Bilim Felsefesi Ara 13. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Oran ölçeğinde olmayıp aralık ölçeğinde bulunan nicelik aşağıdakilerden hangisidir?


Kütle
Uzunluk
Hız
Kuvvet
Sıcaklık

2.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir tümel koşullu önermedir?


Bazı metaller yeterince ısıtıldığında genleşir.
Bütün metaller yeterince ısıtıldığında genleşir.
Elimdeki demir parçasının yoğunluğu 7,86 g/cm3’tür.
Masanın üstündeki demir parçasının yoğunluğu 7,86 g/cm3 ve elimdeki bakır telin yoğunluğu 8,96 g/cm3’tür.
Bazı metaller yeterince ısıtıldığında genleşmez.

3.Soru

Aşağıdakilerden hangisi yalın bir olgudur?


Sıcaklığı sabit tutulduğunda, belirli bir ölçüdeki herhangi bir gazın hacim-basınç ilişkisinin P1V1 = P2V2 olması
Bir elektronun elektrik yükünü pozitif olmaması
Güneşin dünya etrafında dönmemesi
Ayın dünyanın etrafında dönmesi
Bütün metallerin yeterince ısıtıldığında genleşmesi

4.Soru

Aşağıdaki özelliklerden hangisi geçerli bir tümevarımsal çıkarımın özelliğidir? 


Tümevarımsal çıkarım bilgi arttıran bir çıkarım değildir.
Öncülleri doğru ise, sonucu zorunlu olarak doğrudur.
Monotonik-olma özelliği vardır.
Tümevarımsal çıkarım ya tamamen geçerlidir ya da tamamen geçersizdir.
Bazı tümevarımsal çıkarımların öncülleri, sonucunu daha fazla desteklerken, bazılarının öncülleri sonucu daha az destekler.

5.Soru

Bir a nesne dizgesinin t zamanında ve u yerindeki sıcaklığının hangi değerini taşıdığının gözlem ve/veya deneyle saptanması işlemi aşağıdakilerden hangisidir?


Hipotez
Ölçme
Varsayım
Kurgu
Yanlışlama

6.Soru

Aşağıdakilerden hangisi tümdengelimsel çıkarımın özelliklerinden biridir?


Öncülleri doğru ise, sonucu zorunlu olarak doğrudur.
Yeni öncüllerin eklenmesi çıkarımın geçerliliğini tamamen değiştirebilir.
Monotonik değildir.
Öncülleri sonucunu değişik derecelerde destekler.
Öncülleri doğru olup sonucu yanlış olabilir.

7.Soru

Aşağıdakilerden hangisi gözlemin yapısını oluşturan ögelerden "gözlemlenenlere" örnek olarak verilemez?


U yeri
T zamanı
Gözlem sonucu
Gözlem verileri
Gözlemci

8.Soru

Her bilim dalının, konusu olan somut nesneleri tüm özellikleriyle değil, yalnızcakendi ilgi alanlarına girenler yönünden incelemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?


Bölünmeyen bir birim olmayan her nesne dizgesinin, birden çok sayıda nesne dizgesinin bir araya gelmesinden oluştuğunun kanıtlanması.
İncelenen somut nesnelerin, bilim dalının ilgi alanı dışında kalan tüm özelliklerden soyutlanıp kalan özelliklerinin idealleştirilmesinin sağlanması.
Herhangi bir bilim dalındaki gözlem ve deneyler aracılığıyla, o bilim dalına özgü nesne dizgelerinin özelliklerinin saptanması.
“Belirlenebilir özellik” ile “belirlenmiş özellik” kavramlarından yola çıkarak “nesne dizgesi” kavramının açıklanması.
Gerçek somut nesnelerin tam-somut, soyutlanmış ve/veya idealleştirilmiş nesne dizgelerinin yarı-somut yarı-soyut oldukları gerçeğinin kanıtlanması.

9.Soru

Bilimsel yönteme ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?


Tümdengelimsel çıkarımın sonucunun ifade ettiği bilgi zaten öncüllerinde bulanan bilgidir.
Tümdengelimsel çıkarım bilgi-arttıran bir çıkarım türüdür.
Bilimsel yöntem sadece gözlem, deney ve ölçmeye dayalı fiziksel işlemlerin tümüdür.
Bilimsel hipotez kurma işlemi fiziksel bir işlemdir.
Deney, düşünsel işlemler arasında değerlendirilir.

10.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir yalın olgu değildir?


Dünya’nın Güneş’in etrafında dönmesi
Yer çekimi
Ay’ın Dünya etrafında dönmesi
Güneş tutulması
Güneş’in Venüs Gezegeninin etrafında dönmesi

11.Soru

Gözlemin yapısını oluşturan öğeler, gözlemleyenler ve gözlemlenenler olmak üzere ikiye ayrılabilir. Aşağıdakilerden hangisi "gözlemlenen ögelerden" biri değildir?


