Vedalaşmaya odaklanma

Yaşlılar telafi etme süreci ile sağlıklarını ve bağımsızlıklarını sürdürmelerini sağlayan temel etkinliklere ve rutinlere daha fazla zaman ve enerji harcamakta veya yeni kaynaklar oluşturmaktadırlar. Örneğin, azalan fiziksel güçleri nedeni ile gün içerisinde daha çabuk yorulan yaşlılar enerjilerini geri kazanmak için fazla uyuklamaktadırlar. Bu yolla kaybolan enerjilerine geri kavuşmaktadırlar. Telafi etme stratejisi, aynı amaca ulaşmayı sağlayan alternatif kaynaklar ve yöntemler olduğunda kullanılmaktadı

Kabullenmek bireyin yaptıklarından pişmanlık duymaması şimdiki yaşamından memnuniyet duyması sağlar.

Tedaviyi reddeden yaşlı ile iletişimde;
• Sağlık durumu ile ilgili doğru bilgi vermek,
uzmanlardan bilgi alınmasını sağlamak,
• Merak ettiği sorulara yanıt vermek,
• İlaca karşı olumsuz yaklaşımı varsa ilacı
kullanmanın yararını ve kullanmamanın
zararını anlatmak,
• Sağlık personeline karşı olumsuz bir tutumu varsa düzeltmek yerinde olur

Çalışmak bireyler için düzenli bir gelir kadar toplumsal statü, kimlik, yaşam doyumu, gibi daha karmaşık anlamlara da sahip olduğunu işaret etmektedir (Baumeister, 1991). Bir başka ifade ile çalışma, gelişimin tüm boyutlarında bireyleri etkileyen bir yaşantıdır.

Sağlık davranışı, bireyin zararlı alışkanlıkları, sağlık problemi ile ilgili bilgisi, hastalığının günlük yaşamını kısıtlayıp kısıtlamaması gibi durumları içerir. Dolayısıyla doğru yanıt sağlık davranışıdır. 

Yaşlılığa uyum süreci seçim yapma, telafi etme, etkili ya da fonksiyonel kılma olmak üzere üç bileşenle açıklanmaktadır. Bireyler yaşlılık döneminde işlevselliklerindeki azalma nedeniyle günlük yaşamla etkili olarak baş etmek ve hayatın bu evresine ve özelliklerine uyum sağlamak için üç şekilde tepki vermektedirler. Bu üç bileşen hem azalan işlevselliği arttırmaya imkân sağlamakta hem de işlevselliğin azalmasından bağımsız olarak var olan kaynakları etkin kullanmayı da gerektirmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

İşitme problemi olan yaşlıların iletişimini ve günlük yaşamını kolaylaştırmak için;

• Yüz yüze iletişim kurmak,

• Yaşlı duymadığından, korkmasını önlemek için kendimizi fark ettirmek,

• Cihaz kullanıyorsa cihazın çalıştığından emin olmak,

• Yaşlının hangi kulağı iyi duyuyorsa o tarafta konuşmak,

• Gürültülü ve dikkat dağıtıcılı ortamlarda iletişim kurmamaya dikkat etmek, gürültüyü azaltmak,

• Yavaş, düşük ses tonuyla, bağırmadan konuşmak,

• Basit kelimeler ve kısa cümleler kullanmak, yaşlı söylenileni anlamadığında farklı şekilde ifade etmek,

• Yaşlıya cevap vermesi için zaman vermek, aceleci davranmamak,

• Gerektiğinde kağıda yazarak, görsel materyal veya beden dili kullanarak iletişim kurmak,

• Yaşlı yorgun veya hasta ise daha fazla iletişim sorunu yaşayabileceğini göz önünde bulundurmak yararlıdır (Kanar, 2012).

Fiziksel güç ve deneyimle birlikte çalışma yaşamında yaşlı bireylerin rol ve görevlerinde belirleyici olan bir diğer faktör de teknolojidir.

Yaşlılıkta görülen psikolojik değişiklikler; eskiye aşırı bağlılık, yeni durumlara uyum sağlayamama ve egoizm (bencillik) görülebilir. Yaşlılıkta egoizm (benmerkezcilik), yaşlının kendisinden başkasına önem vermemesi, yalnız kendini sevmesidir. Bazı yaşlılar hiç kimse için sıkıntıya girmek, kendini yormak istemeyebilir. Sürekli gençleri eleştirip kendi gençliklerini övebilirler.

Emekliliğe uyum emeklilik öncesi evre, balayı evresi, hayal kırıklığı evresi, yeniden yönelim evresi, kararlılık evresi ve sonlandırma evresi olarak adlandırılan altı evre çerçevesinde incelenmektedir.

Seçeneklerde belirtilenlerin tümü gelişim görevlerinin fonksiyonlarındandır.

Kaslarda istemsiz titreme, hareketlerin yavaşlaması ve kısmi yüz felçleri ile kendini gösteren Parkinson hastalığı nörofizyolojik bir bozukluktur. Doğru cevap A seçeneğidir.

duygu odaklı

Görsel-mekânsal işlevler demansın bilişsel alandaki belirtilerinden biridir.

Yaşlılıktaki önemli duyu kayıplarından birisi de “işitme” dir. Bu durum bireyin hayattan aldığı zevki, güvenliğini olumsuz etkiler. Az işiten yaşlılar trafik kazaları ile daha sık karşı karşıya kalabilirler. İnsan sesini işitmede kayıp olması da sosyal ilişkileri etkiler (Kahveci, 2015). Yaşlılarda sıklıkla gözlenen işitme kayıpları neredeyse beklenen ve fazla ciddiye alınmayan bir yetersizliktir. Ancak işitme kaybı bireyin iletişim yetisini etkilemesi açısından beklenenden daha sıkıntılı olabilir. 65-74 yaş nüfusunun 1/3’ü, 75 yaştan daha yaşlı olanların yarısı işitme problemi yaşar.

Bazı yaşam olayları, kazanç-kayıp açısından değerlendirilmektedir. Kazanç olarak algılanan değişikliklere büyükanne/büyükbaba olmayı örnek verebiliriz çünkü büyükanne ya da büyükbaba olan birey var olan rollerine yeni bir rol eklemektedir. Örneğin evlilik eş rolünün kazanımı, toplumsal statüde değişiklik, gelirin artması gibi getirilerinin yanı sıra eşin ve evin sorumluluğunu üstlenme, özgürlüğün sınırlanması, eşin yakın ve akrabalarıyla ilişki ve iletişim kurmak zorunda olma gibi nedenlerle olumsuzlukları da içermektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kayıp gibi olumsuz olayların yanı sıra olumlu olayların da uyum bozukluklarına yol açabileceğidir. Doğru cevap D şıkkıdır.