Çalışma İlişkileri Tarihi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
I. Faaliyet alanları
II. Sendika faaliyetleri
III. İşçi niteliği
IV. İşçi sayısı
V. İş güvenliği
Yukarıdakilerden hangileri İş Kanunu’nun kapsama ilişkin temel sınırlaması arasında yer alır?
I-III-IV |
III-IV-V |
II-IV-V |
I-II-IV |
II-III-V |
İK’nun kapsama ilişkin üç temel sınırlaması vardır. Bunlardan birincisi “işçi niteliği” açısından yapılan sınırlamadır. Bir diğer sınırlama, “işçi sayısı”na ilişkindir. İK’nun bir diğer sınırlaması ise “faaliyet alanları”na ilişkindir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Cumhuriyet döneminde 1930’lu yılların ortalarına kadar yürürlükte kalan, 27 Temmuz 1909 tarihli, toplu çalışma ilişkilerinin sendikal örgütlenme, iş uyuşmazlıklarının çözümü ve grev boyutlarına ilişkin önemli düzenlemeler getiren kanunun ismidir?
Tatil-i Eşgal Kanunu |
Cemiyetler Kanunu |
Sendikalar Kanunu |
Umumi Hıfzısıhha Kanunu |
Borçlar Kanunu |
1908 yılındaki işçi hareketleri sonucunda çıkarılan otoriter karakterli Tatil-i Eşgal Kanunu ise toplu çalışma ilişkilerinin sendikal örgütlenme, iş uyuşmazlıklarının çözümü ve grev boyutlarına ilişkin önemli düzenlemeler getirmektedir.
3512 sayılı Cemiyetler Kanunu, 1938 yılında çıkarılmıştır. Yasanın çalışma ilişkileri alanına yönelik en önemli düzenlemesi, derneklere getirdiği diğer sınırlamalar yanında, “sınıf esasına veya adına dayanan” cemiyetleri yasaklamasıydı. 1946 yılında Cemiyetler Kanunu’nda değişiklik yapılarak, “sınıf esasına veya adına dayanan cemiyet” kurma yasağı kaldırılmakta, 1947’de de Sendikalar Kanunu çıkartılmaktadır. Yasayla, Türkiye’de ilk defa sendikaların kurulması ve faaliyetleri düzenlenmiştir. Cumhuriyet döneminin en önemli yasalarından biri olan, sağlık alanı yanında çalışma ilişkileri alanına yönelik olarak da düzenlemeler yapan 1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanunudur.Borçlar Kanunu 1926 yılında çıkarılan Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen hukuk reformunun en önemli yasalarından biridir. Kanun, çalışma ilişkilerini dolaysız bir biçimde düzenlememesine karşılık, bu alana ilişkin önemli
hükümler içermektedir.
3.Soru
Umumi Hıfzısıhha Kanunu hangi tarihte çıkarılmıştır?
1934 |
1926 |
1930 |
1923 |
1940 |
1930
4.Soru
1936 İş Kanununun çıkarılması üzerinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?
İşçi kesiminin niceliğinin artması. |
İşçi kesiminin büyük kuruluşlarda toplulaşması. |
İşçi kesiminin kamu kuruluşlarında toplulaşması. |
Küreselleşme |
İç ve dış koşullar. |
Dönemin şartları değerlendirildiğinde küreselleşmenin 1936 İş Kanununun çıkarılması üzerinde etkisi yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.
5.Soru
I. 1920-1936 dönemi
II. 1920-1946 dönemi
III. 1930-1960 dönemi
IV. 1947-1960 dönemi
V. 1960-1980 dönemi
VI. 1980 sonrası dönem
Türkiye çalışma ilişkileri tarihinin cumhuriyet sonrası dönemleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak yapılmaktadır?
I, III, IV, V |
II, III, IV, V |
III, IV, V, VI |
II, IV, V, VI |
I, IV, V, VI |
II, IV, V, VI
6.Soru
Türkiye Cumhuriyetinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı aşağıdaki hangi tarihte kurulmuştur?
1936 |
1932 |
1928 |
1924 |
1920 |
Gelir ve öğretim düzeylerinin son derece düşük olduğu, sağlık personelinin yetersiz olduğu, üstelik uzun yıllar savaşlarla sarılmış bir ülkede, ciddi sağlık sorunları bulunmaktaydı. Bu koşullar altında 1920’de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kurulmuş ve çeşitli önlemlerle sorunun çözümü çabalarına girilmiştir.
