XVIII. Yüzyıl Türk Edebiyatı Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Edirneli Çelebi lakabıyla tanınan Bğdat ve Mısırda kadılık görevlerinde bulunmuş olan Behçetü-l Feyha eserinin sahibi aşağıdakilerden hangisidir?
Kami. |
Neyyir. |
Galip. |
Hoca Neşet. |
Niyaz. |
Kami. Cevap A'dır.
2.Soru
Padişah çocuklarının sünnetlerinin ve evliliklerinin konu edildiği eserlere ne ad verilir?
Surname. |
Seyahatname. |
Gazavatname. |
Münşeat . |
Kani. |
Surname. Cevap A'dır.
3.Soru
Ahmet Resmî'nin kaleme aldığı ve içinde otuz yedi darüssaade ağasının biyografilerinin yer aldığı eser aşağıdakilerden hangisidir?
Tezkire-i Hanendegân |
Hadikatü’l-Mülûk |
Hamiletü’l-Kübera |
Sefinetü’r-Rüesa |
Devhatü’l-Meşayih |
Osmanzade Ahmet Taip'in Damat İbrahim Paşa’ya sunduğu Hadikatü’l-Mülûk adlı eserinde Osman Gazi’den II. Mustafa’ya kadar tahta çıkan Osmanlı padişahlarının hayat ve hayratları anlatılmaktadır. Ahmet Resmî Sefinetü’r-Rüesa adıyla tanınan eserinde altmış dört reisülküttabın biyografisine yer vermiştir. Müstakimzade Süleyman Sadettin’in, şeyhülislamların hayatlarına yer verdiği Devhatü’l-Meşayih adlı bir eseri vardır. Şeyhülislam Esat Efendi’nin Tezkire-i Hanendegân diye de bilinen Atrabü’l-Âsar fi Tezkireti Urefai’l-Edvar adını verdiği ve Damat İbrahim Paşa’ya sunduğu eserinde XVII. yüzyıldan XVIII. yüzyılın başlarına kadar yetişen doksan yedi musikişinas tanıtılmış ve eserlerinden örnekler verilmiştir. Ahmet Resmî Hamiletü’l-Kübera adlı eserinde ise otuz yedi darüssaade ağasının biyografilerini anlatmıştır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap C şıkkıdır.
4.Soru
XVIII. yüzyılda “Nabî-i Sani” (İkinci Nabî) olarak tanınan şair kimdir?
Kâmî |
Nâmî |
Samî |
Âlî
|
Hâzık |
Hâzık
5.Soru
I-Mehmet Çelebi –Fransa Sefaretnamesi II-Ahmet Dürrî Efendi-Medine Sefaretnamesi III-Vasıf Efendi –İspanya Sefaretnamesi IV-Şehdî Osman Efendi- Macaristan Sefaretnamesi V-Ahmet Resmi- Viyana Sefaretnamesi Yukarıdaki yazar-sefaretname eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
I, II, IV |
I, III, V |
II, III, V |
III, IV, V |
I, IV, V |
Osmanlı sefaretnamelerinin edebî ve tarihî bakımdan en ünlüsü bu yüzyılda yazılan
Yirmisekiz Mehmet Çelebi’nin Fransa Sefaretnamesi’dir. Bunun yanı sıra Ahmet Dürrî Efendi-İran Sefaretnamesi'ni, Ahmet Resmi- Viyana Sefaretnamesi'ni, Vasıf Efendi –İspanya Sefaretnamesi'ni ve Şehdî Osman Efendi- Rusya Sefaretnamesi'ni kaleme almıştır.
6.Soru
Binbir Gece ve Binbir Gündüz Hikâyeleri’nden ilham alınarak 1852 yılında basılan Muhayyelat-ı Aziz Efendi adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Giritli Ali Aziz Efendi |
Osmanzade Taip |
Koca Ragıp Paşa |
Çelebizade Âsım |
Nevres-i Kadîm |
XIX. yüzyılın Tanzimat dilinin habercisi niteliğinde ilginç bir eserden bahsetmeden geçmemek gerekir. Giritli Ali Aziz Efendi’nin bu yüzyıl sonlarında yazmasına rağmen 1852 yılında basılan Muhayyelat-ı Aziz Efendi adlı eseri, Binbir Gece ve Binbir Gündüz Hikâyeleri’nden ilham alınarak yazılan bir hikâyeler külliyatıdır. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Enderunlu Fazıl’ın eserlerinden biri değildir?
