Zihin Felsefesi Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kant'ın metafiziğin bir bilim olarak olanaklı olup olmadığını araştırdığı kitabı hangisidir?
Saf Aklın Eleştirisi |
İnsan Anlığı Üzerine Bir Soruşturma |
Deneme |
Hylas ve Philonous Arasında Üç Konuşma |
Cogito |
Kant, felsefe tarihinde, gerek bilgi, gerekse de etik alandaki düşünceleriyle haklı bir üne sahiptir. Kant’ın zihin felsefesi açısından önemiyse, onun, metafiziğin bir bilim olarak olanaklı olup olmadığını araştırdığı, Saf Aklın Eleştirisi adlı kitabından kaynaklanır. Kant bu kitabında (ve daha sonra bu kitabın kısa bir özeti olarak hazırladığı Prolegomena’da), metafiziğin, çağındaki durumundan hareket ederek, metafizik profesörü olarak, bilim olma iddiasındaki metafiziğin, bilim olma koşullarını ortaya koymaya çalışır.
2.Soru
Platon'la ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Platon Devlet’in V. Kitabında bilgiyi (episteme) ve kanıyı (doksa) sürekli olarak bieraber inceler ve bunu ruhun birbirinden farklı üç işlevine bağlar. |
Ruhun aşağı bölümü duyumla ilgilidir (aistesis) ve duyum dünya zevklerine açılma eğilimindedir. |
Ruhun orta katı kanı (doksa) katıdır, bu düzeyde ruh yanılmaya eğilimlidir. |
En üst bölüm ruhun ölümsüz yanı olan nous’tur ve bilimsel düşüncenin ya da gerçek bilginin (episteme) ortamıdır. |
Platon ideaların ya da formların bilgisini (episteme) elde etmekte duyuların rolünü tamamen yadsımıştır. |
Platon Devlet’in V. Kitabında bilgiyi (episteme) ve kanıyı (doksa) sürekli olarak birbirinden ayırır ve bunu ruhun birbirinden farklı üç işlevine bağlar.
3.Soru
Spinoza'nın felsefesinde duyguların rolü ile ilgili aşağıdakilerden hangi ifade doğrudur?
Ruhta istemek istememek gibi yetiler vardır. |
Ruh düşünmenin gerektirilmiş tavrı olduğu için onun, şunu bunu istemek ya da istememek gibi özgür iradesi vardır. |
Eylemlerimiz ve isteklerimiz de zorunlu olarak diğer doğal olaylar gibi anda ortaya çıkar. |
Zihnimiz ve zihnimizdeki olaylar, Tanrının sıfatlarından birisi olan düşünmeye bağlı idelerin nedensel bağlantıları içinde değildir. |
Spinoza’nın zihin anlayışının temelinde insanın, doğanın bir parçası olduğu, diğer uzamlı ve zihinsel şeylerle aynı nedensel bağlar içinde varolduğu fikri yatar. |
Spinoza’nın zihin anlayışının temelinde insanın, doğanın bir parçası olduğu, diğer uzamlı ve zihinsel şeylerle aynı nedensel bağlar içinde varolduğu fikri yatar. Zihnimiz ve zihnimizdeki olaylar, Tanrının sıfatlarından birisi olan düşünmeye bağlı idelerin nedensel bağlantıları içinde varolduğu için, eylemlerimiz ve isteklerimiz de zorunlu olarak diğer doğal olaylar gibi belirlenmiştir. Ruh düşünmenin gerektirilmiş tavrı olduğu için (II: Önerme 11), onun, şunu bunu istemek ya da istememek gibi özgür iradesi olamaz, aksine şunu bunu istemesi de yine başka bir sebeple ve o da başka bir sebeple gerektirilmiştir. O halde “ruhta mutlak ya da hür hiçbir irade yoktur, fakat ruhun şu ya da bu şeyi istemesi nedenle gerektirilmiş olup da yine bir başka nedenle gerektirilmiştir ve bu sonsuzca böylece gider” (II: Önerme XLVIII). Ruhta istemek istememek gibi hiçbir mutlak yeti olmamasından hareketle Spinoza, “irade ve zihnin tek ve aynı şey olduğu” (II: Önerme sonucu XLIX, s. 122) sonucuna varır.
4.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Parmenides ve Anaksagoras'ın düşüncelerindendir?
