XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bakî nerede doğmuş ve büyümüştür ?
Bağdat |
Şam |
Kudüs |
İstanbul |
Bursa |
Bakî İstanbul'da doğmuş ve büyümüştür.
2.Soru
Kanuni Sultan Süleyman zamanında yaşayan; gerçek adı Mehmet, lakabı ise Bekar Memi olan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Zati |
Nevi |
Emri |
Baki |
Hayali |
Kanunî devrinde (1520-1566) Zatî’den sonra saray çevresinde saygın bir şair olarak ilgi gören Hayalî’nin adı Mehmet, lakabı ise Bekâr Memi’dir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Divan şairleri hangi iki kelime arasında paralellik kurarak tasavvufi bir yorum getirmişlerdir ?
Zahid-Sofu |
Meyhane-Tekke |
Duzah-Tomu |
Harabat-Meyhaneler |
İbn-i vakt-Zaman |
Divan şairleri meyhane ile tekke arasında benzerlik ve geçişkenlik kurarak, kendinden geçmenin iki farklı mekanı arasında kurulan ilişkiden dolayı tasavvufi yorumlar üretmişlerdir.
4.Soru
Gelibolu ve İstanbul’da müderris olarak uzun süre görev yapan ve III. Murat tarafından şehzade hocası olarak görevlendirilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Bakî |
Zatî |
Hayalî |
Emrî |
Nevî |
Medrese eğitimini tamamlayınca Gelibolu ve İstanbul’da müderris olarak uzun süre görev yapan Nevî, III. Murat tarafından şehzade hocası olarak görevlendirilir. Doğru cevap E’dir.
5.Soru
Baki'nin hangi padişaha yazdığı cülusiyenin umduğu cazibeyi alamaması sebebiyle Murad Paşa mederesesi müderrrisliğinden azledilmiştir ?
II. Selim |
III.Murad |
III. Selim |
II. Murad |
IV. Murad |
Kanunî devrinde el üstünde tutulan Bakî’nin hayatı daha sonraki üç hükümdar, yani
II. Selim, III. Murat ve III. Mehmet devirlerinde inişli çıkışlı bir seyir izledi. II. Selim’e tahta
çıkışını tebrik maksadıyla bir cülusiye takdim eden şair, umduğu caizeyi alamadığı
gibi sebepsiz yere Murat Paşa Medresesi müderrisliğinden
de azledildi (görevinden alındı).
6.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Hayalî için söylenebilmesi sözkonusu olamaz?
a.
b.
c.
d.
e.
Molla Camî ve Nevayî’ye öykünür. |
Rumeli duyarlığını yansıtır. |
Şiirleri biçim ve söyleyiş bakımından mükemmeldir. |
Samimi bir edâsı vardır. |
Yerli unsurları tasavvufî heyecanla dönüştürmüştür. |
Hayalî"nin şiirleri biçim ve söyleyiş bakımından mükemmel değildir.
7.Soru
XVI Yüzyıl Osmanlı Padişahlarının şiir veya diğer sanat dallarıyla uğraşmalarınıın en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Zevk için |
Savaşların etkisinden kurtulmak için |
Yurttaşların refahı için |
İsyanları bastırmak için |
Bilinm ve sanatın gelişimi için sorumluluk üstlenmeleri |
Doğru cevap E seçeneği olan bilinm ve sanatın gelişimi için sorumluluk üstlenmeleri seçeneğidir.
8.Soru
Çağatay edebiyatının XVI. yüzyılda yetişen en önemli
temsilcisi kimdir?
Şeybanî Han |
Bayram Han |
Ubeydullah |
Nevaya |
Babür Şah |
Babür Şah Çağatay edebiyatının XVI. yüzyılda yetişen en önemli
temsilcisidir.
9.Soru
"Baki gibi bir şaiirin şiirini almak ayıp değildir", diyerek Baki'ye duyduğu güveni belirten ünlü edebiyatçı kimdir ?
