Aile Ekonomisi Final 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Küreselleşme kavramı başta ekonomik, siyasal ve kültürel olmak üzere hemen hemen her alanında yaşanan değişimleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Küreselleşmenin yaşattığı bu dönüşümlerin temel sebebi hangi seçenekte yer almaktadır?
Soğuk Savaş |
Kapitalizm |
Modern üretim |
Doğu Batı karşıtlığı |
Fransız Devrimi |
Küreselleşmenin en önemli dinamiği Avrupa kıtasından kaynaklanan kapitalizmdir. Küreselleşme, kapitalizmin alt ve üst yapısı ile dünyaya yayılması olarak da tanımlanmaktadır. 1970’lerde kar oranlarının düşmesi ve keynesyen politikaların sermaye açısından yeterli büyüme oranlarını sağlayamaması sonucunda kapitalizm yapısal bir krize girmiştir. Kapitalizm girdiği bu krizden sermayenin yeniden örgütlenmesi, neoliberal politikalar ve küreselleşme ile çıkış sağlamıştır.
2.Soru
Türkiye’de 1930-1938 yılları arasında izlenen iktisat politikası aşağıdakilerden hangisidir?
Ilımlı devletçilik |
Kapitalizm |
liberalizm |
Sosyalizm |
Radikal devletçilik |
1930-1938 dönemi iktisat politikaları bakımından daha önceki dönemlerden tamamen farklı bir yaklaşımı temsil etmektedir. Sistematik ve tutarlı bir model olarak korumacı ve devletçi politikaların sanayileşmeyi hedefleyerek ilk kez birlikte uygulanması 1930’lu yıllarda başlamıştır. Bu politikalarla Türkiye’de ilk sanayileşme hamlesi gerçekleştirilmiştir. Daha önceki dönemde öngörülen sanayileşme modeli devlet eli ile yaratılan Türk burjuvazinin yabancı sermaye ile eşit koşullarda iş birliğine girerek, sanayileşmeyi gerçekleştirmesiydi. Özel sektörün başarılı olamadığı alanlarda devlet müdahalesinden yana olan ılımlı devletçilik anlayışı bu yıllara hakim olmuştur.
3.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi pazarlık oyunu modeline ait özelliklerden biridir?
Bu yaklaşımda karar alıcı birim tek başına ailedir. |
1950'lerde 1980 'ler arasında kabul görmüştür. |
Ailenin tek bir bütçe kısıtı ve tüm aile fertlerine ait tek bir fayda fonksiyonu olduğunu varsayar. |
Çocuklarda karar alıcı birimlere dahil edilir. |
Fayda fonksiyonu her bir aile üyesinin boş zaman ve tüketim bileşimlerini içerir. |
Aile ekonomistleri aile içinde yer alan çok sayıda karar alıcının varlığı karşısında iki yaklaşım izlemişlerdir İlk yaklaşım, 1950lerden 1980lere kadar üstünlüğünü korumuş olan ortak tercih yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda karar alıcı birim tek başına ailedir. Ailenin tek bir bütçe kısıtı ve tüm aile fertlerine ait tek bir fayda fonksiyonu varsayılmaktadır. Fayda fonksiyonu her bir aile üyesinin boş zaman ve tüketim bileşimlerini içermektedir. 1980lerin başında Manser-Brown ve Mc Elroy-Horney tarafından gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların öncülük ettiği ikinci yaklaşım ise aile talebini pazarlık oyununun sonucu olarak modelleştiren yaklaşımdır. Pek çok pazarlık oyunu modelinde baba ya da anne olmak üzere iki karar alıcı birim yer almaktadır. Çocuklar karar alıcı birimlere dâhil edilmemekle birlikte kendilerini seven ve onlara karşı sorumluluklarının farkında olan ana-babaları aracılığı ile seçilen malların tüketicileri olarak modelde yer almaktadırlar. Pazarlık oyunu modelleri rasyonel aile davranışı ile ilgili inceleme alanının sınırlarını genişletmiştir.
