Zihin Felsefesi Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Beyin için zihin neyse bilgisayar donanımı için program odur.” görüşünü savunan bilimadamı kimdir?
Alan Turing |
Colin McGinn |
John McCarthy |
Herbert Simon |
John Searle |
Searle’e göre kuvvetli yapay zekanın temelini oluşturan ilke “beyin için zihin neyse bilgisayar donanımı için program odur” (Searle, 1998: 57)
2.Soru
Spinoza'nın evren kuramını hangi filozof şekillendirmiştir?
Aristo |
Platon |
Descartes |
Augustinus |
Hegel |
Spinoza, Skolastik felsefenin Aristoteles felsefesini Hristiyanlıkla birleştirme geleneğine sıkı sıkıya bağlıdır. Spinoza’nın evren kuramı da bu gelenek çerçevesinde şekillenmiştir. Ne Spinoza’nın ne de Descartes’ın felsefesini, Skolastik felsefenin Aristoteles’ten devşirdiği töz kavramına dayanmadan anlamak mümkün değildir. Aristoteles’in mantığında her basit önermenin bir özne ve bir yüklem içermesi, gerçeklikte de tözler ve onların yüklemleri arasında temel bir ayrıma işaret eder.
3.Soru
"Gıdıklanma gıdıklandırır. Böyle duyumlara ne ad verilir?
Huylanma |
Algılanmış nitelikler |
İfadesel tutum |
Durumsal Tutum |
Durumsal Algı |
Yeşil bir lekeye baktığınızda, leke size ayırt edici bir şekilde yeşil görünür, sizin görsel deneyiminiz bu yeşil görünümü içerir. Ve elbette kaşıntı ve gıdıklanma gıdıklandırır. Böyle duyumlar kendine özgü ayırt edici bir hisse ve bizim tarafımızdan dolaysız bir şekilde, doğrudan tanımlanabilen duyusal bir niteliğe sahiptir. “Yalın his” ve “algılanmış nitelikler” (qualia) ifadeleri de bu niteliksel zihinsel durumları ifade etmekte kullanılır.
4.Soru
Aşağıda özellikleri verilen kuramsal görüş hangisidir?
- Davranışçılık görüşüne nazaran daha gelişmiş bir materyalizm görüşüdür.
- Her bir zihinsel durum için, onu tanımlayan işlevsel bir rol vardır.
- Zihinsel durumları, bilimsel psikolojik bir dille ortaya koyabilecek felsefi bir çerçeve sağlar.
Epifenomenalizm |
Nitelik düalizmi |
Felsefi Davranışçılık |
Aranedencilik |
İşlevselcilik |
Davranışçılık görüşüne nazaran daha gelişmiş bir materyalizm görüşü işlevselciliktir. İşlevselcilik görüşüne göre zihinsel bir durum, işleviyle
tanımlanır. Her bir zihinsel durum için, onu tanımlayan işlevsel bir rol vardır. İşlevselcilik, zihinsel durumları, bilimsel psikolojik bir dille ortaya koyabilecek felsefi bir çerçeve sağlar. Ancak, İşlevselcilerin çoğunun, aynı zamanda materyalist oldukları kesindir.
5.Soru
Turing Testi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenmez?
1950 yılında Alan Turing tarafından geliştirilmiştir. |
Bir bilgisayar ekranı ve bir klavyeyle bağlı üç odadan oluşur. |
Bir sorgucunun, başka odalarda yer alan insan ve bilgisayarı ayırt etmesi üzerine kuruludur. |
Bilgisayar her zaman doğru cevabı vermek zorundadır. |
Yalnızca biyolojik varlıkların düşünebileceği söylenerek test bazı matematikçiler tarafından eleştirilmiştir. |
Bilgisayarın görevi, sorgucuyu kendisinin insan olduğuna inandırmaktır. Örneğin; sorgucu odadakilere “sen bilgisayar mısın?” sorusunu yönelttiğinde insan “Hayır, ben Fatma” diyerek cevap vermektedir. Bilgisayarsa “şaka mı yapıyorsun? Ben iki haneli sayıları bile toplayamam” diye cevap vermektedir. Hatta sorgucu, her hangi iki sayının birbiriyle çarpıldığında kaç ettiğini sorduğunda, bilgisayar uzun bir bekleyişten sonra yanlış cevap verebilmektedir. İnsan, sorgucuyu insan olduğuna inandırmak için, bilgisayar ekranı aracılığıyla verebildiği bütün ipuçlarını vermeye çalışmaktadır.