7.Soru
I. Hafta tatili 24 saat olarak kabul edilmektedir. II. Hafta tatilinin, belirli sınırlamalarla cumartesi günü saat 13’ten itibaren uygulanması öngörülmektedir. III. Ulusal bayram olarak sadece 29 Ekim günü kabul edilmektedir. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kanunu' na (1935) ilişkin yukarıda verilenlerden hangisi/ hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yalnızca I |
Bu yasayla, hafta tatili 35 saat olarak kabul edilmekte ve daha önce cuma günleri uygulanmakta olan tatil pazar gününe kaydırılmaktadır. Hafta tatilinin, belirli sınırlamalarla cumartesi günü saat 13’ten itibaren uygulanması öngörülmektedir. Ulusal bayram olarak sadece 29 Ekim günü kabul edilmekte, ayrıca 30 Ağustos, 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, şeker bayramı (3 gün), kurban bayramı (4 gün) genel tatil günleri olarak belirlenmektedir.
8.Soru
Türkiye çalışma ilişkileri tarihinde, toplu iş ilişkileri konusunda dolaysız bir biçimde düzenlemeler yapan ilk kanun aşağıdakilerden hangisidir?
Mecelle |
Cemiyetler Kanunu |
Borçlar Kanunu |
Tatil-i Eşgal Kanunu |
İş Kanunu |
Tatil-i Eşgal Kanunu
9.Soru
Osmanlı İmparatorluğun son dönemlerinde iş dünyasında kadınların sayısının artmasının sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Erkek işgücünde yaşanan kayıplar |
ucuz iş gücü sağlamaları |
sendikal faaliyetlere katılmamaları |
Erkeklerden daha verimli çalışmaları |
kötü çalışma koşullarına itiraz etmemeleri |
Osmanlı
İmparatorluğu’nda da 19. yüzyıldan başlayarak,
kadın işçilerin sayısı artmıştır. Bunun nedenlerinden birisi, sürekli yaşanan savaşlar dolayısıyla erkek
işgücünde ortaya çıkan kayıplardır. “Savaş ilerledikçe erkek nüfusun cepheye sevki nedeniyle emek
arzı sınırlı kaldı; kentlerde ve kırsal alanlarda erkek
işgücü bulunamaması sonucu Osmanlı kadını çalışma yaşamına çekildi.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı İmparatorluğu’nda işçilerin çalışma koşullarının ücret gelirleri ve çalışma süreleri açısından değerlendirilmesi ile ilgili doğru bilgilerden değildir?
İşçilerin ücret gelirleri, işgücü içerisindeki diğer çalışan kategorilerinden daha yüksektir. |
Kadın ve çocuk işçi ücretleri, erkek işçi ücretlerinden çok daha düşük düzeydedir. |
Osmanlı İmparatorluğu’nda tüm kategoriler itibariyle gündelik çalışma süreleri çok uzundur. |
20. yüzyıl başlarına değin işçi sendikalarının ücret düzeyleri üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. |
İmparatorlukta haftalık çalışma günlerinin 6-6.5 gün olduğu görülmektedir. |
Osmanlı İmparatorluğu’nda işçilerin çalışma koşullarını ücret gelirleri ve çalışma süreleri açısından değerlendirildiğinde, Osmanlı İmparatorluğu’nda işçilerin ücret gelirlerinin işgücü içerisindeki diğer çalışan kategorilerinden daha düşük olduğunu ortaya koymaktadır. Eldeki verilere göre, hemen tüm faaliyet kesimlerinde kadın ve çocuk işçi ücretleri de erkek işçi ücretlerinden çok daha düşük düzeydedir. Çalışma süreleri açısından bakıldığında ise, İmparatorlukta tüm kategoriler itibariyle gündelik çalışma sürelerinin çok uzun olduğu, kimi zaman 10-12 saate kadar ulaştığı ve haftalık çalışma günlerinin de 6-6.5 gün olduğu görülmektedir. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu’nda, 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başları itibariyle işçi sendikalarının ücret düzeyleri üzerinde önemli bir etkisi de olmamıştır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çalışma ilişkilerinin kurumsallaşmasında devletin rollerinden biri değildir?
