Bilim Felsefesi Ara 5. Deneme Sınavı

1.Soru

Aşağıdakilerden hangisi renk benzerliği bağıntısı için söylenebilir?

Yansımasız, bakışımsız ve geçişsizdir.

Yansımalı, bakışımsız ve geçişsizdir.

Yansımalı, bakışımlı ve geçişlidir.

Yansımalı, bakışımlı ve geçişsizdir.

Yansımasız, bakışımsız ve geçişlidir.

2.Soru

Aşağıdakilerden hangisi nedensel-düzeneksel açıklama modeli için geçerlidir?

Bilimsel açıklama işlemi tümdengelimsel çıkarım yapmaya dayanır.

Bilimsel açıklama işlemi tümevarımsal çıkarım yapmaya dayanır.

Tümdengelimsel-yasacı açıklama modelinin bir karşıörneği olan gönder ve gölgesi örneği, nedensel-düzeneksel açıklama modeli için de bir güçlük oluşturur.

Bilimsel açıklama işlemi çıkarım yapmaya dayanmaz. Onun yerine açıklanan-olgunun gerçekleşmesine yol açan nedensel süreçler ve nedensel etkilemeler ortaya konulur.

Gönder ve gölgesi örneğinde, gölgeden göndere uzanan bir nedensel süreç vardır.

3.Soru

Gözlem ve/veya deneye dayanan bilimlerde kabul edilen gözlem-önermesi-olmayan önermelerinin birçoğu, doğrulanmış gözlem önermelerinin ne tür sonuçları olarak değerlendirilmektedir?

Tümevarımsal çıkarım sonuçlarıdır

Tümdengelimsel olan sonuçlardır

Doğrusal sonuçlardır

Doğru olmayan sonuçlardır

En doğru sonuçlardır

4.Soru

A açıklanan olgusu çok sayıda açıklanan-olgularla birlikte açıklanıyorsa bu hangi modele uygundur?

Yasacı açıklama

Olasılıksal-yasacı açıklama

Pragmatik açıklama

Birleştirici açıklama

Nedensel-düzeneksel açıklama

5.Soru

Aşağıdaki ifadelerden hangisi nedensel-düzeneksel açıklama modeli için geçerlidir?

Nedensel-düzeneksel açıklama modelinde açıklama işlemi çıkarım yapmaya dayanmaz.

Nedensel-düzeneksel açıklama modelinde yalnızca düzenlilikler açıklanır, yalın olgular açıklanmaz.

Nedensel-düzeneksel açıklama modelinde açıklanan olgusu tek başına değil de çok sayıda başka açıklanan olgularla birlikte açıklanır.

Nedensel-düzeneksel açıklama modeli gereğince olguları tek tek açıklamak onların yeterince anlaşılmalarını sağlar.

Nedensel-düzeneksel açıklama modelinde "Niye A?" sorusunun yanıtı kullanım bağlamınca belirlenen olanaklı-yanıtlar arasında yer alır.

6.Soru

Bilimsel açıklama işleminin çıkarım yapmaya dayanmadığı, açıklanan-olgunun gerçekleşmesine yol açan nedensel süreçler ve nedensel etkilemelerin ortaya konduğu bilimsel açıklama modeli aşağıdakilerden hangisidir?

Bilgisel olasılık fonksiyonu.

Nedensel-düzeneksel açıklama modeli.

Pragmatik açıklama modeli.

Birleştirici açıklama modeli.

Varlıksal olasılık fonksiyonu.

7.Soru

“ “A” adı verilen gök cismi dizgesi t zamanında u bölgesinde bulunuyor mu?” biçiminde dile getirilen gözleme yol açan sorunun öndayanağıdır?

Kısa ve kolay anlaşılır olması

“A” adı verilen gök cisminin gözlemci tarafından tanınan bir nesne olması

Olabildiğince geniş bir zaman dilimini kapsaması

“A” adı verilen gök cisminin olabildiğince geniş bir uzay bölgesinde aranması

Hiçbir zaman yanlışlanamaması

8.Soru

Aşağıdakilerden hangisi bilim felsefesinin konu edindiği bilim dallarından biri değildir?

Mantık

Fizik

Kimya

Biyoloji

Astronomi

9.Soru

Aşağıdakilerden hangisi yasacı açıklama modelleri için söylenemez?

Yasacı açıklama modelinde, açıklayan-önerme en az bir yasa önermesini kapsamalıdır.

Açıklanan-önerme, yasa önermesini kapsayan açıklayan-önermeden tümdengelimsel ya da tümevarımsal bir çıkarımla türetilebilmektedir.

Bu modelde açıklanan-olgular birleştirilerek daha anlaşılır hale getirilir.

Herhangi bir açıklamada, açıklanan önerme açıklayan-önermeden tümdengelimsel bir çıkarımla türetilebilirse, bu açıklamaya tümdengelimsel-yasacı açıklama denir.

Tümdengelimsel yasacı açıklamada, açıklayan-önermenin bileşenleri arasında en az bir olasılıksal yasa bulunuyorsa, böyle bir açıklamaya olasılıksal tümdengelimsel-yasacı açıklama denir.

10.Soru

Kitle ne demektir?

“Kitle” sözcüğü "toplum" anlamındadır.

“Kitle” sözcüğü "insanlar" anlamında kullanılır.

