Aile Ekonomisi Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aile ekonomistleri aile içinde yer alan çok sayıda karar alıcının varlığı karşısında iki yaklaşım izlemişlerdir. İlk yaklaşım olan “ortak tercih” karar alıcı birimi tek başına “aile” olarak kabul etmektedir. Bu yaklaşım hangi yıllar arasında üstünlüğünü korumuştur?
1930lardan 1940lara kadar |
1940lerden 1960lara kadar |
1950lerden 1980lere kadar |
1970lerden 1990lara kadar |
1990lardan 2000lere kadar |
Aile ekonomistleri aile içinde yer alan çok sayıda karar alıcının varlığı karşısında iki yaklaşım izlemişlerdir. İlk yaklaşım, 1950lerden 1980lere kadar üstünlüğünü korumuş olan ortak tercih yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda karar alıcı birim tek başına ailedir. Ailenin tek bir bütçe kısıtı ve tüm aile fertlerine ait tek bir fayda fonksiyonu varsayılmaktadır. Fayda fonksiyonu her bir aile üyesinin boş zaman ve tüketim bileşimlerini içermektedir.
2.Soru
Avrupalıların kapitalizme dâhil etmeye çalıştıkları geleneksel ülkelere dünya işbölümünde verdikleri rol, dış pazarlar için hammadde üretimi ve tarımsal üretim iken iç pazar içinse emek yoğun teknolojilerle üretilen tüketim mallarının üretiminin örgütlenmesidir. Aşağıda yer alan seçeneklerden hangisi geleneksel ülkelerin bu durumun sonucunda yaşadığı unsurdur?
Yüksek büyüme oranı |
Asimetrik ticaret dengesi |
Düşük işsizlik oranı |
Sermaye yoğun üretimin gerçekleşmesi |
Hizmet sektörünün büyümesi |
Gelişmiş ülkelerin sanayileri yoğun teknoloji kullanımını içerir. Endüstriyel üretimin devamlılığını sağlamak için ihtiyaç duyduğu hammaddeleri gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkelerden satın alırken bunların yerine işlenmiş, görece yüksek katma değere sahip olan malların satışını gerçekleştirir. Bu durum gelişmekte olan ülkeler ile gelişmiş ülkeler arasındaki ekonomik farkın kapanması engeller. Bir çok farklı alanda ithal edilen sermaye yoğun ürünler ile gelişmemiş ülkelerde yüksek işsizlik oranı ve cari açık miktarı ortaya çıkar.
3.Soru
Avrupa' da 1500 lü yıllarda zorunlu eğitimi savunan kimdir?
Martin Luther |
Van Oorschot |
Charles Booth |
Herbert Spencer |
Otto Von Bismarck |
Avrupa’da da 1500’ler boyunca Martin Luther zorunlu eğitimi savunmuştur. 1600’lerde İskoçya’da, 1700’lerin sonralarında Avusturya’da, Prusya’da, önce soyluların ve özgür insanların çocukları için sonra da serflerin, toprağa bağlı olanların çocukları için zorunlu eğitim oluşturulmaya başlanmıştır.
Doğru cevap A' dır.
4.Soru
I- Kişi başına milli gelirin artması
II- Ekonomik yatırımlar yerine demografik yatırımlar yapılmasına ağırlık verilmesi
III- İstihdam için yeterince kaynak ayrılmaması
IV -Dış göç yoluyla kentlerin kontrolsüz bir şekilde küçülmesi
V- Tarımda gizli işsizlik problemleri
Hangi seçenekte hızlı nüfus artışının yarattığı problemler doğru olarak verilmektedir?
I ve II |
III ve IV |
I-II ve V |
II-III ve V |
I-II-III-IV ve V |
Hızlı nüfus artışının kişi başına milli geliri düşürdüğü, ekonomik yatırımlar yerine demografik yatırımlar yapılmasına ağırlık verilmesine, bunun istihdam için yeterince kaynak ayıramamasına, iç göç yoluyla kentlerin kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve tarımda gizli işsizlik probleminin oluşmasına sebep olmuştur. Doğru cevap D'dir.
