Bireysel İş Hukuku Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
I. Fazla çalışma için bunu gerektirecek sebepler olmalıdır.
II. İşçinin yazılı olarak izni (onayı) gereklidir.
III. Genel sebeplerle fazla çalışma bir yılda 360 saatten fazla olamaz.
Yukarıda verilenlerden hangileri fazla çalışma için aranan şartlar arasında yer alır?
Yalnızca III |
I ve III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Genel (normal sebeplerle) fazla çalışma, ülkenin genel yararları, işin niteliği, üretimin artırılması gibi nedenlerle yapılan fazla çalışmadır. Fazla çalışma (ve fazla sürelerle çalışma) için şu şartlar gerekir:
i. Fazla çalışma için bunu gerektirecek sebepler olmalıdır.
ii. İşçinin yazılı olarak izni (onayı) gereklidir.
iii. Fazla çalışma isteğinin işçilere duyurulması da gereklidir. Genel sebeplerle fazla çalışma bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz. Ancak bu süre sınırı, işçilere
yönelik olup, işyerlerine veya yürütülen işlere yönelik değildir.
2.Soru
Hesaplama kolaylığı, işçinin alacağı ücreti önceden bilmesi, işverenin işçilik giderlerini önceden bilmesi ve kendisini buna göre ayarlayabilmesi nedeniyle uygulamada yaygın olarak görülen ücret türü hangisidir?
Parça başı ücret |
Götürü ücret |
Yüzde usulü ücret |
Akort ücret |
Zamana göre ücret |
Ücretin çalışılan zaman birim alınarak hesaplanması halinde zamana göre ücretten söz edilir. Bu sistemde ücret saatlik, günlük, haftalık veya aylık olarak belirlenir. Hak kazanılan ücret de saat ücreti, gündelik, haftalık, aylık olarak ortaya çıkar. Zamana göre ücret, hesaplama kolaylığı, işçinin alacağı ücreti önceden bilmesi, işverenin işçilik giderlerini önceden bilmesi ve kendisini buna göre ayarlayabilmesi nedeniyle uygulamada yaygın olarak görülmektedir.
3.Soru
Ölüm sebebiyle iş sözleşmesinin sona ermesi haline ilişkin olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
İş sözleşmesinde tarafların ölümünün sözleşmeye etkisi, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. |
İş sözleşmesi, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. |
iş sözleşmesi, işverenin ölümüyle kendiliğinden sona erer. |
işveren, işçinin ölümü halinde; işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür. |
İş sözleşmesi işverenin kişiliği dikkate alınarak yapılmamışsa işverenin ölümü iş sözleşmesini sona erdirmez. |
Yine Türk Borçlar Kanunu’na göre, işverenin ölümü hâlinde, yerini mirasçıları alır. Bu durumda işyerinin tamamının veya bir bölümünün devri ile gerçekleşen hizmet ilişkisinin devrine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır. Hizmet sözleşmesi ağırlıklı olarak işverenin kişiliği dikkate alınmak suretiyle kurulmuşsa onun ölümüyle kendiliğinden sona erer.
4.Soru
I- Kadın işçilerin sanayiden sayılan işlerde gece döneminde çalıştırılabilmeleri için işyerine getirilip götürülmeleri, eşleri ile aynı postada çalışma isteklerinin dikkate alınmasını gerektirir.
II- Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.
III- Kadın işçinin hamileliği halinde, sağlığına uygun daha hafif bir işte çalıştırılması durumunda ücretinde herhangi bir indirim yapılamaz.
İşin düzenlenmesinde kadın işçilerin korunması ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
Kadın işçinin hamileliği halinde, sağlığına uygun daha hafif bir işte çalıştırılması durumunda ücretinde herhangi bir indirim yapılamaz şıkkı iş ilişkisinin devamında ayrımcılığa karşı koruma ile ilgilidir. Doğru cevap D şıkkıdır.
5.Soru
I- Süreli fesih sadece süresi belirsiz iş sözleşmeleri için geçerlidir.
II-Süreli feshin, tarafların ebediyen bir sözleşmeye bağlı kalmalarını engelleyerek onların kişilik haklarını korur.
III-Süreli fesihte iş sözleşmesi taraflardan birinin fesih bildiriminde bulunduğu anda sona ermez, sözleşme belirli bir süre daha geçerliliğini korur.
Süreli fesih ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
Süreli fesih sadece süresi belirsiz iş sözleşmeleri için geçerlidir. Süreli feshin, tarafların ebediyen bir sözleşmeye bağlı kalmalarını engelleyerek onların kişilik haklarını korur.
Süreli fesihte iş sözleşmesi taraflardan birinin fesih bildiriminde bulunduğu anda sona ermez, sözleşme belirli bir süre daha geçerliliğini korur. Doğru cevap E şıkkıdır.
6.Soru
Hafta tatili ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Hafta tatili ücretine hak kazanmak için İş Kanunu kapsamında çalışmaya gerek yoktur. |
İş Kanunu uygulamasında cumartesi günü işgününden sayılır. |
İş Kanunu'na göre hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir. |
Hafta tatili kural olarak pazar günüdür. |
Hafta tatili 24 saatten az olamaz. |
Hafta tatili ücretine hak kazanabilmek için İş Kanunu kapsamında çalışmak gerekir.
7.Soru
İş sözleşmesinin tarafların anlaşması ile sona ermesine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Fesih |
Karz |
Tahdit |
İkale |
Nihaye |
İş sözleşmesinin tarafların anlaşması ile sona ermesine ikale denir.
