Yöneylem Araştırması 1 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Verilen ulaştırma modelinin VAM yöntemine göre başlangıç çözümü nedir?
|
|
|
|
|
VAM yöntemi ile ulaştırma probleminin çözümü için her satır ve sütun için ceza puanları hesaplanır. Satır cezaları sırasıyla 0, 7, 2 ikeni sütun cezaları da, 4, 1, 1, 5 olur. En büyük ceza miktarı ikinci satırda bulunduğundan ikinci satırdaki en küçük maliyetli hücreye X23 hücresine, 20 ataması yapılır ve ikinci satırdaki değerler tablodaki ceza puanlarını ikinci kez hesaplarken dikkate alınmaz. Ceza paunları birinci ve üçüncü satır için 0 ve 3 iken, sütunlar için sırasıyla 4, 1, 5, 5 olur. Dolayısıyla üçüncü sütunu seçip, en küçük maliyetli kalan X33 hücresine 5 ataması yapılır. İşlemler benzer şekilde devam ettirildiğinde tekrar ceza puanları hesaplanır, bir sonraki atamanın dördüncü sütuna yapılacağı görülür. Sırasıyla 31 hücresine 10, X11 hücresine 15 ve X12 hücresine 5 ataması yapılır. Yanıt D seçeneğidir.
2.Soru
I. Bir tüketim merkezine sadece bir üretim merkezinden ürün gönderilebilir.
II. Bir üretim merkezinden tüm tüketim merkezlerine
gönderilen toplam ürün miktarı, üretim merkezinin kapasitesini aşamaz.
III. Bir tüketim merkezine bütün üretim
merkezlerinden gönderilen toplam ürün miktarı, tüketim merkezinin talebini karşılamalıdır.
Yukarıdaki kısıtlardan hangileri ulaştırma modelinin temel kısıtlarındadır?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Ulaştırma problemlerinde cevap aranan soru, hangi üretim merkezinden, hangi tüketim merkezine ne kadar ürün taşınacağıdır. Bu soru aynı zamanda karar değişkenlerini tanımlamakta olup, sorunun cevabı ürün dağıtım planını verecektir. Ulaştırma problemlerinde iki temel kısıt vardır: Bir üretim merkezinden tüm tüketim merkezlerine gönderilen toplam ürün miktarı, üretim merkezinin kapasitesini aşamaz. Bir tüketim merkezine bütün üretim merkezlerinden gönderilen toplam ürün miktarı, tüketim merkezinin talebini karşılamalıdır. Bir tüketim merkezine sadece bir üretim merkezinden ürün gönderilebilir gibi bir temel kısıt ise yoktur. Gerektiğinde bir tüketim merkezine birden fazla üretim merkezinden ürün gönderilebilir.
3.Soru
Aşağıda verilen eniyiliğin sınanması sürecinin adımları hangi yöntemdir?
1. Mevcut çözümün yer aldığı ulaştırma tablosunda boş olan bir hücre seçilir (Xij ).
2. Tablo üzerinde Xij hücresinden başlayan bir döngü çizilir.
3. Döngü üzerindeki tüm hücreler, Xij hücresinden başlamak üzere sırasıyla (+), (-), (+), … şeklinde işaretlenir. Döngünün başlangıcını temel dışı değişken ya da boş hücre, döngünün köşelerini ise temel değişkenler bir diğer deyişle dolu hücreler oluşturmalıdır.
4. Xij için değişim değeri (dij) hesaplanır. dij , i. kaynaktan j. hedefe ürün göndermenin toplam taşıma maliyetinde yaratacağı değişim miktarı anlamına gelmektedir. Bunun için, (+) işaretli hücrelerdeki birim taşıma maliyetleri toplamından, (-) işaretli hücrelerdeki birim taşıma maliyetleri çıkarılır.
