Yaşlılarda Çatışma Ve Stres Yönetimi 1 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde yaşlılarda stres ve stresle başa çıkma yolları ile ilgili araştırmaların az olmasının nedenlerinden değildir?
Yaşlı bireylerin bilişsel yeterliklerindeki sınırlılıklar |
Yaşlı bireylerden kendileri ile ilgili bilgileri toplamada yaşanan güçlükler |
Yaşlı nüfusun eğitim düzeyinin düşüklüğü |
Yaşlılara sunulan sosyal desteklerin az olması |
Yaşlıların fiziksel bakım ve ekonomik koşullar gibi ihtiyaçlarının öncelikli olarak algılanması |
Bu konuda az sayıda çalışmanın olmasını etkileyen pek çok etmenden söz edilebilir. Burada yaşlı bakımı profesyonel adayları açısından öne çıkan etmenleri ele almak yerinde olacaktır:
• Yaşlı bireylerin bilişsel yeterliklerindeki sınırlılıklar nedeniyle kendilerinden, kendileri ile ilgili bilgileri
toplamada yaşanan güçlükler,
• Yaşlı nüfusun eğitim düzeyinin düşüklüğü ve hatta okur yazar olmayanların yüksek oranı nedeniyle
veri toplama setlerini özgürce kendi başlarına dolduramıyor olmaları,
• Yaşlıların fiziksel bakım ve ekonomik koşullar gibi ihtiyaçlarının öncelikli olarak algılanması, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarının önemine ilişkin bilincin yakın tarihlerde şekilleniyor olmasıdır.
2.Soru
Yaşlı bireyin toplumsal olarak kendini bağımsız bir birey olarak değil de bir grubun parçası olarak görme eğilimi hangi durumla açıklanabilir?
Üretici olma rolü |
Tüketici olma rolü |
Toplulukçu değerler |
Boş zamanın artışı |
Fiziksel güçteki düşüş |
Toplulukçu kültürleri bireyci kültürlerden ayıran temel özellik, toplulukçu kültürlerde kişinin kendisinin bağımsız bir birey olarak değil; aile, kavim, ulus benzeri bir grubun parçası olarak görmesidir.
3.Soru
"Olumsuz yaşam olaylarının .... ay öncesine dayanması, bağlantılı olan stresin süreğen olduğunu yansıtır."
Yukarıdaki ifadede boşlukla belirtilen kısma aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
1 |
3 |
6 |
9 |
12 |
Kısa süreli stres, stresi belirleme yönündeki görüşmeden önceki 12 ay içinde oluşmuş durumlarla ilgilidir. Olumsuz yaşam olaylarının 12 ay öncesine dayanması, bağlantılı olan stresin süreğen olduğunu yansıtır.
4.Soru
Eşi sekiz ay önce vefat eden Saliha Hanım belediyenin açtığı resim kurslarına gitmektedir. Bu hangi tip stresle başa çıkma yöntemidir?
Stresle Başa Çıkma Yolu Olarak Sosyal Etkinlikler |
Stresle Başa Çıkma Yolu Olarak Dinî Etkinlikler |
Çok Yönlü Başa Çıkma Yolu Olarak Mizah |
Duygu Odaklı Başa Çıkma Yolları |
Bilişsel Yönelimli Başa Çıkma Yolları |
Yaşlı bireyler, yaşamlarının önceki dönemlerinde kazandıkları becerileri, yaşam biçimlerini, yaşlılık dönemine uyarlayabildikleri ölçüde yaşamdan haz alırlar, doyum verici ilişkiler kurabilirler, dolayısıyla stresten de uzak olabilirler.
5.Soru
Yaşlılık dönemindeki Şefika Hanım, resim kursuna devam ederek, Murray'a göre hangi ihtiyaçlarını karşılamaktadır?
Vericilik |
Dostluk |
Zevk |
Öğrenme |
Zarardan kaçınma |
Örneğimizde Şefika Hanım, resim kursuna devam ederek kendini sergileme, yardım alma ve öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Genç Büyüklerimize Bir Umut sloganıyla yaşlılıkta yaşam kalitesini artıracak çalışmalar düzenlemektedir?
