XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Klasik dönem divan şairleri ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Günlük konuşma dilinin şiirsel işlev yüklenerek kullanımı Zatî’nin eserlerinde sıklıkla görülür. |
Hayalî, özellikle gazel şairi olarak Osmanlı şairlerince usta kabul edilmiştir. |
Dünyaya karşı mesafeli duruş, samimi eda, yerlilik arzusu ve tasavvufî heyecan Hayalî’nin şiirlerinin en belirgin özellikleridir. |
Emri Gazellerinde orijinal hayaller kurmaya, kelime oyunlarına ve şiirin hüner tarafına yönelmiştir. |
Emri Şehzade Mehmet’in sünnet düğünü vesilesiyle yazdığı suriyye meşhur olmuştur. |
Şehzade Mehmet’in sünnet düğünü vesilesiyle yazdığı suriyye ile meşhur olan şair Nevi’dir. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
“Yüri ‘ışkı özine pîşe eyle
Yeter uzağı fikr endîşe eyle”
Yukarıda örneğini gördüğünüz Hatayî’nin Nasihatname adlı eseri hangi aruz kalıbıyla yazılmıştır?
mef ‘ûlü mefâ‘ilün fe‘ûlün |
mef ‘ûlün fâ‘ilün fe‘ûlün |
fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün fe’ûl |
fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün |
mefâ‘îlün mefâ‘îlün fe‘ûlün |
Nasihatname: Hatayî’nin dinî görüşlerini anlattığı öğüt nitelikli küçük bir mesnevidir. Şair, 184 beyitli bu mesnevisini de arûzun mefâ‘îlün mefâ‘îlün fe‘ûlün kalıbıyla yazmıştır. Bu mesnevi de Hatayî Divanı’nın yazma nüshalarında ve mevcut baskılarında yer almaktadır.
3.Soru
Baki hangi sultanın iltifatına nail olmuş ve sultanu’ş-şuara (şairler sultanı) unvanını almıştır ?
Fatih Sultan Mehmet |
3.Mehmet |
3.Murat |
2.Selim |
Kanun-i Sultan Süleyman |
Kanun-i Sultan Süleyman'ın ltifatına nail olmuş ve sultanu’ş-şuara (şairler sultanı) unvanını almıştır.
4.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi Hatay"nin aşk hususunda yazdığı mesneviye verilen adlar arasında yer alır?
Işkname |
Sürname |
Dehname |
Nasihatname |
Hümayünname |
Dehname Hatay"nin aşk konusunda yazdığı mesneviye verilen addır.
5.Soru
- Şiirlerinde gösterişli bir söylem dili mecvuttur.
- Türkçe'yi ustaca kullanmıştır.
- Yalnızca Türkçe ve Farsça eserler vermiştir.
Fuzuli'ye ilişkin olarak verilen yukarıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Fuzulî’nin şiirlerinde okuyucu ile bütünleşen ve onu etkisi altına alan yalın ve içten bir söyleyiş tarzı vardır.
Fuzulî’nin eserlerinde Türkçe, insan duygularını en ince ayrıntılarına kadar ifade
edebilecek sihirli bir kemana dönüşür.
Fuzulî, üç dilde şiir söylemiş ve farklı alanlarda eser vermiştir. Onun Arapça şiirleri orta seviyededir. Buna karşın Farsça şiirlerinde tıpkı Türkçe şiirleri gibi üstün bir kabiliyet sergilemiştir.
6.Soru
Zati’nin Diyâr-ı Rûm padişahı Jâle’nin oğlu Pervâne ile Çin padişahı Fağfur’un kızı Şem arasındaki aşk öyküsünü anlattığı mesnevisi aşağıdakilerden hangisidir?
Letaif |
Zati Divanı |
Şem ü Pervane |
Edirne Şehrengizi |
Bursa Şehrengisi |
Zatî mesneviler yazmıştır. Diyâr-ı Rûm padişahı Jâle’nin oğlu Pervâne ile Çin padişahı Fağfur’un kızı Şem arasındaki aşk öyküsünü anlattığı Şem ü Pervane adlı mesnevisi ise aynı konuyu işleyen diğer mesnevilerden daha fazla ilgi görmüş, okunmuştur. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVI asır Azeri sahası Türk edebiyatının en önemli şairi arasında yer almaktadır?
Fuzuli |
Nesimi |
Emani |
Habibi |
Hiçbiri |
Fuzuli XVI asır Azeri sahası Türk edebiyatının en önemli şairi arasında yer alır.
8.Soru
Fuzuli ilk kasidesini kime sunmuştur ?