6.Soru
Kendiliği “Ben düşünce değilim, ben eylem değilim, ben his değilim. Ben düşünen, davranan ve hisseden bir şeyim” şeklinde tanımlayan düşünür kimdir?
Reid |
Hume |
Locke |
Shoemaker |
Vesey |
Reid kendiliği düşünen, tasarımlayan, sorun çözen, eyleyen, acı çeken bir şey olarak tanımlar ve “ben düşünce değilim, ben eylem değilim, ben his değilim. Ben düşünen, davranan ve hisseden bir şeyim” (Reid, 1975: 109) der.
7.Soru
Karşımızdaki bir başka kişinin, hatta üst düzey bir memelinin ya da bir makinenin, kendimiz gibi bir zihne sahip olduğundan nasıl emin olabiliriz sorunu, hangi zihinler sorunudur?
Doğa zihinleri sorunudur |
Başlıca zihinler sorunu |
Tekli zihinler sorunu |
Çoklu zihinler sorunu |
Başka zihinler sorunu |
Karşımızdaki bir başka kişinin, hatta üst düzey bir memelinin ya da bir makinenin, kendimiz gibi bir zihne sahip olduğundan nasıl emin olabiliriz sorunu, başka zihinler sorunudur.
8.Soru
Hangisi Chalmers'a göre bilinçle ilgili görece daha karmaşık bir sorundur?
Kişinin çevresel uyaranların farkında olması ve ayırt etmesi |
Kişinin öznel deneyimler yaşayabilmesi |
Kişinin kendi içsel durumlarına erişebilmesi |
Kişinin zihinsel durumlarının dışa vurulabilmesi |
Bilişsel bir sistem yoluyla bilginin birleştirilmesi |
Her ne kadar panpsişizm, zihinsel olguların fiziksel veya beyin süreçlerinden çıkarsanmasının veya onlara indirgenmesinin sakıncaları göz önüne alındığında olası bir görüş olarak görünse de kendisinin de açıklamakta güçlük çektiği hususlar vardır. Panpsişizmin karşı karşıya kaldığı en önemli sorun, bilincin bütünlüğü sorunudur. Bilinç bütüncül olarak kendini gösteren bir durumdur. Chalmers’ın örneğine dönecek olursak, eğer termostat bilinçliyse o zaman, parçaları da mı bilinçlidir? Her bir çivinin bilinçli olduğunu mu varsayacağız? Eğer termostatın her bir parçası bilinçliyse o zaman bütün olarak, termostatın bilinçliliğine nasıl katkıda bulunuyorlar? Eğer değilse o zaman, bir bütün olarak, termostatın bilinci nasıl mümkün oluyor? Panpsişizm bu tür soruları kendi içinde tutarsızlığa düşmeden cevaplayamaz ve günümüzde pek fazla temsilcisi de yoktur.
9.Soru
Kişinin hiç bir nitel zihin halinin, yani algılanmış niteliğin bilincinde olmadığının varsayıldığı düşünce deneyine ne ad verilir?
Kişinin hiç bir nitel zihin halinin, yani algılanmış niteliğin bilincinde olmadığının varsayıldığı düşünce deneyine ne ad verilir?
Yoksun nite |
Milgram deneyi |
Benlik algısı |
Psikanaliz |
Amnezi |
Yoksun nite (absent qualia) kavramı, kişinin hiç bir nitel zihin halinin, yani algılanmış niteliğin bilincinde olmadığının varsayıldığı bir düşünce deneyidir. Bunlara zombi adı verilir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
1950 yılında yayınladığı “Bilgisayar makineleri ve Zeka” (Computing Machinery and Intelligence) başlıklı meşhur makalesinde “makineler düşünebilir mi?” sorusuna cevap arayan ve makine zekâsı kavramını ortaya atarak, insan zekâsını taklit eden makinelerin yapılabileceği fikrini geliştiren kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Alan Turing |
Lady Lovelace |
Colin McGinn |
John Searle |
Herbert Simon |
“Makineler düşünebilir mi?” sorusunu ilk defa cevaplamaya çalışan ve makine zekası kavramını ortaya atarak, insan zekasını taklit eden makinelerin yapılabileceği fikrini geliştiren kişi Alan Turing’dir. Turing’in makinelerin düşünüp düşünemeyeceği sorusunu bir oyun şeklinde test etmesi, yapay zeka alanında çığır açmış, kendinden sonra birçok araştırmacıya ilham vermiştir.
