Yeni Türk Edebiyatına Giriş 1 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tanzimat’tan itibaren tezkireler yavaş yavaş ömrünü tamamlamış ve yerini antolojilere (derleme/güldeste) bırakmıştır. Bunlar arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Kudemadan Birkaç Şair |
Osmanlı Şairleri |
Numune-i Edebiyat-ı Osmaniye |
Afak-ı Irak |
Osmanlı Edebiyatı Numuneleri |
Tanzimat’tan itibaren tezkireler yavaş yavaş
ömrünü tamamlamış ve yerini antolojilere (derleme/güldeste) bırakmıştır. Bunlar arasında Kudemadan Birkaç Şair (Recaizade Mahmut Ekrem),
Osmanlı Şairleri (Muallim Naci), Numune-i
Edebiyat-ı Osmaniye (Ebüzziya Tevfik), Osmanlı
Edebiyatı Numuneleri (Mehmed Celal) gibi eserler
sayılabilir. Daha yakın tarihli antolojilere Kenan
Akyüz’ün şairlerin yaşamöykülerine de geniş yer
veren eseri Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi örnek verilebilir.
2.Soru
Çalıkuşu romanının yapısı içinde kişilerin işlevleri Greimas’ın “eylenler örnekçesine” göre belirlendiğinde Feride karakteri aşağıdakilerden hangisidir?
Gönderici |
Nesne |
Özne |
Yardımcı |
Engelleyici |
Çalıkuşu romanının yapısı içinde kişilerin işlevlerini Greimas’ın “eyleyenler örnekçesi” ne göre belirleyebiliriz:
Feride, bu anlatının “özne”sidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu" adlı romanı hakkındaki doğru bilgilerden biri değildir?
Romanın anlatıcısı Feridedir. |
Romanın başkahramanı Feridedir. |
Merkezî kişi olan kahraman üzerine odaklanmış anlatıya Feride’nin kişiliği hâkimdir. |
Çalıkuşu romanında ilk 480 sayfalık dört bölümü anlatan kahraman anlatıcı ile 60 sayfa tutan |
Romanda gönderme yapılan nesnel zaman, İkinci Dünya Savaşı yıllarını kapsar. |
Romanda gönderme yapılan nesnel zaman, Birinci Dünya Savaşı yıllarını kapsayan 1908-1918
tarihleri arasıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dostoyevski’nin bir memurun yaşamını, hayatındaki zorlukları ele alan ve devri eleştiren dünya edebiyatındaki önemli mektup romandır?
İki Yeni Gelinin Hatıraları |
Rüya mektupları |
Genç Werther’in Acıları |
Tehlikeli İlişkiler |
İnsancıklar |
Dostoyevski’nin bir memurun yaşamını, hayatındaki zorlukları ele alan ve devri eleştiren İnsancıklar isimli eseri dünya edebiyatındaki önemli mektup romandır.
5.Soru
Aşağıdaki ünlülerden hangisi Alacakaranlık Anıları: Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek adlı kitabın yazarıdır?
Andreas Huyssen |
Philippe Lejeune |
Aziz Nesin |
Nezihe Meriç |
Kenan Akyüz |
Doğru cevap A dır. Andreas Huyssen Alacakaranlık Anıları: Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek adlı kitabın yazarıdır.
6.Soru
Bir eseri ırk, çevre ve an üzerinden değerlendiren yaklaşım ile eleştiri anlayışına yeni bir soluk getiren eleştirmen, aşağıdakilerden hangisidir?
Hippolythe Taine (1828-1893) |
Paul Bourget (1852-1935) |
Jules Lemaître (1853-1914) |
Anatole France (1814-1924) |
Remy de Gourmont (1858-1915) |
Hippolythe Taine (1828-1893) ırk, çevre ve an üzerinden eseri değerlendiren yaklaşımı ile eleştiri anlayışına yeni bir soluk getirir. Irk ile kastedilen yaradılışından itibaren insanda var olan ve kalıtım yoluyla geçen özelliklerdir. Çevre, bir insanın /milletin yaşadığı sosyal, siyasi, coğrafi koşullar; an, bir insanın/milletin gelişim sürecinde ulaştığı son nokta, geçmişin şimdiki zaman/hâl üzerindeki etkisi olarak tanımlanır. Bu üç temel kavram yazarın yetenekleri çerçevesinde gelişir. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi olma olasılığı çok düşük olan bir olayın inandırıcı bir biçimde sunulduğu, aşk ve dövüş sahnelerinin sıklıkla görüldüğü komedi türüdür?
Durum komedyası |
Kahramanlık komedyası |
Romantik komedya |
Karakter komedyası |
Töre komedyası |
Olma olasılığı çok düşük olan bir olayın inandırıcı bir biçimde sunulduğu, kılık değiştirmeler, aşk ve dövüş sahnelerinin sıklıkla
görüldüğü komedyaya “romantik komedya” denir.
8.Soru
Rönesans dönemi tiyatrosu için hangisi söylenemez?Rönesans dönemi tiyatrosu için hangisi söylenemez?