Fuzuli |
Zati |
Nefi |
Nevi |
Ali Şir Nevai |
Zatî onun bir beytini tazmin
edip gazel hâline getirdi. Normalde genç şairler ustaları tazmin ettiği için bu davranış, şairler
arasında şaşkınlık uyandırdı. Ancak Zatî, “Bakî gibi bir şairin şiirini almak ayıp değildir”
diyerek
ona duyduğu güveni belirtti.
10.Soru
"Aşk imiş her ne var alemde" Fuzuli bu dizesiyle ne anlatmak istemiştir ?
Aşkın gelip geçici olduğunu |
Aşkın ölümsüz olduğunu |
Aşkın beşeriyyetten ilahiye geçebileceğini |
Aşkın nedensiz olduğunu |
Aşkın sadece bir duygu değil varlık sebebi olduğunu |
Divan şairlerinden hiçbiri Fuzulî kadar aşkı derinden duymamış ve duyuramamıştır.
Fuzulî’de aşk, sadece bir duygu değil, adeta varlık sebebidir. “Aşk imiş her ne var âlemde” dizesiyle bunu ifade eder.
11.Soru
Tanrı aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan, söylenen ilahilerdir. Özel bir ezgiyle okunurlar.
Yukarıda özellikleri verilen ilahi türü için Gülşenîlerde kullanılan terim hangisidir?
âyin |
nefes |
tapuğ |
şathiye |
nutuk |
Tanrı aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan, söylenen ilahilerdir. Özel bir ezgiyle okunurlar. İlahîler tarikatlara göre türlü adlar alır: Mevlevîlerde âyin, Bektaşîlerde nefes, Gülşenîlerde tapuğ denir. Doğru cevap C’dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Babür Şah'ın eserlerinden değildir?
Aruz Risâlesi |
Mübeyyen |
Manevî |
Babür Divanı |
Risale-i Validiyye |
Manevî, İbrahim Gülşeni'nin eseridir.
13.Soru
İstanbul'a hiç gelmemesi sebebiyle, hayatı hakkındaki bilgimizin kısıtlı olduğu yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Hayali |
Necati |
Fuzuli |
Zati |
Baki |
Fuzulî’nin haklı şöhretine rağmen hayat hikâyesinin ayrıntıları fazla bilinmez. Osmanlı şair tezkirelerinde onun hakkında verilen bilgiler oldukça sınırlıdır. Bunda Fuzulî’nin hayatı boyunca Bağdat ve Kerbela çevresinde yaşaması, İstanbul’a hiç gelememesi, yani biraz gözden ırakta kalması etkili olmuştur.
14.Soru
"Halk için de muteber bir nesne yok devlet gibi.
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi"
Yukarıdaki beyitte yer alan gazel aşağıdakilerden hangisine aittir?
Yavuz Sultan Selim |
Yıldırım Beyazit |
Fatih Sultan Mehmet |
II. Selim |
Kanuni Süleyman |
doğru cevap Kanuni Süleyman olacaktır.
15.Soru
Şiirlerinde “Hatayî” mahlasını kullanan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Şah İsmail |
Fuzulî |
Hüseyin Baykara |
Babür Şah |
Ali Şir Nevayî |
Şiirlerinde “Hatayî” mahlasını kullanan şair, XVI. yüzyıl Azeri sahasının Fuzulî’den sonraki en önemli şairi sayılan Şah İsmail’dir. Doğru cevap A’dır.
16.Soru
Gülşeni hakkındaki aşağıda yer alan ifadelerden hangisi doğrudur?
I-Gülşenî tekkelerindeki merasimlerde Türkçe tapuğların okunması gelenek hâline gelmiştir.
II-Gülşenî’nin soyundan gelen sufilerin ve onun takipçisi olan şairlerin gördüğü ilgi, Türkçenin Gülşenî çevrelerinde yaygın bir biçimde kullanımına olanak hazırlamıştır.
