Zihin Felsefesi Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kişilik özellikleri (dürüst, takıntılı, şakacı, içe dönük olmak), alışkanlıklar ve eğilimler (çalışkan, dakik olmak), zihni yetenekler, artistik beceriler vb. gibi şeyler hangi kategoride değerlendirilir?
Psikolojik Nitelikler |
Fizyolojik Nitelikler |
Genetik Nitelikler |
Rassal Nitelikler |
İnançsal Nitelikler |
Kişilik özellikleri (dürüst, takıntılı, şakacı, içe dönük olmak), alışkanlıklar ve
eğilimler (çalışkan, dakik olmak), zihni yetenekler, artistik beceriler vb. gibi şeyler,
genelde “psikolojik nitelikler” başlığı altında yer alırlar. Ama bunlar aynı zamanda
dolaylı olarak ya da çıkarım yoluyla zihinsel olarak da kabul edilebilirler. Dürüstlük
zihinsel bir özelliktir; Çünkü; belli türden arzuların oluşmasına (örneğin, doğruyu
söyleme arzusu, diğerlerini kandırmama arzusu gibi) ve buna uygun şekilde davranılmasına (özellikle, insanın inandığı şeyi söylemesi) sebep olan bir eğilimdir.
2.Soru
Hangi filozofa göre kendi zihnimizin içinden geçenlere dolaysız bir şekilde, doğrudan doğruya birinci şahıs bilgisiyle ulaşırız?
Locke |
Descartes |
Hume |
Platon |
Berne |
Descartes’a göre, kendi zihnimizin içinden geçenlere dolaysız bir şekilde, doğrudan doğruya birinci şahıs bilgisiyle ulaşırız.
3.Soru
Descartes, VI. Meditasyon’da kendisinin gerçekten bir ruh ya da zihin olduğunu ve bedeni varlıktan ayrıldıktan sonra da var olmaya devam edeceğini savunur. Descartes’in bu görüşü aşağıdakilerden hangisine örnektir?
Monizm |
İdealizm |
Düalizm |
Panteizm |
Materyalizm |
Descartes, VI. Meditasyon’da kendisinin gerçekten bir ruh ya da zihin olduğunu ve bedeni varlıktan ayrıldıktan sonra da var olmaya devam edeceğini savunur. Bu görüş ve söylem, kesinlikle düalist bir iddiadır. Buna göre doğru cevap C’dir.
4.Soru
- Akıl
- Sezgi
- Duyu
Kartezyen düalizme göre kesin bilginin kaynağı yukarıdakilerden hangisi veya hangileridir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Kartezyen düalizm duyum bilgisinin kesinliğinden şüphe ederek, kesin bilginin kaynağı olarak aklı ve sezgiyi görür. Doğru cevap C şıkkıdır.
5.Soru
Kişinin zihinsel durumları ile davranışları arasında bağlantı olduğu ve kişinin kendi zihinsel durumlarıyla ilgili birinci şahıs bilgisinin kişiye özel ve yanılmaz olduğu görüşüne dayanan kavram hangisidir?
Kutudaki böcek benzetmesi |
Kendilik bilgisi |
Benzerlik argümanı |
Halk psikolojisi kuramı |
Başka zihinler sorunu |
Benzerlik argümanı kişinin zihinsel durumları ile davranışları arasında bağlantı olduğu ve kişinin kendi zihinsel durumlarıyla ilgili birinci şahıs bilgisinin kişiye özel ve yanılmaz olduğu görüşüne dayanır.
6.Soru
Özellikle sinir bilimciler tarafından kabul gören bir görüş hangisidir?
Töz düalizm |
Epifenomenalizm |
İdealizm |
Paralelizm |
Nitelik düalizmi |
Epifenomenalizm, özellikle sinir bilimciler tarafından kabul gören bir görüştür.
