Zihin Felsefesi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kant'ın felsefesi ile ilgili aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır?
Kant’ta "Ben" bütün kavramlara eşlik eden yalın bir bilinçten ibarettir. |
Kant için “Ben” gerçeklikten yoksun, yalnızca bilgi için gerekli (a priori) bir durumdur. |
Kant’a göre “düşünmek yargı vermekle aynı şeydir". |
Kant’a göre, düşünmenin kalıcı öznesi yalnızca mantıksal bir öznedir. |
Kant'a göre özne deneyimlenebilir. |
Kant’a göre, düşünmenin kalıcı öznesi yalnızca mantıksal bir öznedir, ama biz bu özneyi gerçek özne olarak düşünme eğilimindeyizdir. Bizim bu özneyi görü yoluyla kavramamız imkansızdır, çünkü her görüleme gerçekte duyum yaşantısına karşılık gelir. Dolayısıyla onu bilemeyiz, çünkü bir şeyi bilmek her zaman için kesinlikle olanaklı görülere sahip olmaktır. Dolayısıyla özne deneyimlenmez, yalnızca kabul edilir. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir zihne sahip olan bir varlık ya da yapının sorunsalları arasında yer almaz?
“Zihinsellik” kavramının açıklığa kavuşturulması sorunu. |
Belli zihinsel niteliklere, zihinsel olaylara ve durumlara, durumların birbirleriyle ilişkilerine ilişkindir. |
Bireysellik Sorunu |
Zihinsel ve fiziksel niteliklere ilişkindir. |
Zihin-beden sorunu |
Bireysellik sorunu bir zihne sahip olan bir varlık ya da yapının sorunsalları arasında yer almaz.
3.Soru
Hume'a göre gerçekten var olduğundan ve bilgisinden emin olabileceğimiz tek şey nedir?
İzlenimler |
Nesneler |
Zihin |
Benlik algısı |
Tin |
Hume’un benlik ya da kendilik idesinin de aynen, nedensellik idesi gibi, duyumsal bir karşılığı olmadığını, dolayısıyla anlamsız olduğunu savunur. Hume için gerçekten var olduğundan ve bilgisinden emin olabileceğimiz tek şey izlenimlerdir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Sokrates öncesi Antik Yunan düşüncesine bakıldığında, birbirine paralel iki düşünme biçimiyle karşılaşırız. Bu düşünce biçimleriyle ilgili aşağıdakilerden hangi ifade doğrudur?
Bu görüşlerden birincisi ilk örneklerini doğa filozoflarında gördüğümüz, doğalcı bilimsel yaklaşımdır. İkincisi, Antik Çağın genel düşünme sistemine egemen olan mistik yaklaşımdır. |
Thales’den başlayarak Miletli düşünürler, bir ölçüde Elealılar, doğrudan sorun edinmeseler de zihin ve bedenin birbirinden ayrı olduğunu düşünürler. |
Thales’den başlayarak Miletli düşünürler, bir ölçüde Elealılar, bütün gerçekliği tek bir tözden ibaret olarak görmenin mümkün olmadığını göstermişlerdir. |
Pythagorascılar doğu mistisizmini Yunan dünya görüşünü oluşturan, bugün “mantıksal” diye adlandırılabilecek anlayışla birleştirmişlerdir. |
Bu görüşlerden birincisi ilk örneklerini doğa filozoflarında gördüğümüz, doğalcı mantıksal yaklaşımdır. İkincisi, Antik Çağın genel düşünme sistemine egemen olan gerçeksel yaklaşımdır. |
Bu görüşlerden birincisi ilk örneklerini doğa filozoflarında gördüğümüz, doğalcı bilimsel yaklaşımdır. İkincisi, Antik Çağın genel düşünme sistemine egemen olan mistik yaklaşımdır.
5.Soru
"Bilginin bütün etkin ilkeleri önsel olarak zihinde bulunmakla birlikte bilginin içeriği deneyim aracılığıyla edinilir." fikrini savunan öğreti hangisidir?
İdealizm |
Saf aklın bilimi |
Transendental İdealizm |
Tabula rasa |
Hume çatalı |
Kantçı idealizm olarak da bilinen transendental idealizme göre, bilginin bütün etkin ilkeleri önsel olarak zihinde bulunmakla birlikte bilginin içeriği deneyim aracılığıyla edinilir.