5. Her boş hücre için değişim değeri hesaplanana kadar yukarıdaki dört adım tekrarlanır.
En küçük maliyet yöntemi |
Atlama taşı yöntemi |
MODI yöntemi |
VAM yöntemi |
Kuzeybatı köşe yöntemi |
Atlama taşı yöntemi, mevcut çözümdeki temel dışı değişkenlerin temele alınması halinde, amaç fonksiyonunda ne kadar artış ya da azalma olacağının hesaplanmasına dayanır. Temeldışı değişkenler, ulaştırma tablosu üzerinde bir değer atanmamış boş hücrelerdir. Eniyiliğin sınanması süreci izleyen adımlardan oluşmaktadır:
1. Mevcut çözümün yer aldığı ulaştırma tablosunda boş olan bir hücre seçilir (Xij ).
2. Tablo üzerinde Xij hücresinden başlayan bir döngü çizilir.
3. Döngü üzerindeki tüm hücreler, Xij hücresinden başlamak üzere sırasıyla (+), (-), (+), … şeklinde işaretlenir. Döngünün başlangıcını temel dışı değişken ya da boş hücre, döngünün köşelerini ise temel değişkenler bir diğer deyişle dolu hücreler oluşturmalıdır.
4. Xij için değişim değeri (dij) hesaplanır. dij , i. kaynaktan j. hedefe ürün göndermenin toplam taşıma maliyetinde yaratacağı değişim miktarı anlamına gelmektedir. Bunun için, (+) işaretli hücrelerdeki birim taşıma maliyetleri toplamından, (-) işaretli hücrelerdeki birim taşıma maliyetleri çıkarılır.
5. Her boş hücre için değişim değeri hesaplanana kadar yukarıdaki dört adım tekrarlanır.
4.Soru
Simpleks Algoritması, bir temel uygun çözüm (değişkenlerin sıfır veya sıfırdan büyük değer aldığı) ile başlar ve bu çözüm eniyilik koşullarını sağlamıyorsa izleyen çözümün de temel uygun çözüm olmasını sağlayacak yapıdadır. Bu gereklilik kavramı aşağıdakilerden hangisidir?
Duyarlılık analizi |
Kararlılık değişkeni |
Yeni kısıt eklentisi |
Uygunluk koşulu |
Parametre değişikliği |
Simpleks Algoritması, bir temel uygun çözüm (değişkenlerin sıfır veya sıfırdan büyük değer aldığı) ile başlar ve bu çözüm eniyilik koşullarını sağlamıyorsa izleyen çözümün de temel uygun çözüm olmasını sağlayacak yapıdadır. Bu gereklilik ise uygunluk koşulu olarak adlandırılır.
5.Soru
Asıl modelin uygun bir çözümü olup, amaç fonksiyonu değeri sınırsız ise, ikil model için aşağıdaki durumlardan hangisi geçerlidir?
En iyi değerler bir birine eşittir
|
İkil modelin çözümü yoktur
|
Asıl modelin uygun çözümü yoktur
|
Hem asıl, hem de ikil modelin uygun çözümü vardır
|
Hem asıl, hem de ikil modelin uygun çözümü yoktur
|
6.Soru
En iyi çözümü elde edilmiş bir problemde, modelin sağ taraf sabitlerini içeren kaynak vektöründeki değişiklik, hangi tür duyarlılık analizi sınıfına girmektedir?
Teknik katsayı değişikliği
|
Yapısal değişiklik
|
Temel değişkenin katkısında değişiklik
|
Yeni kısıt eklentisi
|
Parametrelere bağlı değişiklik
|
7.Soru
Bir lojistik firması sahip olduğu 2500 aracı ile aylık 30000 sefer yapmayı hedeflemiştir. Firma ay sonu raporlarında baktığında sefer sayısını 28000 olarak görmüştür (x1 aylık sefer sayısı).
Probleme göre d1- değeri aşağıdakilerden hangisine eşittir?
0 |
27500 |
25500 |
32500 |
2000 |
Probleme göre d1- değeri aylık hedef altında kalan sefer miktarını belirtmektedir.
d1- = 30000 - 28000 = 2000 olarak bulunur.
8.Soru
Bir modelin Simpleks Algoritması ile çözülebilmesi için önce yapılması gereken işlem aşağıdakilerden hangisidir?
Eşitsizliklerin eşitlik haline getirilmesi
|
Eşitsizlik sisteminin çözümlenmesi
|
Uygun çözümün bulunması
|
Temel dışı değişkenlerin belirlenmesi
|
Uç noktaların belirlenmesi
|
9.Soru
Bir firma ayda en fazla 60000 adet akü üretebilmektedir. Aküleri şehirdeki satıcılara koli halinde, şehir dışındaki satıcılara ise paletler halinde ambalajlayarak göndermektedir. Koliler 12 adet, paletler ise 50 adet akü taşımaktadır. Her koli için 50 TL, her palet içinse 250 TL ambalaj maliyeti oluşmaktadır. Firma aylık ambalaj için en fazla 200.000 TL harcama yapmak istemektedir. (x1: aylık kullanılan koli adeti, x2 aylık kullanılan palet adeti)
Verilere göre problemin maliyet hedef kısıtı aşağıdakilerden hangisidir?
