XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Gelibolulu Mustafa Ali kaç yılında ölmüştür?
1511 |
1541 |
1571 |
1600 |
1620 |
Gelibolulu Mustafa Ali 1600 yılında ölmüştür.
2.Soru
Birgili Mehmet Efendi’nin Vasiyetname’si, Sofyalı Balî’nin Etvar-ı Seba’sı, Karamanlı Abdüllatif b. Durmuş’un Âdab-ı Menazil’i hangi üslupta yazılmıştır?
Şifahi Üslup |
Bedii Üslup |
İlmi Üslup |
Resmi Üslup |
Estetik Üslup |
Folklorik(şifahi) üslupla yazılan metinlerin önemli bölümünü dinî ve tasavvufî eserler oluşturur. Sözü edilen bu tür eserler genellikle yalın bir dille kaleme alınmıştır. Bu tarz eserlerin günümüze kadar sevilerek okunmasının en önemli sebebi bu özellikleridir. Çünkü dinî ve tasavvufi eserler öncelikle, okunmak ve anlaşılmak için yazıldıklarından yazarları yalın dil kullanımına ve açık anlatıma özen göstermişlerdir. Birgili Mehmet Efendi’nin Vasiyetname’si, Sofyalı Balî’nin Etvar-ı Seba’sı, Karamanlı Abdüllatif b. Durmuş’un Âdab-ı Menazil’i ve bazı letayifname ve menakıbnameler bu tarz eserlerdir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bakî’ye gençlik yıllarında şiir konusunda yol gösteren şairler arasında yer alır?
Figani |
Hayali |
Zati |
Valihi |
Necatî |
Zati Bakî’ye gençlik yıllarında şiir konusunda yol gösteren
şairler arasındadır.
4.Soru
Tarihler dışında müstakil biyografi kitabı olarak kaleme alınan ilk eser aşağıdakilerden hangisidir?
Fütuhu’l-Mücahidin li Tervihi Kulubü’l Müşahidin |
Şakayıku’nNu’maniyye fi Ulemai’d-Devleti’l-Osmaniyye |
Şevahidü’n-Nübüvve |
Şerefü’l-İnsan |
Künhü’l-Ahbar |
Tarihler dışında müstakil biyografi kitabı olarak kaleme alınan ilk eser Lamiî’nin, Nefahatü’l-Üns’ün tercüme ve zeylini ihtiva eden Fütuhu’l-Mücahidin li Tervihi Kulubü’l- Müşahidin (y.t.1520) adını taşıyan eseridir. Eserde altı yüz elli civarında evliya biyografisi yer alır. Bunların kırk sekizi Anadolu evliyasıdır.
5.Soru
Meşairü'ş-Şuura eseri kim tarafından yazılmıştır?
Âşık Çelebi |
Mecdi |
Hoca Saadettin Efendi |
Âşık Paşazade |
Ebussuud |
Meşairü’ş-Şuara adlı eser Âşık Çelebi tarafından yazılmıştır.
6.Soru
Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi devletin resmî tarih anlayışının yansıtıldığı eser türleri arasında yer alır?
Sergüzeştname |
İşretname |
Selimname |
Gazavatname |
Şehrengiz |
Selimname devletin resmî tarih anlayışının yansıtıldığı eser türleri arasında yer almaktadır?
7.Soru
"Kadim" ve "külliyat" kelimelerinin anlamı sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
Yol ve avcı |
Derleyen ve sahip |
İşitme ve temiz |
Gizli ve ufak |
Başlangıcı olmayan ve bütün |
Kadim: Başlangıcı olmayan
Külliyat: Bütünlük anlamına gelir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.
8.Soru
İlk kez Beydaba tarafından kaleme alınan "Kelile ve Dimne" eseri 16. yüzyılda hangi isimde tercüme edilmiştir?
Bostan ve Gülistan |
Şebistan-ı Hayal |
Hümayunname |
Âdab-ı Menazil |
Vasiyetname |
16. Yüzyılda Filibeli Ali Çelebi’nin Hümayunnamesi Kelile ve Dimne çevirisidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mensur eserlerdeki manzum parçaların metin içindeki işlevi arasında yer almaz?