Defter-i Aşk |
Zenanname |
Hubanname |
Çenginame |
Şevkengiz |
Şevkengiz
8.Soru
Muhayelat eseriyle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Giritli Aziz Efendi tarafından kaleme alınmıştır. |
1852 yılında basılmıştır. |
Halk hikayeleri, masal, hikmet ve roman karışımı bir eserdir. |
Batılı anlamdaki romanın habercisi niteliğindedir. |
Eserin etkisi yazdığı dönemle sınırlı kalmıştır. |
Muhayyelat Giritli Aziz Efendi tarafından IVIII'ın sonlarında kalema alınan ancak 1853 yılında basılan bir eserdir. Eserin orjinal özelliği, halk hikayeleri, masal, hikmet ve romanın karışım olmasıdır. Muhayyelat, Batı romanıyla ancak yarım yüzyıl sonra ciddi olarak karşılaşacak olan Türk edebiyatında oldukça etkin olmuş bir eserdir. Tanzimat ve hatta Cumhuriyet ediplerine kadar süren bir etki alanı oluşturan eser, Ahmet Midhat Efendi’den Namık Kemal’e Muallim Naci’den Behçet Necatigil’e kadar pek çok yazara ilham kaynağı olmuştur. Bu sebeple Muhayyelat, Batılı anlamda bir roman olmamakla birlikte bu türün bir habercisi olarak kabul edilmektedir.
9.Soru
Hoca Neşet meclisinde yetişen şairlerin Galipten sonra en önemli temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?
Pertev. |
Neyyir. |
Ali Efendi. |
Niyaz. |
Beylikçi İzzet. |
Pertev. Cevap A'dır.
10.Soru
Şairliğinden ziyade birçok önemli şahsiyetin yetişmesine katkıda bulunması ve yazdığı mahlasnameleri ile büyük bir şöhrete kavuşan, devrin renkli şahsiyetlerinden biri olan aşağıdakilerden hangisidir?
Hoca Neşet |
Enis Dede |
Sakıp Dede |
Seyyit Vehbi |
Esrar Dede |
Şairliğinden ziyade birçok önemli şahsiyetin yetişmesine katkıda bulunması ve yazdığı mahlasnameleri ile büyük bir şöhrete kavuşan, devrin renkli şahsiyetlerinden biri Hoca Neşet'tir. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
III. Ahmet’in çocuklarının sünnet düğünü ile Sultan Mustafa’nın kızı Ayşe Emetullah Sultan’ın evlenme merasimlerini günü gününe anlattığı, yer yer manzum parçalar da içeren mensur Surname’nin yazarı kimdir?
Münif |
Ragıp Paşa |
Vehbi |
Raşit |
Nabî |
Vehbî
12.Soru
Tanzimat yazarlarınca Şairler kraliçesi olarak anılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Neyyir. |
Esrar Dede. |
Fıtnat. |
Niyaz. |
Pertev. |
Fıtnat Hanım. Cevap C'dir.
13.Soru
I. Anlamdan ziyade sese önem vermesi
II. Günlük konuşma diline ait unsurlara sahip olması
III. Nükteli olması
IV. Yüzeysel olması
Yukarıdaki ifadelerden hangileri klasik üsluba aittir?
I-II |
II-III |
I-III |
III-IV |
II-IV |
Anlamdan ziyade sese önem veren, sanat kaygısından uzak, nükteli, açık ve zarif bir söyleyişe yaslanan klasik üslup, bu asırda kadim zevki temsil eder. Doğru cevap C.
14.Soru
Senin âşıkların, “ben”inin özleminin hayaliyle ah ettikçe ayrılık gecesinde yıldızlar durmadan ateş saçar.