6.Soru
İnsanların yaptıkları hataların kökenini araştırmaya ve bu yanlışlıklardan ve hatalardan Tanrının sorumlu olmadığını göstermeye yönelik meditasyon hangisidir?
I. |
IV. |
III. |
V. |
II. |
IV. Meditasyon doğruya ve yanlışa ilişkindir. IV. Meditasyon insanların yaptıkları hataların kökenini araştırmaya ve bu yanlışlıklardan ve hatalardan Tanrının
sorumlu olmadığını göstermeye yöneliktir. Varlığını bir önceki meditasyonda kanıtladığı Tanrı, onu yanıltıyor olamaz, Tanrının bize verdiği aklı iyi kullanacak
olursak hiçbir zaman yanılmamıza olanak yoktur. Ancak, yanılmanın bir eksiklikten başka bir şey olmadığını, yanılabilmek için sınırlı ve sonlu olmanın yeterli
olduğunu belirten Descartes, daha sonra, yanılmanın kendi yargılama yetisinden
kaynaklanıp kaynaklanmadığını araştırmaya koyulur
7.Soru
Hangisi/leri millet okulu düşünürlerinden biridir?
I- Anaximandros
II- Herakleitos
III- Thales
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Miletli düşünürlerin ilki olan Thales, suyu varlığın temeli olarak kabul eder. Suyun gaz, katı madde, sıvı hallerinin hepsini alabildiği düşünüldüğünde bu düşünce akla yakındır.
Thales’den sonra gelen Anaximandros bilinen ilk ve en eski Yunan yazardır.
Herakleitos her ne kadar Elea okulunu takip etmişse de görüşleri bakımından Miletli düşünürlerle benzerlik gösterir.
8.Soru
Varlık kuramı olarak adlandırılan ontoloji terimi ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi (hangileri) doğrudur?
I. Ontoloji, Yunanca on sözcüğünden, yani “olmak” fiiline eşdeğer olan einai fiilinin çekiminden türetilmiştir.
II. Var olanın bilimi olarak tanımlanan ontoloji Aristoteles’in ilk felsefenin görevi olarak belirlediği varlık nedir, varlığın özü nedir gibi sorular üzerinde yoğunlaşır.
III. “Ontoloji” terimi çoğu zaman “metafizik” terimiyle zıt anlamlı olarak kullanılır.
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I,II ve III |
III. Seçenekte yer alan “Ontoloji” terimi çoğu zaman “metafizik” terimiyle eş anlamlı olarak kullanılır.’’ olacağından, verilen ifadede yer alan zıt anlamlı olarak kullanılır ifadesi yanlıştır. Bu durumda I ve II seçenekler doğru olduğundan cevap B’dir.
9.Soru
Locke zihin felsefesi kuramında cisimler ya da duyumsal niteliklerle bilinen şeyler dışında kalanları hangi kavramla ifade eder?
Tinsel töz |
Nitelikli töz |
Bağıntılı töz |
Ahlaki töz |
Yer kaplayan töz |
Locke, iki tür tözden söz eder. Bunlardan ilki at, taş ve benzerine ilişkin maddesel duyulur tözlerdir ki bu tözlere ilişkin idelerimiz “tek bir şeyde birleşmiş düşünülen [ve o şeyin bütün niteliklerine tek tek karşılık gelen], belli sayıda yalın idelerin bir öbeğidir. Locke, cisimlere ya da duyumsal nitelikleriyle bilinen şeylere ilişkin maddesel tözün dışında, bir de tinsel töz olduğunu söyler. Locke’un Descartes’ın doğuştan ideler fikrini reddetmesine rağmen, zihni ve maddeyi iki ayrı töz olarak belirlemesi, Kartezyen düalizmin bir devamı olarak değerlendirilebilir.
10.Soru
John Locke’un doğuştan fikirlerin varlığını reddetmek üzere zihni doğuştan boş, tertemiz bir kağıt gibi tasvir etmesi hangi kavramla ifade edilir?