7.Soru
Kendilik ve kişi kavramları arasındaki ilişki düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Kavramlar, tüm araştırmacılar tarafından aynı anlamda kullanılmaktadır. |
Her ikisi de dıştan gözlemlenebilir. |
Kendilik ve kişi, dıştan gözlenen ve bilinen bireyi temsil eden kavramlardır. |
Birbiriyle yakından ilişkili ancak, birbirinden farklı kavramlardır. |
Kendilik ve kişi; bütün kişisel yaşantıların, aracısız olarak içsel bir bütünlük içerisinde ele alınmasıdır. |
Psikoloji literatüründe, kendilik (self) ve kişi (person) kavramları, kimi düşünür ve araştırmacılar tarafından birbirinin yerine kullanılabilecek eş anlamlı kavramlar olarak ele alınmaktadır. Ancak felsefi bakış açısından kendilik ve kişi kavramları birbirinden farklıdır. White’ın (1991) tanımına dayanarak kişi (person), bedensel olarak ayırt ettiğimiz sosyal kişiyi tanımlar. Aynı zamanda; inançlar, arzular gibi yönelimseldir, ağrı hissetmek gibi nitelikseldir. Burada zihinsel durumların tamamının öznesi durumunda olan bireydir. Kendilikse (self) bütün kişisel yaşantıların, ilk elden, aracısız olarak içsel bir bütünlük içererek öznenin kendisine ait yaşantılar olarak, yansıtıldığı şekliyle bireyi temsil eder. Kendilik, dıştan gözlenen ve bilinen bireyi değil, içsel olarak bütün yaşantıların bir bütünlük ve birlik içinde bir araya geldiği, kendisine atfedildiği şekliyle kişiyi temsil eder.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zihinsel niteliklere has bir özelliktir?
Düzeltilemez |
Düzeltilebilir |
Dışsal |
Bölünebilir |
Uzamlı |
Bir insan bedeninin belli bir kütlesi, ağırlığı, üç boyutlu bir yapısı, şekli, dokusu ve rengi vardır. Bu özellikleri olduğu için insanlar, bedenleri görebilir ve hissedebilirler. Buna
karşın, fiziksel olmayan zihin ve ruh yukarıda sözü edilen özelliklerin hiç birine
sahip olmayan, bu nedenle de hissedilemeyen, görülemeyen, bağımsız olarak var
olan (var olma kapasitesine sahip) bir nesne olarak düşünülür. Zihinsel nitelikler düzeltilemez.
9.Soru
Zihinlerin ve bedenlerin, nedensel olarak birbirine bağlı olduğunun bir yanılsama olduğu konusunda hemfikir olan iki görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Epifenomenalizm ve Aranedencilik |
Paralelizm ve Epifenomenalizm |
Paralelizm ve Aranedencilik |
İşlevselcilik ve Paralelizm |
Epifenomenalizm ve Epifenomenalizm |
Paralelizm ve aranedencilik, zihinlerin ve bedenlerin, nedensel olarak birbirine bağlı oldu¤unun bir yanılsama olduğu konusunda hemfikirdir.
10.Soru
Felsefi Davranışçılığın en önemli temsilcisi ve "Zihin Kavramı" adlı eserin yazarı olan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Rene Descartes |
G. W. Leibniz |
Gilbert Ryle |
Baruch Spinoza |
T. H. Huxley |
Felsefi davranışçılığın en önemli temsilcisi Gilbert Ryle, Zihin Kavramı (The Concept of Mind) adlı eserinde zihin beden sorununun, “klasik görüş” olarak adlandırdığı, Descartes’ın düalist anlayışından kaynaklandığını iddia eder. Doğru yanıt C seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişi olmayı belirleyen zihinsel özellik ve kapasitelerden birisi değildir?
Duygu ve hislere sahip olma |
Zihinsel bir varlık olma |
Dil kullanabilme |
Soyut düşünme |
Özsel bilince ve öznelliğe sahip olma |
Kişi olmayı belirleyen zihinsel özellik ve kapasiteleri genel olarak şöyle sıralayabiliriz:
- Duygu ve hislere sahip olma kapasitesi
- Geçmişi hatırlama, geleceği öngörme ve plan yapma yeteneği
- Ahlaksal, estetik ve dinsel yargılarda bulunma yeteneği
- Soyut düşünme yeteneği
- Dil kullanabilme yeteneği
- Özsel bilince ve öznelliğe sahip olma yeteneği
- Kişilerarası ilişkiler kurabilme ve yürütebilme yeteneği
Bir kişi her şeyden önce bir zihne sahiptir. Bir zihin her zaman bilinçli olmak zorunda değildir; uyku ya da koma halindeki biri, bilinci olmadığı halde hala bir kişidir. Ancak; her zihinsel varlık kişi olmak zorunda değildir. Kediler de zihinsel varlıklardır. Bir kedi acıyı hisseder, acıkır, sevilmek ister ama, bir kedinin bir kişi olduğu söylenemez. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.
12.Soru
Davranışçı olmakla itham edilen filozoflar aşağıdakilerden hangisidir?
Locke-Hume |
Wittgenstein- Strawson |
Kant-Locke |
Wittgenstein-Hume |
Hume-Kant |
Hem Wittgenstein hem de Strawson, kişinin kendinin veya başkalarının zihinsel süreçleri hakkında edindiği bilginin birinci şahıs perspektifinden değil üçüncü şahıs perspektifinden kazanması gerektiğini savunur. Bu yüzden her ikisi de davranışçı olmakla itham edilmiştir.