”Nous” herşeye bağımlıdır... o her şeyin en incesi ve en arısıdır, şeyler hakkında her çeşit bilgiye sahiptir, en büyük güç ondadır, ruhun sahip olduğu büyük küçük her şeye nous hükmeder”. |
Anaksagoras’a göre, “nous”, “başka türlü anlaşılmayan bir evren için anlaşılır bir taslağı uygulamaya koyan, tümüyle yaygın akıl’dır; bütün şeyleri, onlarle beraber etkileyen maddesel varlıktır”. |
Empedokles’teki ahlaki tözsel dayanaklar olan sevgi ve nefrete karşı çıkarak, onların yerine üzerinde işlediği kütleye bağımlı , zihinsel bir ilke olan”nous” (Yunanca’da zihin) kavramını geçirmiştir. |
Hareketsiz bir’e karşın gerçekliğin öncesiz, yaratılmamış, yıkılamaz ve değiştirilemez özellikte olan hava, toprak, su olmak üzere üç temel kökten ibaret olduğunu, şeyler arasındaki birleşme ve ayrılmanın da sevgi ve nefret kuvvetlerine bağlı olduğunu öne sürmüştür. |
Parmenides’in bir ve tek olan ve hiç değişmeyen varlığına karşı, evrendeki değişimi ve dönüşümü, çoğulcu bir anlayışla açıklamak isteyen Empedokles, ahlak alanına girerek, insani güdüleyiciler olan “sevgi” ve “nefret” kuvvetlerini tözleştirmiştir. |
Parmenides’in bir ve tek olan ve hiç değişmeyen varlığına karşı, evrendeki değişimi ve dönüşümü, çoğulcu bir anlayışla açıklamak isteyen Empedokles, ahlak alanına girerek, insani güdüleyiciler olan “sevgi” ve “nefret” kuvvetlerini tözleştirmiştir.
5.Soru
Yunanca tin, zeka, akıl, us, zihin anlamlarına gelen, başlangıçlarından itibaren hem Yunan mitolojisinde
hem de felsefesinde evrende düzenleyici bir ilke arayışının ürünü olarak Anaksagoras tarafından ortaya atılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Nous |
Atomculuk |
İkili yönelim |
Elea |
Orphik mistisizmi |
Anaksagoras’a göre, “nous”, “başka türlü anlaşılmayan bir evren için anlaşılır bir taslağı uygulamaya koyan, tümüyle yaygın akıl’dır; bütün şeyleri, onlar olmadan etkileyen maddesel varlıktır”. Yunanca tin, zeka, akıl, us, zihin anlamlarına gelen, başlangıçlarından itibaren hem Yunan mitolojisinde hem de felsefesinde evrende düzenleyici bir ilke arayışının ürünü olarak Anaksagoras tarafından ortaya atılan bir kavramdır.
6.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi, Miletli düşünürlerin ilki olarak tanınır?
Anaksimandros |
Herakleitos |
Thales |
Sokrates |
Parmenides |
Miletli düşünürlerin ilki Thales’tir. Thales, suyu varlığın temeli olarak kabul eder. Suyun gaz, katı madde, sıvı hallerinin hepsini alabildiği düşünüldüğünde bu düşünce akla yakındır. Doğru cevap C’dir.
7.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi III. Meditasyonla ilgili doğru bir ifadedir?
Doğruya ve yanlışa ilişkindir. |
İnsanların yaptıkları hataların kökenini araştırmaya ve bu yanlışlıklardan ve hatalardan Tanrının sorumlu olmadığını göstermeye yöneliktir. |
III. Meditasyon Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. |
Varlığını bir önceki meditasyonda kanıtladığı Tanrı, onu yanıltıyor olamaz, Tanrının bize verdiği aklı iyi kullanacak olursak hiçbir zaman yanılmamıza olanak yoktur. |
Ancak, yanılmanın bir eksiklikten başka bir şey olmadığını, yanılabilmek için sınırlı ve sonlu olmanın yeterli olduğunu belirten Descartes, daha sonra, yanılmanın kendi yargılama yetisinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını araştırmaya koyulur |
III. Meditasyon Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. Descartes’ın zihin üzerine düşünmesi onu, III. Meditasyon’da Tanrı üzerine düşünmeye sevk etmiştir. II. Meditasyon’da kendi varlığı üzerine düşündüğünde varlığını, kesin ve açık seçik bildiğini ortaya koyan Descartes’ın bu meditasyonda stratejisi, Tanrının varlığını ve kesinliğini, kendi zihninin kesinliğinden hareketle kanıtlamaktır. Bu yeni bir fikirdir. Descartes’a göre, insan düşünceler, ideler, istemler, duygulanımlar ve yargılar gibi, farklı düşünme biçimlerine sahiptir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Orta Çağda Patristik felsefenin en önemli temsilcisi olan ve gençliğinde bir süre Mani’ci düşünceyi kabul eden, bir yandan Platoncu ve Yeni Platoncu görüşleri, bir yandan da Hristiyanlık inancını bir araya getirmiş olan düşünürdür?