Türkiye Yaşlılık Konseyi Derneği (TURYAK) |
Dünya Yaşlılık Derneği (DÜYADER) |
Milli Eğitim Sağlık Eğitimi Vakfı (MESEV), |
Geriatri Vakfı, Geriatri ve Gerontoloji Derneği ve Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi (GEBAM) |
Yaşlı Bakım Merkezi |
STK’lardan bazıları yaşlanma ve yaşlılık konusunda araştırmalar ve çalışmalar yapmaktadırlar. Bu STK’lara Türkiye Yaşlılık Konseyi Derneği (TURYAK), Milli Eğitim Sağlık Eğitimi Vakfı (MESEV), Geriatri Vakfı, Geriatri ve Gerontoloji Derneği ve Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi (GEBAM) gibi kuruluşlar örnek verilebilir. Bununla birlikte proje çalışmalarında bulunan derneklerde bulunmaktadır. Dünya Yaşlılık Derneği (DÜYADER) Genç Büyüklerimize Bir Umut sloganıyla yaşlılıkta yaşam kalitesini artıracak çalışmalar düzenlemektedir
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Maslow’un ihtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı ile Murray’ın İhtiyaç kuramı arasındaki ortak bir özelliktir?
Temel ihtiyaçlar bazen birbirlerini engelleyici bazen de tetikleyici olabilmektedir. |
İhtiyaçların doyumunda çevre önemli bir rol oynar. |
İnsanların sahip olduğu ihtiyaçlar basit biyolojik ihtiyaçlardan karmaşık ihtiyaçlara doğru sıralanmıştır. |
Temel ihtiyaçların her biri yerine ve kişiye göre baskınlık göstermektedir. |
Her bir ihtiyaç belirli bir duyguyla nitelenmekte ve belli bir davranışın ortaya çıkmasını sağlamaktadır. |
Maslow’a göre çevre, ihtiyaçların doyumunu kolaylaştırır ya da zorlaştırır. Benzer şekilde Murray’da İhtiyaçların doyumunda çevrenin önemli bir rol oynadığını ileri sürmektedir. Dolayısıyla doğru cevap B’dir.
8.Soru
Yaşlılık birçok yönü olan bir gelişim dönemidir. Bu bağlamda düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi bu yönlerden biri olamaz?
Biyolojik |
Psikolojik |
Sosyolojik |
Duygusal |
Sosyal |
Yaşlılık, biyolojik, psikolojik, duygusal ve sosyal yönleri olan bir gelişim dönemidir. Yaşlılık, Yılmaz
ve Özkan (2010) tarafından tüm yaşam faaliyetlerinde, üretkenlik, yeterlilik, bireysellik ve bağımsızlıkta azalma süreci olarak tanımlanmıştır.
9.Soru
- Büyük bir kısmının zamanını evlerinde tv izleyerek geçirdikleri
- Neredeyse hiç fiziksel etkinlik yapmadıkları
- Yaşamlarının devamında da ev ortamında ve evlatlarına da yakın olmak istedikleri
Yukarıdakilerden hangisi ülkemizde yapılan araştırmaların evde bakılan yaşlılarla ilgili bulguları arasında yer almaktadır?
I-II |
Yalnız I |
I-III |
II-III |
I-II-III |
Ülkemizde T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın himayesinde gerçekleştirilen bir projenin bulguları yaşlılara ilişkin birçok boyutta önemli ipuçları sağlamaktadır. Bu araştırmada, yaşlılardan ve evlatlarından veri toplanmıştır. Araştırmada yer alan yaşlıların büyük bir kısmının zamanını evlerinde tv izleyerek geçirdikleri, neredeyse hiç fiziksel etkinlik yapmadıkları, yaşamlarının devamında da ev ortamında ve evlatlarına da yakın olmak istedikleri belirlenmiştir.
10.Soru
Davranışların toplum normlarında gelenek ve görenek gibi dış etkenlerden ziyade, kişinin kendi inançları ile kararlarını kendi vermesi olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Paylaşım |
Gülmek |
Öz belirleme |
Özgürlük |
Maneviyat |
O¨z belirleme, davranışların toplum normlarından, grup baskısından, gelenek ve görenekler gibi dış etkenlerden ziyade, kişinin kendi kişisel inançlarıyla ve değer yargılarıyla kişilerin kararlarını kendi iradesiyle vermesi olarak tanımlanmaktadır (Budak, 2000). Kişiler, davranışlarına baskı altında kalmadan kendi ilgi ve değerlerine göre karar verdiklerinde öz belirleme gerçekleşmektedir.
11.Soru
Organizmanın canlı kalabilmesi için karşılanması şart olan; yeme, içme, nefes alma ve cinsellik gibi ihtiyaçlar hangi ihtiyaçlar ile doğrudan ilişkilidir?
Psikolojik ihtiyaçlar |
Fizyolojik ihtiyaçlar |
Ekonomik ihtiyaçlar |
Sosyal ihtiyaçlar |
Duygusal ihtiyaçlar |
Temel olarak ihtiyaçlar; fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlar olarak iki grupta incelenmektedir. Fizyolojik ihtiyaçlar, organizmanın canlı kalabilmesi için karşılanması şart olan; yeme, içme, nefes alma ve cinsellik gibi ihtiyaçlardır. Budak’a (2003) göre, psikolojik ihtiyaçlar insanın gelişimi ve çevreleriyle uyumsal bir ilişki kurabilmesi için gereken önemli koşulların eksikliği ile kendini göstermektedir.
