Büyüme bireyin fiziksel yapısında yaşa bağlı görülen nicel değişimlerdir ve vücudun tümünün ya da ayrı ayrı bölümlerinin büyüklük olarak artışını ifade eder. Büyüme hızı bireysel farklılıklar gösterse de, doğrum sonrası en hızlı büyüme bebeklik dönemi olarak tanımlanan 0-2 yaş arasında gerçekleşmektedir. Erken çocukluk dönemi olan 2-6 yaş arası, büyüme bebeklik döneminde olduğu kadar hızlı değildir. Büyümede cinsiyetler arası fark görülmektedir ancak bu farklılık çok fazla değildir.

Okulöncesi dönemde çocuklarda konuşma bozukluğuna yol açabilecek en önemli neden otitdir. Otit, orta kulakta sıvı birikimine yol açan akut kulak iltihabıdır. Otitin erken tanı tedavisi çok önemlidir. Otit dikkate alınmadığında, kalıcı işitme kayıplarına, dil ve konuşmada gecikmelere, dikkat eksikliklerine, okul çağı öğrenme güçlüklerine neden olabilir.

Ölü doğum yapma, akraba evliliği, 35 yaş ve üzeri gebelik, üç düşüğe sahip olma ve bir önceki çocuğun kromozomal bozukluğu olması durumlarından genetic danışmanlık alınmaktadır.

Kritik dönem bireyin öğrenme ve kişisel özelliklerinde gelişme için en hazır olduğu dönem olarak tanımlanmaktadır.

Turunçgiller, domates, brokoli, siyah kuş üzümü ve patateste ise C vitamini açısından zengin besinlerdir. Yeşil yapraklı sebzeler, yağsız et, kurutulmuş sebzeler ve kavrulmamış kuruyemişlerde ise demir vardır. Demir eksikliği olan bir kişinin bu besinleri tüketmesi gerekmektedir.

Bebeklerin dört ile altı ay arasında ünlü ünsüz sesleri birlikte çıkardıkları hece oluşturdukları dönem babıldama dönemidir.

Çocukların çevrelerinde bulunan nesnelere dokunarak, onları hareket ettirerek, onlarla etkileşerek yaşantı kazandıkları dönem eylemsel dönemdir.

Özellikle motor becerilerin edinim zamanları açısından erkek çocuklar ile kız çocuklar arasında çeşitli farklılıklar gözlenmektedir. Erkek çocuklar koşma, atlama, ayakla vurma ve atma becerilerini kız çocuklardan daha önce kazanmaktadırlar. Erkek çocuklar ile kız çocuklar arasında becerileri kazanma zamanı açısından gözlenen fark; koşma ve atlama becerilerinde altı-sekiz ay iken, ayakla vurma becerisinde 12-16 ay, atma becerisinde 33 ay kadardır. Kız çocuklar ise sekme, zıplama ve yakalama becerilerini erkek çocuklardan altı-on ay daha önce kazanmaktadırlar. Öyleyse, verilen örnekteki durum, motor gelişiminde cinsiyetin ortaya çıkardığı bir farklılığı örneklendirmektedir.

İki-altı yaş arasındaki çocukların boyları her yıl ortalama 7 cm uzamaktadır.

Gizil dönem, 6-12 yas dönemine rastlar. Bu dönemde artık çocukta cinsel rol benimsenmiş. Erkek ya da kız olmanın rolleri sergilenmeye başlamıştır. Bu dönem çocuğun egosunun denetim altına girdiği dönemdir. Aynı zamanda da eski dönemdeki deneyimlerin yeni deneyimlerle buluştuğu dönemdir. Dürtüler kontrol edilir.

Somut işlemler döneminde (7-11 yaş) çocuklar bilişsel yeterlilikler açısından çok hızlı bir değişim gösterirler. Bu nedenle bu dönem bilişsel gelişim açısından temel bir dönüm noktasıdır.

