Genişleme-derinleşme tartışmasıyla birlikte AT yetkilileri, iki vitesli Av­rupa (Europe à deux vitesses) kavramını gündeme taşıdı. Bu görüş, ilk kez Tindemans Raporu olarak bilinen bildiride 1975 yılında yer aldı. Buna göre, hem ekonomik-sosyal birlik ve bütünleşmenin yayılması hem de siyasal bir­lik ve halkların yakınlaşması sürecinde hazır olmayan veya yeni katılan üyele­rin, bütünleşme yanlısı üye devletleri hukuken geriden izlemesi öneriliyordu

Hükümetlerarasıcılık, genelde ulusüstücülük yaklaşıma ve özelde de federalizme karşı bir söylemdir. Hükümetlerarasıcılık, devletler arasında egemen bağımsızlık temelinde gerçekleşen karşılıklı ilişkieri ifade etmektedir.

Ortak tarım politikasındaki anlaşmazlıklar dışında, diğer tüm seçenekler Fransa’nın İngiltere’yi bu birlikte istememe sebeplerindendir. Ortak tarım politikasındaki anlaşmazlıklar, topluluğa üye ülkeler arasındaki bir konu idi.

Direktif, muhatap alınan her üye devleti ulaşılması gerekli sonuçları itibariyle bağlar, şekil ve yöntem seçimini ise ulusal otoritelere bırakır. Direktifin tüzükten farkları şu şekilde özetlenebilir: (1) Direktif genel uygulama alanına sahip değildir. (2) Direktif bütünüyle bağlayıcı değildir. (3) Direktif doğrudan uygulanır değildir.

Birörnek Bütünleşme

Avrupa Parlamentosunun oluşumu, üye sayısı ve üyelik yöntemi ile alakalıdır. Parlamento, Birlik vatandaşlarının temsilcisi olarak toplam 751 üye­den oluşur. Parlamento başkanı da bu sayıya dahil­dir. Vatandaşların temsili, üye devlet başına en az 6 ve en çok 96 üye olmak kaydıyla, “azalan şekilde orantılı” olarak sağlanır. Parlamen­to, 1979 yılından bu yana beş yılda bir yapılan doğrudan genel seçimlerle oluşur.

Avrupa Parlamentosunun işleyişi genel olarak şu şekilde gerçekleşir. Parlamento ile alakalı bir önlem söz konusu olduğunda Başkan bunu ilgili komi­teye yönlendirir. İlgili komite, kendi içinden bir rapor­tör tayin eder. Raportör, komite üyelerinden seçilmiş bir parlamento üyesi olup söz konusu önlemle ilgili bir rapor hazırlar ve komite bu rapor üzerinden ilgili konu hakkında nihai kararını verir. Bu karar daha sonra Par­lamento önüne taşınır ve Parlamento oylama yaparak söz konusu önlemle ilgili nihai kararını alır.

Farklılaştırılmış bütünleşme, en yalın haliyle, ister kalıcı ister geçici biçimde olsun, her politika alanı bakımından her üye devletin aynı hız ile ilerlememesi imka^nı veya ihtimali olarak tanımlanabilir.

Savaş sonrasında Avrupa bütünleşmesinin öncelikleri;

Federalizm

Avrupa bütünleşmesi, ortaya çıkışı ile birlikte “birörnek bütünleşme,” yani kapsadığı her politika alanı bakımından her üye devletin aynı hız ile ilerlemesi mantığını gütmüştür. Ancak sonraları, özellikle üye devlet ve kapsanan politika alanı sayısındaki artış nedeniyle, “farklılaştırılmış bütünleşme” mantığı gelişmiştir. Farklılaştırılmış bütünleşme, en yalın haliyle, ister kalıcı ister geçici biçimde olsun, her politika alanı bakımından her üye devletin aynı hız ile ilerlememesi imkânı veya ihtimali olarak tanımlanabilir. Farklılaştırılmış bütünleşme, hukuki açıdan da, AB hukukunun bazı üye devletlerde farklı içeriğe sahip olabileceği anlamına gelmektedir.

Genişleme

Federalizm açısından bu dönemin ilk somut bütünleşme girişimi, 1946 yılında kurulan Avrupa Federalistler Birliği olmuştur. Bu Birlik savaş sonrası yeniden ayağa kalkmanın ancak Avrupa’nın bütünleşmesi ile gerçekleşebileceğini savunmuş ve bu doğrultuda federalizm fikrini önplanda tutmuştur.

Hükümetlerarasıcılık, genelde ulusüstücülük yaklaşımına ve özelde de federalizme karşı bir söylemdir. Hükümetlerarasıcılık, devletler arasında egemen bağımsızlık temelinde gerçekleşen karşılıklı ilişkileri ifade etmektedir.

Avrupa Birliği Zirvesi yılda en az 4 defa toplanır.