12.Soru
I. Gündelik yaşamda, yaşanan zorlanma-güçlük II. Kimi duygusal davranışsal sonuçların ortaya çıkmasına neden olan veya aracılık eden etken III. Kişinin sahip olduğu kaynakları zorlayan veya aşan bir uyarıcı olarak gördüğü bir durumla karşılaşması IV. Düşmanca davranış ve sözlerle ortaya çıkan çekişme veya dövüş Yukarıdakilerden hangisi stres ile ilgilidir?
Yalnız I |
Yalnız III |
II ve IV |
I, III ve IV |
I, II ve III |
İlk 3 maddede yer alan açıklamalar stresin farklı açılardan tanımlarını yansıtmaktadır. IV. maddede yer alan tanım ise kavga terimini açıklamaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yaşlılara yönelik hizmetlerde bulunan sivil kuruluşlardan (STK) değildir?
TURYAK |
MESEV |
SHÇEK |
DÜYADER |
GEBAM |
SHÇEK
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Öz Belirleme Kuramında ileri sürülen evrensel temel ihtiyaçlardan özerklik ihtiyacının kapsamında yer almaktadır?
Yaşlı bireyin kendi eylemlerini başlatabilmesi |
Yaşlı bireyin yaşamdan zevk alabilmesi |
Yaşlı bireyin beden sağlığını koruma amaçlı egzersiz yapması |
Yaşlı bireyin ailesiyle bir arada yaşayabilmesi |
Yaşlı bireyin toplum tarafından kabul gören bir etkinliği başarıyla yapabilmesi |
Ryan ve Deci (2000) tarafından oluşturulan Öz belirleme kuramına göre; insanlar, evrensel olarak özerklik, yetkinlik ve ilişkili olma şeklinde ifade edilen üç temel psikolojik ihtiyaca sahiptir. Bu ihtiyaçlardan özerklik, bireyin kendi eylemlerini başlatması ve seçim yapması; yetkinlik ihtiyacı, bireyin çevresini iyi bir şekilde etkileme isteği; İlişkili olma ihtiyacı ise bireyin başkaları ile bağlantılı olma ihtiyacıdır. Dolayısıyla doğru cevap A’dır.
15.Soru
Seçenektekilerden hangisi yaşlılık hakkında yanlış bir inançtır?
Yaşlıların çoğu hastanede ya da bakımevindedir. |
Pek çok yaşlı iyi durumdadır ve aktiftir. |
Pek çok yaşlının üretkenliği devam etmektedir. |
Pek çok yaşlı ailesi ile yakın ilişkisini devam ettirmektedir. |
Pek çok yaşlı ölene kadar kendini yönetebilir. |
Yaşlılık Dönemine İlişkin Yanlış İnançlar ve Doğruları
Yanlış İnançlar
- Tüm yaşlılar fiziksel olarak hastadır.
- Yaşlı kişi üretici değil tüketicidir.
- Yaşlılar yalnız ve tek başınadır.
- Yaşlıların çoğu hastanede ya da bakımevindedir.
- Yaşlılar kendini yönetemez.
Doğrusu
- Pek çok yaşlı iyi durumdadır ve aktiftir.
- Pek çok yaşlının üretkenliği devam etmektedir.
- Pek çok yaşlı ailesi ile yakın ilişkisini devam ettirmektedir.
- 65-74 arası 1000 yaşlıdan sadece 12’si bakımevindedir.
- Pek çok yaşlı ölene kadar kendini yönetebilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi duygu odaklı başa çıkma çabalarından biridir?
Sorumluluğunu kabul etme |
Kendini kontrol altında tutma |
İnkar, sorundan uzak durma |
Kendi etkisini/payını sorgulama |
Kendini yeniden gözden geçirme |
İnsanların stres durumlarında gösterdikleri tepkilere bakarsak, bazı insanların da bu durumun iç dünyalarında yarattığı etkilerle uğraştıklarını ve özellikle olumsuz etkileri azaltmaya yöneldiklerini görürüz. Duygu odaklı başa çıkma olarak isimlendirilen bu yaklaşım tarzında, başarılı biçimde düşünmekten kaçındığımız tehdit, geçici bir süreyle de olsa bizi bunaltmaz. İnkâr ve sorundan uzak durma, kişiye daha sakin bir biçimde soruna yaklaşma fırsatı verdiği için psikolojik stresi kontrol etmede güçlü tekniklerdir.