8.Soru
Mevzuata göre çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri haftalık kaç saatten az olamayacağı belirtilmiştir?
24 saat |
30 saat |
35 saat |
40 saat |
45 saat |
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, dinlenme süreleri açısından da bir takım özel hükümler getirmiştir. Buna göre çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten az olamayacaktır.
9.Soru
İkale, esasen hangi tarafın lehine olduğu kabul edilen bir hukuksal yapıdır?
İşçi
|
İşveren
|
Sendika
|
Arabulucu |
Makheme |
İkale, esasen işveren lehine olduğu kabul edilen bir hukuksal yapıdır. Zira bu yöntemin işçi tarafından kabulü hâlinde işçi, feshe bağlı tazminatları talep edemediği gibi, fesih söz konusu olmadığından iş güvencesi hükümlerinden de yararlanamaz
10.Soru
İşçi kavramına ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
TBK kapsamındaki hizmet sözleşmesiyle çalışan herkes iş hukukunda işçi sayılmaktadır. |
Sadece kol gücü ile çalışanlar işçi sayılmaktadır. |
Kişinin işçi olması için özel sektörde çalışması gerekmektedir. |
Sosyolojik anlamda işçi kavramı ile hukuki anlamda işçi kavramı aynı kabul edilmektedir. |
İş Kanununa göre iş sözleşmesiyle çalışan gerçek kişiye işçi denir. |
Kol gücü ile çalışan kişiler işçi olabileceği gibi, zihin emeği ile çalışanlar, hatta sanatsal bir yetenek gerektiren bir işte çalışanlar da işçi olabilir. Sosyolojik anlamdaki işçi kavramı ile işçinin hukuki tanımı birbirinden farklıdır. Kişinin işçi olması için mutlaka özel sektörde çalışması gerekli olmayıp kamu sektöründe de iş sözleşmesiyle çalışan kişiler de işçi sıfatı taşırlar. İş Kanunu’nun 2. maddesine göre iş sözleşmesiyle çalışan gerçek kişiye işçi denir.
11.Soru
Peşin para ödeyerek süreli fesih sadece ............. tanınmış bir haktır. İşçilerin böyle bir hakkı bulunmamaktadır. Verilen ifadedeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Limited şirketlere |
Anonim şirketlere |
Küçük ve orta ölçekli işletmelere |
İşçilere |
İşverenlere |
Peşin para ödeyerek süreli fesih sadece işverenlere tanınmış bir haktır. İşçilerin böyle bir hakkı bulunmamaktadır
12.Soru
...iş veya toplu iş sözleşmeleri ile işyerinde geçerli olan çalışma süresinin, kırkbeş saatin altında kararlaştırılması ha^linde, işçinin kararlaştırılan süre ile yasal azami çalışma süresi olan kırkbeş saat arasında yapılmış olan çalışmalara denir. Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Fazla sürelerle çalışma |
Fazla çalışma |
Angarya |
Çalışma |
Süre aşımı |
Fazla sürelerle çalışma ise iş veya toplu iş sözleşmeleri ile işyerinde geçerli olan çalışma süresinin, kırkbeş saatin altında kararlaştırılması ha^linde, işçinin kararlaştırılan süre ile yasal azami çalışma süresi olan kırkbeş saat arasında yapılmış olan çalışmalara denir.
Bunun fazla çalışmadan farkı, yapılan çalışma nedeniyle ödenecek ücretin (ya da serbest zamanın) yarı yarıya az olmasıdır. Ancak taraflar sözleşme ile bunu da fazla çalışmaya eşitleyebilirler.
13.Soru
I- Philedelphia Bildirgesi,
II- Birleşmiş Milletlerin İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi,
III- Avrupa Konseyinin Avrupa Sosyal Şartı,
Dezavantajlı grupların korunması gereğine ilişkin uluslararası belgeler ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangisi doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
I,II ve III |
Yalnız III |
Philedelphia Bildirgesi, Birleşmiş Milletlerin İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Avrupa Konseyinin Avrupa Sosyal Şartı. Doğru cevap D şıkkıdır.
14.Soru
Kadın işçilerin doğumdan için kaç hafta süre için çalıştırılmamaları esastır?
12 hafta |
14 hafta |
15 hafta |
16 hafta |
20 hafta |
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.
15.Soru
2018 yılında belirlenen tavan miktarına göre son ücreti 6000 TL olan bir işçinin alabileceği tazminat aşağıdakilerden hangisi olamaz?
2000 TL |
3000 TL |
4000 TL |
5000 TL |
6000 TL |
Kıdem tazminatı tavanı her yıl yeniden belirlenmektedir. Genelde belirlenen miktar yılın ilk altı ayı için geçerlidir. 2018 yılının ilk altı ayı için belirlenen tavan miktarı, 5.001,76 TL’dir. Dolayısıyla örneğin son ücreti 6.000 TL olan bir işçinin
kıdem tazminatı hesabına esas alınan ücreti 6.000 TL değil, 5.001,76 TL olacaktır.
16.Soru
Onsekiz yaşından küçükler için işveren tarafından kullandırılacak yıllık izin en az kaç gün olmak durumundadır?
Yedi |
Ondört |
Onsekiz |
Yirmi |
Otuz |
Yıllık izinle ilgili; onsekiz yaşından küçükler için işveren tarafından kullandırılacak izin en az yirmi gün olmak durumundadır.
Doğru cevap D seçeneğidir.