11.Soru
- Bütünlük sorunu
- Döngüsellik sorunu
- Kimlik sorunu
Yukarıdakilerden hangisi veya hangisi kişisel özdeşlik sorunlarındandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Kişisel özdeşlik sorusu, bir yandan Hume’un bir takım filozoflar için söz konusu ettiği kişisel özdeşliğin, kişinin kendi bilincinde olmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı sorusunu, diğer yandan da kimin kim olduğu sorusunu, genel olarak nasıl cevapladığımız sorusunu içermektedir. Bu sorular sırasıyla “bütünlük sorusu” ve “kimlik sorusu” olarak sıralanabilir.
12.Soru
Bütün deneyimlerin aynı kişi tarafından yaşanmasını, kişisel özdeşliğin ölçütü olarak öne süren kuramcılar aşağıdakilerden hangisidir?
Algı kuramcıları |
Bundle kuramcıları |
Kartezyen ego kuramcıları |
Özdeşlik kuramcıları |
Yığın kuramcıları |
Kartezyen ego kuramcıları, bütün deneyimlerin aynı kişi tarafından yaşanmasını, kişisel özdeşliğin ölçütü olarak öne sürerler. Doğru cevap C şıkkıdır.
13.Soru
İnsanlar tarafından yapıldığında zeka gerektiriyor dedirten işlerin, bilgisayarlar tarafından yapılmasını sağlamaya çalışan bir bilgisayar dalını isimlendirmek üzere ortaya atılan yapay zeka terimi, ilk defa hangi bilim adamı tarafından kullanılmıştır?
Colin McGinn |
John McCarthy |
John Searle |
Herbert Simon |
Alan Turing |
Yapay zeka terimi, ilk defa 1956 yılında John McCarthy tarafından, insanlar tarafından yapıldığında zeka gerektiriyor dedirten işlerin, bilgisayarlar tarafından yapılmasını sağlamaya çalışan bir bilgisayar dalını isimlendirmek üzere ortaya atılmıştır.
14.Soru
Yapay zekanın çıkış noktası aşağıdakilerden hangisidir?
Düalist bir dünya görüşünün kabul edilmesi |
Bilgisayarların bilgiyi hızlı bir şekilde işlemesi |
Duyguların ve düşüncelerin fiziksel dünyaya ait olması |
Bilgisayarların önceden programlandıkları takdirde cevaplar verebilmesi |
Yalnızca biyolojik organizmaların duygu ve düşünme yetisine sahip olması |
Yapay zekanın çıkış noktası, düalist bir dünya görüşünün aksine, duyguların ve düşüncelerin fiziksel dünyaya ait olduğu, makineler tarafından taklit edilebileceği fikridir. Örneğin; insanların çoğu düalist görüşü savunan düşünürler, bedene gerek olmaksızın yalnızca bir zihni olan, varlığın düşünebileceğini, kendisine hedefler koyabileceğini, bu hedefleri gerçekleştirmeye çalışabileceğini düşünür. Ama, böyle bir zihinsel varlığın ya da bir zihnin nasıl olup da bedene bir şeyler yaptırabildiğini; örneğin, zihnimizdeki papatya kopartmak arzusunun, nasıl olup da elimizi, papatyayı koparmaya yönlendirdiğini açıklamak, hiç de kolay değildir.
15.Soru
"Bir elmayı aynı elma yapan şey, başlangıçta ona elma olma özelliklerini kazandıran özsel niteliklerini korumasıdır. Yani elma, ağacından kopartılmış bir meyva olma özelliğini koruduğu müddetçe önümüzdeki meyva bir elmadır."
Yukarıdaki durum hangisiyle açıklanabilir?