50x1+250x2-d1++d1-=200000 |
50x1+250x2-d1++d1-<200000 |
50x1+250x2-d1++d1->200000 |
50x1+250x2-d1+=200000 |
50x1+250x2<200000 |
Problem tek hedeflidir. Tek hedefli programlamaya göre maliyet hedef kısıtı;
50x1+250x2-d1++d1-=200000
olur.
10.Soru
Simpleks algoritması ile çözülen enküçükleme probleminin çözümünde amaç fonksiyonu satırında temel olmayan 5 değişkene karşı gelen değerler sırasıyla -4,6,3,-1 ve -3 olmaktadır. Buna göre kaçıncı değere karşı gelen değişken temele alınmalıdır?
2 |
1 |
3 |
5 |
4 |
Enküçükleme probleminde temelde yer almayan değişkenler içerisinde amaç fonksiyonu satırındaki en büyük pozitif katsayılı değişken temele alınır. Soru için bu değer 6 olup 2.değişken temele alınmalıdır.
11.Soru
Bir firma aylık en az 3000 ahşap palet, aylık en fazla 4500 plastik palet üretmeyi planlamıştır. Firma ayrıca aylık 40000 TL kar elde etmek istemektedir. Hedefler için herhangi bir öncelik ve ağırlık olmadığına göre amaç fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?
enk z = d1- + d2- + d3 + |
enk z = d1- + d2- + d3 + + d3- |
enk z = d1- + d2+ + d3 + + d3- |
enk z = d1- + d1+ + d2 + + d3- |
enk z = d1- + d2- - d3 + - d3- |
Problemde birinci hedefin altında kalınmak istenmediğinde sadece negatif sapma değişkeni, ikinci hedefin üstüne çıkılmak istenmediğinden pozitif sapma değişkeni, üçüncü hedefin tam karşılanması istendiğinden her iki sapma değişkeni de en küçüklemeye çalışılır ve amaç fonksiyonu;
enk z = d1- + d2+ + d3 + + d3-
olarak bulunur.
12.Soru
“Doğrusal hedef programlama problemlerinin çözümünde kullanılan iki tür yaklaşım bulunmaktadır: Grafik yöntemi ve Simpleks yöntemi.”
Grafik yöntem ne zaman tercih edilir?
Modeldeki karar değişkeni sayısı beş olduğunda |
Modeldeki karar değişkeni sayısı üç olduğunda |
Modeldeki karar değişkeni sayısı dört olduğunda |
Modeldeki karar değişkeni sayısı bir olduğunda |
Modeldeki karar değişkeni sayısı iki olduğunda |
Cevap "E"
13.Soru
I. Negatif olmama varsayımı
II. Amaçların önceliklendirilmesi varsayımı
III. Amaçların ağırlıklandırılması varsayımı
Yukarıdakilerden hangileri doğrusal hedef programlamanın varsayımlarındandır?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Bir problemin doğrusal karar modelinin bazı varsayımlar altında kurulduğunu önceki bölümlerde görmüştük. Doğrusal hedef programlama modeli ile uygun bir çözüm elde edebilmek için, doğrusal karar modeli için geçerli olan oransallık, toplanabilirlik, bölünebilirlik ve belirlilik varsayımlarının sağlanması gerekmektedir. Bunların yanı sıra, negatif olmama varsayımı, amaçların önceliklendirilmesi varsayımı ve amaçların ağırlıklandırılması varsayımı da sağlanmalıdır.
14.Soru
Doğrusal programlama modelinde tüm parametrelerin kesin olarak biliniyor olması hangi varsayımla ifade edilmektedir?
