Yanıt Açıklaması: 4. ünitenin "Bilimsel Teoriler" ana başlığında açıklandığı üzere, her bilimsel teori, kısaca teori, aksiyom veya postulat olarak adlandırılan yasa-görünümlü önermeler içerir. Teorinin aksiyomlar›, doğru olduklarında, ilgili bilim dalının temel yasalarını ifade ederler. Bilim felsefecileri teorilere yapılar› bakımından biri sözdizimsel (sentaktik) öbürü anlambilimsel (semantik) olmak üzere iki farklı biçimde yaklaşmışlardır. Dolayısıyla yukarıdaki ifadelerden üçü de doğrudur.

Yanıt Açıklaması:

Bağlantı postulatları, daha önce belirtildiği gibi, içinde hem teorik terimler hem de gözlem terimleri geçen önermeler olup teorik terimlere dolayısıyla da teorik önermelere kısmî bir anlam verir. Bu nedenle teorik terimler, tam anlamlı olan gözlem terimlerinin tersine, daha önce belirtildiği gibi, ancak kısmen anlamlıdırlar. Bağlantı postulatlarına karma teorik önerme diyebiliriz. Böylece teorik postulatların salt teorik önermeler, bağlantı postulatlarının da karma teorik önermeler olduğunu söyleriz. Doğru cevap D'dir. 

Yanıt Açıklaması:

Bir gaz veya sıvı kitlesi içinde süspansiyon biçiminde dağılmış bitki poleni taneciklerinin çok hızlı ve rastgele devindikleri olgusu, ilk olarak 1827’de Robert Brown (1773 - 1858) tarafından gözlemlenmiştir. Brown devinimi olarak adlandırılan bu çeşit devinimler 1905 yılında Einstein tarafından kinetik gaz teorisine dayanarak açıklanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması:

Bilim adamları

Yanıt Açıklaması: Deneycinin müdahalesinin amacının gerçekleşmesi ve deney-koşul önermesinin doğru olması durumuna başarısız-olmayan deney denir.

Yanıt Açıklaması: Hempel yöntemiyle doğrulamanın olanaklı olmadığı teorik hipotezler, Glymour'un kendi kendini pekiştirme yöntemi ile pekiştirilebilmektedir. Bu yüzden "A" şıkkında verilen bilgi yanlıştır.

Yanıt Açıklaması:

En çarpıcı örneklerden biri Merkür gezegeninin günberisindeki (perihelion) sapmaya ilişkindir. Einstein’in Genel Görelilik Teorisi  bu sapmayı 1915’te açıklamıştır. Ancak sözü geçen sapma 1915’ten çok önce biliniyordu. Dolayısıyla Merkür gezegeninin günberisindeki sapma, Bayesci sınama yöntemine göre, Einstein’in Genel Görelilik Teorisi’ni pekiştirmez. Ancak bilim insanları Merkür gezegeninin günberisindeki sapmanın, Einstein’in Genel Görelilik Teorisi’ni pekiştiren en önemli örneklerden biri sayarlar. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması:

Nicod yönteminin, Hempel yönteminin özel bir durumu olduğu şöyle anlaşılır. Fa ? Ga önermesi, ?x(Fx › Gx) hipotezinin bir olumlu örneği olsun. Fa ? Ga önermesinden, hipotezin U = {a} evrenindeki açılımı olan Fa › Ga önermesi tümdengelimsel olarak türetilebilir. Dolayısıyla hipotez Hempel yöntemiyle pekiştirilmiş olur.

Yanıt Açıklaması:

fd

Yanıt Açıklaması:

Lakatos’un teori gelişimi görüşünde, verilen bir teori dizisinde (birincisi dışında)
her teori bir önceki teoriden daha gelişmiş ise, bu teori dizisine gelişen teori dizisi
denir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Teorik önermelerin dile getirdiği yasalara teorik yasa denir, bu sebeple I ifadesi yanlıştır. Teorik önermeler gözlemlenemezlere ilişkin önermelerdir, bu sebeple III ifadesi de yanlıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir yasa-görünümlü önerme doğru ise bir yasayı gösterir. Bir yasayı gösteren önermeye, yasa önermesi denir.

Yanıt Açıklaması: Nicod ile Hempel Yönteminin Karşılaştığı Güçlüklerden Kuzgun Paradoksuna göre Herhangi bir pekiştirme kuramı, hangi sezgisel olarak kabul edilmesi gereken koşulu yerine getirmelidir Eşdeğerlik koşulu olarak adlandırılan E bir gözlem önermesi, H ile H’ iki hipotez olduğunda, E, H hipotezini pekiştirirse ve H ? H’ ise, E, H’ hipotezini de pekiştirir. Beyaz bir ayakkabının gözlemlenmesinin, “Bütün kuzgunlar siyahtır” hipotezini pekiştirdiğini söylemek sağduyuya aykırı bir tutumdur.

Yanıt Açıklaması: Lakatos'un görüşüne göre teoriler doğrudan yönlendirilirken, Khun'un görüşünde teoriler bilim insanları topluluğu aracılığıyla yönlendiriliyorlar. Bu yüzden Khun'un görüşünü Lakatos'unkinden ayıran en önemli özellik Bilim insanlarının yönlendirilmesidir.