Bu dönemdeki tiyatro anlayışı, Antik Yunan ve Latin tiyatro anlayışının devamı niteliğindedir. |
Bu dönemde Antik Yunan ve Latin tiyatro anlayışının devamından dolayı yalnızca tragedya ve komedya görülür. |
Tiyatro binalarında, sahne düzenlemelerinde, oyunculukta ve yazarlıkta barok üslup hakimdir. |
Rönesans tiyatrosunun öne çıkan özelliklerinden biri okunmak için değil, oynanmak için yazılmış olmasıdır. |
Tiyatroda gerçeğe benzerlik gözetilmesi gerekmektedir. |
Bu dönemdeki tiyatro anlayışı, Antik Yunan ve Latin tiyatro anlayışının devamı niteliğindedir. Ancak tiyatronun yeni konular, yeni biçimlemeler kazanması da bu döneme rastlar. XV. ve XVI. yüzyıllarda İspanya’da Lope de Vega gibi, İngiltere’de Christopher Marlowe, William Shakespeare gibi usta yazarlar yetişir. Tiyatro binalarında, sahne düzenlemelerinde, oyunculukta ve yazarlıkta barok üslup hâkimdir. Rönesans tiyatrosunun öne çıkan özelliklerinden biri okunmak için değil, oynanmak için yazılmış olmasıdır. Bir diğer özellik, tiyatroda gerçeğe benzerlik gözetilmesi gerektiğidir. Antik Yunan’da önerilen denge, uzunluk, üç birlik kuralı, neden-sonuç ilişkisi vb. biçimleme kurallarına bu dönemde de uyulduğu görülür. Komedya ve tragedyanın yanı sıra melodram ve trajikomedya gibi yeni türler ortaya çıkmaya başlar. Rönesans Dönemi’nde de tiyatronun görevi eğiterek yarar sağlamak, eğlendirerek zevk vermektir. Görüldüğü gibi B seçeneğindeki yargılar bu dönem için söylenemez.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aristotales'e göre tragedyanın ödevidir?
Karmaşık olaylar dizisini anlatmaktır. |
Uyandırdığı acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan temizlemektir. |
Bahtın kötüden iyiye doğru dönmesini anlatmaktır. |
Tarihi ve efsanevi olayları yeni nesillere anlatmaktır. |
Çirkinlikler ve kalabalıklardan uzak bir seyir sunmaktır. |
Aristo'ya g öre tragedyanın ödevi, uyandırdığı acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan temizlemektir.
10.Soru
Şiirde konuşan kişinin ana eleştirisi nedir?
bir resim sergisindeki ziyaretçilerin tablolara olan ilgisizliği |
Hz. İsa’nın çarmıha gerilirken hissettikleri |
madenlerdeki grizu faciaları ve sonuçları |
zenginlerin fakirlerin durumuna karşı duyarsızlıkları |
resim sanatına şiirden daha fazla değer verildiği |
Şiirde konuşan kişinin ana eleştirisi bir resim sergisindeki ziyaretçilerin tablolara olan ilgisizliğidir.
11.Soru
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Zoraki Diplomat anıları aşağıdaki anı türlerinden hangisine girmektedir?
Meslek ve görev anıları |
Esirlik hapishane ve sürgün anıları |
Yazarların anıları |
Kentlere, semtlere, ülkelere dair anılar |
Gündelik yaşam kültürüne dair anılar |
Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun 1955 yılında yazdığı Zoraki Diplomat Meslek ve görev anıları türüne girmektedir. Doğru seçenek A'dır.
12.Soru
Montaigne’in deneme türü için “deneme” kavramını kullanmasının sebebi nedir?
İlk düzyazı türlerinden biri olmasını önemsemesi |
Tecrübenin hayatı tanımadaki önemini vurgulaması |
Diğer türlere göre yaşamın daha geniş verilebilmesi |
Daha kolay yazılabilen bir tür olması |
Geniş bir okuyucu kitlesine ulaşacağını düşünmesi |
Montaigne dogmalar yerine tecrübeyle insanın hayatı ve kendini tanımasının önemini vurgulamak için kitabına başlık olarak "deneme" adını verir.
Bu nedenle doğru yanıt B'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi öznel bakış açısıyla yazılmış yaşam öykülerinden biridir?
Şair Nigar Hanım |
Ömrüm Benim Bir Ateşti |
Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü |
Ahmet Cevdet Paşa ve Zamanı |
Meydan Larousse |
Araştırma ve belgelerden çok, birinci derece tanıklıklara dayanarak yazılan “anı yaşam öyküleri” vardır ki bunlar bir yanıyla anı sayılabilirler. Baba-kız, anne-kız, anne-oğul, baba-oğul ilişkisine dayanarak yazılan bu tür yaşam öykülerinin ilki Fatma Aliye Hanım’ın Ahmet Cevdet Paşa ve Zamanı adlı eseridir.