5.Soru
I. Küreselleşme insanlık tarihinin başından beri var olan bir süreçtir. Ancak son yıllarda hızında ani bir artış gerçekleşmiştir.II. Küreselleşme modernleşme ve kapitalizmin gelişmesi ile yaşıttır. Son yıllarda hızında bir artış yaşanmaktadır.III. Küreselleşme sanayi ötesi toplum, modern ötesi toplum ve kapitalist düzenin çözülmesi ile ilgili olarak son yıllarda ortaya çıkan yeni bir olgudur.Yukarıda bahsedilen açıklamalardan hangisi ya da hangileri “küreselleşme ne zaman başlamıştır” sorusunun cevabıdır?
Yalnız I |
Yalnız III |
II ve III |
I ve II |
Hepsi |
Küreselleşme, 1980li yıllardan sonra akademik çalışmalarda çok sık yer alan bir sözcük olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak küreselleşme çok yeni bir olgu değildir. Küreselleşme ne zaman başlamıştır?, sorusuna üç farklı yaklaşımla cevap verilmektedir (Waters, 1995:4) :
- Küreselleşme insanlık tarihinin başından beri var olan bir süreçtir. Ancak son yıllarda hızında ani bir artış gerçekleşmiştir.
- Küreselleşme modernleşme ve kapitalizmin gelişmesi ile yaşıttır. Son yıllarda hızında bir artış yaşanmaktadır.
- Küreselleşme sanayi ötesi toplum, modern ötesi toplum ve kapitalist düzenin çözülmesi ile ilgili olarak son yıllarda ortaya çıkan yeni bir olgudur.
6.Soru
I. BAĞKUR
II. SSK
III. Emekli Sandığı
Yukarıdaki sosyal güvenlik kurumlarının, kuruluş yıllarına göre sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
I-II-III |
II-III-I |
III-I-II |
III-II-I |
II-I-III |
İlk önce işçiler için düşünülen “Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK)” 1945 yılında 4792 Sayılı Kanun ile kurulmuştur. 1949 yılında 5434 Sayılı Kanun’la “TC. Emekli Sandığı”, zaten var olan Askeri ve Mülki Memurlar Sandığı (tekaüd sandıklarının birleştirilmesi ile oluşturulmuştu) ve 1930’lu yıllarda diğer kamu çalışanları için kurulmuş¸ olan dokuz sandığın birleşimi ile kurulmuştur. En son olarak 1971 yılında 1479 Sayılı Kanun ile “Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞKUR)” kurulmuştur.
7.Soru
Fabian topluluğu hangi ülkede kurulmuştur?
İngiltere |
Fransa |
İrlanda |
İtalya |
İsveç |
Fabian topluluğu İngiltere de kurulmuştur.
8.Soru
Doğurganlığı azaltmayı teşvik eden anti-natalist politikaları aşağıdaki yıllardan hangisinde anayasal ifadesine kavuşmuştur?
1927 |
1950 |
1955 |
1965 |
1980 |
Doğurganlığı azaltmayı teşvik eden politikalar anti-natalist politikalar olarak da bilinmektedir. 1955’den sonra belirtileri görülmeye başlayan bu politika, 1965’de yasal düzenlemesine, 1980’de anayasal ifadesine kavuşmuştur. Bu dönemin nüfus politikalarının temel amacı, gebeliği önleyici yöntem kullanımını yaygınlaştırarak doğurganlığı düşürmek, sağlık hizmetlerini iyileştirerek ölüm hızlarını düşürmek ve Türkiye’den yurt dışına işgücü göçünü teşvik ederek işsizlik baskısını hafifletmek olmuştur.
9.Soru
Nüfus piramitlerinde ileri yaşlara doğru gözlenen hızlı daralmalar neyi göstermektedir?
Düşük yetişkin ölümlülüğü |
Yüksek yetişkin ölümlülüğü |
Yüksek doğurganlık seviyesi |
Düşük doğurganlık seviyesi |
Yüksek kaba ölüm hızı |
Geniş tabana sahip nüfus piramitleri yüksek, dar tabana sahip nüfus piramitleri düşük seviyedeki doğurganlığa işaret etmektedir. Nüfus piramitlerinde ileri yaşlara doğru gözlenen hızlı daralmalar yüksek, daha yavaş daralmalar düşük yetişkin ölümlülüğü gösterirler.