Alaeddin Keykubad |
Elvend Bey |
Ali Bin Muhsin |
İbrahim Han Musullu |
Şah İsmail |
Mevcut bilgilerimize göre ilk kasidesini, 1504 yılında ölen Akkoyunlu Elvend Bey’e sunmuştur.
9.Soru
Bakî’yi çekemeyenlerin ona “Gurabzade: Kargazade” diyerek sataşmasının sebebi nedir ?
Kısa boylu olması |
Yüzünde lekeler olması |
Sesinin çirkin olması |
Agresif olması |
Çok zayıf olması |
Bakî’yi çekemeyenlerin ona “Gurabzade: Kargazade” diyerek sataşmasının sebebi Sesinin çirkin olmasıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fuzulî ile Bakî’nin şiirlerindeki ayırt edici özellikler arasında yer alır?
Fuzulî’nin gazelleri adeta acı ve ıstırapla yoğrulmamıştır. |
Fuzulî’nin şiirleri çok katmanlı değildir. |
Bakî söyleyiş mükemmelliğine önem verir. |
Fuzulî’nin aksine Bakî'de coşkun ilhamlar vardır. |
Fuzulî’nin şiirlerinde yoğun biçimde sezilen dinî ve tasavvufi hava Bakî’nin şiirlerinde görülmez. |
Fuzulî’nin şiirlerinde yoğun biçimde sezilen dinî ve tasavvufi hava genellikle Bakî’nin şiirlerinde görmek mümkün değildir.
11.Soru
16. yüzyılın başında, Sultan II. Bayezit devrinde İstanbul’a gelen , yeterli öğrenimi de olmadığı hâlde, yeteneği sayesinde 30-40 yıl boyunca bütün şairlerin hocası, yol göstericisi olan şair aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Nedim |
Zatî |
Nefi |
Bakî |
Şeyhi |
Yüzyılın başında, Sultan II. Bayezit devrinde İstanbul’a gelen Zatî, yeterli öğrenimi de
olmadığı hâlde, yeteneği sayesinde 30-40 yıl boyunca bütün şairlerin hocası, yol göstericisi olmuştur
12.Soru
Babür Şah’ın, Hanefi fıkhıyla ilgili bazı konuları mesnevi biçiminde ve fe‘ilâtün mefâ‘îlün
fe‘ilün ölçüsüyle anlattığı bu eserini çocukları Hümayun ve Kâmrân’a öğüt vermek maksadıyla yazdığı eseri hangisidir?
Risale-i Validiyye |
Aruz Risâlesi |
Babür Divanı |
Mübeyyen |
Babürname |
Mübeyyen: Hanefi fıkhıyla ilgili bazı konuları mesnevi biçiminde ve fe‘ilâtün mefâ‘îlün fe‘ilün ölçüsüyle anlattığı bu eserini çocukları Hümayun ve Kâmrân’a öğüt vermek maksadıyla yazmıştır. Doğru cevap D’dir.
13.Soru
Anadolu’da Necatî’nin şiirlerinde belirginleşen yerlilik arzusu ve günlük konuşma dilinin devam ettiren ve Bakî’ye kılavuzluk eden şair aşağıdakilerden hangisidir?
Hatayî |
Fuzulî |
Zatî |
Vekayi |
Heybetî |
Anadolu’da Necatî’nin şiirlerinde belirginleşen yerlilik arzusu ve günlük konuşma dilinin şiirsel işlev yüklenerek kullanımı Zatî tarafından devam ettirilir. Sadece hayat hikâyesiyle değil, şiirleriyle de Necatî ile Bakî arasında köprü konumundadır. Necatî’nin desteğini gören Zatî, başta Bakî olmak üzere devrin pek çok yetenekli genç şairine kılavuzluk etmiştir. Doğru cevap C’dir.
14.Soru
Aşağıdaki illerden hangisi 16.yüzyıldaki edebiyat merkezlerinden biri olan sancaklardan sayılmaz?
Konya |
Manisa |
Eskişehir |
Amasya |
Kütahya |
Eskişehir o dönemde ayrı bir sancak değildir.
15.Soru
6. Aşağıdakilerden hangisi İbrahim Gülşenî’nin Manevî adlı eseri, onun hangi şairin etkisinde kaldığını göstermektedir?
a.
b. Şebusterî
c.
d.
Yunus Emre |
Ruşenî |
Ahmet Yesevî |
Mevlana |
Hiçbiri |
İbrahim Gülşenî’nin Manevî adlı eseri, onun Mevlana"nın etkisinde kaldığını göstermektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbrahim Gülşenî’nin Türkçe yazdığı eserlerinden biri değildir?