Plotinus |
Marcus Aurelius |
Aristoteles |
Thomas Aquinas |
Augustinus |
Augustinus Orta Çağda Patristik felsefenin en önemli temsilcisidir. Gençliğinde bir süre Mani’ci düşünceyi kabul eden ve Hristiyanlığa düşman olan Augustinus, Plo- tinus’un Ennead’ını okuduktan sonra Hristiyanlığa dönmüş ve felsefesinde, bir yandan Platoncu ve Yeni Platoncu görüşleri, bir yandan da Hristiyanlık inancını bir araya getirmiştir. Buna göre doğru cevap E’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Locke’un felsefesinin merkezi kavramıdır?
İde |
Deneyim |
Duyum |
Nesne |
Zihin |
Locke’un felsefesinin merkezi kavramı ide’dir. İde terimini, aynen Descartes
gibi, duyumlar ya da duyu verileri, hatıralarla kavramları da kapsamak üzere
çeşitli şeyleri ifade etmek üzere kullanır.
10.Soru
Aquinas’a göre doğal bilgi hangi iki bilgi türünden oluşur?
Duyum bilgisi ve Uzamsal bilgi |
Duyum bilgisi ve Kuramsal bilgi |
Nesnel bilgi ve Öznel bilgi |
Ruhsal bilgi ve Akılsal bilgi |
Dışsal bilgi ve İçsel bilgi |
Aquinas’a göre doğal bilgi, duyum bilgisi (cognitio sensibilis) ve kuramsal bilgi (cognitio intellectualis) olarak ikiye ayrılır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles'e göre Anima'nın sahip olduğu niteliklerden biridir?
Anima bedenden ayrılamaz; salt bedenin içinde bulunan bir şey değildir. |
Durağan bir şey değildir; biçimlendirici bir güce sahiptir. |
Yaşamsal işlevlerin tümünü içerir. |
Bedene canlılık veren ilkedir. |
Bedendeki organların işlevlerini yerine getirmesini sağlar. |
Anima’nın Aristoteles için dinamizmi, eylemi ve süreci ifade eden çok yönlü bir kavram olduğunu ve aşağıdaki niteliklere sahip olduğunu belirtir: • Anima bedenden ayrılamaz; salt bedenin içinde bulunan bir şey değildir; [bedene içkindir]. • Durağan bir şey değildir; biçimlendirici bir güce sahiptir. • Yaşamsal işlevlerin tümünü içerir. • Bedene canlılık veren ilkedir. • Bedendeki organların işlevlerini yerine getirmesini sağlar.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangileri Aristoteles’in ruh ile ilgili düşünceleri arasında yer alır?
I. Aristoteles’e göre ruh yaşamı açıklamak için gereklidir.
II. Aristoteles’e göre ruhlar arasında hiyerarşik olmayan bir sınıflandırma vardır.
III. Aristoteles, farklı yeteneklerine ya da kapasitelerine göre ruhun üç türü olduğunu söyler.
IV. Aristoteles’e göre en alt düzeyde ruh, en yüksek gizil güce sahiptir.
V. Aristoteles’e göre en ilkel ruh, bitkisel ya da besleyici ruhtur.
I.II.III |
II.III.IV |
III.IV.V |
I.III.V |
II.IV.V |
II. Seçenekte yer alan ifade, ‘’Aristoteles’e göre ruhlar arasında hiyerarşik bir sınıflandırma vardır.’’ ve IV. Seçenekteki ifade ‘’Aristoteles’e göre en alt düzeyde ruh, en düşük gizil güce sahiptir.’’ şeklinde olması gerektiğinden yanlıştır. Diğer I.III ve V. ifadeler doğru olduğundan, bu ifadelerin yer aldığı D doğru cevaptır.
13.Soru
Zihin felsefesi açısından öznellik nasıl tanımlanır?
Var olma durumu |
Bilginin her birey için farklı olması |
Bir birey olmak |
Deneyim yaşayabilme kapasitesi |
Kendinin bilincinde olma durumu |
Zihin felsefesi açısından öznellik yani özne olmak, deneyim yaşayabilme kapasitesine sahip olmak demektir.
14.Soru
Zihindeki tüm bilginin tek kaynaktan deneyimden geldiğini söyleyen düşünür kimdir?
Descartes |
Hume |
Kant |
Locke |
Berkeley |
Bu noktada Descartes’tan taban tabana zıt bir anlayışla bütün bilginin tek bir kaynaktan, deneyimden geldiğini söyler: “Tüm bu bilgi ve akıl malzemelerini zihin nereden edinmektedir? Bunlara tek yanıtım var: Deneyim” (II, 1, 3: 134).
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi III. Meditasyon’u açıklamaktadır?
