XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 6. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

"Bu yüzyılda yaşayan hemen her tarz şairin dilinde ve hayal dünyasında belli ölçülerde de olsa Mahallîleşmenin izleri sürülebilir. Bu izlerden biri de Arapça kelimelerin daha önce şiirde yer bulamayan Türkçe telaffuzlarının da yavaş yavaş aruza girmesidir." Aşağıdaki kelimelerden hangisi yukarıdaki açıklamaya uygun bir örnek arz etmemektedir?


Kadir

Sadır

Kerim

Bezim

Rezim


2.Soru

Aşağıdakilerden hangisi XVIII. yüzyıl Divan şiiri üsluplarından biri değildir?


Şairlerin külfetli ve sanatkarane nesir uslubu

Anlamın ön plana çıktığı yeni mazmunlarla yüklü bedii üslup

Ses yerine anlamı öne çıkaran tebliği üslup

Açık bir söyleyişe dayanan mahalli/folklorik üslup

Anlamdan çok sese önem veren klasik üslup


3.Soru

Nedim’in mal varlığı, yaşadığı çevre ve ailesi hakkında bilgi edindiğimiz muhallefat kayıtlarını yayımlayan bilim insanları hangi seçenekte doğru verilmiştir?


Ali Canip Yöntem-İsmail E. Erünsal 

Ahmet Hamdi Tanpınar-İsmail H. Sevük

Ali Canip Yöntem-İsmail H. Danişmend

Abdülbaki Gölpınarlı-İsmail E. Erünsal

Hasibe Mazıoğlu-İsmail H. Baltacıoğlu


4.Soru

Bûydan hoş rengden pâkîzedir nâzük tenin

Beslemiş koynunda gûyâ kim gül-i ra‘nâ seni

Nedîm, yukarıdaki beytinde altı çizili tamlamayla hangi edebî sanatı kullanmıştır?


Hüsn-i talil

Teşbih

Mecaz

Telmih

Kapalı istiare  


5.Soru

XVIII. yüzyıldaki mesneviler ile ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?


Çift kahramanlı aşk konulu mesneviler ön plana çıkmıştır.

Macera konulu mesneviler beğeni kazanmıştır.

Dini-tasavvufi mesnevilerde önceki döneme göre artış olmuştur.

Bu asır öncekilere göre mesneviler bakımından zengindir. 

Realist, orijinal mesnevilerin sayısı önceki döneme göre artmıştır.


6.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Şeyh Galip'in üslubunu en iyi açıklamaktadır?


Şeyh Galip şiir ve şair üzerine düşünen ancak bu düşüncelerini çeşitli vesilelerle ifade etmeyen bir şairdir.

Şiir aynı Nabî’nin beyitlerindeki gibi Farsça bir manzume şeklinde olup zincirleme tamlamalarla dolu olmalıdır.

Şair yeni anlam ve hayalleri anlatabilmek için birtakım yeni kelimeler ve bu kelimelerin de içinde yer aldığı yeni tamlamalar bulmalıdır.

Şeyh Galip farklı üsluplardan beslenerek kendi kişisel üslubunu oluşturmuştur.

Şeyh Galip Hoca Neşet'ten çok etkilenmiş ve onun uslubünü benimsemiştir. 


7.Soru

Gezermiş kasrın etrâfında yer yer tâze meh-rûlar Mükahhal gözlü şîrîn sözlü leylî yüzlü âhûlar Heman alkış sadâsın andırırmış çağlayan sular Ederle


Sadabad kasrının etrafında ay yüzlü güzeller gezermiş.
Köşkün bahçesinde sürmeli gözlü, esmer yüzlü ceylanlar otlarmış.
Sadabad kasrında çağlayanlar varmış.
Çağlayan sular, alkış sesini andırırmış.
Çağlayanlar, adaletli padişaha dua ederlermiş.

8.Soru

Aşağıdaki şairlerden hangisi Süruri'yi kendine örnek almıştır?


Sünbülzade Vehbi

Kuburizade Hevayi

Enderunlu Fazıl

Keçecizade İzzet Molla

Baki


9.Soru

Şeyh Galip'in Hüsn-ü Aşk mesnevisinde bu eseri niçin yazdığını açıkladığı bölüm hangisidir?


Mukaddime

Hikaye

Naat

Hatime 

Sebeb-i Telif


10.Soru

Aşağıdaki bilgilerden hangisi Müverrih Sürûrî'nin şairliği hakkında verilebilecek bilgilerden biri değildir?