Yukarıdaki beyitte yıldızların geceleyin ışık saçması, normal bir tabiat hadisesi olduğu hâlde, şair tarafından âşıkların âh etmesine bağlanmıştır. Burada şair aşağıdaki sanatlardan hangisini yapmıştır?
Hüsn-i talil |
Tenasüp |
Teşbih-i beliğ |
İstiare |
Mecaz-ı mürsel |
Beyitte, yıldızların ateş saçmasından söz edilmiştir. Hâlbuki yıldızlar ateş değil, ışık saçarlar. Işık ise ateşe ait bir özellik olup aynı zamanda onun bir ürünüdür. Ateş-ışık arasında bütün-parça veya sebep-sonuç ilişkisi vardır. Ateş söylenip ışık kast edildiği için burada mecaz-ı mürsel sanatı ortaya çıkmaktadır. Yıldızların geceleyin ışık saçması, normal bir tabiat hadisesi olduğu hâlde, şair tarafından âşıkların âh etmesine bağlanmış; böylece hüsn-i talil sanatı yapılmıştır.
15.Soru
Şeyh Galip’in her bakımdan mürşit olarak kabul ettiği ve şiirlerinde ‘efendim’diye nitelendirdiği kişi, aşağıdakilerden hangisidir?
Hz. Muhammed
|
Mevlana
|
Şems-i Tebrizi
|
Şevket-i Buharî
|
Esrar Dede
|
16.Soru
Divanını 1. Mahmut adına tertip eden lale devrinin coşkusuna ilgi göstermeyen batıni çizgiden uzak bir tasavvuf anlayışına sahip olan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Pertev. |
Hoca Neşet. |
Neyyir. |
Esrar Dede. |
Şeyhülislam İshak Efendi. |
Şeyhülislam İshak Efendi.Cevap E'dir.
17.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi daha çok mesnevileri, olgunluk döneminde kaleme
aldığı biyografik eserleri ve tarihleriyle dikkati çekmiştir?
Kami |
Beliğ |
Nahifi |
Nazim |
Enis Dede |
Beliğ (1079/1668-1142/1729), asrın daha çok mesnevileri, olgunluk döneminde kaleme aldığı biyografik eserleri ve tarihleriyle dikkati çeken şairlerinden biridir. Doğru cevap B.
18.Soru
"Nesîm âteş çıkardı gonca-i çeşm-i ümîdimden
Bırakdı gülşen-i âmâlime berk-i bahâr âteş"adlı beyitte hangi sanat yapılmıştır?
Teşhis sanatı |
Tenasüp sanatı |
Teşbih-i beliğler |
Tezatlar |
Hüsn-i talil sanatı |
Şair, soyut birer kavram olan umudu gözle, emelleri ise gülşenle somutlaştırmıştır. Bu
yolla teşhis sanatı yapılmıştır. Göz, kanlı olarak düşünüldüğü için goncaya teşbih edilmiştir.
Goncayı açan, dolayısıyla onun kırmızı rengini açığa çıkaran ise sabah esintisidir.
Ateş de üflenerek tutuşturulur. Sabah esintisinin umudun göz goncasından ateş çıkarması,
âşığın umutlarının gerçekleşmeye başladığına işarettir. Kendi beklentilerini bir gül bahçesine
benzeten şair, bahar şimşeğinin bu bahçeye ateş bıraktığını söylemektedir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Klasik üslubun XVIII. yüzyıldaki en önemli temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir?
Hevayî
|
Nazîm
|
Şeyhülislam Yahya
|
Nedim
|
Nahifî
|
20.Soru
Klasik üslubun XVIII. asırdaki en önemli temsilcileri aşağıdakilerden hangisidir?
Kâmî ve Nahifî |
Beliğ ve Nahifî |
Kâmî ve Beliğ |
Hoca Neşet ve Kâmî |
Kâmî ve Esrar Dede |
Klasik üslubun XVIII. asırdaki en önemli temsilcileri Kâmî ve Nahifî'dir. Fakat Nahifî, Nazîm ve Enis Dede ile birlikte, dinî-tasavvufi duyarlılıkla kaleme aldığı şiirleriyle bu üslup içerisinde farklı bir yönelişi temsil ederler. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