13.Soru
Nitelik düalizmi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Töz düalizmi ve materyalizm arasında yer alan, bir düalizm çeşididir. |
Yalnızca fiziksel tözün var olduğunu savunur. |
Zihinsel durumların fiziksel durumlara indirgendiğini kabul etmez. |
Bu görüşe göre fiziksel beynin dışında bir töz yoktur. |
Fiziksel bedeni harekete geçiren ölümsüz zihinlerin var olduğu görüşünü savunur. |
Nitelik düalizmi, töz düalizminin aksine, fiziksel dünyasıyla etkileşim içinde olan, fiziksel bedeni harekete geçiren ölümsüz zihinlerin var olduğu görüşüne karşıdır.
14.Soru
- Üretim kuralları
- Yeni durumlara uyum
- Kontrol mekanizması
- Çalışan bir bellek
- Öğrenme
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri sembolik yapay zekada yaygın olarak kullanılan üretim sisteminin kısımlarındandır?
I ve II |
II ve IV |
III ve V |
I, II ve V |
I, III ve IV |
Sembolik yapay zekada kullanılan en yaygın anlayış üretim sistemi anlayışıdır. Bir üretim sistemi genellikle üç kısımdan oluşur. Üretim kuralları adı verilen eğer ise-o zaman formunda bir kurallar listesi; belli kuralın ne zaman, nasıl uygulanacağına karar vermekte kullanılan bir kontrol mekanizması; ve çalışan bir bellek, kullanılan ateşlenen kuralların sonuçlarının yazıldığı bir “karatahta”.
15.Soru
Felsefi davranışçılığın en önemli temsilcisi Gilbert Ryle, Kartezyen düalizmini ne ile suçlar?
Nitelik farklılıklardan dolayı |
Ekol farkı dolayısıyla |
Davranışçılık fazlası ile |
Kategori hatası yapmakla |
Zihnin nasıl tanımlandığı ile |
Felsefi davranışçılığın en önemli temsilcisi Gilbert Ryle, Zihin Kavramı (The Concept of Mind) adlı eserinde zihin beden sorununun, “klasik görüş” olarak adlandırdığı, Descartes’ın düalist anlayışından kaynaklandığını iddia eder. Ryle, zihnin bedenin içinde, bedenden ayrı ontolojik varlığa sahip olan bir şey olarak tasarlanmasını “makinanın içindeki ruh” kavramıyla eleştirir. Kartezyen düalizmini kategori hatası yapmakla suçlar.
16.Soru
Aşağıda verilen II. Meditasyonla ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?
Kendilerinden şüphe edilen şeyler hakkındadır. |
II. Meditasyon insan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir. |
Descartes’ın şüphe yönteminin temel sorusuyla başlar: Kesin olarak bildiğim, doğruluğundan şüphe edemeyeceğim bir şey var mıdır? |
Descartes’ın Meditasyonlar için yazdığı özette belirttiğine göre, II. Meditasyon’daki sistematik şüphe yöntemi bizi, her türlü peşin hükümden kurtarmaya, şeyler hakkında açık seçik bilgiye ulaşmamıza yarar. |
Kesinlik arayışında Descartes, o güne kadar sahip olduğu inançlarının, gerçekten hakikati yansıtıp yansıtmadığını sorgulamaya başlar. |
II. Meditasyon insan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir. Descartes II. Meditasyon’a, şüphesinin sınırlarını sorgulayarak başlar. Nasıl Arşimet yer yuvarlağını bulunduğu yerden oynatmak için sabit ve sağlam bir nokta istiyorsa Descartes da doğru, şaşmaz bir felsefi sistemin temelini atabilmek için, kesin ve kendisinden şüphe edilemez bir şey aramaktadır. Bu şey de kendi varlığıdır; “benim, ben varım önermesini her dile getirişimde ya da her tasarlayışımda bunun zorunlu olarak doğru olduğu sonucuna varmak gerekiyor”
17.Soru
Mr. Brown adı verilen bir kişinin beyninin, Mr. Robinsonadı verilen bir kişinin kafasına nakledildiğini varsayalım. Ameliyatın sonun-da Mr. Brown hemen ölür, Robinson’nun bedenini ve Brown’un beynini taşıyan “Brownson” adını vereceğimiz kişi yaşamayı sürdürür. Ameliyattan sonra, bilinci yerine gelir gelmez, Brownson Brown olduğunu iddia eder, Brown’un geçmişini kendi geçmişi olarak hatırlamakta ve Brown’a ait her şeyi birinci tekil şahıs kipinde anlatmaktadır.
Yukarıda verilen örnek olay aşağıdaki kavramlardan hangisini vurgulamaktadır?