10.Soru
Modern çağ öncesinde Doğu ile Batı arasındaki denge Doğu’dan yanaydı. Bunun nedeni doğu halklarının büyük bir tarım uygarlığı kurmaları ve bolluk içinde yaşamalarıydı. 18. yüzyılla birlikte dengelerin Batı’dan yana olmasını nedenlerini doğru bir şekilde ifade eden cümle aşağıdakilerden hangisidir?
Batı’daki insanların daha çalışkan olmaları |
Batı’daki insanların çok seyahat etmeleri |
Batı’daki nüfus artışı |
Doğu’daki halkın geleneksel yaşama bağlılığına karşın Batı’da yeniliklere istekli ve değişime açık bir halkın yaşaması. |
Doğu’daki yanlış tarım politikaları |
18. yüzyılla birlikte dengelerin Batı’dan yana değiştiği, hem kendi güçlerinin farkına varan Batı’lılar için hem de Doğu’lular için açıklık kazanmıştır. Batı tipi yaşam tarzı ve ulaşılan standartlar tüm toplumlar için, en azından o toplumun aydın kesimi için ulaşılması gereken hedefler olarak benimsenmiştir.
11.Soru
Türkiye’de yaşanan sanayileşme, kentleşme, ailede kadının yükselen statüsü ve kadınların toplumsal hayatın ekonomi, politika, kültürel etkinlikler gibi farklı boyutlarında daha fazla yer alması farklı bir aile
yapısının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yapıyı ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Kadını destekleyen aile |
Ataerkil aile |
Anaerkil aile |
Erkeğin ikinci plana atıldığı aile |
Kız evlâda dayanan genişlemiş aile |
Kıray, ne modern toplumlarda ne de geleneksel toplumlarda görülmeyen bu yapıyı “kız evlâda dayanan genişlemiş aile” olarak isimlendirmektedir
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pro-natalist politikaların amacıdır?
Doğan çocukların sağlık sorunlarına çözüm üretmek. |
Bireylerin doğurganlıklarını artırmak. |
Yurt dışından Türkiye’ye göçün özendirilmesi. |
Ölümlülük düzeylerini düşürmek. |
Sıtma, verem, kızamık gibi salgın hastalıkları önlemek. |
Nüfus artışı, bireylerin çocuk sahibi oluşları (doğurganlıkları) artırılarak ya da göç alınarak sağlanabileceği gibi, mevcut bireylerin ve çocukların yaşamları uzatılarak, yaşam kaliteleri artırılarak da oluşturulabilir. Bu nedenle nüfus artışı politikaları bir ayağı ile doğum yanlısı pro-natalist politikalara, diğer ayağı ile de sonucu ölüm oranlarından takip edilebilecek sağlık politikalarına dayanmaktadır. Diğer bir ifade ile 1923-55 yılları arasında, Türkiye bir yandan pro-natalist politikalar takip ederken, diğer yandan doğan çocukların yaşamlarını kısıtlayan sağlık sorunlarına çözüm üretmeye çalışmıştır.
13.Soru
İttihatçıların ulusal girişimci sınıfı desteklemek üzere ilan ettikleri Teşvik-i Sanayi Kanunu ne zamana kadar yürürlükte kalmıştır?
1923 |
1919 |
1927 |
1913 |
1915 |
İttihatçıların ulusal girişimci sınıfı desteklemek üzere 1913’te ilan ettikleri Teşvik-i Sanayi Kanunu Cumhuriyet Dönemi’nde,1927 yılında, yeni bir kanunla değiştirilinceye kadar yürürlükte kalmıştır. Vergi muafiyetleri, yerel üretimde kullanılacak ithal girdilerin gümrük muafiyetleri, fabrika inşası için devlet arazilerinin karşılıksız kullanılması gibi teşvikler sağlayan bu kanun ittihatçıların ulusal sanayi geliştirme konusundaki kararlılıklarının önemli bir göstergesidir.