Negatif olmama Varsayımı
|
Belirlilik Varsayımı
|
Toplanabilirlik Varsayımı
|
Doğrusallık Varsayımı
|
Bölünebilirlik Varsayımı
|
15.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Asıl model kısıtlarının sağ taraf sabitleri (bi), ikilin amaç fonksiyonu katsayılarıdır. |
Asıl modelin amaç fonksiyonu katsayıları (cj), ikil model kısıtlarının sağ taraf sabitleridir. |
Hem asıl hem de ikil modelin değişkenleri sıfırdan büyük eşit olarak tanımlanmıştır. |
Asıl modelde n adet karar değişkeni bulunurken, ikilinde m adet kısıt yer almaktadır. |
Asıl modelde amaç fonksiyonunun enbüyük değeri aranıyor iken, ikil modelde bunun karşıtı olan enküçük değer araştırılmaktadır |
Asıl modelde n adet karar değişkeni bulunurken, ikilinde n adet kısıt yer almaktadır. Bir diğer deyişle asılın her değişkeni ikilin bir kısıtına karşı gelmektedir.
16.Soru
Toplanabilirlik özelliğinin tanımı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Karar değişkenlerinin her reel değeri alabilmesidir
|
Karar değişkenlerinin değerlerine göre oluşan katkıların ölçülememesidir.
|
Problemde yer alan parametrelerin değerlerinin bilinmesidir.
|
Karar değişkenlerinin değerlerinin bölünebilir olmasıdır.
|
Karar değişkenlerinin aldıkları değere göre oluşan katkı ve kullanılan kaynak miktarlarının birden fazla değişken için toplanabilmesidir.
|
17.Soru
Simpleks Algoritması’nda temel dışı değişken neyi ifade eder?
Sıfırdan büyük değer verilen değişken |
Sıfır değeri verilen değişken |
Sıfırdan küçük değer verilen değişken |
Çözüme katkı yapan değişken |
Çözüm içi değişken |
Örnek olarak iki denklem ve beş değişkenin olduğu bir sistemde, her seferinde üç değişkene sıfır değerini vererek, iki değişken için çözüm bulunabilir. Burada, sıfır değeri verilen değişkenlere temel dışı değişken denir
18.Soru
Yöneylem Araştırması'nın doğuşu hangi yılda köklerini oluşmaya başlamıştır?
1938 |
1939 |
1911 |
1945 |
1946 |
Yöneylem Araştırması’nın doğuşu II. Dünya Savaşı yıllarındaki askeri uygulamalara dayandırılmakla birlikte, 1911’lerde Frederick Taylor’un yayınladığı Bilimsel Yöntemin İlkeleri çalışmasının da aslında bu bilim dalının köklerini oluşturduğu söylenebilir.
19.Soru
Aşağıdaki model biçimlerinden hangisi bir Kanonik doğrusal programlama model biçimidir?
Problemin amacı enbüyükleme, tüm kısıtlayıcılar = tipinde
|
Problemin amacı enbüyükleme, tüm kısıtlayıcılar ≥ tipinde
|
Problemin amacı enbüyükleme, tüm kısıtlayıcılar < tipinde
|
Problemin amacı enbüyükleme, tüm kısıtlayıcılar ≤ tipinde
|
Problemin amacı enbüyükleme, tüm kısıtlayıcılar > tipinde
|
20.Soru
I. Asıl problem karın enbüyüklenmesi ise, ikil
değişkenler kaynakların kapasitelerini verir.
II. Asıl modeldeki i. kısıta, i. ikil değişken karşı
gelir.
III. İkil modeldeki j. kısıt, asıl modelin j. karar
değişkeni ile ilişkilidir.
IV. Kanonik biçimde yazılmış bir asıl problemde,
ikil değişkenler negatif değer alamaz.
V. Asıl problemde amaç enbüyükleme ise, ikil
problemde amaç enküçüklemedir.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve II |
II ve III |
I, III ve V |
II, III ve IV |
II, III, IV ve V |
Doğrusal programlama modelleri, genellikle sınırlı kaynak kullanımı kısıtları altında gelir ya da karın enbüyüklenmesi amacına yönelik olarak geliştirilen, bir kaynak dağıtım modeli gibi düşünülebilir. İkil problem, asıl problemin karşıtı olarak, kâr kısıtları altında, enküçük maliyetli kaynak satın alma problemi olarak ortaya çıkar. Kaynak birim fiyatlarını belirlerken, göz önüne almamız gereken kısıtlar, ürünlerin satışından elde edilecek kazançlarla ilgilidir. Özetle, asıl model enbüyükleme amaçlı iken, ikil değişkenler modelin karşı gelen kaynaklarıyla ilgili fiyat düzeyinin araştırıldığı karar değişkenleri olmaktadır. İkil modelde i.nci ikil değişken, asılda i.nci kısıt ile ilişkilidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