Yeni Türk Edebiyatına Giriş 1 Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türk edebiyatında romantizmin beyannamesi olarak görülen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Takdir-i Elhan |
Kudemadan Birkaç Şair |
Talim-i Edebiyat |
Makber Mukaddimesi |
Hayat ve Kitaplar |
Abdülhak Hâmid’in 1883’te “Tercüman-ı Hakikat”te yayımlanan “Bir Şairin Hezeyanı”, “hezeyan” hâlinde söylenmiş, tabiatı yücelten ve akla karşı bir tavrın, romantizmin ifadesi olarak nitelenir. “Makber Mukaddimesi” (Birkaç Perişan Söz) Türk edebiyatında romantizmin beyannamesi olarakg örülür. Tanpınar, “Makber” ile ferdî edebiyatın başladığına işaret eder.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir edebiyatçının kaleminden çıkan ilk özel mektubu yazan kişidir?
Lord Chesterfield |
Samuel Richardson |
Jonathan Swift |
Thomas More |
John Dryden |
Thomas More’un (1478-1535) Londra Kulesi’ndeki tutsaklığı sırasında kızı Margaret’e bir kömür parçasıyla yazdığı mektup bir edebiyatçının kaleminden çıkan ilk özel mektuptur. Doğru cevap D’dir.
3.Soru
I- Gazete ve dergilerde yayımlanan yazılarında insana ve topluma özgü sorunları ele alır.
II- Deneme türünün özelliklerinden yararlanarak alışılmış “ağırbaşlı eleştiri”ye renk katar.
III- Birçok sanatçının düşünce tarzı ve deneme anlayışını etkilemiştir.
IV- Ağır ve ağdalı bir anlatımı vardır.
Yukarıdakilerden hangileri asıl adı Emile Chartier olan Alain ile ilgili olarak doğru bilgiler içerir?
I-II-III |
I-II-IV |
I-III-IV |
II-III-IV |
I-II-III-IV |
Asıl adı Emile Chartier olan Alain (1868-1951) “Propos d’Alain” (Söyleşiler) adı altında gazete ve dergilerde yayımlanan yazılarında insana ve topluma özgü sorunları ele alır. Propos de Litte´rature’de (Edebiyat Söyleşileri) söz ettiği yazarlar ve eserler hakkında kişisel görüşlerini ifade eder. Deneme türünün özelliklerinden yararlanarak alışılmış “ağırbaşlı eleştiri”ye renk katar. Akıcı bir dil kullanır ve az sözle çok şey söylemeye özen gösterir. C¸eşitli konularda binlerce propos (söyleşi) yazan Alain, Türk edebiyatında başta Mehmet Kaplan olmak üzere birçok sanatçının düşünce tarzı ve deneme anlayışını etkilemiş bir düşünce adamıdır. Doğru cevap A’dır.
4.Soru
Birinin ölümünden hemen sonra ya da ölümünün yıl dönümlerinde gazete ve dergilerde yayımlanan ve biyografik bilgilere verilen ad aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Biyografi |
Nekroloji |
Özyaşamöyküsü |
Portre |
Dibace |
Birinin ölümünden hemen sonra ya da
ölümünün yıl dönümlerinde gazete ve
dergilerde yayımlanan ve biyografik bilgiler nekroloji olarak bilinir
5.Soru
I. Oyunun başında, çaresiz bir karaktere sahiptir.
II. Kardeşine karşı merhametlidir.
III. Oyun içerisinde fedakarlık gösterir.
Yukarıdakilerden hangileri Mehmene Banu'nun karakteri açısından doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Oyunun başında çaresiz, ümitsiz, hasta yatan kardeşi için ne yapacağını bilemeyen, duyarlı bir abla vardır sahnede. Mehmene Banu güçlü, başat kişiliği ve en önemlisi gösterdiği fedakârlıkla oyunun içindeki dramatik çatışmanın ekseninde yer alan kişilerden biridir. Dolayısıyla üç seçenek de doğrudur. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi komedyanın özelliklerinden biri değildir?
Komedya, ortalamadan daha aşağı kişileri taklit eder. |
Komedyada sergilenen kusur, acı ve zarar verici olmamalıdır. |
Komedyaya uygun tipler, gülünç olmaya elverişli kusurları olan tiplerdir. |
Kelime oyunları, söz ustalıkları, yanlış anlama ve şaşırtma komedyada yer alan bazı güldürme yollarındandır. |
Komedyada kurgusal değil gerçek kişiler bulunur. |
Tragedyanın aksine komedya, ortalamadan daha aşağı kişileri taklit eder. Yani bu türde, soylu olmayan, kusurlu kişiler ele alınır ve oyundaki gülünçlük bir kusurdan, bir eksiklikten kaynaklanır.Roma Dönemi yazarlarından Cicero da komedya üzerine verdiği bilgilerle dikkat çeker. Ona göre, komedyada sergilenen kusur, acı ve zarar verici olmamalıdır. Komedyaya uygun tipler; huysuz, evhamlı, kuşkucu, budala gibi gülünç olmaya elverişli kusurları olan tiplerdir. Komedyada güldürme yolları, kelime oyunları, söz ustalıkları, yanlış anlama, şaşırtma gibi anlatıma dayalı olabileceği gibi umutların yanlış çıkması, karikatürleştirme, çirkin ve utanç verici olana benzetme, ironi, uyumsuz bileşim, saf görünme numarası gibi düşünceye dayalı güldürme biçimleriyle de yapılabilmektedir (Şener, 2006, s. 58).