4.Soru
Refah devleti ya da sosyal devlet geleneği, Alman Şansölyesi (başbakan) Otto Von Bismarck’ın yönetiminde Almanya’da başladı. Bismarck, ücretlerin daha yüksek olduğu ama refahın olmadığı Amerika’ya göçe engel olmak, hem de Almanya’da çalışan sınıfın, yöneticisi olduğu Alman İmparatorluğu’na desteğini kazanmak amacıyla, yaşlılık, emeklilik, kaza sigortası, tıbbi bakım gibi daha önce denenmemiş uygulamalar yapmaya başladı. Ayrıca, yüksek gümrük vergileri ile Amerikan rekabetine karşı içerideki üreticilerin kârlarının ve dolaylı yoldan da yüksek ücretlerin devamlılığını sağladı. Bismarck, kendi ifadesi ile “sosyal kötülüğün köklerinin nerede yattığını keşfetmişti” (Briggs, 2006: 19). Bu bağlamda refah devleti ya da sosyal devlet geleneği hangi yıllarda başlamıştır?
1820 |
1830 |
1840 |
1850 |
1860 |
Refah devleti ya da sosyal devlet geleneği, 1840’larda, Alman Şansölyesi (başbakan) Otto Von Bismarck’ın (1815–1898) yönetiminde Almanya’da başladı.
5.Soru
Aşağıda verilen hangi yıllarda ithal ikameci politikaların tıkanmasına yol açan iç ve dış olayların peş peşe patlak vermiş ve gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ekonomileri etkileyen, petrol fiyatlarındaki artış, Türkiye ekonomisini durma noktasına getirmiştir?
1930lu |
1940lı |
1950li |
1960lı |
1970li |
1970’li yılların ikinci yarısı ithal ikameci politikaların tıkanmasına yol açan iç ve dış olayların peş peşe patlak verdiği yıllardır. Gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ekonomileri etkileyen, petrol fiyatlarındaki artış, Türkiye ekonomisini durma noktasına getirmiştir.
6.Soru
Aile ________ ilişkiler sonucu insan türünün devamını sağlayan, toplumsallaşma sürecinin ilk ortaya çıktığı, karşılıklı ilişkilerin belli kurallara bağlandığı, o güne dek toplumda oluşturulmuş maddi ve manevi zenginlikleri kuşaktan kuşağa aktaran, toplumsal bir kurumdur? Cümlede verilen boşluğu aşağıdaki kavramlardan hangisi doğru olarak tamamlar?
Ekonomik |
Biyolojik |
Hukuksal |
Psikolojik |
Toplumsal |
Aile biyolojik ilişkiler sonucu insan türünün devamını sağlayan, toplumsallaşma sürecinin ilk ortaya çıktığı, karşılıklı ilişkilerin belli kurallara bağlandığı, o güne dek toplumda oluşturulmuş maddi ve manevi zenginlikleri kuşaktan kuşağa aktaran, toplumsal bir kurumdur. Doğru cevap B’dir.
7.Soru
- Kadının kocasının soyadı ile birlikte kendi soyadını da taşıyabilmesine izin verilmiştir.
- Bakire, dul, boşanmış gibi tanımlar nüfus kâğıtlarından çıkarılmıştır.
- Zina suç olmaktan çıkarılmıştır.
- Genel seçimlerde kadınlara oy hakkı tanınmıştır.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri medeni kadınların talepleri doğrultusunda 1990’lı yıllarda Medeni Kanun’da yapılan değişikliklerdendir?
I ve II |
III ve IV |
I, II, III |
II, III, IV |
Hepsi |
Medeni Kanun değişikliğine ilişkin talepler uzun yıllar sonuçlanmadan sürüncemede kalmıştır. 1990lı yıllarda kadınların talepleri yönünde değişimler yapılmıştır:
- Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir
- Kadının kocasının soyadı ile birlikte kendi soyadını da taşıyabilmesine izin verilmiştir
- Bakire, dul, boşanmış gibi tanımlar nüfus kâğıtlarından çıkarılmıştır
- Zina suç olmaktan çıkarılmıştır
- Yeni Medeni Kanun 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Özellikle aile hukuku alanında ve kadın erkek eşitliğini zedeleyen hükümlerde değişikliğe gidilmiştir
Medeni haklar yanında siyasi kazanımlar da sağlanmıştır. 1930 yılında yerel seçimlerde, 1934 yılında ise genel seçimlerde kadınlara oy hakkı tanınmıştır.
8.Soru
Modernleşme varsayımı, sosyo-ekonomik gelişme ile birlikte karşılıklı bağımlılık modelinden, bağımsızlık modeline doğru bir geçiş olacağını ileri sürmektedir. Duygusal Psikolojik model modernleşme yaklaşımının aşağıdakilerden hangisini dikkate almadığını belirtmektedir?
