Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Uyarlamadan en üst düzeyde yarar elde edebilmek için uyarlama yaparken dikkat edilmesi gereken temel nokta aşağıdakilerden hangisidir?
Sunulacak olan pekiştireçlerin belirlemek |
Sunulacak desteğin ne zaman silikleştireleceği ve ortadan kaldırılacağının belirlemek |
Etkili öğretim yönteminin belirlemek |
Etkili değerlendirme yönteminin belirlemek |
Bireyin kültürel özelliklerine göre uyarlama yapmak |
Uyarlama yaparken dikkat edilmesi gereken temel nokta, çoklu engelli bireyin uyarlamadan en üst düzeyde yarar elde edebilmesi için, sunulacak desteğin ne zaman silikleştireleceği ve ortadan kaldırılacağının belirlenmesidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hızlandırılmış tuvalet öğretimi yönteminin avantajlarından biridir?
Sıvı miktarının artırılması birey için tehlikeli olabilmesi |
Tuvalet öğretimi sırasında öğrencinin diğer öğretim fırsatlarından tamamen mahrum edilmesi |
Öğretim programının yüksek yoğunlukta sunulması ve öğrencilerin tuvalet becerisi performanslarında hızlı değişimlerin yaşanması |
Tuvalet öğretimi sırasında öğrencinin tipik gelişim gösteren akranlarıyla yaşayacağı olası iletişim fırsatlarından mahrum edilmesi |
Ayrıştırmanın öğrenci için aşırı bir ceza durumu oluşturabilmesi |
Bu tuvalet öğretim yönteminin “hızlandırılmış” olarak betimlenmesinin sebebi, öğretim programının yüksek yoğunlukta sunulması ve öğrencilerin tuvalet becerisi performanslarında hızlı değişimlerin yaşanmasıdır. Hızlandırılmış tuvalet öğretim yöntemi her ne kadar avantajlı bir yöntem olarak gözükse de bu yöntem hakkında bazı soru işaretleri de bulunmaktadır. Hızlandırılmış tuvalet öğretim yöntemi ile ilgili çekinceler; (a) sıvı miktarının artırılmasının birey için tehlikeli olabileceği, (b) tuvalet öğretimi sırasında öğrencinin diğer öğretim fırsatlarından tamamen mahrum edildiği, (c) tuvalet öğretimi sırasında öğrencinin tipik gelişim gösteren akranlarıyla yaşayacağı olası iletişim fırsatlarından mahrum edildiği, (d) tüm bu ayrıştırmanın öğrenci için aşırı bir ceza durumu oluşturabileceği olarak sıralanmaktadır.
3.Soru
Temelde çoklu yetersizliği olan bireyin ağızdan herhangi bir ses üretmesi amacı ile yapılan etkinlik hangisidir?
Hareket etkinlikleri |
Vokal etkinlikler |
Duyusal uyarım etkinlikleri |
Olumlayıcı dinleme etkinlikleri |
Doğaçlamaya yönelik etkinlikler |
Vokal etkinlikler, temelde çoklu yetersizliği olan bireyin ağızdan herhangi bir ses üretmesi amacı ile yapılan etkinlikleri ifade
eder.
4.Soru
Sindirim sistemi ve kalp dolaşım sistemi bozuklukları hangi sendromdan etkilenmiş bireylerde sıklıkla görülür?
Prader-Willi |
Williams-Beuren |
Corneila de Lange |
Rett |
Sanfilippo |
Williams-Beuren sendromlu bireyler orta ve üzeri şiddette zihinsel yetersizliğe sahip olup endokrin sistem sorunları (hipotiroid), kalp-dolaşım sistemi problemleri (yüksek tansiyon, aort darlığı), sindirim sistemi sorunları (kronik kabızlık), duyu-nöral işitme kayıpları, glikoz tolerans anormalliği ve diğer sağlık sorunlarına sahip olabilmektedir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yemek yeme becerisinin ön koşul becerileri arasında değildir?
Dudaklarını kapalı tutabilme, |
Yutma, ısırma ve çiğneme |
Eşit açlık süresi |
Emme |
Boğazına yemek takıldığında öğürme |
Yemek yeme becerisi için ön koşul beceriler; emme, dudaklarını kapalı tutabilme, yutma, ısırma ve çiğneme becerilerinin yanı sıra boğazına yemek takıldığında öğürme refleksi olarak sıralanmaktadır
6.Soru
Çoklu yetersizliği olan bireyler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlanırken aşağıdakilerden hangisi göz önüne alınmalıdır?
Sosyolojik faktörler |
Bireysel özellikler |
Biyolojik özellikler |
Kültür yapısı |
Aile bireyleri |
Tüm diğer özel gereksinimli bireyler gibi, çoklu yetersizliği olan bireyler için de Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlanır. BEP hazırlanırken her bireyde farklı ve tek olan yetenek, ihtiyaç, bireysel özellikler, güçlü ve zayıf yanlar göz önünde tutulmalıdır.
