Çalışma İlişkileri Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. İşçi niteliğine sahip olmak
II. Türk vatandaşı olma
III. Belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak
IV. Medeni hakları kullanma ehliyet sahibi olmak
V. Türkçe okur-yazar olma
Yukarıdakilerden hangileri işçi sendikası kurucusu olabilmek için gerekli koşullar arasında yer alır?
I ve IV |
I, III ve IV |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
I, III, IV ve V |
İşçi sendikası, en az yedi işçinin bir araya gelmesi ile kurulabilmektedir. İşçi sendikası kurucusu olabilmek için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi zorunludur:
- İşçi niteliğine sahip olmak,
- Medeni hakları kullanma ehliyet sahibi olmak,
- Belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak,
- Sendikanın kurulacağı işkolunda filen çalışıyor olmak.
Yürürlükten kalkmış olan 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nda, sendika kurucusu olabilmek için,ürk vatandaşı olma ve Türkçe okur-yazar olma şartı aranmaktaydı. Yeni kanun ile bu şart ortadan kaldırıldığından dolayı yabancılar da sendika kurucusu olabilmektedirler.
Görüldüğü üzere II ve V numaralı maddeler yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve IV numaralı maddeleri kapsayan B seçeneğidir.
2.Soru
İşveren toplu işçi çıkarma yoluna gitmek istediğinde, durumu en az kaç gün önceden bir yazı ile işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumu’na bildirmek durumundadır?
5 gün |
7 gün |
10 gün |
30 gün |
40 gün |
İşveren toplu işçi çıkarma yoluna gitmek istediğinde, durumu en az 30 gün önceden bir yazı ile işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumu’na bildirmek durumundadır.
3.Soru
274 sayılı Sendikalar Kanunu ve 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu ne zaman yürürlüğe girmiştir?
1970 |
1963 |
1936 |
1934 |
1961 |
1963
4.Soru
Grev ve lokavta istediği zaman başvurabileceğini bilen ancak öncelikle barışçıl çözüm yollarına giden işçilerin bulunduğu bir ülke düşünüldüğünde mevcut sistem toplum iş uyuşmazlıklarının çözümünde hangi yapıya örnektir?
Özgürlükçü Sistem |
Yasakçı Sistem |
Karma Sistem |
Bireysel Sistem |
Toplulukçu Sistem |
Karma sistemde taraflar toplu iş uyuşmazlığını çözümlerken iş mücadelesi yollarına başvurmada esas itibariyle serbesttir. Bununla birlikte, taraflar grev ve lokavtın olumsuz etkilerini gidermek amacıyla kanunlarda getirilen sınırlamalara uymak zorundadırlar. ayrıca bu sistemde taraflar barışçıl yolları denemeye çağrılmaktadır.
5.Soru
I. Taraflar, toplu iş uyuşmazlığını çözümlerken iş mücadelesi yollarına (grev ve
lokavta) başvurmada esas itibariyle serbesttirler.
II. Taraflar barışçı yolları denemeye çağrılmakta, ancak kanundaki bu yollara başvurulmasına karşın uyuşmazlığın giderilmemesi halinde grev ve lokavta gidebilmektedirler.
III. Öngörülen barışçı çözüm yollarına başvurmak zorunlu olmakla birlikte, buralarda alınan kararlara da bağlayıcıdır.
Yukarıda toplu iş uyuşmazlığının çözümünde uygulanan karma sisteme ilişkin verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnızca III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Karma sistemde taraflar, toplu iş uyuşmazlığını çözümlerken iş mücadelesi yollarına (grev ve lokavta) başvurmada esas itibariyle serbesttirler. Bununla birlikte, taraflar grev ve lokavtın olumsuz etkilerini gidermek amacıyla kanunlarda getirilen
sınırlamalara uymak zorundadırlar. Ayrıca bu sistemde taraflar barışçı yolları denemeye
çağrılmakta, ancak kanundaki bu yollara başvurulmasına karşın uyuşmazlığın giderilmemesi halinde grev ve lokavta gidebilmektedirler. Ancak öngörülen barışçı çözüm yollarına başvurmak zorunlu olmakla birlikte, buralarda alınan kararlar
tavsiye niteliğindedir ve uymak mecburiyeti yoktur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iş sözleşmesinin türüne bakılmaksızın ödenmesi zorunlu olan bir tazminattır?
Hizmet tazminatı |
Kötü niyet tazminatı |
Askerlik tazminatı |
Ölüm tazminatı |
Kıdem tazminatı |
İşçinin ölümü halinde “işveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlanarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmiş ise, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.” Bu tazminat kıdem tazminatından ayrı bir tazminattır. Bu ödemenin temelinde işverenin gözetme borcunun sözleşmenin sona ermesinden sonraki etkisi yatmaktadır. Bu tazminat mahiyeti itibariyle ölüm tazminatıdır. İş sözleşmesinin türüne bakılmaksızın ödenmesi zorunlu olan bir tazminattır.
7.Soru
Sendikalar herhangi bir bağışta bulunmamak kaydıyla üyelerinin kooperatifler kurmasına yardım edebilir ve nakit mevcutlarının %'de kaçını aşmamak kaydıyla bu kooperatiflere kredi verebilirler?
