Çağdaş Türk Yazı Dilleri 2 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Uygur Türkçesi "Xoş, yaxşimusiz?" sorusuna Türkiye Türkçesi ile aşağıdaki cevapların hangisi verilemez?
Girin |
İyi |
Oldukça iyi |
Teşekkür ederim |
İyiyim |
“Xoş, yaxşimusiz” ; “İyi misiniz” anlamına gelmektedir ve “iyi, iyiyim, oldukça iyi, teşekkür ederim” cevap olarak verilebilir.
2.Soru
Cırlarım, siz şıtıp yöregimde
İl kırında çeçek atıgız!
Yukarıda geçen “cırlarım” kelimesinin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Ağlarım |
Bağırırım |
Çocuklarım |
Sevdiklerim |
Türkülerim |
Cırlarım, siz şıtıp yöregimde / İl kırında çeçek atıgız! (Türkülerim, siz yeşerip yüreğimde / İlimin çevresinde çiçek açınız!)
3.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi hem Kiril hem de Latin alfabesinde aynı harfle yazılmamaktadır?
A |
K |
M |
T |
L |
İlk dört seçenek hem Kiril hem de Latin alfabesinde aynı harfle yazılmaktadır ancak son seçenekte bulunan L harfi Kiril alfabesinde “? ?” olarak yazılmaktadır.
4.Soru
Arap kökenli günümüz Uygur alfabesinde hangi ünlü gösterilmez?
/ı/ |
/e/ |
/i/ |
/ö/ |
/u/ |
Arap kökenli günümüz Uygur alfabesinde /a/, /e/, /i/, /o/, /ö/, /u/, /ü/ ile kapalı e (é)dâhil 8 ünlü gösterilmiştir. /ı/ harfi için ise bir harf bulunmaz.
5.Soru
Tatar Türkçesinin edebiyatı kendi içinde kaç ana devreye ayrılır?
Üç |
Dört |
Beş |
Altı |
Yedi |
Kuzey ya da Kıpçak grubu lehçelerinden olan Tatar Türkçesinin oldukça zengin bir edebiyatı vardır. Bu edebiyatı, Tatar edebiyat tarihçileri, iç gelişmesine, yaşadığı döneme, siyasi ve sosyal sebeplere bağlı olarak, kendi içinde dört ana devreye ayırmaktadırlar: 1. Eski ve Orta Asır Tatar Edebiyatı 2. 19. Asır Edebiyatı 3. 20. Asır Başı Edebiyatı 4. Sovyet Dönemi (1917’den sonra) Edebiyatı.
6.Soru
Sovyetler Birliğinde yaşayan Uygur Türkleri hangi yıllar arasında Latin alfabesini kullanmışlardır?
1930- 1947 |
1940- 1950 |
1935- 1970 |
1978- 1990 |
1968- 1975 |
XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar Arap alfabesini kullanan Uygur Türkleri, bu tarihten sonra siyasi nedenlerden dolayı farklı alfabeler kullanmışlardır. 1925-1930 yılları arasında değiştirilmiş Arap alfabesini kullanan eski Sovyetler Birliğinde yaşayan Uygur Türkleri 1930-1947 yılları arasında Latin alfabesini kullanmışlardır. 1947 yılından sonra ise Kiril alfabesini kullanmaya başlamışlardır.
7.Soru
Aşağıdakilerin hangisi “Türk Dilleri” söz öbeğinin Tatar Türkçesindeki karşılığıdır?
бaшкoрт |
Төрки тeлләр |
Кaзax |
Нугaй |
Кoмык |
Seçenekler sırasıyla Bozkurt, Türk Dilleri, Kazak, Nogay ve Kumuk anlamlarına gelmektedir.
8.Soru
Uygur Türkçesinde bulunan aşağıdaki kelimelerden hangisinde ünsüz uyumu vardır?
tayçaq |
yurtdaş |
tetbiq |
artturmaqta |
tesbih |
Ünsüz Uyumu: Kelime içerisinde ve eklenme sırasında kullanılan ünsüzlerin tonluluk-tonsuzluk bakı-mından gösterdiği uyumdur. Uygur Türkçesinde bu uyum büyük oranda görülür: başta, mektepke (okula), bizge (bize), kettim (gittim), berdi (verdi), artturmaqta (arttırmakta). Uygur Türkçesinde bazı eklerin bu uyuma uymadığı görülür: Uyğurçe (Uygurca), iz-çil (devamlı), oquğuçi (öğrenci), tayçaq (küçük tay), yurtdaş (yurttaş), sekkizinçi (seki-zinçi), yol-çi (yolcu). Alıntı kelimelerde ünsüz uyumu aranmaz: tetbiq (tatbik), tesbih (tespih), müsbet (müspet), ictihat (çaba).
9.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Tatar Türkçesinde bulunan “şunlıktan” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki doğru karşılığıdır?
Gibi |
Bazen |
Her zaman |
Bundan dolayı |
Daha kolay |
Tatarcası “şunlıktan” olan kelime Türkçede “bundan dolayı” anlamına gelmektedir.
10.Soru
Uygurlar, aşağıdaki alfabelerden hangisini kullanmamışlardır?
