Yaşlı Psikolojisi Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Ekinlik ve yaşam doyumlarına göre farklılaşan kaç farklı kişilik tipi bulunmaktadır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Etkinlik ve yaşam doyumlarına göre farklı dört kişilik tipi bulunmaktadır. Bunlar bütünleşmiş, zırhlı-savunucu, pasif-bağımlı, bütünleşmemiş kişilik tipleridir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bilginin nasıl edinilip, saklandığını ve nasıl kullanıldığını açıklayan temel yaklaşımlardan biridir?
Bilgiyi İşleme Modeli |
Bilişsel Mekanikler |
Bilişsel Pragmatikler |
Akıcı Zeka |
Kristalize Zeka |
Bilginin nasıl edinilip, saklandığını ve nasıl kullanıldığını açıklayan temel yaklaşımlardan birisi Bilgiyi İşleme Modeli’dir (Atkinson ve Shiffrin, 1968).
3.Soru
65 yaşında emekli olduktan sonra ahşap boyama kursuna başlayan, torunu ile ilgili daha fazla sorumluluk üstlenen ve dini etkinliklere vakit ayırmaya başlayan Fazilet Hanım'ın, emekliliğe uyum evrelerinden hangisini yaşıyor olduğu söylenebilir?
Balayı evresi |
Hayal kırıklığı evresi |
Yeniden yönelim evresi |
Kararlılık evresi |
Sonlandırma evresi |
Bazı yaşlılar, emeklilik yaşamının gerçekleriyle karşılaştıktan sonra, sahip oldukları
koşulları yeniden değerlendirip kendileri için yeni emeklilik rolleri geliştirmektedir. Yeniden yönelim olarak adlandırılan bu evrede bireyler toplum yararına gönüllü işlerde çalışma, torun bakma, dini etkinliklere katılma, el sanatları ile uğraşma gibi roller üstlenerek, içinde bulundukları gelişim dönemine ve emeklilik standartlarına uygun bir şekilde yaşamlarını yeniden yapılandırmaktadırlar. Doğru yanıt C'dir.
4.Soru
"Başarılı yaşlılık, mümkün olduğunca orta yaştaki aktivite ve tutumların yaşlılık sürecinde de sürdürülmesi ile mümkün olmaktadır." Yaşlılık dönemindeki benliği açıklamaya yönelik bu görüşü savunan kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Kopma Kuramı |
Psikososyal Gelişim Kuramı |
Beş Faktör Kişilik Kuramı |
Süreklilik Kuramı |
Etkinlik Kuramı |
Etkinlik Kuramı'na göre; başarılı yaşlılık mümkün olduğunca orta yaştaki aktivite ve tutumların yaşlılık sürecinde de sürdürülmesi ile mümkün olmaktadır. Birey yaşlılık döneminde toplumdan uzaklaşmak yerine aktif, enerjik ve üretken olduğunda olumlu benlik algısını korumakta ve yaşamından doyum elde etmektedir. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
“Bana bir grup sağlıklı bebek verin bu bebeklerin kalıtsal özelliklerine, yeteneklerine, eğilimlerine, becerilerine ya da soylarına bakmaksızın her birine istediğimi öğretebilirim.” Diyen bilim adamı gelişimin en çok hangi özelliğin etkisi altında kaldığını savunuyordur.
Gelişim kalıtımın etkisi altındadır. |
Gelişimde çevrenin etkisi daha büyüktür. |
Gelişimde kritik dönemler vardır. |
Gelişimde öğretmen önemlidir. |
Gelişimde beli ırklar daha ileridir. |
Bana bir grup sağlıklı bebek verin bu bebeklerin kalıtsal özelliklerine, yeteneklerine, eğilimlerine, becerilerine ya da soylarına bakmaksızın her birine istediğimi öğretebilirim. diyen biri kalıtımdan çok çevresel süreçlerin önemine vurgu yapmaktadır. Davranışçı görüşün bakış açısıdır.
6.Soru
Bireylerin kendilerine özgü ilişki ağlarına ne denir?
Bireylerin kendilerine özgü ilişki ağlarına ne denir?
Sosyal ilişki |
Sosyal kervan |
Sosyal dostluk |
Sosyal gelişim |
Sosyal davranış |
Sosyal kervan, bireylerin kendilerine özgü ilişki ağlarını içermektedir.
7.Soru
Cinsellik (seks) Terapisi kuramı, yaşlılık danışmanlığında kullanılmakta olan hangi temel yaklaşımın içerisinde yer almaktadır?