Hezelleri bayağı ve müstehcen söyleyişler taşısa da divanındaki manzume ve tarihleri zekice nükteler üzerine kurulmuştur.

Yazdığı iki bin yüze yakın tarih manzumesi, Osmanlı toplumunun gerçekçi, muzip, kıvrak zekalı, hazır cevap bir şair tarafından çıkarılmış panoraması gibidir.

Önemli, önemsiz, hatta şahit olduğu ya da olmadığı her türlü olayı tarihleştiren Sürûrî, yine de asıl sanat kudretini hezliyatında ortaya çıkarmıştır.

Sürûrî, hayatın en acı gerçekleriyle alaycı bakış açısını ustalıkla birleştirebilen nadir kalemlerden biridir.

Tarih düşürme sanatına düşkünlüğü, şiirin hüner tarafına ilgisi, çağdaşları arasında bir konum edinmesine imkân sağlamıştır.


11.Soru

Bir mısradaki öznel yargının diğer mısradaki nesnel yargıyla örneklendirildiği beyit yapısına ne ad verilir?


Müfret beyit
Şah-beyit
Bercesteli beyit
Musarra beyit
Girizgâh beyti

12.Soru

Osmanlı şiir geleneğinde pek yaygın olmayan "Divan'a özel isim verme", Sürûrî'nin başvurduğu bir yöntemdir. Öyle ki bu yönüyle kendinden sonra gelen Enderunlu Vâsıf'ı ve Keçecizâde İzzet Molla'yı etkilemiştir. Aşağıdakilerden hangisi Müverrih Sürûrî'nin Divanı'na verdiği özel isimdir?


Sünbülistân

Neşâtengîz

Mecmua

Bahâr-ı Efkâr

Gülşen-i Efkâr


13.Soru

Osmanlılarda tarih düşürme geleneğinin en ünlü ismi aşağıdakilerden hangisidir?


Süruri

Nedim

Fuzuli

Baki

Enderunlu Fazıl


14.Soru

Mahallîleşme hangi şairden sonra daha yaygınlaşmış ve sıradanlaşmıştır?


Nedim

Enderunlu Vâsıf

Bayburtlu Zihni

Adanalı Ziya

Erzurumlu Emrah


15.Soru

Aşağıdakilerden hangisi, Şeyh Galip’in şiir dilinin özellikleriyle ilgili değildir?


Sözden çok anlamın ve hayalin peşinde olması
Yabancı kelimelere, özellikle Farsça kelimelere ağırlık verilmesi
Sözü uzatmak için birtakım söz sanatlarına ağırlık verilmesi
Hem somut hem de soyut sözcüklerin olduğu tamlamaların yoğun kullanılması
Günlük konuşma dilinden ve deyimlerden yararlanma yoluna gitmesi

16.Soru

Sürurî’nin divanına verdiği ad aşağıdakilerden hangisidir?


Şevkengiz

Neşatengiz

Rakkasname

Surname

Hazan-ı Efkâr


17.Soru

18. Yüzyılda Osmanlı mimarisinin etkisinde kaldığı barok ve rokoko tarzına örnek olarak gösterilebilecek yapı aşağıdakilerden hangisidir?


Sadabâd
Has Bahçe
Kasr-ı Humayun
Çeşme-i Nur
Cetvel-i Sim

18.Soru

Ben dedikçe Nedîmi böyle kim kıldı nâ-tüvân

Gösterir engüşt ile meclisdeki mînâ seni

Nedîm’in gazelinden alıntılanan yukarıdaki beyitte altı çizili sözcüklerin anlamları, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?


kalem-kadın

parmak-şarap şişesi

sopa-külhanbeyi

el-sevgili

kadeh-şarap


19.Soru

Tarikat bağlısının kendi manevi gelişmişlik düzeyini gizlemek amacıyla giyim kuşamı,  söz ve davranışlarıyla halkın ayıplamasına neden olacak bir görüntü vermesi aşağıdaki tasavvufi terimlerden hangisidir?


Halvetilik 
Çile 
Dervişlik
Melamilik
Seyrüsüluk

20.Soru

Aşağıda adı zikredilen şairlerden hangisi hece ölçüsüyle şiir yazan sultan şairlerden biridir?


Nahîfî

Râzî

Mahtûmî

İlhâmî

Seyyit Vehbî