XIX. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
''Kadınlar eksik olur diyerek sözlerini mazur kabul ederler. Bir işte ehil olan bir kadın, ehil
olmayan bin erkekten yeğdir. Zihni berrak olan bir kadın, anlayışsız bin erkekten yeğdir'' mısralarıyla erkek veya kadın olmanın bir üstünlük sağlamadığını açıkça söyleyen XVI. yüzyıl şairi kimdir?
Fıtnat Hanım |
Adile Sultan |
Hubbî Hatun |
Şeref Hanım |
Mihrî Hatun |
XVI. yüzyıl şairlerinden Mihrî Hatun, erkek veya kadın olmanın bir üstünlük sağlamadığını açıkça söyleyebilmiştir.
2.Soru
Osmanlı devleti sınırları içinde yaşayan seyyit ve şeriflerin (Hz. Muhammed soyundan gelen kimseler) devletle olan işlerini düzenlemekle görevli bürokratlardır.
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Nakibüleşraf |
Talik |
Kaptanıderyalar |
Reisülküttaplar |
Hattatlar |
Nakibüleşraf: Osmanlı devleti sınırları içinde yaşayan seyyit ve şeriflerin (Hz. Muhammed soyundan gelen kimseler) devletle olan işlerini düzenlemekle görevli bürokratlardır.
3.Soru
XIX. yüzyılın şiiri için özellikle şair biyografileri konusunda en önemli başvuru kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Kudemadan Birkaç Şair |
Kemalü’ş-Şuara |
Tarih-i Edebiyyat-ı Osmaniyye |
Teracim-i Ahval-i Ulema ve Meşayıh |
Ayine-i Zurefa |
XIX. yüzyılın en önemli tezkiresi sayılan Hatimetü’l-Eşar’dan sonra bu yüzyılın şiiri
için özellikle şair biyografileri konusunda en önemli başvuru kaynağı Kemalü’ş-Şuara’dır.
4.Soru
Keçecizade İzzet Molla’nın, 1823’te Keşan’a sürgün edilme hikâyesini mizahi bir dille anlattığı, siyasi hiciv niteliğindeki mesnevi aşağıdakilerden hangisidir?
Mihnetkeşan |
Sakiname |
Zafername |
Manzume-i Sivastopol |
Mevlid |
Keçecizade İzzet Molla’nın, 1823’te Keşan’a sürgün edilme hikâyesini mizahi bir dille anlattığı, siyasi hiciv niteliğindeki mesnevi Mihnetkeşan'dır.
5.Soru
Mehmet Emin Karahanzade’nin Mısır Seferi Hakkında Tarihçe adlı kısa kitabı hangi türe dahildir?
Sefaretname |
Sûrname |
Belagat |
Seyahatname |
Gazavatname |
Yazarı belli olan iki gazavatnamenin biri yüzyılın hemen başında Mehmet Emin Karahanzade’nin Mısır’ın Fransızlardan geri alınmasını anlattığı Mısır Seferi Hakkında Tarihçe adlı kısa kitabı, diğeri Abdurrezzak Bahir’in Rusya Harbi adlı eseridir.
6.Soru
"Ey Âdile âgâh ol dünyâ vü mâ-fîhâ nedir
Lâzım olan ehl-i dile meyhânedir peymânedir
Zîrâ bu dünyânın sonu bir şey degil virânedir
Feryâd edendir andelîb sûzân olan pervânedir
Pek genç iken etdi vefât Mahmûd Celâleddin âh
Mâtem tutarsa kâ’inât şâyestedir bî-iştibâh"
Adile Sultan'a ait bu satırlar aşağıdakilerden hangisine örnektir?
Münacat |
Naat |
Gazel |
Mersiye |
“Musıkî” redifli şiir |
Okuduğunuz müseddes, Sultan Abdülaziz’in oğlu Mahmut Celalettin (1862-1888)’in ölümü üzerine, halası Adile Sultan tarafından yazılmış bir mersiyedir. Mersiyeler, ölen birinin ardından duyulan üzüntüyü dile getirmek, o kişinin iyi taraflarını anlatmak üzere yazılan lirik şiirlerdir.
7.Soru
Dönemin biyografik eserlerinin büyük çoğunluğunu oluşturan, bir tarikata, mesleğe, şehre veya bir gruba mensup kimselerin hayatlarına yer veren biyografi türü aşağıdakilerden hangisidir?
Grup |
Milli |
Sınırlı |
Spesifik |
Zümre |
Bu yüzyılda yazılan biyografik eserlerin büyük çoğunluğunu “zümre biyografileri”
olarak adlandırabileceğimiz; bir tarikata, mesleğe, şehre veya bir gruba mensup kimselerin hayatlarına yer veren eserler oluşturmaktadır
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı hanedanına mensup, divan sahibi tek kadın şair olan Adile Sultan ile ilgili özelliklerden biridir?