Devletin çalışma ilişkilerini kuşatan hukuksal çerçeveyi belirlemesi |
Dolaysız bir biçimde bir işveren olma niteliğiyle kendi mülkiyetindeki iktisadi kuruluşlarda da ağırlıklı olarak işçi |
Ülkenin dış dünya ile olan iktisadi, siyasi, toplumsal vb. tüm ilişkilerinin, o ülke üzerinde etkide bulunması |
Çalışma ilişkilerinin işçi ve işveren tarafları açısından, uyulması zorunlu minimum (en az) standartlar koyması |
Devletin iktisadi ve toplumsal hayata ilişkin kararları, izlemiş olduğu politikalar, çalışma ilişkileri sistemini dolaylı olarak da olsa etkilemesi |
Bir ülkenin dış dünya ile olan iktisadi, siyasi, toplumsal vb. tüm ilişkileri, o ülke üzerinde etkide bulunması çalışma ilişkilerinde dışsal dinamiklerin etkisiyle ilgili bir durumdur.
12.Soru
Tatil-i Eşgal Kanunu hangi tarihte ihdas edilip yürürlüğe girmiştir?
1848 |
1863 |
1878 |
1908 |
1909 |
1908 yılında yoğun biçimde gerçekleşen işçi hareketleri, bu hareketleri engellemek üzere toplu iş ilişkileri alanının temel kurumlarına ilişkin düzenlemeler yapan yasaların çıkarılmasına yol açtı. Bu bağlamda 1909 yılında da Tatil-i Eşgal kanunu yürürlüğe girdi.
13.Soru
İşverenler, çalışma koşulları üzerinde isteklerini karşı tarafa kabul ettirmek için aşağıda verilenlerden hangisini kullanmaktadır?
İnformal ilişkiler |
Sosyal medya |
Grev |
Lokavt |
Siyasal ilişkiler |
İş mücadelesi kavramı, esas olarak işçiler açısından grev, işverenler açısından ise lokavt silahlarını kapsamak üzere kullanılmaktadır. Çalışma ilişkilerinin işçi tarafı grev, işveren tarafı ise lokavt aracılığıyla çalışma koşulları üzerindeki isteklerini karşı tarafa kabul ettirmeye çalışacaktır. Bu sürecin sonucunda da tarafların çalışma koşulları üzerinde tekrar anlaşmaları söz konusu olabilecek, süreç çalışma koşullarını içeren yazılı bir metin olan “toplu sözleşme” ile sonuçlanacaktır. Doğru yanıt D'dir.
14.Soru
Türkiye'de 1923 yılında tarım sektörünün GSMH içindeki payı kaçtır?
4,6 |
5,5 |
13,2 |
39,8 |
89,6 |
1923 yılı itibariyle GSMH içinde tarımın payı %39,8 iken, sanayinin payı %13,2’dir
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı döneminde kurulan çalışma örgütlerinden biri değildir?
Osmanlı Terakki-i Sanayi Cemiyeti |
Osmanlı Sanatkâran Cemiyeti |
Polis Nizamı Cemiyeti |
Osmanlı Sanatkâran Cemiyeti |
Osmanlı Amele Cemiyeti |
Osmanlı İmparatorluğu’nda sendikalar içerisindeki işçi örgütlenmeleri, değişik tarihlerde yapılan
hukuksal düzenlemelerle yasaklanmış durumdaydı.
1845 Polis Nizâmı ve 1909 Tatil-i Eşgal Kanunu
bu çerçevede düşünülmelidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çalışma ilişkilerinin kurumsallaşmasının öğelerinden biri değildir?
Çalışma ilişkilerinin taraflarının örgütlenmeleri ve bu örgütlerin toplumsal boyutta kabul edilmiş olması |
Tarafların, birbirlerinin örgütlerini, çalışma ilişkilerinin düzenlenmesinde işbirliği yapılacak kuruluşlar olarak tanımaları |
Uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı barışçı çözüm yollarının varlığı |
İş mücadelesi araçları olarak, grev ve lokavtın kurumsallaşmış olması |
Çalışma sürelerinin ve ücretlerin taraflar arasında bireysel olarak belirlenmesi |
Çalışma sürelerinin ve ücretlerin taraflar arasında bireysel olarak belirlenmesi