14.Soru
Hangisi edebiyat kuramlarının incelendiği dört temel gruptan birisi değildir?
metne odaklanan kuramlar |
sanatçıya odaklanan kuramlar |
okura odaklanan kuramlar |
metin dışına odaklanan kuramlar |
dile odaklanan kuramlar |
Edebiyat kuramlarını dört temel grupta inceleyebiliriz: 1) Metne odaklanan kuramlar 2) Sanatçıya odaklanan kuramlar 3) Okura odaklanan kuramlar 4) Metin dışına odaklanan kuramlar. E seçeneğinde verilen dile odaklanan kuramlar bu dört temel kuramdan birisi değildir.
15.Soru
Bir metnin türü, niteliği, yazarı, konusu vb. ile ilgili bilgileri gösteren kitaba ait bilgileri ne ad verilir?
text |
metatexte |
perifraz |
metatez |
paratexte |
Bir metnin ilk çözümleme aşamasında metnin türü, niteliği, yazarı, konusu vb. ile ilgili bilgileri kapsayan ve “paratexte” kavramıyla ifade edilen kitaba ait bilgileri değerlendirmek olmalıdır.
16.Soru
Batı edebiyatının bilinen ilk özyaşamöyküsel metni olan İtiraflar, kim tarafından kaleme alınmıştır?
Goethe |
Benjamin Franklin |
Augustinus |
Machiavelli |
Shakespear |
Dünyada ilk özyaşamöyküsel anlatımlara MÖ 1991-1962 yıllarında eski Mısır’da rastlansa da bugün anladığımız hâliyle özyaşamöyküsü türünün başlangıcını Batı edebiyatının metinlerinde aramak gerek. Birçok kaynakta Batı edebiyatının bilinen ilk özyaşamöyküsel metni olarak İlk Çağ Hristiyanlığının en büyük düşünürü Augustinus’un 398’de yazdığı İtiraflar’ı anılır.
17.Soru
Yazanın “ben”, kendiyle hesaplaşmaktan çok yaşamla hesaplaşma ve zaferini görünür kılma çabasında olduğu öz yaşam öyküsü türü hangisidir?
popüler öz yaşam öyküsü |
eğitsel öz yaşam öyküsü |
yazınsal öz yaşam öyküsü |
belgesel öz yaşam öyküsü |
görsel öz yaşam öyküsü |
Eğitsel öz yaşam öyküleri, yazanın yaşamı boyunca önüne çıkmış fırsatları değerlendirerek karşısında çıkmış engelleri aşarak başardığı büyük işlere odaklanmış metinlerdir. Yazan ben, kendiyle hesaplaşmaktan çok yaşamla hesaplaşma ve zaferini görünür kılma çabasındadır. Bulunduğu noktaya yükselme öyküsünü anlattığı için şu andaki durumundan memnundur.
18.Soru
Türkiye’de bilimsel anlamda yaşamöyküsü yazımının ilk ve en önemli örneği aşağıdaklerden hangisidir?
Şevket Süreya Aydemir - Tek Adam |
Fatma Aliye - Nâmdârân-ı Zenân-ı İslâmiyân |
Fuad Köprülü - Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar |
Oğuz Atay - Bir Bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan |
Ahmet Reşit Rey - Gördüklerim Yaptıklarım |
Fuad Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1918) adlı eseri, Türkiye’de bilimsel anlamda yaşamöyküsü yazımının ilk ve en önemli örneğidir. Doğru seçenek C'dir.
19.Soru
Komedya ve tragedyanın yanı sıra melodram ve trajikomedya gibi yeni türlerin ortaya çıkmaya başladığı, tiyatro binalarında, sahne düzenlemelerinde, oyunculukta ve yazarlıkta barok üslubun hâkim olduğu dönem hangisidir?
Rönesans Dönemi |
Romantik Dönem |
Gerçekçi /Doğalcı Dönem |
Sembolist Dönem |
Klasik Dönem |
Rönesans Döneminde tiyatro binalarında, sahne düzenlemelerinde, oyunculukta ve yazarlıkta barok üslup hâkimdir. Rönesans tiyatrosunun öne çıkan özelliklerinden biri okunmak için değil, oynanmak için yazılmış olmasıdır. Bir diğer özellik, tiyatroda gerçeğe benzerlik gözetilmesi gerektiğidir. Komedya ve tragedyanın yanı sıra melodram ve trajikomedya gibi yeni türler ortaya çıkmaya başlar.
20.Soru
Fethi Naci eleştirmen kimliğinin yanı sıra deneme türünde de eserler verir. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu yazara aittir?
Nesillerin Ruhu (1967) |
Büyük Türkiye Rüyası (1969) |
Edebiyatımızın İçinden (1978) |
Kültür ve Dil (1982) |
İnsan Tükenmez (1956) |
Fethi Naci'nin deneme niteliğindeki eserlerini İnsan Tükenmez (1956), Gerçek Saygısı (1959), Az gelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm (1965,1966), Atatürk’ün Temel Görüşleri (1968,1970), On Türk Romanı (1971), Edebiyat Yazıları (1976), 100 Soruda Türkiye’de Roman ve Toplumsal Değişme (1981), Eleştiri Günlüğü (1981), Gücünü Yitiren Edebiyat (1990) şeklinde sıralamak mümkündür. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