Cinsellik (seks) Terapisi kuramı, yaşlılık danışmanlığında kullanılmakta olan hangi temel yaklaşımın içerisinde yer almaktadır?
Bireysel Dinamik Psikoterapiler |
Psikoanalitik Psikoterapi |
Dinamik Olmayan Psikoterapiler |
Aile Terapisi |
Grup Psikoterapileri |
Göka ve Aydemir (2000), yaşlılık danışmanlığında/terapisinde kullanılmakta olan temel yaklaşımları 4 grupta toplamakta ve bu grupların altında da alt kuramlardan bahsetmektedirler.
Bu gruplandırma;
1. Bireysel Dinamik Psikoterapiler
Psikoanalitik Psikoterapi
2. Dinamik Olmayan Psikoterapiler
Kısa Süreli Psikoterapi
Destekleyici Psikoterapi
Bilişsel-davranışçı Terapi
Cinsellik (seks) Terapisi
Yaşamı Gözden Geçirme Terapisi
3. Aile Terapisi
4. Grup Psikoterapileri
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bireyler arasında farklı emeklilik deneyimlerinin ortaya çıkmasına yol açan faktörlerden biri değildir?
Emeklilik yaşı |
Emeklilik beklentisi |
Sağlık durumu |
Emeklili geliri |
Arkadaşlık ilişkileri |
Bireylerin emeklilik yaşı, emeklilik beklentileri, emekli olma nedenleri, emeklilik geliri, sağlık durumu gibi koşullarının farklı olması bireyler arasında farklı emeklilik deneyimlerinin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Peck’e göre yaşlılık döneminde benlik bütünlüğüne ulaşılması için yapılması gerekli olan birtakım düzenlemelerden olan benlik farklılaşmasına karşın iş rolüne saplanmaya örnek olarak verilebilir?
Peck’e göre yaşlılık döneminde benlik bütünlüğüne ulaşılması için yapılması gerekli olan birtakım düzenlemelerden olan benlik farklılaşmasına karşın iş rolüne saplanmaya örnek olarak verilebilir?
Emeklilikle birlikte kişinin sosyal sorumluluk projelerinde yer alması |
Fiziksel güzelliğe çok değer veren bir bireyin yaşlılıkla birlikte estetik operasyon yaptırması |
Emekli olan birisinin torununa bakması. |
Kişinin belli aralıklarla iş çevresinden arkadaşlarıyla görüşmesi. |
Yönetici olarak çalışan bir birey kendisini sadece bir yönetici değil aynı zamanda büyükbaba rolüyle tanımlaması. |
Benlik bütünlüğü için gerçekleştirilmesi gereken düzenlemelerden ilki benlik farklılaşmasına karşın iş rolüne saplanmadır. Yaşlılık döneminde gerçekleşen ve gerçekleşecek olan emeklilikle birlikte bireylerin kendi öz-değerlerini çalışma yaşa- mı dışında tanımlamayı öğrenmeleri gerekliliğine dikkat çekilir.Örneğin yönetici olarak çalışan bir birey kendisini sadece bir yönetici değil eş, büyükbaba gibi diğer rollerle de tanımladığında benlik bütünlüğüne ulaşabilir.Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Bireyler yaşlılığın getirdiği değişimlerle birlikte aktif ve sosyal yaşamdan yavaş biçimde uzaklaşmaktadır diyen kopma kuramını aşağıdaki kişilerden kim/ kimler geliştirmiştir?
Bireyler yaşlılığın getirdiği değişimlerle birlikte aktif ve sosyal yaşamdan yavaş biçimde uzaklaşmaktadır diyen kopma kuramını aşağıdaki kişilerden kim/ kimler geliştirmiştir?
Atchley |
Havighurst ve Albrecht |
Henry ve Cumming |
Erikson |
Robert Peck |
Yaşlılık döneminde kişiliğin gelişimine ilişkin kuramlarının en eskilerinden birisi Kopma Kuramıdır. Henry ve Cumming (1961) tarafından geliştirilen bu kurama göre
bireyler yaşlılığın getirdiği değişimlerle birlikte aktif ve sosyal yaşamdan yavaş biçimde uzaklaşmaktadır. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
Şu an etrafınızda olan ama dikkatinizi çekmeyen görüntü, ses ve koku hangi belleğe kaydedilir?