Komedya konusunu günlük yaşantıdan alır. Komedyada tragedyanın aksine kurgusal kişiler bulunur. Yine tragedyanın tam tersi yönde gelişen olaylar örgüsüne göre, komedyada mutsuzlukla ya da karmaşık bir düzende başlayan öykü, mutlulukla son bulur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Roma Döneminde tiyatronun görevidir?
Erdemli ve sorumlu bir vatandaş yaratmak |
Düşündürmek |
Bilinçlendirmek |
Eğlendirmek ve öğüt vermek |
Ağlatmak |
Roma tiyatrosu günlük gerçekleri dile getirirken günlük yaşama da katkıda bulunur. Tiyatronun görevi eğlendirmek ve öğüt vermek olmalıdır.
8.Soru
Olaydan ve kronolojiden tümüyle uzaklaşıldığı, öykülere “izlenimlerin” hakim olmaya, giderek bilinçaltının açığa çıkmaya başladığı ve metinlerin kısaldığı dönem aşağıdakilerden hangisidir?
1920'li yıllar |
1930'lu yıllar |
1940'lı yıllar |
1950'li yıllar |
1960'lı yıllar |
Olaydan ve kronolojiden tümüyle uzaklaşılan bu dönem ve sonrası öykülere “izlenimler” hâkim olmaya başlar. Bilinçaltı açığa çıkmaya, metinler kısalmaya başlar. Zaman, sahne ve bakış açısındaki geçişler belirsizleşir. Öykü kahramanları bir önceki dönemin sıradanlığından marjinalliğe doğru evrilirler.
9.Soru
Yazar eski (önceki) metinleri güncelleyerek yeni metinler/anlamlar üretirken okurun da gizlenmiş metinlerin arayışında olduğu ve tarih içinde yolculuk yaptığı kavrama verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Metinler arasılık |
Metin eleştirmenliği |
Metin düzenleme |
Metin göreceliği |
Metin yazarlığı |
Metinler arasılık; bir bakıma okurun tarih içinde yaptığı bir yolculuktur. Yazar eski (önceki) metinleri güncelleyerek yeni metinler/anlamlar üretirken okur da gizlenmiş metinlerin arayışındadır. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Yaşamöyküsünün Türk Edebiyatındaki eski adlandırılması aşağıdakilerden hangisidir?
Vücudname |
Terâcim-i Ahvâl |
Tezkireler |
Tercüme-i hâl |
Dibace |
Yaşamöyküsü türünün Batı dillerinden aktarılan karşılığı biyografidir; Türk
edebiyatındaki eski adlandırması tercüme-i hâl ya da hâl tercümesidir. Kaynaklarda
hayat hikâyesi olarak da geçer. Doğru seçenek D'dir.
11.Soru
Klasik Çağ’ın önemli düşünürlerinden François Ogier’e göre tragedya ve komedyanın karışımı olan trajikomiği kim başlatmıştır?
Yunanlılar |
İtalyanlar |
İspanyollar |
Fransızlar |
İngilizler |
Klasik Çağ’ın önemli düşünürlerinden François Ogier, İtalyanların trajikomiği başlattıklarını, trajik ile komiğin karışımının hoşa gittiğini, yalnız bu çeşit tür karışımlarında oyun kişilerinin her türün ayırıcı özelliğine uygun olarak konuşması gerektiğini ileri sürer.
12.Soru
Konusunu mitolojiden ya da tarihten alan ve bir kahramanın kendi çevresindeki şartlarla çatışmasını, mücadele edip trajik bir biçimde yenik düşmesini anlatan tiyatro türü aşağıdakilerden hangisidir?
Komedya |
Fars |
Dram |
Tragedya |
Vodvil |
Tragedya, konusunu mitolojiden ya da tarihten alan ve bir kahramanın kendi çevresindeki şartlarla çatışmasını, mücadele edip trajik bir biçimde yenik düşmesini anlatan bir tiyatro türüdür.
13.Soru
Tanzimat’tan önce Türkçede, Fransızca “critique” kelimesi için hangisi kullanılmıştır?
tenkit |
eleştiri |
ilm-i nakd |
muâheze |
intikad |
K. Eleştiri/tenkit, Türkçede Fransızca “critique” kelimesinin karşılığı olarak kullanılır. Tanzimat’tan önce “ilm-i nakd”, Tanzimat’tan sonra Arapçada “nakd” kökünden gelen, “bir şeyin değerini vermek” anlamında kullanılan “intikad” ve “muâheze” gibi kelimelerle karşılanır. Tahir-ül Mevlevî’de ilm-i nakd; “nazmın kusurlarını bildiren ilimin adı” olarak açıklanır.