14.Soru
Türkiye’de, çekirdek ailenin ortaya çıkış süreci gerek kırsal gerekse kentsel alanlarda aile yaşamını etkilemiştir. Kadının toplumsal yaşamın ekonomik, siyasi ve kültürel olmak üzere her alanında erkeklerle eşit konuma yükselmesi düşüncesi yaygın aile tipi olarak çekirdek ailenin ortaya çıkışını sağlamıştır. Bu bilgiye göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir?
Yeni Medeni Kanun özellikle aile hukuku alanında ve kadın erkek eşitliğini zedeleyen hükümlerde değişikliğe gidilmiştir. |
Kadın ve erkeğin hayatın zorluklarına karşı dayanışma içinde birlikte davranmalıdır |
Türkiye coğrafyasında yaygın aile tipi çekirdek ailedir. |
Çekirdek ailelerin ortaya çıkması kadın erkek eşitliğinde rol oynamıştır. |
Türkiye’de boşanma oranları uzun yıllar düşük oranlarda seyretmiştir. |
Kadının toplumsal yaşamın ekonomik, siyasi ve kültürel olmak üzere her alanında erkeklerle eşit konuma yükselmesi düşüncesi yaygın aile tipi olarak çekirdek ailenin ortaya çıkışını sağlamıştır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, kentsel ailenin sorunlarından biri olarak gösterilemez?
Teknolojik gelişmlerden uzak olmak |
Köyden kente göçün yol açtığı çarpık kentleşme ve gecekondulaşma |
Çalışan anne babaların gereksinim duyabileceği çocuklar için bakımevlerinin yokluğu |
Ev işinin yükünü azaltacak hazır giyim, hazır yemek gibi ihtiyaçların piyasadan bol ve ucuz olarak karşılanamayışı |
Ebeveynler ve çocuklar arasındaki ilişkiler gerilim yüklü olması |
Kent yaşamı olanaklar sunduğu gibi güçlüklerle de doludur. Köyden kente göçün yol açtığı çarpık kentleşme ve gecekondulaşma, artan nüfusun elektrik, su, hava gazı, kent içi ulaşım gibi temel gereksinimlerinin aksamasına yol açmakta, alt yapı yetersizlikleri artan nüfustan gelen taleplerin mas edilmesine engel olmaktadır. Yüksek ev kiraları insanları yıldırmaktadır. Çalışan anne babaların gereksinim duyabileceği çocuklar için bakımevlerinin yokluğu, ev işinin yükünü azaltacak hazır giyim, hazır yemek gibi ihtiyaçların piyasadan bol ve ucuz olarak karşılanamayışı kısacası büyük şehirlerdeki hayat pahalılığı ya da işsizlik gibi sorunlar kentliler üzerinde baskı yaratmaktadır. Beklentilerin karşılanmasında ortaya çıkan ekonomik yetersizlikler, aradıklarını kentlerde bulamayan pek çok nitelikli insanın ülkeden kaçışına yol açmaktadır. Yaşanan beyin göçü, kıt kaynaklarla yetişmiş beşeri sermayenin ülke içinde kullanılmasını engellemekte ve Türkiye’nin hızlı sanayileşmesinin gerektirdiği insan gücü kaynaklarını sınırlandırmaktadır. Kentsel alanlarda ebeveynler ve çocuklar arasındaki ilişkiler gerilim yüklüdür. Kuşaklararası çatışmanın şiddetinin en yüksek olduğu aile, gecekondu ailesidir. Kentli ailelerde de dikkati çekecek boyutlarda problem yaşanabilmektedir. Geleneksel değerlerin daha güçlü olduğu kırsal ailelerdeki çatışmanın boyutu diğerlerinden daha azdır.
16.Soru
Bireyi ön plana çıkaran ve toplumların ortak bir evrimsel yol izleyerek giderek birbirlerine benzeyeceklerini ileri süren düşünür kimdir?
Kerr |
Marks |
Parsons |
Levy |
Myers |
Parsons bireyi ön plana çıkarmakta ve toplumların ortak bir evrimsel yol izleyerek giderek birbirlerine benzeyeceklerini ileri sürmektedir.