İnsan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir. |
Kendilerinden şüphe edilen şeyler hakkındadır ve Descartes’ın şüphe yönteminin temel sorusuyla başlar: Kesin olarak bildiğim, doğruluğundan şüphe edemeyeceğim bir şey var mıdır? |
Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. Descartes’ın zihin üzerine düşünmesi onu, Meditasyon’da Tanrı üzerine düşünmeye sevk etmiştir. |
Maddesel şeylerin özünün, bir kere daha Tanrı ve Tanrının varlığına ilişkinliğidir. |
Maddesel şeylerin varlığına ve insanın ruhuyla bedeni arasındaki gerçek ayrılığa ilişkindir. |
III. Meditasyon Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. Descartes’ın zihin üzerine düşünmesi onu, III. Meditasyon’da Tanrı üzerine düşünmeye sevk etmiştir.
16.Soru
Parmenides’in bir ve tek olan ve hiç değişmeyen varlığına karşı, evrendeki değişimi ve dönüşümü, çoğulcu bir anlayışla açıklamak isteyen kimdir?
Anaksagoras |
Herakleitos |
Anaksimenes |
Anaximandros |
Empedokles |
Parmenides’in bir ve tek olan ve hiç değişmeyen varlığına karşı, evrendeki değişimi ve dönüşümü, çoğulcu bir anlayışla açıklamak isteyen Empedokles, ahlak alanına girerek, insani güdüleyiciler olan “sevgi” ve “nefret” kuvvetlerini tözleştirmiştir. Hareketsiz bir’e karşın gerçekliğin öncesiz, yaratılmamış, yıkılamaz ve değiştirilemez özellikte olan hava, toprak, su ve ateş olmak üzere dört temel kökten ibaret olduğunu, şeyler rasındaki birleşme ve ayrılmanın da sevgi ve nefret kuvvetlerine bağlı olduğunu öne sürmüştür.
17.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi IV. Meditasyonla ilgili doğru bir ifadedir?
Tanrı’ya ve Tanrının varlığına ilişkindir. |
Descartes’ın zihin üzerine düşünmesi onu, bu aşamada Tanrı üzerine düşünmeye sevk etmiştir. |
Kendi varlığı üzerine düşündüğünde varlığını, kesin ve açık seçik bildiğini ortaya koyan Descartes’ın bu meditasyonda stratejisi, Tanrının varlığını ve kesinliğini, kendi zihninin kesinliğinden hareketle kanıtlamaktır. |
IV. Meditasyon doğruya ve yanlışa ilişkindir. |
Descartes’a göre, insan düşünceler, ideler, istemler, duygulanımlar ve yargılar gibi, farklı düşünme biçimlerine sahiptir. |
IV. Meditasyon doğruya ve yanlışa ilişkindir. IV. Meditasyon insanların yaptıkları hataların kökenini araştırmaya ve bu yanlışlıklardan ve hatalardan Tanrının sorumlu olmadığını göstermeye yöneliktir. Varlığını bir önceki meditasyonda kanıtladığı Tanrı, onu yanıltıyor olamaz, Tanrının bize verdiği aklı iyi kullanacak olursak hiçbir zaman yanılmamıza olanak yoktur. Ancak, yanılmanın bir eksiklikten başka bir şey olmadığını, yanılabilmek için sınırlı ve sonlu olmanın yeterli olduğunu belirten Descartes, daha sonra, yanılmanın kendi yargılama yetisinden kaynaklanıp kaynaklanmadığını araştırmaya koyulur (Descartes, 2007: 50-51).
18.Soru
Deneycilik felsefesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
John Locke İngiliz deneyciliğinin en önemli temsilcilerinden biridir. |
Deneycilik epistemolojik bir görüştür. |
Eski Yunanda “deney” “deneyim” ve “duyu verisi” anlamlarına gelen emperiadan türetilmiştir. |
Dünyanın ve varoluşun düşünmeye ve bilince bağlı olduğunu savunur. |
Tüm bilginin kaynağınn izlenimler ya da deneyim olduğu görüşünü savunur. |
Dünyanın ve varoluşun düşünmeye ve bilince bağlı olduğunu, tinsel, ruhsal veya zihinsel süreçlerin fiziksel gerçekliği belirlediğini savunan görüş idealizmdir.
19.Soru
"Bilginin bütün etkin ilkeleri önsel olarak zihinde bulunmakla birlikte bilginin içeriği deneyim aracılığıyla edinilir."
Yukarıda verilen düşünce sistemi hangisidir?
Transendental idealizm |
Materyalizm |
İdealizm |
Deneycilik |
Sosyalizm |
Kantçı idealizm olarak da bilinen transendental idealizme göre, bilginin bütün
etkin ilkeleri önsel olarak zihinde bulunmakla birlikte bilginin içeriği deneyim
aracılığıyla edinilir.
20.Soru
“İnsan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir.”
Yukarıda aşağıdaki hangi Meditasyondan bahsetmektedir?
I. Meditasyon |
II. Meditasyon |
III. Meditasyon |
IV. Meditasyon |
V. Meditasyon |
II. Meditasyon insan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