XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 10. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

I. Konusunu Arap edebiyatından alan ve mesnevi halinde ilk olarak İran edebiyatında işlenen bir hikâyedir.

II. Gazneliler devrinde Ayyukî adlı bir şair tarafından kaleme alınmıştır. İran edebiyatının diğer mesnevi konuları gibi yaygınlık kazanmamış ve Fars edebiyatında sürekli Ayyukî ile hatırlanmıştır.

III. Türk edebiyatında ilk defa XIV. yüzyılda Yusuf-ı Meddah tarafından mesnevi türünde işlendiği halde yaygınlaşmamıştır.

Yukarıda verilen bilgi aşağıdaki eserlerden hangisiyle ilgilidir?


Vamık u Azra 

Salaman u Absal 

Şah u Geda 

Cemşid ü Hurşid 

Varka ve Gülşah


2.Soru

Divan edebiyatının çok sayıda gazel yazan şairlerinden olmasının yanı sıra  asıl şöhretini terkib-bendiyle yapmıştır. Edebiyat tarihinde haklı olarak iyi bir yer edinmesini sağlayan bu terkib-bentte; insanın yapısı, sosyal hayatın insan üzerindeki etkisi, sosyal dengesizlikler; toplumda  çıkarcı ve şahsiyetsiz kişilerin durumu, adaletsizlik gibi konular işlenmiştir. Bu şair aşağıdakilerden hangisidir?


Ruhi

Lamii Çelebi

Mustafa Ali

Nakkaş Ali

Ali Şir Nevayi


3.Soru

XVI. yüzyılın en dikkat çekici mesnevi şairi olan ve mesnevi geleneği içinde özgün ve yerli konuları işleyerek üne kavuşan şair aşağıdakilerden hangisidir?


Ahmed-i Rıdvan

Taşlıcalı Yahya

Lamiî

Şemsettin-i Sivasî

Gelibolulu Âlî


4.Soru

Fuzuli "Geldi burc-ı evliyâya pâdişâh-ı nâmdâr" diye kime seslenmiştir?


Akkoyunlu Elvend Bey

Kanuni Sultan Süleyman

Şah İsmail

Ali bin Muhsin

İbrahim Han Musullu


5.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Şah İsmail’in eserlerinden biridir?


Gülşen-i Raz

Mantıku’t- Tayr

Mesnevi

Manevî

Dehname


6.Soru

Aşk mesnevilerinde ne tür olağanüstü masalsı unsurlar görülür?

  


Aşk mesnevilerinde görülen en yaygın motiflerden biri resmi görerek âşık olmama motifidir.

Rüyada da hiç bir zaman resim görerek kahramanlar âşık olmazlar.

Aşk mesnevilerinde  zaman ve mekânın takdimi masalsı özellikler gösterir.

Kahramanlar, birbirinden kopuk olan mekânlar arasında bir anda geçiş yapmazlar,

Zaman son derece belirsizken mekân da olabildiğince geniş değildir.


7.Soru

Mesneviler şimdiye kadar farklı biçimlerde sınıflandırılmıştır. Mevcut çalışmalardan yararlanarak XVI. yüzyıl mesnevilerini içeriklerine göre dört başlık altında toplayabiliriz.

   Aşağıdakilerden hangisi bu başlıklardan biri değildir?


Aşk ve Macera Mesnevileri 

Dinî ve Tasavvufi Mesneviler  

Tarihî ve Destanî Mesneviler

Yerli ve Realist Mesneviler

İran Kaynaklı Mesneviler


8.Soru

Tevarih-i Âl-i Osman ve Âsafname adlı eserleri kaleme alan kişi aşağıdakilerden hangisidir?


Kemal Paşazade

Hoca Sadettin

Gelibolulu Ali

Lütfi Paşa

Selaniki Mustafa


9.Soru

Lamiî Çelebi 1509'da kaleme aldığı ve karşılığında 30 akçelik maaş ve yevmiye bağlandığı eseri Hüsn ü Dil mesnevisini kime takdim etmiştir?


Kanuni Sultan Süleyman

Yavuz Sultan Selim

Vezir İbrahim Paşa

II. Bayezit

Serdefter İskender Çelei


10.Soru

Hicr öltürdi mini anglasam irdi munça
Dostlar yârdın ayrılmas idim ölgünçe

Yukarıda Babür'ün kaleme aldığı gazelin diliçi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?