Eğitim |
Dini inançlar |
Kırsal yaşam |
Şehir yaşamı |
Kültür |
Modernleşme varsayımı, sosyo-ekonomik gelişme ile birlikte karşılıklı bağımlılık modelinden, bağımsızlık modeline doğru bir geçiş olacağını ileri sürmektedir. Ancak, Kâğıtçıbaşı, modernleşme varsayımının kültürü dikkate almadığını ve yapılan araştırmaların sosyo-ekonomik yapıdaki değeişim rağmen kültürlerde belli bir devamlılığın korunduğuna işaret ettiğini, belirtmektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi batı modeli ailesinin özelliklerinden değildir?
Bağımsız ilişkiler sistemidir. |
Akrabalardan bağımsızdır. |
Kendi başına çekirdek bir birimdir. |
Aile içinde kişiler birbirlerinden iyi belirlenmiş sınırlarla ayrılmıştır. |
Anaerkil yapıdadır. |
Batı ailesinin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
-
Bağımsız ilişkiler sistemidir.
-
Akrabalardan bağımsızdır.
-
Kendi başına çekirdek bir birimdir.
- Aile içinde kişiler birbirlerinden iyi belirlenmiş sınırlarla ayrılmıştır.
Doğru cevap E' dir.
10.Soru
Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde hangi tarihte iptal edilmiştir?
Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde hangi tarihte iptal edilmiştir?
1938 |
1956 |
1990 |
2000 |
2001 |
Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir (1990). Buna göre doğru Cevap C’dir.
11.Soru
Medeni kanuna göre asgari evlenme yaşı kaçtır?
20 |
19 |
18 |
17 |
16 |
Yeni medeni kanunla asgari evlenme yaşı kadın ve erkek için 17 olarak
belirlenmiştir. Doğru cevap D' dir.
12.Soru
Geniş tabana sahip nüfus piramitleri hangisine işaret etmektedir?
Yüksek seviyedeki doğurganlığa |
Düşük seviyedeki doğurganlığa |
Bebek ölüm oranlarına |
Yetişkin ölüm oranı düşüklüğüne |
Yetişkin ölüm oranı büyüklüğüne |
Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısının özet bir göstergesi olan nüfus piramitleri ülkelerin demografik yapıları hakkında önemli bilgiler sağlayan araçlardır (Koç vd., 2008: 7). Örneğin geniş tabana sahip nüfus piramitleri yüksek; dar tabana sahip nüfus piramitleri düşük seviyedeki doğurganlığa işaret etmektedirler. Nüfus piramitlerinde ileri yaşlara doğru gözlenen hızlı daralmalar yüksek; daha yavaş daralmalar düşük yetişkin ölümlülüğü gösterirler. Doğru cevap A seçeneğidir.
13.Soru
1927-35 yılları arasında nüfus artışı yüzde kaçtır?
%1.2 |
%2 |
%2.3 |
%3 |
%3.2 |
1927-35 arasında nüfusun yılda ortalama 314 bin kişi arttığı, ve artışın
%2,3 olduğu görülmektedir. Grafikten 1950'ye kadar, II.Dünya Savaşı'nın askerdeki gençliği nedeniyle, düşük bir nüfus artışı olduğu gözlenmektedir. Savaş sonrası ise 50-60 arası 3,2 sonrasında ise 3'e yakın bir nüfus artış hızı beraberinde sorunlarda getirmeye başlamıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
14.Soru
1000 kişi başına doğum miktarını gösteren orana ne ad verilir?
Nüfus yenilenme oranı |
Toplam doğurganlık hızı |
Kaba doğum hızı |
Kaba ölüm hızı |
Net yenilenme hızı |
1000 kişi başına doğum miktarını gösteren orana kaba doğum hızı denilmektedir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aileyi korumak için kullanılan araçlardan ayni hizmetler kapsamına girmektedir?
Doğumda verilen yardımlar |
Çocuklu ailelere ödenekler |
Ebeveyn izinleri |
Eğitim maliyetinin karşılanması |
İşi olmayan ebeveynlere yardım |
Doğumda verilen yardımlar, eğitim maliyetinin karşılanması, ebeveyn izinleri, çocuklu ailelere gelire bağlı ödenekler nakdi hizmet, işi olmayan ebeveynlere yardım ise ayni hizmet olarak değerlendirilmektedir. Doğru cevap E' dir.
16.Soru
Japon araştırmacı Marukami’nin makalesinde Türkiye ve Japonya’yı ABD ile kıyaslarken, Türkiye’nin hangi problemi daha fazla öne çıkar?