14.Soru
Romantik tiyatro ile ilgili olarak hangisi söylenemez?
Bu anlayış, önce Almanya’da, sonra Fransa ve İngiltere’de, daha sonra da Doğu Avrupa ülkelerinde yaygınlık kazanır. |
Romantik tiyatro, klasikçilerin soylu, akılcı, öğretici sanat anlayışına karşı çıkar. |
Romantik düşünce ulusçuluk ilkesini benimser. |
XVIII. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan, XIX. yüzyılın ilk yarısında parlak dönemini yaşayan ve aynı yüzyılın ortalarında etkisini yitirmeye başlayan bir dönemdir. |
Klasik akımın Antik Yunan hayranlığı sürmektedir. |
Romantik dönem, tiyatroda XVIII. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan, XIX. yüzyılın ilk yarısında parlak dönemini yaşayan ve aynı yüzyılın ortalarında etkisini yitirmeye başlayan bir dönemdir. Bu anlayış, önce Almanya’da, sonra Fransa ve İngiltere’de, daha sonra da Doğu Avrupa ülkelerinde yaygınlık kazanır. Romantik tiyatro, klasikçilerin soylu, akılcı, öğretici sanat anlayışına karşı çıkar. Romantik düşünce ulusçuluk ilkesini benimser. Klasik akımın Antik Yunan hayranlığına tepki gösterir. Tiyatroda Yunan mitolojisinden alınan konular, yerini yerli efsanelerden alınan konulara bırakır. Helen hayranlığının yerini ise Orta Çağ’a duyulan ilgi almıştır. Görüldüğü gibi E seçeneğindeki “Klasik akımın Antik Yunan hayranlığı sürmektedir.” bilgisi yanlıştır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tiyatroda gerçekçiliğe öncülük eden yazarlardan biri değildir?
Friedrich Hebbel |
Nikolay Vasilyeviç Gogol |
Aleksandr Ostrovski |
Victor Hugo |
Georg Büchner |
Gerçekçiliğe öncülük eden yazarlar arasında
Almanya’da Georg Büchner, Friedrich Hebbel;
Rusya’da Nikolay Vasilyeviç Gogol, Aleksandr Ostrovski gibi isimler dikkati çeker.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi modern romanın başlangıcı olarak kabul edilir?
Don Kişot |
Astre´e |
Princesse de Cle`ves |
Lazarillo de Tormes’un Hayatı |
Guzman d’Alfarache |
Roman tarihinde en çok okunan ve adından en çok söz edilen Don Kişot, modern romanın başlangıcı olarak kabul edilir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Komedya yazarıdır?
Molière |
Corneille |
Dryden |
Seneca |
Ibsen |
Antik Çağ’ın önemli komedya yazarları Aristophanes, Plautus ve Terentius’tur. Komedya türünün dünya yazınındaki en önemli isimleri ise Shakespeare ile Molière’dir.
18.Soru
Günlük dilde "yergi" anlamında kullanılan; hangi alanda olursa olsun bilgilendirme (information) ve tahlil (analiz) olmak üzere iki temel işlev yüklenen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?
Eleştiri |
Deneme |
Biyografi |
Köşe yazısı |
Mektup |
Farklı anlamlar yüklenmiş bir kavram olan “eleştiri”, günlük dilde “yergi” anlamında da kullanılmaktadır. Bu anlamda, bireysel veya toplumsal alanda bir kişi ya da kurumu eleştirmek, onun olumsuz yanlarını sıralamak demektir. Hangi alana uygulanırsa uygulansın eleştiri iki temel işlev yüklenir: bilgilendirme (information) ve tahlil (analiz). Bilgilendirme işlevi çerçevesinde eleştirmen; kitap, tiyatro, resim ya da müzik gibi estetik bir ürünü tanımlar ve değerlendirir. Analiz, daha akademik düzeyde bir işlevdir. Eleştirmen, bir sanat eserinin içerik, biçim, zaman ve mekâna özgü özelliklerini belirler, estetik ölçütler çerçevesinde inceler ve değerlendirir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Tragedya ilk kez hangi ülkede ortaya çıkmıştır?
Almanya |
Yunanistan |
Makedonya |
Mısır |
Çin |
Tragedya ilk kez Eski Yunanistan'da ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt: B'dir.
20.Soru
Hangisi romantik tiyatronun başlıca temsilcileri arasında yer alır?
Nikolay Vasilyeviç Gogol |
Victor Hugo |
George Bernard Shaw |
Maksim Gorki |
Èmile Zola |
B seçeneği dışındaki seçeneklerde Gerçekçiliğe öncülük eden yazarlar verilmiştir. Fransa’da romantik tiyatronun başlıca temsilcileri Victor Hugo, Prosper Mérimée ile Alfred de Vigny’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