Kimlik sorunu |
Bütünlük sorunu |
Psikolojik süreklilik |
Bedensel süreklilik |
Bellek ölçütü |
bir elmayı aynı elma yapan şey, başlangıçta ona
elma olma özelliklerini kazandıran özsel niteliklerini korumasıdır. Yani elma,
ağacından kopartılmış bir meyva olma özelliğini koruduğu müddetçe önümüzdeki meyva bir elmadır
16.Soru
Chalmers’a göre, bilinçle ilgili sorunların çoğu, bilincin açıklamaya çalıştığı olgularla ilgili sorunlardır. Chalmers’in sıralamasına göre aşağıdakilerin hangisi yanlıştır?
Bilişsel bir sistem yoluyla bilginin birleştirilmesi. |
Zihinsel durumların dışa vurulabilirliği. |
Bir sistemin kendi içsel durumlarına erişebilme becerisi |
Dikkatin belli bir noktada odaklanamaması. |
Davranışın istemli bir şekilde kontrol edilmesi. |
Chalmers’a göre, bilinçle ilgili sorunların çoğu, bilincin açıklamaya çalıştığı olgularla ilgili sorunlardır. Chalmers bunları şöyle sıralar:
-Çevresel uyaranları birbirinden ayırt etme, sınıflandırma ve tepki verme becerisi.
-Bilişsel bir sistem yoluyla bilginin birleştirilmesi.
-Zihinsel durumların dışa vurulabilirliği.
-Bir sistemin kendi içsel durumlarına erişebilme becerisi.
-Dikkatin belli bir noktada odaklanabilmesi.
-Davranışın istemli bir şekilde kontrol edilmesi.
17.Soru
“Epifenomenalizme benzer ama, onunla bağdaşmayan bir başka düalist görüş de zihinsel olayların, fiziksel olayların özel niteliklere sahip parçaları olduğudur. …………………………. olarak bilinen bu görüşe göre fiziksel beynin dışında bir töz yoktur.”
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdaki hangi kuram tamamlar?
Aranedencilik |
İşlevselcilik |
İdealizm |
Epifenomenalizm |
Nitelik düalizmi |
Epifenomenalizme benzer ama, onunla bağdaşmayan bir başka düalist görüş de zihinsel olayların, fiziksel olayların özel niteliklere sahip parçaları olduğudur. Nitelik düalizmi olarak bilinen bu görüşe göre fiziksel beynin dışında bir töz yoktur.
18.Soru
Zihni ve maddeyi birbirine indirgenemeyen, ama aralarında nedensellik ilişkisi olan iki töz olarak kabul eden görüşe ne ad verilir?
Yabancılaşma |
Dasien |
Töz Dualizmi |
Tinsel Gerçeklik |
Özsel Varoluş |
Descartes’ın, zihni ve maddeyi birbirine indirgenemeyen, ama aralarında nedensellik ilişkisi olan iki töz olarak kabul eden görüşüdür. Zihin ve beden arasında
böyle bir nedensellik ilişkisini savunan bu düalist görüş psiko-fiziksel etkileşimcilik ya da kısaca etkileşimcilik (interactionaism) olarak bilinir. Descartes’ın adından
hareketle Kartezyen düalizm adını da alır.
19.Soru
Materyalistler için en önemli sorun, zihinsel olayları tamamen fiziksel terimlerle açıklayabilme çabasıdır. Dolayısıyla materyalistler, çoğu kere zihnin, .......... bir çözümlemesini vererek zihinsel durumları tamamen fiziksel süreçlerle açıklamak zorunda kalırlar.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
uzlaşımcı |
indirgemeci |
yadsımacı |
düalist |
ayrıştırıcı |
Materyalistler için en önemli sorun, zihinsel olayları tamamen fiziksel terimlerle açıklayabilme çabasıdır. Dolayısıyla materyalistler, çoğu kere zihnin, indirgemeci bir çözümlemesini vererek zihinsel durumları tamamen fiziksel süreçlerle açıklamak zorunda kalırlar. Doğru yanıt B seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdaki ögelerden hangisi kişinin,
kendi zihinsel durumlarının bilgisine nasıl eriştiği ile bağlantılıdır?
Ayrıcalıklı erişim |
Öznellik |
Nesnellik |
Yönelimsellik |
Dolaysız farkındalık |
Öznellik, bir anlamıyla kişinin,
kendi zihinsel durumlarının bilgisine nasıl eriştiği ile bağlantılıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