Yaşlı nüfusun artması |
Hane büyüklüğü küçülmesi |
Çocuk sayısının azalması |
Kadınların toplumsal statüsü |
Aile sorunları ile ilgili sosyo-kültürel farklılıklar, değerler arasındaki farklılıklar |
Türkiye’de aile sorunları ile ilgili sosyo-kültürel farklılıklar, bölgesel farklılıklar, değerler arasındaki farklılıklar Japonya’dan çok daha fazla problemli alanlar olarak görülmektedir.
17.Soru
Sistematik ve tutarlı bir model olarak korumacı ve devletçi politikaların sanayileşmeyi hedefleyerek ilk kez birlikte uygulanması 1930’lu yıllarda başlamıştır. Böylece bu politikalarla Türkiye’de ilk kez hangi hamle gerçekleştirilmiştir?
Sanayileşme |
Şehir göçleri |
Nüfus patlaması |
Eğitsel atılımlar |
Tarımsal üretim |
Sistematik ve tutarlı bir model olarak korumacı ve devletçi politikaların sanayileşmeyi hedefleyerek ilk kez birlikte uygulanması 1930’lu yıllarda başlamıştır. Bu politikalarla Türkiye’de ilk sanayileşme hamlesi gerçekleştirilmiştir.
18.Soru
1920li yıllarda, Atatürk devrimleri ile Türk modernleşmesi hız kazanmıştır. Özellikle kadınların toplumsal rolünün artması, erkeğin yanında kadının da sosyal, ekonomik ve siyasal varlık göstermesi gerektiği kabul edilmiştir. Bu bağlamda aşağıdakilerden hangisi daha Osmanlı İmparatorluğu döneminde fark edilmiş ve desteklenmiştir?
Yerel seçimlerde kadına oy hakkı tanınması |
Genel seçimlerde kadına oy hakkı tanınması |
Ölümlerden sonra malların paylaşılması ve yönetilmesinde kadınlarla erkeklere eşit haklar tanınması |
Çok eşliliğin yasaklanması ve evlilik anlaşmasının güvence altına alınması |
Kadınların eğitim hakkının tanınması |
Özellikle kadınların eğitimi, modernleşme ve toplumsal dönüşümün sağlanmasında hayati bir önem taşımaktadır ve bu önem daha Osmanlı İmparatorluğu döneminde fark edilmiş durumdadır. Osmanlı padişahları kadınların cahil bırakılmasının Müslümanlığa aykırı olduğuna dayandırılan gerekçelerle kız çocuklarının okula gönderilmesi yönünde irade bildirmişlerdir.
19.Soru
2015-2020 dönemi verilerine göre en uzun yaşam beklentisine sahip ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Nijerya |
Japonya |
Almanya |
Rusya |
Belçika |
2015-20 dönemi temel alınarak, ülkeler en uzun yaşam beklentisine sahip olanlardan en az olanlara doğru sıralamada ortalama 84 yaş ile en uzun yaşam ümidine sahip ülkenin Japonya'dır. Doğru cevap B' dir.
20.Soru
1989 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması, Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesi ve ardından 1991 yılında S.S.C.B'nin dağılması ile birlikte gelişen süreçte merkezi planlamanın ortadan tamamen kalktığı ülkeler literatürde aşağıdakilerden hangisi ile isimlendirilmektedir?
Serbest piyasa |
Kapitalist piyasa |
Geçiş ekonomileri |
Karma ekonomi |
Kolektif kapitalizm |
1989 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması ve Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesinin ardından 1991 yılında S.S.C.B dağılmıştır. 1991’de Sovyetler Birliği’nin resmi varlığına son verilmesi ve bu birliğe bağlı 15 Cumhuriyet’in tek tek bağımsızlıklarını ilân etmesi, söz konusu coğrafya’da merkezi planlamaya dayalı sosyalist sistemin de sonu olmuştur. Batı öncülüğünde gelişen bilimsel tanımlamaya göre, 1989 yılını takiben gelişen süreçte merkezi planlamanın ortadan tamamen kalktığı ülkeler “Geçiş Ekonomileri” olarak isimlendirilmiştir. Tam anlamı ile piyasa ekonomisine geçmemekle birlikte Çin dâhil tüm eski sosyalist ülkeler “merkezi plânlamadan serbest piyasa ekonomisine yönelen” ülkeler olarak tanımlanmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