Problem odaklı başa çıkma başlığı altında, kendini kontrol altında tutma, sorumluluğunu kabul etme, planlı bir biçimde problem çözme, sorun üzerinde olumlu olarak durma gibi eğilimler yer almaktadır. Bunlardan sorumluluğunu kabul etme, durumun ortaya çıkışında kişinin kendi rolünü/ payını/etkisini/katkısını sorgulaması, kendini yeniden gözden geçirmesi ve stresi azaltma etkinliklerini içermektedir. Doğru yanıt C’dir.
17.Soru
Eşi ölen 73 yaşındaki Ayşe Hanım komşusunun oğlundan internetten oyun oynamayı öğrenmektedir. Bu durum stresle başa çıkmanın hangi tipine örnektir?
Bilişsel yönelimli başa çıkma yolları |
Duygu odaklı başa çıkma yolları |
Sosyal yönü ağırlıklı başa çıkma yolları |
Fiziksel yönelimli başa çıkma yolları |
Çok yönlü başa çıkma yolu olarak mizah |
Yaşlılarla ilgili araştırmalarda zihinsel olarak dinamik-aktif olan yaşlıların yaşam kalitelerinin de yaşam doyumlarının da yüksek olduğu, stresleriyle de daha etkili biçimde başa çıktıklarını yansıtmaktadır. Bu bilgiler, yaşlılarla çalışan profesyonellere de
önemli ipuçları vermektedir. Örneğin; huzurevlerinde yaşlılara bilgisayar, akıllı telefon ve internet (kullanma) kursu gibi etkinlikler düzenleme, yaşlıların bilişsel olarak canlı olmalarına ortam yaratacaktır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlılığın sosyal açıdan dezavantajlarından biri değildir?
Mesleki ve sosyal statü kaybı yaşanması |
Sosyal soyutlanma riskinin artması |
Sağlıkta gerileme görülmesi |
Başkalarına bağımlılığın artması |
Bireyin yapmak istediklerini kendi hızında yapabilmesi |
Yaşlılığın kendine özgü avantajları vardır. Bir tanesi büyük baba- büyük anne veya koruyucu aile olmaktır. Gerek kendi çocuklarının çocukları gerek başka çocuklarla haşır neşir olmak, yaşlılardaki hassasiyeti su yüzüne çıkarır ve yaşlı çiftlerin kendilerinin ilgiye olan ihtiyaçlarını fark etmelerine olanak sağlar. Yaşlılık döneminin diğer bir avantajı da bireyin yapmak istediklerini kendi hızında yapabilmesiyle ilgilidir. Yeni evlenen çiftler gibi, yaşlı çiftler de diledikleri gibi gezme ve diledikleri gibi zaman geçirme özgürlüğüne sahiptirler. Son olarak, yaşlı aileler onca yaşam döngüsündeki yaşantılara katılmış olmanın tadını çıkarabilecekleri heyecan verici bir dönemdedirler. Yaşlılığın olumlu ve olumsuz bir takım sosyal yanlarından bahsetmek de mümkündür. Örneğin bu dönem, birçok kişi tarafından torunlara daha fazla zaman ayrılabildiği ve boş zamanların hobilerle geçirilmesi gibi hayatı anlamlı kıldığı düşünülen ve zevk verici yanları bulunan bir dönemdir. Fakat bununla birlikte bu dönem, mesleki ve sosyal statü kaybının yaşandığı, sosyal soyutlanma riskinin arttığı, sağlıkta gerileme ve başkalarına bağımlılığın artması gibi sorunların yaşandığı bir zaman dilimine de işaret etmektedir. Doğru yanıt E’dir.
19.Soru
Eğitime ve yaşantıya bağlı olarak, yaşantılar yoluyla edinilen bilgi, beceri ve stratejilerden oluşan yeterliliklere ne denir?
Akıcı zeka |
Bilinç |
Kristalize zeka |
Duygusal zeka |
Öğrenim |
Kristalize Zekâ;
Eğitime ve yaşantıya bağlı olarak, yaşantılar yoluyla edinilen bilgi, beceri ve stratejilerden oluşan yeterliliklerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.
20.Soru
Aile ve arkadaşlarıyla daha çok iletişim içinde olan ve daha çok sosyal etkinliklere katılan yaşlı bireyler hangi sosyo-ekonik düzeydedir?
alt |
orta |
alt-orta |
üst |
üst-zirve |
Üst sosyo-ekonomik düzeye sahip yaşlı bireyler aile ve arkadaşlarıyla daha çok iletişim içindedir ve daha çok sosyal etkinliklere katılırlar. Orta sosyo-ekonomik düzeye sahip bireyler ise çocuklarından daha fazla yardım almaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