Nakşibendi tarikatından Bâlâ Tekkesi Şeyhi Ali Efendi’ye bağlanmıştır. |
Âşık Ömer’in şiirlerinin kendi şiirinden üstün olduğunu söylemiştir. |
Divanında Mevlana ve Mevlevilikle ilgili 6 kasideye yer vermiştir. |
Mısralarında Hz. Muhammet soyundan geldiğini dile getirmiştir. |
Divan şiirindeki nazım şekillerinden neredeyse hepsiyle şiir söylemiştir. |
Otuzuncu Osmanlı padişahı II. Mahmut’un kızı olarak 29 Mayıs 1826’da İstanbul’da doğan Adile Sultan, Osmanlı hanedanında divan sahibi tek kadın şairdir. Hayatta tanıklık ettiği birçok yakınının ölümü Adile Sultan’ın dinî ve psikolojik dünyası üzerinde etkili olmuştur. Nakşibendi tarikatından Bâlâ Tekkesi Şeyhi Ali Efendi’ye bağlanmış, şiirlerinde dinî ve tasavvufi duygularını güçlü bir şekilde ifade etmiştir.
XIX. yüzyıl kadın şairlerinden Şeref Hanım, yer yer şiire kabiliyeti olmadığını, Âşık Ömer’in şiirlerinin bile kendi şiirinden üstün olduğunu söylemiştir. Divanında Mevlana ve Mevlevilikle ilgili 6 kaside ve Kerbelâ mersiyesi niteliğinde 8 kasideye yer vererek samimi bir Mevlevi ve Bektaşî olduğunu göstermiştir. Divanında toplam 677 manzume bulunmaktadır. Divanındaki manzumeler arasında 255 gazelden sonra kıta nazım şekliyle yazdığı 122 tarih manzumesi dikkat çekmektedir.
9.Soru
XIX.yüzyılda yazılan -manzum veya mensur- bütün gazavatnamelerin sayısı kaçtır?
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
Âgah Sırrı Levend’in tespitine göre bu yüzyılda yazılan -manzum veya mensur- bütün gazavatnamelerin sayısı sadece dokuzdur
10.Soru
Tarih-i Edebiyyat-ı Osmaniyye adlı eser kime aittir?
Ebuzziya Tevfik |
Recaizade Mahmut Ekrem |
Mehmet Celal |
Abdulhalim Memduh |
Şeyhi Mehmet |
Tarih-i Edebiyyat-ı Osmaniyye adlı eseriyle Abdulhalim Memduh, modern anlamda edebiyat tarihi yazımının eksik ama ilk örneğini verir.
11.Soru
Şerefâ sencileyin bî-mâye
Ne cesâretle alır şiiri ele
Senin eş‘âr-ı perîşânından Yegdir
Âşık Ömerin nazmı bile
Yukarıdaki mısralar hangi kadın şairimize aittir?
Leyla Hanım |
Zeynep Hatun |
Şeref Hanım |
Mihrî Hatun |
Saniye Hanım |
Kadın şairlerin üslubu, Şeref Hanım’ın aşağıdaki mısralarında olduğu gibi, bir yanıyla çekingen ve kısık seslidir:
Şerefâ sencileyin bî-mâye
Ne cesâretle alır şiiri ele
Senin eş‘âr-ı perîşânından
Yegdir Âşık Ömerin nazmı bile
Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Osmanlı devleti sınırları içinde yaşayan seyyit ve şeriflerin devletle olan işlerini düzenlemekle görevli bürokratlara ne ad verilir?
Sadrazam |
Nakibüleşraf |
Reisülküttap |
Müverrihler |
Hattat |
Nakibüleşraf: Osmanlı devleti sınırları içinde yaşayan seyyit ve şeriflerin (Hz. Muhammed soyundan gelen kimseler) devletle olan işlerini düzenlemekle görevli
bürokratlardır.
13.Soru
XVIII. yüzyılın en önemliş tezkiresi aşağıdakilerden hangisidir?
Vekayi-i Letaif-i Enderun |
Tarih-i Ata |
Şakayık |
Tarih-i Edebiyyat-ı Osmaniyye |
Hatimetü’l-Eşar |
XVIII. yüzyılın klasik tezkirelerinin yerini, bu yüzyılda sistemsiz, muhtasar veya tamamlanamamış müsveddeler hâlindeki tezkireler alır. Dönemin en önemli tezkiresi Fatin Davut’un Hatimetü’l-Eşar’ıdır.