Mensur eserlerde yer alan nazım parçaları, genellikle nesir kısmında ifade edilen düşünceleri pekiştirmek, sonuç çıkarmak, yazarın belli bir amaca dayanan niyetini gösterip duygularını estetik bir ifadeye büründürmek için kullanılır. |
Mensur eserlerdeki manzum parçaları çıkarıldığı takdirde metinde anlam eksilmesi olmaz. |
Mensur eserlerde nazım, nesirde ileri sürülen düşüncenin veya anlatılan olayın devamı niteliğinde de olur. |
Mensur eserlerde nazım, nesirde ileri sürülen düşüncenin veya anlatılan olayın devamı niteliğinde de olamaz.
|
Mensur eserlerde nazım, nesirde ileri sürülen düşüncenin veya anlatılan olayın devamı niteliğinde de olur. |
''Mensur eserlerde nazım, nesirde ileri sürülen düşüncenin veya anlatılan olayın devamı niteliğinde de olamaz.'' ifadesi Mensur eserlerdeki manzum parçaların metin içindeki işlevi arasında yer almamaktadır.
10.Soru
Aşağıda verilen üsluplardan hangisinde metin dili sade, mantıklı, ve inandırıcı olmalı ve mahalli sözlere yer verilmemelidir?
Bediî Üslup |
Resmî Üslup |
İlmî Üslup |
Şifahi Üslup |
Folklorik Üslup |
Resmî üslup denilince devlet yazışmaları, kararlar, emirler, hukuk metinleri ve diplomatik belgelerin kaleme alındığı üslup anlaşılmalıdır. Bu üslubun dili sade, mantıklı ve inandırıcı olmalıdır. Bu metinlerde arkaik ve mahalli sözlere ve argoya yer verilmez.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Lamiî’nin Timurlu kültür çevrelerine ilgi ve alakasının oluşmasında ilk katkısı olan sanatkâr hüviyetini kazanmıştır?
Nakkaş Ali |
Fenarizade |
Molla Camî |
Ali Şir Nevayî |
Hiçbiri |
Lamiî’nin Timurlu kültür çevrelerine ilgi ve alakasının oluşmasında ilk katkısı olan sanatkâr Nakkaş Ali"dir.
12.Soru
Anadolu sahasında yazılmış olan ilk tezkiretü’ş-şuara hangisidir ve yazarı kimdir?
Ali Şir Nevai, Mecalisün Nefais |
Sehi Bey,Heşt Behişt |
Gelibolulu Ali,Menşeü’l-İnşa |
Muidi,Miftahu’t-Teşbih |
Kınalızade Ali Efendi, Ahlakı Nasıri |
Anadolu sahasında yazılan ilk tezkiretüş şuara(şairler tezkiresi) Heşt Behişttir ve yazarı Sehi Bey'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir şehrin güzelliklerini ele alan
şehrengizleri arasında yer alır?
Azizî’nin İstanbul Şehrengizi |
Lâmiî’nin Bursa Şehrengizi |
Zatî’nin Edirne Şehrengizi |
Mesihî’nin Edirne Şehrengizi |
Camî’nin Manisa Şehrengizi |
Lâmiî’nin Bursa Şehrengizi bir şehrin güzelliklerini ele alan şehrengizleri arasında yer almaktadır.
14.Soru
Olay örgüsünün bir rüya motifiyle başladığı mesnevi hangisidir?
Ebkâr-ı Efkâr |
Hecrname |
Hazanname |
Nalan u Handan |
Sergüzeştname-i Zaifî |
Nalan u HandanMuyî’nin hasbihâl tarzında yazmış olduğu bu mesnevi, Olay örgüsü bir rüya motifiyle başlar.
15.Soru
Zatî'nin "Letayif" nesrinde geçen "Kârbânsarâycılar eşegi ıssı didügi yire bağlaya." cümlesindeki "ıssı" kelimesi hangi anlamı ifade etmektedir?
Yol |
Nalbant |
Misafir |
Bakıcısı |
Sahibi |
Osmanlı Türkçesinde "ıssı" kelimesi sahibi anlamını taşımaktadır.