Kısa Süreli |
Duyusal |
Uzun süreli |
Anlamsal |
Anısal |
Duyusal
12.Soru
Yaşlılıkla birlikte bireylerin benlik saygılarında nasıl bir değişim görüldüğü söylenebilir?
Yaşlılık ile birlikte benlik saygısı düşmektedir |
Yaşlılık ile birlikte benlik saygısı yükselmektedir |
Yaşlılık ile birlikte benlik saygısında bir değişim olmamaktadır |
Yaşlılık ile birlikte benlik saygısı önce düşmekte sonra tekrar yükselmektedir |
Yaşlılık ile birlikte benlik saygısı önce yükselmekte sonra tekrar düşmektedir |
Yaşlılığa uyum sürecinin de stresli bir süreç olduğu düşünüldüğünde benlik saygısının yaşlılık sürecindeki değişimi önemli olmaktadır. Benlik saygısının yaşla birlikte nasıl değişim gösterdiğini inceleyen araştırmalar yaşlılıkla birlikte benlik saygısında düşüş olduğunu göstermiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.
13.Soru
Yaşlılık dönemindeki arkadaşlık ilişkilerine yönelik aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Yaşlılık döneminde arkadaşlıklar kısa surer ve yüzeysel duygular içerir. |
Yaşlı erkekler kadınlara kıyasla daha yakın arkadaşlık ilişkileri kurabilmektedir. |
Yaşlıların yaşamında arkadaşlık kabul edilme gereksiniminin karşılanmasına fırsat verir. |
Yaşlılıkta bireyler sosyal gelişimlerini tamamladıkları için arkadaşlığın bireylerin sosyal gelişimini etkileyen bir rolü yoktur. |
Yaşlı bireyler kendilerine benzeyen kişilerle arkadaşlık etme eğilimi sergilerler. |
Yaşlılık döneminde arkadaşlıklar uzun sürer, yoğun duygular içerir, gönüllülüğe ve eşitliğe dayanmaktadır.Yaşlılıkta da arkadaşlığın bireylerin sosyal gelişimini etkileyen bir role sahip olduğu görülmektedir.Yaşlı bireylerin arkadaşlık ilişkilerinde cinsiyet de belirleyici bir role sahiptir. Bireyler yaşlılıktan önceki dönemlerde genellikle kendilerine benzeyen kişilerle arkadaşlık etme eğilimi sergilerken, yaşlılık döneminde arkadaşlık ilişkilerinde bu yönde bir benzerliğin olup olmamasını önemsememektedirler.
14.Soru
Daha çok otomatik olarak gerçekleştirilen beceri ve rutinlere ilişkin bilgiyi içeren bellek türü aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Açık bellek |
Örtük bellek |
Anlamsal bellek |
Duyusal bellek |
Çalışan bellek |
Bellek ayrımı ise açık bellek ve örtük bellektir. Açık bellek bilinçli bir biçimde bilinen olay, durum ya da kavram bilgisini içerirken, örtük bellek daha çok otomatik olarak gerçekleştirilen beceri ve rutinlere ilişkin bilgiyi içerir. Örneğin
bir ülkenin başkenti bilgisi açık bellekte yer alırken bilgisayarın nasıl kullanıldığı bilgisi örtük bellekte yer almaktadır. Yaşla birlikte bu bellekte farklı değişimler
gözlenmektedir. Açık belleğin yaşlanmadan çok daha fazla etkilendiği, buna karşın örtük belleğin çok daha az etkilendiği görülmektedir.
15.Soru
I. Benlik saygısı, cinsiyete göre farklılaşabilmektedir.
II.Yaşlılığa uyum süreci, stresli bir dönemdir.
III. Benlik saygısı, bireylerin eğitim düzeyinden etkilenmemektedir.
IV.Birey, yaşlılık döneminde önceki dönemlerden getirdiği benlik saygısını korumaktadır.
Yukarıda benlik saygısı ile ilgili olarak verilenlerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
Yaşlılığa uyum süreci, stresli bir süreçtir ve bu süreçte benlik saygısının değişimi önemli olmaktadır. Benlik saygısının yaşla birlikte nasıl değişim gösterdiğini inceleyen araştırmalar yaşlılıkla birlikte benlik saygısında düşüş olduğunu göstermiştir. Benlik saygısındaki değişim, cinsiyetler açısından farklılık göstermesi de söz konusu olabilmektedir. 25-104 yaş arasındaki 3617 kişi ile ABD’de gerçekleştiri- len bir araştırmada, kadınların genç yetişkinlikte erkeklere göre daha düşük benlik saygısına sahipken yaşlılıkla birlikte her iki cinsiyette de gerçekleşen düşüş nedeniyle bu farkın kapandığı ortaya konmuştur. Aynı araştırmada ayrıca eğitim düzeyinin de tıpkı cinsiyet gibi bir etkiye sahip olduğu belirtilmiştir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yardım arama davranışını olumlu etkileyen etmenler arasında yer alır?