7.Soru
Öğrenciye işlevsel becerileri edindirmek için hazırlanan eğitim planında aşağıdakilerden hangisine öncelikle dikkat edilmelidir?
Ailenin isteklerine |
Öğrencinin öğrenme aciliyeti olan becerilere öncelik verilmesine |
Eğitim ortamının fiziki şartlarına |
Ailenin maddi durumuna |
Öğretmenin yeterliliklerine |
Tüm değerledirmeler sonucunda öğrencinin yapabildikleri ve yapamadıkları belirlenir. Bu belirlemeye
göre ortaya çıkan beceri listesinde öncelikli olarak en sık kullanılan, öğrencinin öğrenme aciliyeti olan
becerilere öncelik verilerek bir eğitim planı hazırlanır.
8.Soru
Müziğin ve müzik uygulamalarının kişiye özel bireyselleştirilmiş hedefleri başarmak amacıyla onaylı bir müzik terapi programını tamamlamış yetkili uzmanlar tarafından bireyle terapötik bir ilişki içerisinde yürütülen kanıt temelli klinik kullanıma ne ad verilir?
Müzik eğitimi |
Müzik etkinliği |
Hassasiyet geliştirilmesi |
Sosyal beceri |
Müzik terapi |
Müzik terapi, müziğin ve müzik uygulamalarının kişiye özel bireyselleştirilmiş hedefleri başarmak amacıyla onaylı bir müzik terapi programını tamamlamış yetkili uzmanlar/müzik terapistler tarafından bireyle terapötik bir ilişki içerisinde yürütülen kanıt temelli klinik kullanımıdır.
9.Soru
Günlük yaşam etkinlikleri alanında uzmanlaşmış, günlük yaşam etkinlikleri arasında kişisel bakım becerileri ile bu becerilerin gerçekleştirilmesinde önemli yeri olan küçük kas gelişimi de yer almaktadır. Bu uzmanlar kişisel bakım becerilerinin öğretiminde kullanılacak beceri analizi basamaklarının oluşturulmasında rehberlik eden sağlık personelleri hangisidir ?
Fizyoterapistler |
Dil ve Konuşma terapistleri |
Okul hemşireleri |
Ergoterapistler |
Sosyal hizmet uzmanları |
İş ve meslek terapistleri günlük yaşam etkinlikleri alanında uzmanlaşmıştır. Günlük yaşam etkinlikleri arasında kişisel bakım becerileri ile bu becerilerin gerçekleştirilmesinde önemli yeri olan küçük kas gelişimi de yer almaktadır. Bu uzmanlar kişisel bakım becerilerinin öğretiminde kullanılacak beceri analizi basamaklarının oluşturulmasında rehberlik edebilirler. Doğru D'dir.
10.Soru
Tuvalet eğitimi ile ilgili olarak aşağıda verilen beceri ve öğretmen tepkilerinden hangisi doğrudur?
Sifonu çekme - Ellerini yıkama |
Tuvaletten çıkma - Ellerini kurula |
Gereksinim tanımlama - Tuvalete git |
Pantolonu kaldırma - Ellerini yıka |
Klozete oturma - Klozetin sifonunu çek |
Doğru cevap C seçeneğidir.
11.Soru
1962 yılında ABD’de geliştirilen, günlük rutinlerin öneminin altını çizen ülkemizde de geniş kabul görmüş olan proje aşağıdakilerden hangisidir?
High Scope |
Creative Curriculum |
My Daily Routine |
Montessori |
Regio Emilia |
1962 yılında ABD’de geliştirilen ve ülkemizde de geniş kabul görmüş olan High Scope Projesi öğretimde günlük rutinlerin öneminin altını çizer. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Öğretilecek becerinin ön koşul niteliğine göre hiyerarşik olarak sıralanması aşağıdaki beceri analizlerinin hangisidir?
Yapılış sırasına göre beceri analizi |
Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi |
Güçlük düzeyine göre beceri analizi |
Becerinin yapısal analizi |
Becerinin davranışsal analizi |
Gelişimsel Aşamaya Göre Beceri Analizi
Öğretilecek becerinin ön koşul niteliğine göre hiyerarşik olarak sıralanmasıdır. Örneğin eldeli toplama işlemi becerisini öğretmeyi hedeflediğiniz öğrencinin öncelikle rakamlarla eldesiz toplama işlemi yapabiliyor olması gerekmektedir. Benzer şekilde bağcıklı ayakkabı giymeyi hedeflediğiniz öğrencinizin öncelikle bağcıksız, nispeten kolay giyilebilir (babet ayakkabı gibi) bir ayakkabıyı bağımsız şekilde giyiyor olabilmesi gerekmektedir. Öğretmenlerin öğretilmesi planlanan beceri için ön koşul niteliği taşıyan becerileri belirlemeleri ve öğrencilerine bu beceriyi ancak ön koşul becerileri sağlar hâle geldikten sonra öğretmeye başlamaları gerekmektedir. Bu durum gelişimsel aşamaya göre beceri analizi ile aşılabilmektedir
13.Soru
Müziğin dil ve iletişim alanı ile etkileşime geçtiğinde söz, şiir gibi dil ögeleriyle buluşması sonucu hangisi oluşur?