Gözlemlenen a nesne dizgesi

Gözlem aygıtı

Gözlemlemenin yapıldığı t zaman anı veya aralığı

Gözlemlenen u yeri

Dolaylı olarak gözlemlenen gözlem sonucu


12.Soru

"a nesne dizgesi t zamanda u yerinde bulunuyor" önermesinin değillemesi aşağıdakilerden hangisidir?


a nesne dizgesi t zamanda u yerinde vardır
a nesne dizgesi t zamanda u yerinde bulunmuyor
a nesne dizgesi t2 zamanda u yerinde bulunmaktadır
a nesne dizgesi [t1, t2] zaman aralığında u yerinde bulunuyor
a nesne dizgesi t2 zamanda u yerinde yoktur

13.Soru

I. Gözleme ya da deneye konu olan nesne-dizgelerinin niceliklerine sayısal değer verme işlemidir.II. Gözleme ya da deneye konu olan nesne-dizgelerinin belirlenebilirinin değerleri arasında bir sıralama bağıntısı bulunur.III. Koşullu olgu bir düzenliliğin belli bir yer ve zamana sınırlandırılmış biçimi veya başka bir deyişle bir yerel düzenlilik sayılabilir.IV. Koşulları deneycinin müdahalesi sonucunda belirlenmiş olan bir gözlemdir.Yukarıdaki ifadelerden hangileri ölçme işlemiyle ilgilidir?


I ve IV
I, II ve IV
I ve II
III ve IV
Hiçbiri

14.Soru

I. Deney de aslında bir gözlemdir.II. Kimya laboratuvarlarında özel ekipmanlarla yapılır.III. Deneye yol açan soru koşulludur. Bu ifadelerden hangileri doğrudur?


Yalnız II
I ve II
I ve III
II ve III
I, II, III

15.Soru

Gözlemle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


Gözlem bilgiye ulaşmayı sağlayan bilimsel bir yöntemdir.
Gözlemle sınanan bir önerme doğrulanırsa bu önermenin bilgisine ulaşılmış olur.
Her gözlem önermesinin değillemesi de bir gözlem önermesidir.
Gözlem sonucunda, gözlemle sınanan önerme yanlış çıkarsa gözlem önermesinin değillemesi olan önerme doğrulanmış olur.
Gözlem yapılabilmesi için özel gözlem araçları gereklidir.

16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bir belirlenebilir özelliktir?


Tek tek sertlik dereceleri
Tek tek sıcaklık dereceleri
Tek tek uzunluk dereceleri
Tek tek renk tonları
Kütle

17.Soru

Aşağıdakilerden hangisi gözlemin yapısını oluşturan öğelerden biri değildir?


Gözlem aygıtı

Gözlem sonucu

Gözlem verileri

Zaman aralığı

Gözlem koşulları


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi van Fraassen tarafından ortaya konulmuş pragmatik açıklama modeli için söylenemez?


Niye-sorusunun kabul-edilebilir yanıtı veya yanıtları, bu sorunun kullanım bağlamınca belirlenen olanaklıyanıtlar arasında yer almalıdır.
“Niye A?” sorusuna ilişkin A açıklanan-olgusu, her biri ayrı olarak sorunun ilgi konusu olabilen farklı yapıtaşları içerir.
“Niye A?” sorusunun ilgi konusunu belirtmek amacıyla sorunun bağlamı alternatif açıklanan-önermeler kümesi denilen bir önermeler kümesini içerir.
“Niye A?” sorusu yerine “Niye A’dır da A* değildir ve A** değildir ve ... ?” biçiminde bir soru sorulabilir.
“Niye A?” sorusunun (K, A, R) bağlamındaki öndayanaklarından birisi, “A” açıklanan-önermesinin olanaklı açıklayan-önermelerinin hepsinin doğru olmasıdır.

19.Soru

Bir deneyci t1 zamanında u yerinde bir kaptaki hidrojen gazı kitlesini bir kıvılcımla tutuşturup yakıyor, böylece bu gaz kitlesine bir müdahalede bulunmuş oluyor. Bu hidrojen gazı kitlesi a1 olsun. a1’in havadaki oksijenle tepkimesi t2 zamanında bitsin. Deneyci, tepkimenin bittiği t2 zamanında u yerinde bir su kitlesinin (yani su türünden bir nesne dizgesinin) bulunduğunu gözlemliyor. Deneye dair aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

I. a1 nesne dizgesi t1 zamanında u yerinde D nesne-durumunda ise, t2 zamanında u yerinde F olan bir şey var olur mu? deney sorusu sorulabilir.
II. a nesne dizgesi t1 zamanında D1 nesne-durumunda ise, a nesne dizgesi t2 zamanında D2 nesne-durumunda olmaz önermesi dile getirilebilir.
III. a1 hidrojen gazı kitlesi t1 zamanında u yerinde oksijenle tepkimeye girerse, tepkimenin bittiği t2 zamanında u yerinde bir su kitlesi var olacak mı? deney sorusu sorulabilir.
IV. a nesne dizgesi t1 zamanında D1 nesne-durumunda ise, a nesne dizgesi t2 zamanında D2 nesne-durumunda olur önermesi dile getirebilir.


I ve IV

I ve II

II ve III

III ve IV

Hepsi


20.Soru

Murat, evinin balkonunda bulunan içi gaz dolu bir kaba manometre bağlayıp gözlemliyor. Manometreye baktığında ibrenin sıfır çizgisinin biraz sağında durduğunu görüyor. Buna göre Murat aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt bulmuş olur?


t anında ve u yerinde F nesne-dizgesi türünden bir nesne dizgesi var mı?
a nesne dizgesi t zamanında u bölgesinde bulunuyor mu?
a nesne dizgesinde u yerinde ve [t1, t2] zaman aralığında hangi F olayı meydana geliyor?
t zamanında u yerinde bulunan a nesne dizgesi F özelliğini taşıyor mu?
t zamanında u yerindeki a nesne dizgesi F belirlenebilir özelliğinin değeri olan hangi belirlenmiş özelliği taşır?