10 |
15 |
20 |
25 |
30 |
Eski yasadan farklı olarak, yeni kanunda doğrudan sendikaların ne tür ekonomik faaliyetlerde bulunacaklarına dair bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Oysa 2821 sayılı yasa döneminde sendikaların herhangi bir bağışta bulunmamak kaydıyla üyelerinin kooperatifler kurmasına yardım edebilecekleri ve nakit mevcutlarının %10’unu aşmamak kaydıyla bu kooperatiflere kredi verebilecekleri hüküm altına alınmıştı.
8.Soru
Bir işletmede belirli süreli iş sözleşmesi ile 3 yıl çalışmış olan bir işçinin bildirim süresi en az kaç haftadır?
2 |
4 |
6 |
8 |
10 |
Bildirimli fesihte tarafların uyması gereken bildirim süreleri İş Kanunu’nda işçinin kıdemi esas alınmak suretiyle belirlenmiştir.Buna göre iş sözleşmesi;
• Altı aydan az sürmüş olan işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak
iki hafta sonra;
• Altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra;
• Bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra;
• Üç yıldan fazla sürmüş olan işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra sona erer.
9.Soru
I. İşverenin kısa çalışma talebinin Türkiye İş Kurumu tarafından uygun bulunması
II. Kısa çalışmanın başladığı tarihte, İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 50. maddesine göre işçilerin, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası prim ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması
III. İşçinin sendikadan izin alması
IV İşçinin kısa çalışma ödeneği talebinde bulunması
Yukarıdakilerden hangileri kısa çalışma yönetmeliğinin altıncı maddesine göre, işçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesinin koşullarındandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II ve II |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
Kısa çalışma yönetmeliğinin altıncı maddesi işçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesinin koşullarını düzenlemektedir. Bunlar;
• İşverenin kısa çalışma talebinin Türkiye İş Kurumu tarafından uygun bulunması,
• Kısa çalışmanın başladığı tarihte, İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 50. maddesine göre işçilerin, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası prim ödeme gün sayısı bakımından işsizlik
ödeneğine hak kazanmış olması,
• İşçinin kısa çalışma ödeneği talebinde bulunması gerekir.
10.Soru
İş sözleşmesinde işçilere bayram ikramiyesi verilmesiyle ilgili bir hüküm olmasına rağmen, sendika üyesi işçilere ikramiyelerinin ödenmemesi durumu aşağıdakilerden hangi uyuşmazlık türüyle ilgilidir?
Bireysel iş uyuşmazlığı |
Toplu iş uyuşmazlığı |
Hak uyuşmazlığı |
Menfaat uyuşmazlığı |
Genel iş uyuşmazlığı |
Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında doğan uyuşmazlıklar veya taraflardan birinin toplu iş sözleşmesinde öngörülen kurallara uymamasından doğan
uyuşmazlıklar toplu iş uyuşmazlığıdır. Örneğin toplu iş sözleşmesinde bayram ikramiyesi verilmesiyle ilgili bir hüküm olmasına rağmen, sendika üyesi işçilere ikramiyelerinin ödenmemesi bir toplu iş uyuşmazlığı nedenidir.
11.Soru
“Toplu pazarlık” kavramı ilk defa ........ ve ........ tarafından kullanılmıştır. Cümledeki boşluklara gelmesi gereken İngiliz işçi hareketinin ünlü tarihçileri aşağıdakilerden hangisidir?
Thompson- Joseph Greenald |
Sidney-Beatrice Webb |
Anderson-Meikins Wood |
Platon-Lev Vygotsky |
Watson-Tory Whig |
“Toplu pazarlık” kavramı ilk defa İngiliz işçi hareketinin ünlü tarihçileri arasında sayılan Sidney ve Beatrice Webb tarafından kullanılmıştır. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
İş Kanunu’na göre işveren, toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren ne kadar süre içinde aynı nitelikte yeni işçi almak istediğinde, toplu olarak işten çıkartılan işçilerden nitelikleri uygun olanları öncelikli olarak işe almak durumundadır?
1 ay |
3 ay |
6 ay |
12 ay |
18 ay |
İş Kanunu’na göre işveren, toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren 6 ay içinde aynı nitelikte yeni işçi almak istediğinde, toplu olarak işten çıkartılan işçilerden nitelikleri uygun olanları öncelikli olarak işe almak durumundadır.