14.Soru
Divan edebiyatı kaynaklarında adı geçen en eski kadın şairler olan Zeynep Hatun ve Mihrî Hatun hangi dönemde yaşamışlardır?
Kanuni Sultan Süleyman |
II. Mahmut |
II. Abdülhamid |
Fatih Sultan Mehmet |
II. Selim |
Divan edebiyatı kaynaklarında adı geçen en eski kadın şairler Fatih döneminde yaşamış olan Zeynep Hatun ve Mihrî Hatun’dur. Hubbî Hatun ise Arapçayı çok iyi bilen, bilgi ve yetenekleri sayesinde sarayla ilişki kurabilen Kanunî dönemi şairi olarak anılır. Bir kazasker kızı olan Sıdkî Hatun ile hattatlığı şairliğinden daha güçlü olan Ani Fatma Hatun, XVII. yüzyılın ikinci yarısında yaşamıştır. Fıtnat Hanım ise, kendisinden sonra yetişen kadın şairlerce örnek alınan XVIII. yüzyıl şairidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işret hayatıyla ilgili mesnevilere örnektir?
Sakiname (Antepli Aynî) |
Zafername (Hayrî) |
Manzume-i Sivastopol (Rızayî) |
Mevlid (İrşadî Baba) |
Naz u Niyaz (Keçecizade İzzet Molla) |
XIX. yüzyılın ilk yarısında yazılmış olan mesneviler içeriklerine göre
sınıflandırıldığında, işret hayatıyla ilgili mesneviler için Sakiname (Antepli Aynî) örneği verilebilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangileri XIX. yüzyılda eser veren kadın şairlerin ortak özelliklerindendir?
I.Bu dönem kadın şairlerinin yetişme tarzları benzerlik göstermektedir.
II. Tamamı, toplumun üst kesim ailelerine mensuptur.
III. Aile içinde eğitim alma İmkanı bulabilmişlerdir.
IV. Başta İstanbul olmak üzere, Osmanlı Devleti’nin çeşitli kültür merkezlerinde yaşamışlardır.
V.Bu dönem kadın şairleri farklı sosyo-kültürel yapılardan gelmektedirler.
I,II,III,IV |
I,II,III,V |
I,III,IV,V |
I,II,IV,V |
II,III,IV,V |
Bu dönem kadın şairlerinin yetişme tarzları benzerlik göstermektedir. Tamamı, toplumun üst kesim ailelerine mensuptur ve aile içinde eğitim alma İmkânı bulabilmişlerdir. Başta İstanbul olmak üzere, Osmanlı Devleti’nin çeşitli kültür merkezlerinde yaşamışlardır.
17.Soru
Kendisinden kısa bir süre önce ölen Leyla Hanım gibi Mevlevi olup; eserlerinde Hz. Muhammet soyundan geldiğini dile getiren babası Mehmet Nebil Bey olan XIX. yüzyılın kadın şairi kimdir?
Mihrî Hanım |
Fıtnat Hanım |
Mahşah Hanım |
Nakiye Hanım |
Şeref Hanım |
Kendisinden kısa bir süre önce ölen Leyla Hanım gibi Mevlevi olup; eserlerinde Hz. Muhammet soyundan geldiğini dile getiren babası Mehmet Nebil Bey olan XIX. yüzyılın kadın şairi Şeref Hanım'dır.
18.Soru
Divan edebiyatı tarihinde adı geçen en eski kadın şair aşağıdakilerden hangisidir?
Zeynep Hatun. |
Leyla Hanım. |
Şerif Hanım. |
Adile Sultan. |
Hubbi Hatun. |
Zeynep Hatun.Cevap A'dır.
19.Soru
XIX. yüzyılın ilk sefaretname müellifi kimdir?
Abdurrahim Muhip Efendi |
Seyyit Mehmet Emin Vahit Efendi |
Seyyit Mehmet Refi Efendi |
Yasincizade Seyyit Abdulvehhap Efendi |
Bozoklu Osman Şakir Efendi |
XIX. yüzyılın ilk sefaretname müellifi Abdurrahim Muhip Efendi’dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XIX. yüzyıldaki mesnevileri önceki dönemlerdeki mesnevilerden ayıran en önemli özelliktir?
Daha çok alegori ve aşk temalarının işlenmesi |
Bu yüzyılda mesnevilerin daha az yazılması |
Bölümlerin sıralanmasında farklılık uygulanması |
Gözleme dayalı gerçekçi sahneleri anlatması |
Nazım biçimlerinin farklı kullanılması |
XIX: yüzyılda yazılan mesnevilerin önemli bir kısmı, gözleme dayalı gerçekçi olay ve durumları yansıtması açısından daha öncekilerden ayrılır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