Tükenmişlik: bireylerin, duygusal yönden kendilerini tükenmiş hissetmeleri, aşırı duygusal yorgunluk.

İçe dönüklük,  insanlarla kolay ilişki kuramama, yalnız kalma ile özdeşleşmiştir. İçe dönük bireyler içine kapanık, sosyalleşmeyi sevmeyen, insanlara karşı mesafeli duran, sessiz kalmaya eğilimli, utangaç ve tutuk bireyler olarak değerlendirilmektedirler.

Yaşlı bakımında yaşlı yakının verdiği bakım hizmeti ile profesyonel olarak bir ücret karşılığında bu hizmeti veren kişiler arasında farklılıklar olmaktadır. Profesyonel olarak bakım verenler, bakım işinin zorluklarını duygusal açıdan daha az hissetmekte, bakımı belirli bir görev ve sorumluluk bilinci ile götürebilmektedir. Bu görevi belirli zaman dilimleri içinde iş olarak yaptığı için sosyal yaşamından ödün vermek zorunda kalmamaktadır. Bakmakla yükümlü olduğu yaşlının yakını olmaması dolayısıyla, yaşlının yaşadığı zorlukları daha doğru değerlendirip düzenlemeleri olduğu gibi gerçekleştirebilmektedir. Yaşlı bakımı ile ilgilenen yaşlı yakınları ise yaşlı ile olan akrabalıkları nedeniyle duygusal olarak daha çok etkilenecek ve bakım işinin gereklerini duygusal etkilenmeler nedeniyle gerektiği gibi gerçekleştiremeyecektir. Fedakarlık düzeyini abartabilecek ve kendi yaşamından ve sağlığından ödünler vermeye hazır olacaktır. Bu işi herhangi bir karşılık almadan yaptığı için zaman zaman çökkünlük, motivasyon düşüklüğü gibi sorunlar yaşayacaklardır.

Kendine bakım davranışları, aile üyeleri ve profesyonel bakıcıların, bir uzman desteği ol­sun ya da olmasın sağlığı geliştirme ve koruma, hastalıkları önleme, hastalıkların üstesin­den gelebilme etkinlikleri ya da yeterlikleridir. Kendine bakım davranışla­rı sağlığı geliştirme etkinlikleri, beslenme, fiziksel etkinlik ve sağlık sorumluluğu ve ilaç alma, randevu tutma gibi hastalığın kontrolü ve önleme etkinlikleridir.

Kurumda bakıcı olarak çalışmak için enerjik olmaları açısından gençlerin, tecrübeli olmaları açısında ileri yaşlıların uygun olduğu söylenebilir. Cinsiyet açısından bakım işi daha çok kadınların görevi olarak görülse de hemşirelik gibi bir çok meslekte erkeklerin de çok iyi iş çıkardıkları söylenebilir. Bakıcı özelliklerinde hepsinden daha önemli özelli­ğin eğitim olduğu vurgulanabilir.

Bakıcıların kullandıkları dört başa çıkma tepkisi, aktif başa çıkma, olumlu yeniden yapılandırma, kabul etme ve inkar etmedir. Doğru cevap E'dir.

Yaşlı Bakımı Verenlere Yönelik Bilgi Verici Eğitim Grupları: Psiko-eğitim programları dünyada yaygındır ve yaşlanan akrabalarına bakım verme ile karşılaşan evlat ve eşlerin gereksinim duyduğu bilgiyi karşılamaya yöneliktir. Programlar doğal yaşlanma süreci, kronik hastalıklar, toplum kaynakları, yaşlıların davranış problem­leriyle baş etmek için davranış yönetimi, iletişim becerileri gibi konuları kapsar.

Geleneksel kültürlerde kadın bakıcıların, yaşlı anne-babasına ya da eşine bakmak yerine kendi isteklerine zaman ayırmaları bencillik, suçluluk ve utanç duyguları hissettirmektedir (Weinblatt ve Navon, 1995). Doğru cevap C'dir.

Özerklik ihtiyacı bireyin kendi eylemlerini başlatması, seçim yapması, kendi etkinlik­lerini kendisinin yönlendirmesi, davranışlarının kontrolünün kendisinde olmasıdır.

Yaşlı bakımıyla ilgilenen kişilerin sahip olmaları gereken özellikler şöyle sıralanabilir:
- Empatik olması
- İşini doyumlu ve anlamlı bulması
- Başarılarını tanımlaması
- Kişisel yararlarını keşfetmesi
- Kendi sınırlarını kabul etmesi

Kişisel eğilimler, bireyin duygu, düşünce ve davranışlarını belirleyen özellikleridir. Kendilik değeri, psikolojik sağlamlığı, empatik becerileri, mizahı kullanma becerisi, düşünme yanlılığı, kişiler arası ilişki tarzı, bakıcı öz yeterliliği ve bakıcı doyumu kişisel eğilimler başlığı altında ele alınabilir. Fiziksel sağlamlık ise bakıcının fiziksel bir rahatsızlığının olmaması ile alakalıdır.

