri, Encümen-i Şuara’ya katılan isimleri, giderek sayısı artan kadın şairleri, mesnevi tarzının son örneklerini ve eski ile yeni arasında biçimlenen nesir dilinin temsilcilerini tanıyacaksınız. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

İlk “Tanzimat edibi” Şinasi ise, onun da ilk eserleri 1859 ve sonrasında ortaya çıkıyor.  1839’dan sonraki yirmi yılda başka edip yetişip başka eser verip vermediği gibi sorular yanıtsız kalmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Wölfflin’in Renaissance und Barock’taki fikirleri ve onun fikirlerine son şeklini veren Focillon aynı noktada birleşirler: Klasisizmin kunt, kuralcı, şahsi yaratmalardan ziyade müşterek bir malzemenin geliştirilmesini yeğleyen, bu yüzden de hatları yumuşamayan yapısı cereyanın son demlerine doğru gevşemeye yüz tuttuğunda artık, “barok dönem” başlıyor demektir. Var oluşun kanunu gereği, klasik olan da doğar, gelişir ve dönüşür; dönüştüğü biçimiyle artık klasiğin barok hâlidir.

Yanıt Açıklaması: Kitaba göre edebiyat, Tanzimat ilan olunduğu için yenileşmeye başlamaz. Edebiyatın yenilik arayışlarıyla geçen bu uzun yolun üstüne mutlaka bir işaret taşı dikilmek isteniyorsa bunun için, 1839 değil, belki de 1856 yılı daha yerinde bir seçim olacaktır. 1856, Kırım Harbi’nin ikinci ve son yılıdır; Kırım Harbi ise İngiliz ve Fransızlarla aynı saflarda savaşarak, İstanbul’un sosyal, siyasi, fikrî, maddî çehresini onlara göre şekillendirerek Batılılaşmaya yeni bir adım atan Osmanlının ilk yılıdır. Islahat Fermanı bu yıl ilan edilerek kültürel Batılılaşma resmîleştirilmiştir. Paris Antlaşması’nın ikinci maddesiyle artık, Osmanlı bir Avrupa devleti sayılmıştır. “Tanzimat Edebiyatı” adı altına alınan ilk isimlerin ilk ürünlerinin hepsi de bu tarihten sonra geçecek “bir eser hazırlamalık süre”nin sonunda, 1858-1860 yılları arasında yayımlanır. Bu düşünceye göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Enderun'un ilk kademesi olan Büyük ve Küçük Odalar, Topkapı Sarayı’nın girişinde yer alırdı. Burada ilkin Türkçe, Arapça, Farsça ve Kur’an öğretilirdi. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

XIX. asrın başlarından itibaren, bütün Türk dünyasında encümen-i şuaraların ciddi bir değişim geçirdiği ve işlevini yeni baştan sorguladığı görülür. Aynı asrın Osmanlı şiirinde ise, büyük nitelik değişimlerine rağmen, gelenekli muhitlerin tamamı varlığını sürdürmektedir. Asrın ediplerinin buluşup konuştukları, yeni eserlerini okuyup fikir alışverişinde bulundukları yerler maziden kopmamıştır. Hâlâ nüfuzlu kişilerin veya kalemi güçlü edebiyatçıların meclisleri, kahvehaneler, meyhaneler edebî münakaşaların en hararetli zemini ve eleştiriler yapmanın en uygun atmosferidir. O hâlde, değişen nitelikler nelerdir? Değişen, şairin hamisiyle kurduğu gelenekli
münasebettir. Yeni hami, şairi nedimi katına taşımakta iken, yeni şair de ya hamisini “efendi” yerine “dost” olarak görmeyi, nüfuzlu bir dost edinmekten “arpalık” sahibi olmak manasını çıkarmamayı, hatta daha da ileri giderek, “hamilik” kavramını şiirin dünyasından tamamen kovmayı öğrenmektedir. Değişen, encümen-i şuaraların ruhudur. Beşiktaş Cemiyyet-i İlmiyyesi’nden beri, encümen-i şuaralarda ekâbir huzurunda ve rakip şairler karşısında kendini göstermeye çalışan sanatkâr tipi ortadan kalkmaktadır. Artık, ev sahibi ve onun misafirleriyle ilişkisini dostane sohbetlerden çok, politik yakınlaşmalar üzerine kuran; encümene katılan diğer şairlerle münasebetlerini ise yarışmadan çok, poetik yakınlıklara dayandıran bir sanatkâr tipi doğmaktadır. Osmanlı aydınlarının rical-i devlet (=bürokrat) kanadı aydın şairle bütünleşmeye başlarken şair sınıfı da kendi politik ve poetik eğilimlerine göre gruplaşmanın gereğini kavramaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Tanpınar'ın “Onun şiirinde eskilerin zevk düşüklüklerine pek az rastlanır” dediği şair, Leskofçalı Galip'tir.

Yanıt Açıklaması:

Yeniliğin baskın çıkarak geleneği kapsaması ve klasik değerlerin nostaljik-tarihsel bir anlam kazanmaya başlaması XX. asırda mümkün olmuştur. 

Yanıt Açıklaması:

Zelotizm, tehdide uğrayan medeniyetin, kabuğuna çekilerek iyice gelenekçi olmasıdır.

Yanıt Açıklaması:

Osmanlı şiirinin gelenekli poetikası Batınınkine benzemez.