Analoji |
Tabula rasa |
Algı kuramı |
İdealizm |
Bilinç |
Tabula rasa Latince boş levha demektir. John Locke’un doğuştan fikirlerin varlığını reddetmek üzere zihni doğuştan boş, tertemiz bir kağıt gibi tasvir etmesini ifade eder.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Locke’un iç duyum adını verdiği çeşitli zihinsel edimlerden biri değildir?
Düşünme |
İnanma |
Uslamlama |
Bilme |
Görme |
Locke’a göre, deneyim aracılığıyla zihinde çeşitli ideler, kavramlar ve imgeler oluşur. Bu ideler ya Locke’un dış duyum adını verdiği duyularımız yoluyla aktarılır ya da Locke’un iç duyum adını verdiği algılama, düşünme, kuşku duyma, inanma, uslamlama, bilme, isteme gibi çeşitli zihinsel edimlerle edinilir. buna göre, E şıkkında verilen "görme" bir dış duyumdur, iç duyum değildir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Demokritos’un Atomculuğu ile ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangileri doğrudur?
I. Atomculuk maddeci bir görüştür ve evrenin tamamen boşluktan ve nesneleri şekillendirmek üzere bir araya gelmiş atom adı verilen özlerden oluştuğunu ileri sürer.
II. MÖ. 5. yüzyılda Leukippos tarafından ortaya atılmış ve Demokritos tarafından geliştirilmiştir.
III. Şeylerin nitelikleri ve değişimleri ancak onları meydana getiren atomların biraya gelmeleri yani pıhtılaşmaları ya da birbirinden ayrılıp dağılmaları ile açıklanabilir.
IV. Ruh atomlardan yapılmıştır, ancak ruhu oluşturan atomlar beden atomlarından daha stabil ve hareketsizdirler. Eğer ruh atomları kaçar ve dağılırsa, o zaman yaşlanırız.
Yalnız I ve II |
Yalnız III ve IV |
I.II.III |
I.III.IV |
I.II.IV |
IV. Seçenekte yer alan ifade ‘’Ruh atomlardan yapılmıştır, ancak ruhu oluşturan atomlar beden atomlarından daha uçucu ve hareketlidirler. Eğer ruh atomları kaçar ve dağılırsa, o zaman ölürüz.’’ olmalıdır. Bu duruma göre seçenek yanlıştır ve doğru cevap I.II.III. seçeneğin yer aldığı C’dir.
13.Soru
Karşıtların birbirinden doğduğu genel prensibinden hareketle, hayatın ölümden, ölümün hayattan doğduğu sonucuna varan ve bu sonucun yeniden doğuş (reincarnation) için delil olarak alan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Sokrates |
Phaidon |
Kebes |
Simmias |
Platon |
Zıtlıklardan gelme ve zıtlıklara gitme üzerinde yoğunlaşan, bu nedenle de döngüsel argüman olarak bilinen ilk argümanda, Pythagorasçı ruh göçü öğretisine dayanır. Karşıtların birbirinden doğduğu genel prensibinden hareketle Sokrates, hayatın ölümden, ölümün hayattan doğduğu sonucuna varır. Bu sonucu yeniden doğuş (reincarnation) için delil olarak alır. Buna göre doğru cevap A’dır.
14.Soru
- Madde
- Duygu
- Zihin
Kartezyenci düalizme göre yukarıdakilerden hangisi veya hangileri varlığın tözünü oluşturmaktadır?
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Düalizm (ikicilik) varlığın maddesel ve ruhsal olarak birbirine indirgenemeyen iki tözden oluştuğunu savunan görüştür. Kartezyen, yani Descartesçı düalizmde bu ikilik madde ve zihin arasındadır.
15.Soru
Hangi düşünür zihinden bağımsız bir dış dünya gerçekliği olamayacağını savunur?
Berkeley |
Hume |
Descartes |
Locke |
Kant |
Algı kuramı çerçevesinde Berkeley dış dünyanın zihinden bağımsız var olamayacağını savunur.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in insan zihninin doğuştan boş ama her şeyi almaya hazır bir olanağa sahip olduğu görüşünün karşılığı olan sözcüktür?