İkincil bakıcılar ise yarı veya tam zamanlı olarak bir ücret karşılığında bakım veren kişilerdir. Bu kişiler bazen bakım işi ile ilgili eğitim almış olabilirler. Yaşlının sağlık ve te­mizlik hizmetlerini yürütmek üzere beceriler kazanmışlardır. Bazıları da eğitim almadan bakım işini yürütürler. Yaşlının gözetimini yapmak, sağlık ve yaşam bakım hizmetlerini en sağlıklı ve düzenli şekilde yapmak üzere ücret karşılığı bu hizmeti yürütürler. Bu kişi­ler, yaşlıyla kan bağına sahip olmayan kişilerden olursa yaşlının yaşlılığa ya da hastalığına bağlı değişimlerinden duygusal olarak daha az etkilenirler. Hizmet alanlarını belirleyip sınırlarını koyarlar. Ülkemizde evde bakım hizmeti sunan kuruluşların sayısının son dere­ce yetersiz olması, genel sağlık sistemine entegre bir evde bakım hizmetinin bulunmama­sı, evde bakım hizmetlerinin maliyetinin sağlık güvencesi sağlayan kurumlar tarafından karşılanmaması, bakım gerektiren kişiler için evde bakılabileceği hâlde hastaneye ya da rehabilitasyon merkezlerine başvurulmasına neden olmaktadır. Ayrıca bakım verenlerin bakım verme konusundaki bilgilerinin yetersiz olması, evde bakılan kişilerin yaşam süre­lerinde kısalmaya neden olmaktadır.

Bir kurumun öğrenen örgüte dönüşmesini engelleyen bazı faktörler şöyle sıralanabilir:
- Telaş ve panik içinde sistematik olmayan adımlar atmak,
- Öğrenen örgüt olmayı bir zihniyet ya da kültür değişimi sürecinden çok belirli sistem ve süreçlerin uygulanması olarak görmek,
- Özgün fikirlere değer vermeden alışılagelmiş fikirlere bağlı kalmak
- Çok çalışmayı ödüllendirip akıllı çalışmayı ödüllendirmemek.  

Bakım verme; tek bir yardım çeşidi ile sınırlı olmayıp fiziksel, maddi ve duygusal destek vermeyi, sağlık bakımını ve aldığı bazı sosyal hizmetleri koordine etmeyi, ilaç alımı, tedavisini takip etme vb. gündelik sağlık bakımını, yıkanma, beslenme, tuvalete gitme, giyinme vb. kişisel bakımı, ulaşımını, alışverişini, küçük ev işlerini yapmayı, para yönetimini, maddi yardımı ve aynı evi paylaşmayı kapsamaktadır.

Erikson ve Psikososyal Gelişim Kuramı
- Birinci dönem:
Temel güvene karşı güvensizlik ( 0- 18 Ay)
- İkinci dönem:
Özerkliğe karşı şüphe ve utanç (18 Ay 3 Yaş )
- Üçüncü dönem:
Girişkenliğe karşı suçluluk (3-6 Yaş )
- Dördüncü dönem:
Çalışkanlığa karşı aşağılık duygusu (6-12 Yaş)
- Beşinci dönem:
Kimlik kazanmaya karşı rol karışıklığı ( 12-18 Yaş )
- Altıncı dönem:
Yakınlığa karşı yalnızlık (Ergenlik döneminden sonraki dönemdir)
- Yedinci dönem:
Üretkenliğe karşı durgunluk (orta yetişkinlik yıllarını kapsar)
- Sekizinci dönem:
Benlik bütünlüğüne karşı umutsuzluk (Bu dönem, insan hayatının yaşlılık dönemini kapsar)

Çalışma yaşamı da bireyin yaşam amaçlarıyla doğrudan ilişkilidir. Hem ev dışında çalışmak hem de bir aile üyesine bakmak bireylerde çatışma ve gerilime ya da bütün ek yüklere rağmen kendisini iyi hissetmesine de yol açabilir. Orta yaşlarında bakım verme işini üstlenen çalışan bireylerin iki sorumluluk alanıyla baş etme ve bu alanlar arasında denge kurma çabaları sandviç duygusu olarak tanımlanmaktadırlar.

Bir kurumun öğrenen örgüte dönüşmesini engelleyen bazı faktörler:
- Telaş ve panik içinde sistematik olmayan adımlar atmak, bunlardan kısa sürede sonuçlar beklemek ve sonuçlar hemen ortaya çıkmayınca bunları uygulamaktan vazgeçmek,
- Öğrenen örgüt olmayı bir zihniyet veya kültür değişimi sürecinden çok belirli sistem ve süreçlerin uygulanması olarak görmek,
- Özgün fikirlere değer vermeden, onları göz ardı ederek alışılagelmiş fikirlere bağlı kalmak,
- Çok çalışmayı ödüllendirip, akıllı çalışma sistemini ödüllendirmemek

Geçerliği kabul edilmiş pozitif psikolojik stratejiler izleyen biçimdedir:
- Minnetarlığı ifade etme
- Keyfini çıkarma
- Bedeni ile ilgili durumların farkında olma
- Olumlu duyguları başkasına ve kendi kendine söyleme

Psikolojik sağlamlık, bireylerin zor yaşam koşullarına uyum sağlamalarını kolaylaştıran bireysel nitelikler ve durumsal faktörler, risk veya sıkıntılı bir duruma maruz kalmayı gerektiren gelişimsel, dinamik bir süreç olarak tanımlanmaktadır.