Gelişim içten dışa, baştan ayağa doğrudur. Gelişim bir bütündür. Gelişimde bireysel farklılıklar söz konusudur. Gelişim kalıtım ve çevrenin etkileşiminin bir ürünüdür.

Bedensel, zihinsel, davranış, öğrenme vb. özellikleriyle diğer insanlardan farklı olmayı niteleyen “bireysel farklılık,” olağan görüldüğü gibi, bireysel farklılığı olan bireyin toplumun olağan üyesi olmasına izin verilmediği de olmuştur. Zigler’e göre, zihinsel gelişim yetersizliğine organik ve ailesel nedenler sebep olabilmektedir. Düşük sosyoekonomik düzeyden gelen ailelerin çocuklarının da zekâ seviyesi düşük olma ihtimali yüksektir. Otizm Spektrum bozukluğu olan çocuklarda atipik algı, sezgi yoluyla öğrenme, dikkat, esnek düşünme ve başkalarının bakış açısını anlama gibi bilişsel becerilerinde belirgin farklılıklar vardır.

Ünlü dil bilimci Chomsky’nin öne sürdüğü doğuştancı yaklaşımda çocukların bir dil edinim donanımına sahip olarak dünyaya geldiği savunulmaktadır.

İşlevinin ne olduğu tam olarak bilinemeyen babinski refleksi, ayak tabanına basınç uygulandığında ya da ayak tabanının orta kısmında bir hat çizildiğinde bebeğin ayak parmaklarının gerilmesi ve ayak başparmağının diğer parmaklardan ayrılarak yana doğru açılmasıdır ve ilkel bir reflekstir. Diğer seçeneklerde yer alan refleksler duruşa ilişkindir.

Brunner’ e göre bilişsel gelişimin ikinci aşaması olan imgesel dönem Piaget’ nin işlem öncesi dönemine karşılık gelmektedir. Bu dönemde bilgi, imgelerle taşınmaktadır. Çocukların görsel bellekleri gelişmiştir; bir nesneyi, olayı, durumu nasıl algılıyorsa o şekilde zihinlerinde canlandırırlar, herhangi bir nesneyi onu görmeden resmedebilirler.

Arama refleksi, ağız ve dudak çevresine dokunulduğunda bebeğin başını o yöne çevirmesidir. Emme refleksi, bebeğin ağız ve dudak çevresine dokunulduğunda ağzına alma ve emme hareketi yapmasıdır. Yakalama refleksi, avuç içine dokunulduğu ya da avuç içi bir nesne ile uyarıldığı zaman bebeğin parmaklarını içe kapaması ve nesneyi sıkıca tutmasıdır. Babinski refleksi, ayak tabanına basınç uygulandığında ya da ayak tabanının orta kısmında bir hat çizildiğinde bebeğin ayak parmaklarının gerilmesi ve ayak başparmağının diğer parmaklardan ayrılarak yana doğru açılmasıdır. Verilen tanım moro refleksini açıklamaktadır.

Bıngıldak doğum sonrası 2-4 ay içinde kapanır. Yenidoğan burnu yüzüne göre büyüktür. Yenidoğan kulak kepçesi şekillenmemiştir. Yenidoğanın boynu kısa ve tombuldur. Yenidoğanlar gözyaşı bezleri tam olarak olgunlaşmadığı için 3 aylık olana kadar gözyaşı dökmeden ağlarlar.

Olgunlaşma kuramının öncüsü olan Gesell, insan özelliklerinin öncelikle genetik ile ilişkili olduğunu savunur. Gesell’e göre, çocuklar yaşları ilerledikçe olgunlaşır ve çevre süreçte küçük bir rol oynar. Ancak, Davranışçı kuramının öncüleri olan Skinner, Watson ve Bandura ise, insanın olgunlaşmasını çevresinde edindiği deneyimler doğrultusunda meydana geldiğini savunurlar.

Tat alma tomurcukları doğumdan önce gelişmektedir ve fonksiyoneldir. Bu nedenle yenidoğanlar tatları ayırt edebilir. Bebeğin tat alma duyusu daha anne karnında iken oluşmaya başlar.