Mr. Brown adı verilen bir kişinin beyninin, Mr. Robinsonadı verilen bir kişinin kafasına nakledildiğini varsayalım. Ameliyatın sonun-da Mr. Brown hemen ölür, Robinson’nun bedenini ve Brown’un beynini taşıyan “Brownson” adını vereceğimiz kişi yaşamayı sürdürür. Ameliyattan sonra, bilinci yerine gelir gelmez, Brownson Brown olduğunu iddia eder, Brown’un geçmişini kendi geçmişi olarak hatırlamakta ve Brown’a ait her şeyi birinci tekil şahıs kipinde anlatmaktadır.
Yukarıda verilen örnek olay aşağıdaki kavramlardan hangisini vurgulamaktadır?
İstek, niyet, inanç ve belleğin çeşitli durumlarıyla psikolojik bağlantılar kurma |
Bilincin bütünlüğü |
Psikolojik süreklilik |
Fiziksel süreklilik |
Bilincin bölünmesi |
Shoemaker, kendi ortaya attığı farklı zamanlardaki kişi ve durumlarının nedensel bir şekilde, psikolojik özellikler bağlamında, birbirine geçişli olmasına dayanan kişisel özdeşlik görüşünü desteklemek üzere, bir düşünce deneyi ortayaatmıştır. Buna göre, Mr. Brown adı verilen bir kişinin beyninin, Mr. Robinsonadı verilen bir kişinin kafasına nakledildiğini varsayalım. Ameliyatın sonunda Mr. Brown hemen ölür, Robinson’nun bedenini ve Brown’un beynini taşıyan “Brownson” adını vereceğimiz kişi yaşamayı sürdürür. Ameliyattan sonra, bilinci yerine gelir gelmez, Brownson Brown olduğunu iddia eder, Brown’un geçmişini kendi geçmişi olarak hatırlamakta ve Brown’a ait her şeyi birinci tekil şahıs ki-pinde anlatmaktadır. Shoemaker, “Brownson’un Brown’un beynine sahip olması, Brownson’un ameliyattan sonra sahip olduğu psikolojik özelliklerle ameliyat öncesi Brown’un sahip olduğu psikolojik özelliklerin birbirine nedensel bir şekilde bağlı olduğunu varsaymamız için yeterlidir”. Shoemaker,psikolojik sürekliliği, hem psikolojik özelliklerin benzerliği, hem de bellek izlenimlerinin geçişliliği bağlamında, kişinin sahip olduğu zihinsel durumların işlevsel olarak birbirine bağlanması olarak ele alır.
18.Soru
Kant felsefesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Kant, eserlerinde zihin kavramını değil, akıl kavramını kullanır. |
Kant dünyayı tasarım olarak görür ve kaynağı konusundan İngiliz düşünürlerle aynı fikirdedir. |
Kant için “Ben” gerçeklikten yoksun, yalnızca bilgi için gerekli bir durumdur. |
Kant’a göre insan zihni, deneye hiç başvurmadan yeni bilgiler ortaya koyar. |
Kant’a göre düşünmek yargı vermekle aynı şeydir. |
Kantçı anlayış dünyayı bir tasarım olarak görür. Ancak Kantçı zihin anlayışının İngiliz deneycilerinden önemli bir farklılığı da vardır. İngiliz deneycilerinin vahye dayandırdıkları tanrı ve ölümsüz ruh kavramlarını insan zihninin tasarımı olduğu görüşünü savunur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi psikolojik süreklilik ölçütünün en önemli ve ilk temsilcilerinden birisidir?
Hume |
Vesey |
Locke |
Shoemaker |
Perry |
Psikolojik süreklilik ölçütünün en önemli ve ilk temsilcilerinden birisi John Locke’dur.
20.Soru
Bir paralelizm çeşididir. Paralelizmden farkı, Tanrı’ya daha etkin bir rol vermesidir.Bütün olayların tek gerçek nedeninin Tanrı olduğunu öne süren, insana neden gibi görünen bütün öbür şeylerin, Tanrı’nın istencini yansıtığını savunan, bir düalizm çeşididir. Paragrafta bahsedilen görüş nedir?
Aranedencilik |
İdealizm |
Nedenselcilik |
Tanrıcılık |
Zihinselcilik |
bir paralelizm çeşididir. Paralelizmden farkı, Tanrı’ya daha etkin bir rol vermesidir. Aranedencilik bütün olayların tek gerçek nedeninin Tanrı olduğunu öne süren, insana neden gibi görünen bütün öbür şeylerin, Tanrı’nın istencini yansıtan birer araneden olduğunu savunan, bir düalizm çeşididir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