Daha önceki olumlu deneyimler |
Sisteme duyulan güvensizlik |
Çocuk sahibi olma ve yetiştirme |
Maddi iyi oluş ve maddi güvence |
Aile bireyleriyle, yakınlarla ilişkiler |
Yardım arama davranışını olumlu etkileyen etmenler;
- Tanıdık ve güven duyulan bir yardım elemanına erişim durumu,
- Yardım sunan uzmana karşı olumlu algıların olması,
- Yardım arama davranışına dair önceki olumlu deneyimler,
- İlk temasta saygı, şefkat, etkin dinleme ve koşulsuz kabul gösterilmesi,
- Yardım arama/değişim için içsel olarak güdülenmek,
- Yüksek sosyo-ekonomik düzey,
- Tedavi/müdahale sürecine katılım konusunda denetim duygusuna sahip olmak
- Maddi olarak hizmetin karşılanabilir olması
Doğru yanıt A’dır.
17.Soru
Kendi şirketinde yönetim kurulu başkanlığını yürüten Mehmet Bey'in 70 yaşına geldiğinde işlerini kızı Ayşe Hanım'a devrederek kendini farklı etkinliklere yönlendirmesi, aşağıda yer alan kuramlardan hangisine göre normal bir durum olarak görülmektedir?
Süreklilik Kuramı |
Kopma Kuramı |
Etkinlik Kuramı |
Psikososyal Gelişim Kuramı |
Peck'in Benlik Bütünlüğü Görevleri |
Kopma kuramına göre, bireyler yaşlılığın getirdiği değişimlerle birlikte aktif ve
sosyal yaşamdan yavaş biçimde uzaklaşmaktadır. C¸ünkü yaşlılıkla birlikte birey kendiyle ilgili endişelere odaklanmakta, daha fazla ben merkezci olup diğer insanlardan uzaklaşmayı, yaşamdan kopmayı seçmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.
18.Soru
Yaşlılıkta yüksek yaşam doyumuna sahip, iyi işleyen, bilişsel yetenekleri tam, olgun, esnek özelliklere sahip bireylerin kişilik tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Bütünleşmiş kişilik |
Zırhlı-savunucu kişilik |
Pasif-bağımlı kişilik |
Koruyucu kişilik |
Bütünleşmemiş kişilik |
Etkinlik ve yaşam doyumları farklı dört kişilik tipi tanımlanmaktadır. Bunlar bütünleşmiş, zırhlı-savunucu, pasif-bağımlı, bütünleşmemiş kişilik tipleridir. Bütünleşmiş kişilik tipindeki bireyler yüksek yaşam doyumuna sahip, iyi işleyen, bilişsel yetenekleri tam, olgun, esnek bireylerdir.
19.Soru
Aşağıdaki hangisi temel kişilik özelliklerini belirlemeye odaklanmış ayırıcı özellik kuramlarını geliştiren araştırmacılardan biri değildir?
Allport |
Catell |
McCrae |
Eysenck |
Butler |
Temel kişilik özelliklerini belirlemeye odaklanmış ayırıcı özellik kuramlar da bulunmaktadır. Bu kuramlar temel kişilik özelliklerini araştırmalara dayalı olarak ortaya koymayı amaçlamaktadırlar. İlk olarak Allport’un çalışmaları ile başlamıştır. Catell 12 temel kişilik özelliği tanımlarken, Eysenck araştırmalarında üç temel kişilik özelliği olduğunu öne sürmüştür (Yazgan İnanç, 2011). Ancak son yıllarda farklı araştırmacılar (Goldberg, 1990; McCrae ve Costa, 1992) tarafından gerçekleştirilen araştırmalar tutarlı biçimde beş temel kişilik özelliği (Tablo 6.1) olduğuna ilişkin bulguları ortaya koymuşlardır.Butler bu grupta yer almamaktadır. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
12 temel kişilik özelliğini öne süren kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Allport |
Catell |
Erikson |
Goldberg |
Costa |
12 temel kişilik özelliğini öne süren kişi Catell dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