“Kitle” sözcüğü "sayı" anlamındadır.

“Kitle” sözcüğü "sözcük grupları" anlamındadır.

“Kitle” sözcüğü “madde miktarı” veya “madde parçası” anlamındadır.

11.Soru

Aşağıdakilerden hangisi “A, çünkü B” açıklama-önermesinin tümdengelimsel-yasacı bilimsel açıklama modelindeki doğru olma koşullarından biri değildir?

“B” önermesinin bir tikel-evetleme önermesi olması

“A” önermesinin doğru olması

“A” önermesinin, “B” önermesinden bir tümdengelimsel çıkarımla türetilmesi

“B” önermesinin olumsal bir önerme, yani “B” önermesinin doğru olmasının da yanlış olmasının da olanaklı olması

“B” önermesinin bilimsel yönteme dayanarak sınanmasının da olanaklı olması

12.Soru

Aşağıdakilerden hangisi oran ölçeğinde bir niceliktir?

öğrenci numaraları

sıcaklık

kütle

sertlik

parlaklık

13.Soru

I. Bilimin konusuna ilişkin kavram ve sorunların ontolojik boyutunun işlevi ağır basarII. Bilimin amacına ilişkin kavram ve sorunların metodolojik boyutunun işlevi ağır basar. III: Bilim felsefesinde sadece bazı kavram ve sorunlar için epistemolojik boyuttan söz edilebilir. Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I ve II

I, II, III

14.Soru

Bilim felsefesinde pragmatik açıklama modeli aşağıdaki kuramcılardan hangisi tarafından ortaya konulmuştur?

Bas van Fraasen

Philip Stuart Kitcher

Michael Friedman

Wesley C. Salmon

Thomas Samuel Kuhn

15.Soru

f Gi ile f Gj iki farklı ölçek fonksiyonu, k bir pozitif reel sayı, G, aralık ölçeğinde bir nicelik olduğunda, G niceliğini taşıyan a1 ve a2 gibi tüm nesne dizgeleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

f Gi (a1) /f Gi (a2) = f Gj (a1) /f Gj (a2)

f 2 (a ) - f 2 (a ) = k [ f 1 (a ) - f 1 (a )] G2G1 G2G1 (***BU SEÇENEKTE BİR HATA VAR GİBİ, YENİDEN KONTROL EDİLMESİNDE FAYDA VAR***)

f G2 (a2) + f G2 (a1) = f G1 (a2) + f G1 (a1)

f G2 (a2) f G2 (a1) = f G1 (a2) f G1 (a1)

f G2 (a2) + f G2 (a1) = [f G1 (a2) + f G1 (a1)]2

16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi tümel-koşullu bir olgudur?

Dünyanın Güneş çevresinde dönmesi

Dünyanın Ay çevresinde dönmemesi

Suyun havadan ağır olması

Saf suyun karbon içermemesi

Atmosferdeki cisimlerin hareket ettiğinde ısınması

17.Soru

Aşağıdakilerden hangisi dairesel sıralama bağıntısının bir özelliğidir ?

Yansımalı olmak

Monoton reflektif olmak

Motonon azalan olmak

Monoton yansımalı olmak

Transitif olmak

18.Soru

Bilim felsefesinin en önemli metodolojik sorunu, birtakım örtük metodolojik ön dayanakları gün ışığına çıkartıp, mantıksal çözümleme yoluyla belirtik metodolojik önermelerle dile getirmektir. Bu temel metodolojik soruna Peter Lipton ne ad vermektedir?

Tümdengelimsel sorun

Tümevarımsal sorun

Bilimsel yöntemi betimleme sorunu

Olgusal önerme sorunu

Fiziksel önerme sorunu

19.Soru

“Özellik türüne belirlenebilir özellik, özellik türünün örnekleyenlerine ise belirlenmiş özellikler denir.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi belirlenmiş özelliktir?

Kütle

Uzunluk

Sıcaklık

Sertlik

Renk tonu

20.Soru

Aşağıdakilerden hangisi “bilimsel öndeyi” kavramını tanımlamaktadır?

K bilim insanının t zamanında doğru veya yan- lış olduğunu bilmediği “A” önermesininin doğru olduğu öndeyisinde bulunması, K’nin “A” önermesini t zamanında kabul ettiği “B” önermesinden türetmesi demektir.

Bir K bilim insanının t zamanında doğru veya yanlış olduğunu bildiği “A” önermesininin doğru olduğu öndeyisinde bulunması, K’nin “A” önermesini t zamanında kabul ettiği “B” önermesinden türetmesi demektir.

K bilim insanının t zamanında doğru olduğunu bildiği “A” önermesininin doğru olduğu öndeyisinde bulunması, K’nin “A” önermesini t zamanında kabul ettiği “B” önermesinden türetmesi demektir.

Bir K bilim insanının t zamanında yanlış olduğunu bildiği “A” önermesininin doğru olduğu öndeyisinde bulunması, K’nin “A” önermesini t zamanında kabul ettiği “B” önermesinden türetmesi demektir.

Bir K bilim insanının t zamanında doğru veya yanlış olduğunu bilmediği “A” önermesininin doğru olduğu öndeyisinde bulunması, K’nin “A” önermesini t zamanında yanlış olduğunu bildiği “B” önermesinden türetmesi demektir.