Ayrılık yordu beni, böyle olacağını anlasaydım , ölene kadar yardan kopmazdım.

Yorgunum dostlar, keşke ölene kadar yardan ayrılmasaydım.

Hicran beni öldürdü dostlar, bilseydim böyle olacağını yardan ayrılır mıydım?

Ayrılık beni bıktırdı artık, yarimi artık bırakmam asla!

Ayrılık beni öldürdü, böyle olacağını anlasaydım dostlar, ölene kadar yardan ayrılmazdım.


11.Soru

"Eserlerini II. Bayezit adına tertip etmiştir. Anadolu ve Rumeli’de sancak beyliği görevlerinde bulunduktan sonra Edirne’de öldüğü bilinen şairin divanının yanı sıra İskendername, Leyla vü Mecnun, Hüsrev ü Şirin, Rıdvaniyye ve Mahzenü’l -Esrar’dan oluşan hamsesi vardır."

Yukarıda anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?


Lamii

Gelibolulu Ali

Ahmed-i Rıdvan

Şemsettin-i Sivasi

Celili


12.Soru

Bağdatlı Ruhi kaç yılında doğmuştur?


1535

1566

1587

1600

1603


13.Soru

Eserlerini II. Bayezit adına tertip eden XVI. yüzyıl hamse şairi aşağıdakilerden hangisidir?


Ahmed-i Rıdvan

Taşlıcalı Yahya

Lamiî

Gelibolulu Âlî

Şemsettin-i Sivasî


14.Soru

Ahmed-i Rıdvan’ın ....'i 6308 beyitlik oldukça hacimli bir mesnevidir. Şair, eserini yazarken hem Nizamî’nin hem de Şeyhî’nin eserinden yararlanmıştır. Kimi olayları verirken Nizamî’ye kimilerinde ise Şeyhî’ye uymuştur. Şeyhî’nin planını, bir iki nokta dışında aynen uygulamıştır. Hatta mesnevi içindeki gazellerden çoğu ve terci-bent Şeyhî’ye naziredir.

Sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?


Yusuf u Züleyha

Leyla vü Mecnun

Hüsrev ü Şirin

Vamık u Azra

Cemşid ü Hurşid


15.Soru

Gûy u Çevgân adlı mesneviyi de hem aşk hem de tasavvuf konulu mesneviler arasında saymak mükündür.  Mesnevi, gûy ile çevgân arasındaki ilişkiye dayanır. Gûy, sevgiliyi sembolize ederken, çevgân ise onun tarafından eziyet edilip kovulan ama her seferinde tekrar sevgilisine dönen âşığı karşılar. Bu eser aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?


Lamiî Çelebi

Ârifî

Feridüttin Attâr

Cinanî

Bursalı Rahmî


16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi düğünleri konu edinen eserlerin genel adıdır? 


Şitaiyye

Selimname

İşretname

Surname

Sergüzeşt


17.Soru

Lamii'nin mesnevi şekliyle Kerbela faciasını anlattığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?


Hüsn ü Dil

Salaman u Absal

Şehrengez-i Mevazı-ı Şerife

Mehabib-i Dil-firib-i

Maktel-i İmam Hüseyn 


18.Soru

3 Nitekim şeyh-i pâk u kutb-ı zamân

Ayagına akar su gibi cihân

4 Halk-ı âlem duâsına muhtâc

Kubbeden var başında bir ulı tâc

 

Verilen dizeler hangi eserden alınmıştır?


Vamık u Azra

Gül ü Bülbül

Salaman u Absal

Cemşid ü Hurşid

Şah u Geda


19.Soru

"Bilgi vermeyi hedef alan ama bu işlemi bir üslup endişesi ve edebî incelikle yapmayı hedefleyen eserlerde kullanılır. Bu tarz eserlerde benzetmeler, alıntılar, mecaz, istiare ve seci gibi sanatlar yer alır. Bunlar, dili ve üslubu ağırlaştırmaktadır."

Yukarıda anlatılan üslup aşağıdakilerden hangisidir?


Bedii Üslup

Şifahi Üslup

İlmi Üslup

Resmi Üslup

Nesir Üslubu


20.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Bursalı Lamiî’nin mesnevileri arasında yer almaz?


Leyla ve Mecnun

Vîs ü Ramin

Şem ü Pervane

Gûy u Çevgân

Edhem ü Hüma