III-Gülşenî, hem bir şair hem de mutasavvıf olarak sadece yaşadığı muhitte değil, XVI. yüzyıldan sonra Anadolu ve Rumeli’de takipçilerini yetiştirmiştir.
IV-Gülşenî çevrelerinde şiir ve musiki iç içe gelişimini sürdürmüştür.
Yanlız I |
Yanlız II |
I-II ve III |
Yanlız III |
I-II-III ve IV |
Gülşenî tekkelerindeki merasimlerde Türkçe tapuğların okunması gelenek hâline gelmiştir. Gülşenî’nin soyundan gelen sufilerin ve onun takipçisi olan şairlerin gördüğü ilgi, Türkçenin Gülşenî çevrelerinde yaygın bir biçimde kullanımına olanak hazırlamıştır. Gülşenî, hem bir şair hem de mutasavvıf olarak sadece yaşadığı muhitte değil, XVI. yüzyıldan sonra Anadolu ve Rumeli’de takipçilerini yetiştirmiştir. Gülşenî çevrelerinde şiir ve musiki iç içe gelişimini sürdürmüştür.
17.Soru
Kesin olmamakla beraber Fuzuli'nin nerede öldüğü düşünülmektedir ?
Bağdat |
İstanbul |
Bursa |
Kerbela |
Kudüs |
Kesin olmamakla beraber Fuzuli'nin Kerbela'da öldüğü düşünülmektedir.
18.Soru
Sanata ve sanatçıya büyük ilgi gösteren bir padişahtı. Devrinde özellikle plastik sanatlar alanında bir zirve yaşandı; büyük tarihçiler, sanat adamları yetişti. Aynı zamanda Adnî mahlasıyla şiirler yazdı.
Yukarıda hakkında bilgi verilen padişah aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Muhibbi |
Harimî |
Muhlisî |
Şahî |
III. Mehmet |
III. Mehmet, sanata ve sanatçıya büyük ilgi gösteren bir padişahtı. Devrinde özellikle plastik sanatlar alanında bir zirve yaşandı; büyük tarihçiler, sanat adamları yetişti. Aynı zamanda Adnî mahlasıyla şiirler yazdı.
19.Soru
Dilberâ bu derdüme dermân idersen vaktidür
Bu fakîr üftâdeye ihsân idersen vaktidür
Yukarıda Şah İsmail'a ait olan mısraların dil.içi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
Dilberim! Bu derdime derman etmezsen biçare olur canım. Bu yoksul düşküne iyilik etmek istersen tam vaktidir. |
Sevgili, Bu derdime derman bul. Bu yoksul düşküne iyilik et. |
Ey aşk! Bu derdime derman edersen sana kul olur canım. Bu yoksul düşküne iyilik et. |
Ey sevgili! Bu derdime derman edersen tam zamanıdır. Bu yoksul düşküne iyilik etmek istersen şimdi yeridir. |
Bu derdime derman edersen tam zamanıdır. Bu yoksul düşküne iyilik etmen beni onurlandırır. |
Dilberâ bu derdüme dermân idersen vaktidür
Bu fakîr üftâdeye ihsân idersen vaktidür
Diliçi çevirisi: Ey sevgili! Bu derdime derman edersen tam zamanıdır. Bu yoksul düşküne iyilik etmek istersen şimdi yeridir.
20.Soru
"Zati döneminin en önemli şairlerindendir. Kendisinin bir çok farklı türden şiirleri mecvuttur. Yazdığı şiirlerin bir çoğu toplumca beğeni toplayan Zati, bir şiirinde de Baki'nin bir beytini almış ve gazele çevirmiştir."
Zati'nin Baki'ye ait bir beyti alarak aynen kullanmasına verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Cönk |
Takdim |
Cinas |
Telmih |
Tazmin |
Tazmin: Bir şairin, başkasına ait bir mısra yahut beyti alıp kendi
şiirinde aynen kullanmasına tazmin denir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