17.Soru
Ortak tercih ve işbirlikçi pazarlık modellerinin benzer yönü aşağıdakilerden hangisidir?
İkisi de verimsiz aile davranışını inceler. |
İkisinde de aile davranışı pareto-optimaldir. |
İkisi de kadın ve erkeği aile içinde bağımsız görür. |
İkisinde de aile tek bir fayda fonksiyonunu maksimize eder. |
İkisinde de gelir, aile üyelerinin gelirinden oluşan bir havuz olarak görülür. |
Ortak tercih (birinci jenerasyon) ve işbirlikçi pazarlık (ikinci jenerasyon) modellerinin her ikisinde de aile davranışı Pareto-optimaldir. Diğer bir deyişle kaynaklar aile içinde öyle bir dağılmıştır ki, ailenin hiçbir ferdinin refah durumu diğer aile fertlerinin durumu bozulmaksızın daha iyi bir hale gelecek şekilde kaynaklar yeniden dağıtılamamaktadır. Verimsiz aile davranışını inceleyen model, işbirliksiz pazarlık modeli; kadın ve erkeği aile içinde bağımsız gören model, oyun teorisine ait modeller; ailenin tek bir fayda fonksiyonunu maksimize ettiğini ve gelirin aile üyelerinin gelirlerinden oluşan bir havuz olduğunu savunan model ortak tercih modelidir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
I.1930 tarihli Hıfzıssıhha Kanunu ile gebeliği önleyici yöntemlerin ithali, üretilmesi, kullanılması ve kullanılmasının teşvik edilmesi yasaklanmıştır.
II. 1936 ve 1953’te çıkarılan yeni yasalarla hükümler daha ağırlaştırılmıştır. Türk Ceza Kanunu’nda kürtaja ilişkin maddelerini içeren kısmın başlığı eski yasada “Kasten Çocuk Düşürmek ve Düşürtmek Cürümleri” iken, 1936’da bu kısmın başlığı “Irkın Tümlüğü ve Sağlığı Aleyhine Cürümler” olarak değiştirilmiştir.
III. Cumhuriyet Dönemi’nin ilk 20 yılında pro-natalist yaklaşıma uygun olarak bir dizi yasa yürürlüğe girmiştir. 1929 yılında beşten fazla çocuğa sahip aileler yol vergisinden muaf tutulmuş, sonrasında 1930 yılında altı ve daha fazla çocuklu ailelere madalya verilmesi uygulamasına başlanmıştır.
IV. 1960’lara gelindiğinde hızlı nüfus artışı, pro-natalist politikaları terk etmeyi gerektirdiğinde, ilk kez nüfus planlamasından söz edilmeye başlanmıştır.
Türkiye' de aile ile ilgili düzenlemelerden olan Çocuk Politikalarıyla ilgili yukarıdakilerden hangisi doğrudur?
Yalnızca I |
I ve III |
I, II,III, IV |
I, II, IV |
III, IV |
Türkiye' de aile ile ilgili düzenlemelerden olan Çocuk Politikalarıyla ilgili I, II, III, IV şıkları doğrudur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizdeki konut ihtiyacının beslendiği kaynaklar arasında değildir?
Hızlı kentleşme |
Hızlı nüfus artışı |
Aile yapısındaki değişme |
Köyden kente göç |
Gecekondu sayısındaki artış |
Bütün bu çabanın da gösterdiği gibi, konut ihtiyacı konut üretiminden fazladır. Üretim yönlendirilerek
açık kapatılmaya çalışılmaktadır. Ülkemizde, konut ihtiyacı birkaç kaynaktan beslenmektedir:
• Hızlı nüfus artışı
• Hızlı kentleşme ve onun yarattığı köyden kente göç
• Aile yapısındaki değişme
• Kurumsallaşmayı başaramamış konut finansmanı
Gecekondu sayısındaki artış bunların içinde yer almadığı için cevap E seçeneğidir.
20.Soru
Anne Çocuk Sağlığı şube müdürlüğü kaç yılında kurulmuştur?
1945 |
1948 |
1950 |
1952 |
1956 |
Anne Çocuk Sağlığı şube müdürlüğü 1952 yılında kurulmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