Nous |
Logos |
Entelekheia |
Tabula rasa |
Psyche |
Aristoteles’in insan zihninin doğuştan boş ama her şeyi almaya hazır bir olanağa sahip olduğu görüşünü Aristotelesçiler tabula rasa in qua nihil est scriptum yani üstünde hiçbir şey yazılı olmayan boş bir levha olarak belirlemişlerdir. 17. yüzyılda zihnin doğuştan boş bir levha (tabula rasa) olduğu görüşü John Locke tarafından yeniden canlandırılmış ve tabula rasa deneyselci felsefenin diktumu haline gelmiştir. Doğru cevap D’dir.
17.Soru
Aristoteles’ e göre ağaçlardaki ruh hangi tip ruhtur?
Duyusal |
Besleyici |
Algılayıcı |
Akıllı |
Ussal |
Aristoteles’e göre ruh yaşamı açıklamak için gereklidir, ama ruhlar arasında hiyerarşik bir sınıflandırma vardır. Aristoteles farklı yeteneklerine ya da kapasitelerine göre ruhun üç türü olduğunu söyler. Aristoteles’in insan felsefesi ve etiği, ruhlar hiyerarşisine ait bu genel fikir üzerine kurulmuştur. En alt düzeyde ruh, en düşük gizil güce sahiptir. En ilkel ruh, bitkisel ya da besleyici ruhtur. Bitkisel veya besleyici ruh bütün hayat formları için geçerli olan büyüme, beslenme, üreme gibi hayatın devam ettirilmesine ilişkin işlevleri içeren ruhtur. Bitkiler, hayvanlar ve insanlar doğar, büyür, yemek yer, ürer, vs., yani bazı ortak özellikleri taşırlar. Aristoteles’ e göre ağaçlar ve diğer bütün bitkiler yalnız beslenme yetisine ya da bitkisel ruha sahiptir (De Anima, 414a-30).
18.Soru
Bütün gerçekliğin esas anlamıyla tek bir tözden ibaret olduğunu öne süren görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Panteizm |
Monoizm |
Düalizm |
Plüralizm |
Pragmatizm |
Tekçilik (monism) bütün gerçekliğin esas anlamıyla tek bir tözden ibaret olduğunu öne süren görüştür.
19.Soru
“Bundan birkaç yıl önce, çocukluğumdan beri çok sayıda yanlışlığı doğru diye kabul ettiğimin ve yine o yaştan beri hiç de sağlam olmayan ilkeler üzerine kurduğum şeylerin doğasının büyük ölçüde şüpheli olduğunun ve kesin olmadığının farkına varmış bulunmaktayım. Böylece, hayatımda bir defa, eğer bilimlerde sağlam, değişmez ve sürekli bir şey kurmak istiyorsam, bu zamana kadar edindiğim bütün her şeyi bir yana bırakarak, her şeye yeni baştan temelden başlamak gerektiğini anladım.”
Yukarıdaki paragrafı Descartes, aşağıdaki hangi yazısının başında söylemiştir?
I. Meditasyon |
II. Meditasyon |
III. Meditasyon |
IV. Meditasyon |
V. Meditasyon |
Descartes’ın Meditasyonlar’ın birincisinin başında söylediği şu sözler on yedinci yüzyıl düşüncesinde temelden devrimci bir dönüşümün habercisidir. Bundan birkaç yıl önce, çocukluğumdan beri çok sayıda yanlışlığı doğru diye kabul ettiğimin ve yine o yaştan beri hiç de sağlam olmayan ilkeler üzerine kurduğum şeylerin doğasının büyük ölçüde şüpheli olduğunun ve kesin olmadığının farkına varmış bulunmaktayım. Böylece, hayatımda bir defa, eğer bilimlerde sağlam, değişmez ve sürekli bir şey kurmak istiyorsam, bu zamana kadar edindiğim bütün her şeyi bir yana bırakarak, her şeye yeni baştan temelden başlamak gerektiğini anladım. (Descartes, 1998: 142).
20.Soru
Aşağıdaki terimi verilen sözcüklerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
…………………….. tamamlanma ya da mükemmellik durumu, edimsellik, kendini gerçekleştirme anlamına gelen Yunanca bir terimdir.
Nous |
Logos |
Entelekheia |
Dictum |
Psyche |
Entelekheia, tamamlanma ya da mükemmellik durumu, edimsellik, kendini gerçekleştirme anlamına gelen Yunanca bir terimdir. Buna göre doğru cevap C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