Pendname |
Manevî |
Razname |
Kıdemname |
Çobanname |
İbrahim Gülşenî’nin Türk edebiyatı açısından en önemli eseri Türkçe şiirlerini içeren divanıdır. Gülşenî Divanı’nın yazma nüshaları Mehmet Akay tarafından karşılaştırılarak metni hazırlanmış, dil özellikleri açısından incelenmiştir. Gülşenî’nin Türkçe kaleme aldığı diğer eserleri ise şunlardır: Pendname, Razname, Kıdemname ve Çobanname… Gülşenî’nin Farsça yazdığı en önemli eseri hiç şüphesiz Manevî’dir. Doğru cevap B’dir.
17.Soru
Onun şehzadeliğinde görev yaptığı Amasya’nın tarihsel ve kültürel birikimini çok iyi değerlendirmiştir. Orada pek çok şair ve bilginin yetişmesini ve bunların daha sonra merkezî yönetime katılımlarını sağlamıştır. Onun Amasya’daki muhitinde yetişen şairlerin başında Taci Bey’in oğlu Cafer Çelebi (ö. 1515) ile Müeyyedzade Abdurrahman
(ö.1516) gelir. Müeyyedzade, Hatemî mahlasıyla Türkçe, Farsça ve Arapça şiirler söylemesine rağmen bilgin olarak tanınır. Ayrıca başta torunu ve Meşairü’ş-Şu‘ara adlı tezkirenin yazarı Âşık Çelebi (ö.1571) olmak üzere pek çok bilgin ve sanatkârın yetişmesine katkı sağlamıştır. Onun himaye ettiği kişiler arasında tarihçi ve şair Kemal Paşazade, Hafız-ı Acem, Necatî Bey (ö. 1509) ve Zatî (ö.1546) gibi önemli şairler vardır.
Yukarıda yaptığı çalışmalardan bahsedilen padişah aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Kanuni Sultan Süleyman |
II. Bayezit |
III.Murat |
II.Selim |
Mustafa |
II. Bayezit, şehzadeliğinde görev yaptığı Amasya’nın tarihsel ve kültürel birikimini çok
iyi değerlendirmiştir. Orada pek çok şair ve bilginin yetişmesini ve bunların daha sonra merkezî yönetime katılımlarını sağlamıştır. Onun Amasya’daki muhitinde yetişen şairlerin başında Taci Bey’in oğlu Cafer Çelebi (ö. 1515) ile Müeyyedzade Abdurrahman
(ö.1516) gelir. Müeyyedzade, Hatemî mahlasıyla Türkçe, Farsça ve Arapça şiirler söylemesine rağmen bilgin olarak tanınır. Ayrıca başta torunu ve Meşairü’ş-Şu‘ara adlı tezkirenin yazarı Âşık Çelebi (ö.1571) olmak üzere pek çok bilgin ve sanatkârın yetişmesine katkı sağlamıştır. Onun himaye ettiği kişiler arasında tarihçi ve şair Kemal Paşazade, Hafız-ı Acem, Necatî Bey (ö. 1509) ve Zatî (ö.1546) gibi önemli şairler vardır.
18.Soru
Baki'nin "Bu devr içinde benüm pâdişeh-i mülk-i suhen" şeklindeki beyti ne anlama gelmektedir?
Padişaha çok yakın olduğu, |
Padişah ın akrabası olduğu, |
Devlet idaresinin destekçisi olduğu, |
Döneminin söz sultanı olduğu, |
Şiirlerinin toplum üstü olduğu, |
Bakî, hem gazel hem kaside tarzında başarılı örnekler vermiştir. Nitekim kendisi de şu beytinde, her iki alanda da söz sultanı olduğu iddiasındadır:
"Bu devr içinde benüm pâdişeh-i mülk-i suhen
Bana sunuldı kasîde bana verildi gazel"
"Bu çağın söz sultanı benim. Gazel ve kaside söyleme yetkisi bendedir" anlamına gelmektedir.
19.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi/hangileri Baki'ye dair doğrudur?
I. Saraç/kunduracı çıraklığı yapmıştır.
II. İyi bir medrese eğitimi görmüştür.
III. Müderrislik yapmıştır.
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
Verilen tüm maddeler Baki ile ilgili doğru bilgiler içermektedir. Doğru yanıt E'dir.
20.Soru
Kanuni, Süleymaniye medreselerini kurarak Osmanlı bilincinin gelişmesinde Fatih medreselerinden sonraki en önemli adımı gerçekleştirmiştir.
Yukarıda yer alan bu ifade için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Doğrudur |
Yanlıştır |
Kısmen yanlıştır |
Kısmen doğrudur |
Hiçbiri |
Kanuni, Süleymaniye medreselerini kurarak Osmanlı bilincinin gelişmesinde Fatih medreselerinden sonraki en önemli adımı gerçekleştirmiştir, ifadesi doğru bir ifadedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