13.Soru
I. Kanuni bir grevin bir işyerinde uygulanabilmesi için oylama yapılmasını, grev kararının ilan edildiği tarihte o işyerinde çalışan işçilerin salt çoğunluğu yazılı olarak isterse o işyerinde grev oylaması yapılır. II. Grev oylaması talebi mahalin en büyük mülki amirine yapılır. III. Grev oylamasında, grev ilanının yapıldığı tarihte işyerinde çalışan işçilerin en az dörtte biri grevin uygulanmamasına karar verirse o işyerinde grev uygulanamaz. Grev oylamasına ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnızca I |
Yalnızca II |
I ve III |
I, II ve III |
II ve III |
Kanuni bir grevin bir işyerinde uygulanabilmesi için oylama yapılmasını, grev kararının ilan edildiği tarihte o işyerinde çalışan işçilerin en az dörtte biri, grev kararının işyerinde ilan edilmesinden başlayarak altı iş günü içinde yazılı olarak isterse o işyerinde grev oylaması yapılır. Grev oylaması talebi mahalin en büyük mülki amirine yapılır. Grev oylamasında, grev ilanının yapıldığı tarihte işyerinde çalışan işçilerin salt çoğunluğu grevin uygulanmamasına karar verirse o işyerinde grev uygulanamaz.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi menfaat uyuşmazlığına bir örnek olarak verilebilir?
Fazla çalışma ücretinin kararlaştırılandan düşük ödenmesi |
Yıllık ücretli izin sürelerinin arttırılması |
Ücretlerden kanuna aykırı kesintiler yapılması |
Kıdem tazminatını eksik ödemesi ya da hiç ödememesi |
Daha az yıllık ücretli izin kullandırılması |
Ücretlere zam yapılması, yıllık ücretli izin sürelerinin arttırılması, çalışma sürelerinin azaltılması talepleri menfaat uyuşmazlıklarına örnek verilebilir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İş Kanunu kapsamındaki bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için en az kaç yıl çalışmış olması gerekir?
1 yıl |
2 yıl |
3 yıl |
4 yıl |
5 yıl |
İş Kanunu’nun kapsamındaki bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için en az bir yıl çalışmış olması gerekir. Doğru yanıt A'dır.
16.Soru
Fazla çalışma türlerinden genel sebeplerle fazla çalışma kapsamına giren ifade seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
İşin niteliğinin artırılması amacıyla fazla çalışma |
İşyerindeki bir makinenin arıza yapması sonucu fazla çalışma |
Olağanüstü hal ilan edilen bölgedeki fazla çalışma |
Zorunlu nedenlerle işin durması sonucu yerine çalışma |
Günlük en fazla 12 saat olacak biçimde fazla çalışma |
Genel sebeplerle fazla çalışma “ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin arttırılması gibi nedenlerle” (İş K. md.41/f.1) yapılan fazla çalışmadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sendika ve konfederasyonların yasak faaliyetlerinden biridir?
Sınai ve iktisadi kuruluşara yardımlar yapmak |
Kooperatif kurulmasına yardımcı olmak |
Siyasi faaliyette bulunmak |
Eğitim, araştırma ve sosyal tesisler kurmak |
Adli yardımda bulunmak |
Sendika-siyaset ilişkisi her zaman tartışmalı bir alan oluşturmuştur ve oluşturmaya da devam etmektedir. Bu bağlamda, ülkeler arasındaki uygulamalar özellikle sendikalarla siyaset arasında organik bir bağ kurulup kurulmayacağı noktasında büyük farklılıklar göstermektedir. Daha açık bir ifadeyle, bazı ülkelerde sendikalar, doğrudan bir siyasi partiye destek olabilmekte ya da bizzat parti kurma yoluna gidebilmektedir ki bu ilişki, sendikanın dar anlamda siyasi faaliyeti olarak tanımlanmaktadır.
18.Soru
“15 ve daha yukarı yaşta bulunan, herhangi bir kurumun bakım, denetim ve gözetimi altında bulunmayan ve sivil kimselerin oluşturduğu gruptur.”
Yukarıda tanımı yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Aktif Nüfus |
Nüfus |
Üst Sınır |
Alt sınır |
İşgücü |
Çalışma çağındaki aktif olmayan nüfus bir ülkenin toplam nüfusundan daha dar bir kavramdır. Bu kavram; okul, yurt, çocuk yuvası, huzur evi, hastane, hapishane, kışla ya da ordu evinde ikamet edenlerle yabancı uyruklular dışında kalan çalışma çağındaki nüfusu ifade etmektedir. Aktif nüfus 15 ve daha yukarı yaşta bulunan, herhangi bir kurumun bakım, denetim ve gözetimi altında bulunmayan ve sivil kimselerin oluşturduğu gruptur.
19.Soru
A şirketinde 15 ay çalışan Ahmet Bey bildirimli fesih ile iş sözleşmesini sonlandırmak istemektedir. Bu durumda Ahmet Bey'in işten ayrılacağını işverenine kaç hafta önce haber vermesi gerekir?
2 hafta |
4 hafta |
6 hafta |
8 hafta |
10 hafta |
İş sözleşmesi kıdemi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan
işçi için bildirimin karşı tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra sona erer.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işverene bildirimsiz fesih hakkı veren genel nedenlerden değildir?
Sağlık nedenleri |
Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller |
Mali kaynaklı nedenler |
Zorlayıcı nedenler |
Gözaltına alınma veya tutuklanma nedeniyle işe devamsızlık |
Aşağıdakilerden hangisi işverene bildirimsiz fesih hakkı veren genel nedenler:
1. Sağlık nedenleri
2. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller
ve benzerleri
3. Zorlayıcı nedenler
4. Gözaltına alınma veya tutuklanma nedeniyle işe devamsızlık
Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