Dans |
Yaratıcı hareket |
Tekerlemeler ve şarkılar |
Beden perküsyonu |
Çalgı çalma |
İç bileşenleri arasında zaman, ritim, yapı ve dinamikleri barındıran müzik,
- Dil ve iletişim alanı ile etkileşime geçtiğinde söz, şiir gibi dil ögeleriyle buluşur. Böylelikle tekerlemeler ve şarkılar oluşur ve sesletimden bir adım öteye geçerek sözel içeriği bünyesinde barındıran bir şarkı söyleme etkinliği olarak karşımıza çıkar.
- Fiziksel ve psiko-motor alan ile etkileşime geçtiğinde hareket ögesi ile birleşerek yaratıcı hareket ve dans etkinliği olarak uygulanır.
- Hareket ögesi ile birleştiğinde oluşan bir başka etkinlik de çalgı çalma etkinlikleridir. Bu etkinliklerde küçük ve büyük motor beceriler ile eşgüdümlü hareket becerileri müzikal düzlemde sergilenme olanağı bulur.
- Hareket ve dil ile birleştiğinde ise bedensel kullanımı içeren beden dili ve beden perküsyonu etkinliği olarak uygulanır.
14.Soru
Gömülü öğretim yönteminin sağladığı avantajlar dört ana düşünce etrafında toplanmaktadır. Hangisi bu düşüncelerden birisi değildir?
Öğretim denemeleri devam eden etkinlik veya rutinlerin içine gömüldüğü için doğal sınıf ortamında çok büyük değişiklikler gerektirmemektedir |
Çocuğun katılımını ve öğrenme motivasyonunu artıran ilgilerinin / tercihlerinin temel alınmasıdır. |
Avantaj öğretimin doğal sınıf ortamında gerçekleştirilmesinin çocuğun öğrendiği becerileri bağımsız olarak kullanma olasılığını artırmasıdır. |
Yapılan öğretimin öğretmen merkezli olması nedeniyle kazanımların daha kısa sürede gerçekleştirilmesidir. |
Öğretmen gün içerisinde farklı etkinlikler içerisinde yani öğrenme hedefini gömülü öğretimle sunabilir. |
Gömülü öğretim yönteminin sağladığı avantajlar dört ana düşünce etrafında toplanmaktadır. İlk olarak öğretim denemeleri devam eden etkinlik veya rutinlerin içine gömüldüğü için doğal sınıf ortamında çok büyük değişiklikler gerektirmemektedir. İkinci önemli avantaj çocuğun katılımını ve öğrenme motivasyonunu artıran ilgilerinin / tercihlerinin temel alınmasıdır. U¨çüncü önemli avantaj öğretimin doğal sınıf ortamında gerçekleştirilmesinin çocuğun öğrendiği becerileri bağımsız olarak kullanma olasılığını artırmasıdır. Dördüncü olarak, öğretmen gün içerisinde farklı etkinlikler içerisinde yani öğrenme hedefini gömülü öğretimle sunabilir. Böylece çocuk öğrendiği beceriyi farklı ortamlarda sergileme şansına sahip olur. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
İki ya da daha çok yetersizliğin birlikte görüldüğü bir yetersizlik durumu aşağıdakilerden hangisidir?
Zihin yetersizliği |
Öğrenme güçlüğü |
Otizm spektrum bozukluğu |
Fiziksel yetersizlik |
Çoklu yetersizlik |
Çoklu yetersizlik, iki ya da daha çok yetersizliğin birlikte görüldüğü bir yetersizlik durumudur.
16.Soru
- Aşamalı yardımla öğretim
- Artan bekleme süreli öğretim
- Eş zamanlı ipucu ile öğretim
- Davranış desteklemeye yönelik öğretim
- İpucunun giderek azaltılmasıyla öğretim
Hangisi/hangileri tepki ipuçlarının kullanıldığı yanlışsız öğretim yöntem grupları arasında yer alır?