16.Soru
'Kendi devrinden itibaren “mükemmel ve mürettep divan sahibi” olarak tanınır. Divanı dışında bilinen on altı manzum eseri vardır. Bir hamse yazmanın bile çok büyük başarı sayıldığı bir dönemde o, iki hamse oluşturacak kadar eser yazmayı başarmıştır. Türk edebiyatında mesnevi sahasında seçkin bir yere sahiptir. Ayrıca mesnevilerinde kendi zamanına kadar ele alınmamış konuları ele alma cesaretini göstermiştir.'
Bahsedilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Bağdatlı Ruhi |
Nakkaş Ali |
Ali Şir Nevayi |
Lamii Çelebi |
Mustafa Ali |
Lamiî Çelebi, devrinden itibaren “mükemmel ve mürettep divan sahibi” olarak tanınır. Divanı dışında bilinen on altı manzum eseri vardır. Bir hamse yazmanın bile çok büyük başarı sayıldığı bir dönemde o, iki hamse oluşturacak kadar eser yazmayı başarmıştır. Türk edebiyatında mesnevi sahasında seçkin bir yere sahiptir. Ayrıca mesnevilerinde kendi zamanına kadar ele alınmamış konuları ele alma cesaretini göstermiştir.
17.Soru
Gûy u Çevgânadlı mesnevi kime aittir?
Lamiî Çelebi |
Ahmed-i Rıdvan |
Azerî İbrahim Çelebi |
Cinanî |
Şemsettin-i Sivasî |
Lamiî Çelebi’nin Gûy u Çevgânadlı mesnevisini de hem aşk hem de tasavvuf konulu mesneviler arasında saymak mümkündür.
18.Soru
Eğitimini tamamladıktan sonra çok çeşitli görevlerde bulunur. Kütahya,
Şam ve Bosna’da divan kâtipliği; Halep, Erzurum, Bağdat ve Sivas’ta defterdarlık; İstanbul’da yeniçeri kâtipliği; Amasya ve Cidde’de sancakbeyliği yapar. II. Selim ve III. Murat’la yakın ilişki kurar. Bu şair aşağıdakilerden hangisidir?
Lamii Çelebi |
Mustafa Ali |
Nakkaş Ali |
Ali Şir Nevayi |
Ruhi |
Mustafa Âlî, doğup büyüdüğü Gelibolu’da başladığı eğitimini İstanbul’da sürdürür.Eğitimini tamamladıktan sonra çok çeşitli görevlerde bulunur. Kütahya, Şam ve Bosna’da divan kâtipliği; Halep, Erzurum, Bağdat ve Sivas’ta defterdarlık; İstanbul’da yeniçeri kâtipliği; Amasya ve Cidde’de sancakbeyliği yapar. II. Selim ve III. Murat’la yakın ilişki kurar.
19.Soru
Aşağıdaki sözcüklrden hangisi düğünleri konu edinen eserler arasında yer alır?
İşretname |
Sergüzeşt |
Selimname |
Surname |
Şitaiyye |
Surname, düğünleri konu edinen eserler arasında yer alır?
20.Soru
Diliçi çevirisi ‘Bu geçici âlemde ne efendi ne de köleyiz. Büyüklenenlere büyüklenir, alçak gönüllü olanlarla alçak gönüllü oluruz’ olan Ruhi dizeleri aşağıdakilerden hangisidir?
Sanman bizi kim şîre-i engûr ile mestüz Biz ehl-i harâbâtdanuz mest-i elestüz |
Ter-dâmen olanlar bizi âlûde sanur lîk Biz mâ‘il-i bûs-ı leb-i câm u kef-i destüz |
Bu ‘âlem-i fânîde ne mîr ü ne gedâyuz A‘lâlara a‘lâlanıruz pest ile pestüz |
Sadrın gözedüp n’eyleyelüm bezm-i cihânun Pây-ı hum-ı meydür yerimüz bâde-perestüz |
Erbâb-ı garaz bizden ırağ olduğı yegdür Düşmez yire zîrâ okımuz sâhib-i şastuz |
Bu ‘âlem-i fânîde ne mîr ü ne gedâyuz / A‘lâlara a‘lâlanıruz pest ile pestüz dizelerinin dilici çevirisi şu şekildedir: ‘Bu geçici âlemde ne efendi ne de köleyiz. Büyüklenenlere büyüklenir, alçak gönüllü olanlarla alçak gönüllü oluruz.’ Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