Arap |
Kiril |
Latin |
Değiştirilmiş Arap |
Çin |
XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar Arap alfabesini kullanan Uygur Türkleri, bu tarihten sonra siyasi nedenlerden dolayı farklı alfabeler kullanmışlardır. 1925-1930 yılları arasında değiştirilmiş Arap alfabesini kullanan eski Sovyetler Birliğinde yaşayan Uygur Türkleri 1930-1947 yılları arasında Latin alfabesini kullanmışlardır. 1947 yılından sonra ise Kiril alfabesini kullanmaya başlamışlardır. Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur Türkleri ise 1970’li yıllara kadar Arap alfabesini kullanmışlardır. 1954-1978 yılları arasında kısmi bir Latin alfabesi kullanılmışsa da, bu uygulama 1978’de kaldırılmıştır. Doğu Türkistan’da bugün bazı ilaveler yapılan ve fonetik ayrıntılara inilmiş Arap alfabesi kullanılmaktadır.
11.Soru
“Bille” kelimesinin karşılığı aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
Hepsi |
Haber |
Yer |
Dost |
Birlikte |
“Bille” kelimesinin karşılığı “birlikte”dir
12.Soru
Hangi kelime küçültme ve sevgi bildiren ekle türetilmiştir?
И тугaн тeл! Һәрвaкыттa ярдәмeң бeрлән синeң, Кeчкeнәдән aңлaшылгaн шaтлыгым, кaйгым минeм.
тугaн |
һәрвaкыттa |
ярдәмeң |
кeчкeнәдән |
aңлaшылгaн |
Metinde geçen кeчкeнәдән “küçüklükten” kelimesinde +кeнә eki küçültme ve sevgi bildiren isimden isim yapan ektir.
13.Soru
"C c" harfinin Kazakistan Uygur Kiril Alfabesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
|
|
|
|
|
"Ç ç" harfinin, "İ i" harfinin, "F f" harfinin ve "Q q" harfinin karşılığı iken, D seçeneğinde verilen "C c" harfinin karşılığıdır.
Doğru yanıt D'dir.
14.Soru
I. Eski ve Orta Asır Tatar Edebiyatı
II. 19. Asır Edebiyatı
III. 20. Asır Başı Edebiyatı
IV. Sovyet Dönemi (1917’den sonra) Edebiyatı
Kuzey ya da Kıpçak grubu lehçelerinden olan Tatar Türkçesinin oldukça zengin bir edebiyatı vardır. Bu edebiyatı, Tatar edebiyat tarihçileri, iç gelişmesine, yaşadığı döneme, siyasi ve sosyal sebeplere bağlı olarak, kendi içinde devrelere ayırmışlardır. Yukarıdakilerden hangileri bu devrelerdendir?
I, II ve III |
I ve III |
I,II,III ve IV |
I, III ve IV |
III ve IV |
Kuzey ya da Kıpçak grubu lehçelerinden olan Tatar Türkçesinin oldukça zengin bir edebiyatı vardır. Bu edebiyatı, Tatar edebiyat tarihçileri, iç gelişmesine, yaşadığı döneme, siyasi ve sosyal sebeplere bağlı olarak, kendi içinde dört ana devreye ayırmaktadırlar;
-Eski ve Orta Asır Tatar Edebiyatı
-19. Asır Edebiyatı
-20. Asır Başı Edebiyatı
-4. Sovyet Dönemi (1917’den sonra) Edebiyatı.
15.Soru
Kiril kökenli Kazakistan Uygur alfabesinde “?” hangi sesi gösterir?
/y/ |
/ı/ |
/i/ |
/ü/ |
/j/ |
Kazakistan’da yaşayan Uygurlar Kiril kökenli alfabe kullanılmaktadırlar. Bu alfabede “?” harfi /ü/ sesini göstermektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tatar Edebiyatının kendi içinde ayrıldığı dönemlerden biri değildir?
Asır Edebiyatı |
Eski ve Orta Asır Tatar Edebiyatı |
Asır Edebiyatı |
Asır Başı Edebiyatı |
Sovyet Donemi (1917’den sonra) Edebiyatı |
Tatar Edebiyatı; Eski ve Orta Asır Tatar Edebiyatı,19. Asır Edebiyatı, 20. Asır Başı Edebiyatı ve Sovyet Donemi (1917’den sonra) Edebiyatı olarak dört döneme ayrılır.
17.Soru
“Nasıl” kelimesinin Tatar Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
kibik |
emma |
cey |
til |
niçik |
“Nasıl” kelimesinin Tatar Türkçesindeki karşılığı “niçik” şeklindedir.
18.Soru
“И тугaн тeл, и мaтур тeл, әткәм-әнкәмнeң тeлe!” Tatar cümlesindeki “güzel dil” sıfat tamlaması aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Тугaн- тeл |
И- тeл |
Әткәм- әнкәмнeң |
Тeлe- И |
мaтур тeл |
“Ey ana dil, ey güzel dil, anamın babamın dili!” olarak Türkiye Türkçesine çevrilir. Bu cümledeki “güzel dil” sıfat tamlaması “мaтур тeл”dir.
19.Soru
I- Karluk
II- Kıpçak
III-Oğuz
IV-Nogay
V- Kumuk
Yukarıdakilerden hangileri Türk dilinin üç büyük koludur?
I-II-III |
I-II-IV |
I-II-V |
I-III-V |
I-IV-V |
Türk dilinin üç büyük kolu Karluk, Kıpçak, Oğuz kollarıdır.
20.Soru
Aşağıdaki metinde hangi kelime son çekim edatıdır?
Иң eлeк бу тeл бeлән әнкәм бишeктә көйләгән,
Aннaры төннәр буe әбкәм xикәйәт сөйләгән.
eлeк |
бeлән |
әнкәм |
төннәр |
әбкәм |
Cümledeki бeлән “ile” kelimesi yalın ve ilgi halinden sonra kullanılan son çekim edatıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