Yalnız III |
III ve V |
III, IV ve V |
I, III, IV ve V |
I, II, III ve V |
Tepki ipuçlarının kullanıldığı yanlışsız öğretim yöntemleri sekiz grupta ele alınmaktadır. Bunlar sabit bekleme süreli öğretim, eş zamanlı ipucu ile öğretim, artan bekleme süreli öğretim, davranış öncesi ipucu ve sınamayla öğretim, davranış öncesi ipucu ve silikleştirmeyle öğretim, aşamalı yardımla öğretim, ipucunun giderek artırılması ile öğretim ve ipucunun giderek azaltılmasıyla öğretim olarak ifade edilmektedir. Doğru yanıt E’dir.
17.Soru
Beceriler yapısal olarak beş farklı şekilde analiz edilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu yapısal analiz türlerinden biri değildir?
Yönergesine göre becerinin yapısal analizi |
Davranışa göre becerinin yapısal analizi |
Gerekli görülen niteliklere göre becerinin yapısal analizi |
Yeterli görülen süreye göre becerinin yapısal analizi |
Sunum şekline göre becerinin yapısal analizi |
Beceriler yapısal olarak altı farklı şekilde analiz edilmektedir:
• Yönergesine göre becerinin yapısal analizi
• Sunum şekline göre becerinin yapısal analizi
• Gerekli görülen niteliklere göre becerinin yapısal analizi
• Yeterli görülen süreye göre becerinin yapısal analizi
• Doğruluk düzeyine göre becerinin yapısal analizi
18.Soru
I. Öğrencinin zamanının büyük bir bölümünü geçirdiği ortamların özellikleri incelenir. II. Aile görüşmesi yapılarak öğrenci için öncelikli beceriler belirlenir. III. Öğrenci, beceri listelerinin olduğu formlar ile değerlendirilir. IV. Öğrenciyle eğitim yaşantısına ilişkin görüşmeler gerçekleştirilir. Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri öğrenci için öncelikli becerilerin, yani işlevsel becerilerin belirlenmesi için yapılması gereken basamaklardandır?
I, II, III |
I, II, IV |
II, III, IV |
I, III, IV |
I, II, III, IV |
Öncelikle öğrenci, beceri listelerinin olduğu formlar ile değerlendirilir.
Bu formlar kaba değerlendirme formları, gelişim envanterleri
ve akademik beceriler için ders programlarında yer alan kazanımlar
olabilir. Daha sonra aile ile görüşme yapılarak, öğrencinin hangi becerileri
ne düzeyde gerçekleştirdiği ve ailenin çocuğunun öncelikle hangi
becerileri kazanmasını istediğiyle ilgili bilgi toplanır. Ayrıca öğrencinin zamanının büyük bir bölümünü geçirdiği ortamların özellikleri ve öğrencinin bu ortamlarda günümüzde ve gelecekte ne tür becerilere sahip olması gerektiği saptanır.
19.Soru
Aşağıdaki hangi ifade ayırt edici uyaran için kullanılmaktadır?
Uygun durum oluşturan |
Davranış öncesi talep eden |
Davranış sonrası ödüllendiren |
Belirli bir tepkiye yol açan |
İletişim girişiminde bulunan |
Ayrık denemelerle öğretim yöntemi, uygulamalı davranış analizine dayalı öğretim uygulamaları arasında yer almaktadır. Davranışı öncesi ve davranış sonrası uyaranların davranışların oluşmasındaki önemine vurgu yapan uygulamalı davranış analizinin temel ilkesinden hareketle geliştirilmiş bir yöntem olarak bilinmektedir. Ayrık denemelerle öğretim yönteminde, öğretimi yapılacak bir beceri alt basamaklara ayrılmaktadır. Her bir alt basamak art arda yinelenen denemelerle öğretilmektedir. Her bir deneme öncül-davranış-sonuç bileşenini içermektedir. Öncül, beceri yönergesi veya ayırt edici uyaran olabilir. Beceri yönergesi veya ayırt edici uyaran ifadesi, belirli bir tepkiye yol açan uyaranı tanımlamaktadır. Bu uyaran bireye soru sorma, görsel destek veya çevre düzenlemesi olabilir. Doğru yanıt D’dir.
20.Soru
Aşağıda yer alan pekiştirme tarifelerinden hangisi aralıklı pekiştirme tarifesi ile ilişkili değildir?
Oranlı pekiştirme |
Zaman aralıklı pekiştirme |
Sürekli pekiştirme |
Sabit oranlı pekiştirme |
Değişken oranlı pekiştirme |
Pekiştirme sürekli pekiştirme ve aralıklı pekiştirme olmak üzere iki biçimde gerçekleştirilebilir. Aralıklı pekiştirme tarifesi oranlı ve zaman aralıklı olmak üzere iki biçimde uygulanabilmektedir. Oranlı pekiştirme ise kendi içinde sabit oranlı ve değişken oranlı; zaman aralıklı pekiştirme ise kendi içinde sabit zaman aralıklı ve değişken zaman aralıklı olarak iki biçimde uygulanabilmektedir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