1997

Seçeneklerin Karmaşıklığı: İnternet aracılığıyla kurulan iletişim geleneksel medyada olduğu gibi doğrusal değildir. Başka bir ifade ile internet kullanıcısı seçme şansına sahiptir. Seçme şansı pek çok içerik arasından istediğini seçmekle sınırlı değildir, kullanıcı bu hakkına ek olarak seçtiği içeriğin ilgilendiği bölümünü seçme hakkına sahiptir. Site tasarımcıları internet kullanıcılarına hiper bağlar aracılığıyla site içinde gezebilmesi için daha fazla şans yaratırlar. Başka bir ifadeyle internet kullanıcısı sitenin neresi ile ilgileniyorsa oraya doğrudan ulaşma şansına sahiptir. Bir televizyon izleyicisi gibi ilgilendiği şeye ulaşmak için programdaki her şeyi izlemek zorunda değildir.

Heeter’e göre bir kullanıcıya ne kadar çok seçenek sunulursa etkileşim o kadar artar. Bu nedenle internet sitelerinin tasarımı geleneksel medya ürünlerinin tasarımından farklıdır. Seçenekler sınıflandırılarak gruplanır. Her grup eğer gereksinim duyulursa kendi içinde de sınıflandırılabilir. Bir aile ağacını andıran bu gruplandırma kullanıcıya sunulacak olan içeriğin ve seçeneklerin çeşitlenmesini ve bir düzen içinde sunulmasına olanak sağlamaktadır. Unutulmamalıdır ki seçeneklerin çeşitlendirilmesi kadar belirli bir düzen içinde olması kullanıcının site içinde gezerken kaybolmasını engelleyecek aradığını bulmasını sağlayacaktır (Heeter, 1989).

Soruda verilen örneğin hangi içerik topluluğuna ilişkin olduğu sorulmaktadır. İçerik toplulukları metin (kullanıcıların sahip oldukları kitapları paylaştıkları BookCrossing sayfası gibi), fotoğraf (Flickr veya Pinterest gibi), video (YouTube gibi) ya da power point sunumlar (Slideshare gibi) şeklinde farklı türde içeriğin paylaşımına olanak vermelerine göre çeşitliliğe sahiptirler. İçerik topluluklarında kullanıcılar sosyal ağlarda olduğu gibi bir profil sayfasına sahip değillerdir. Genellikle bu türden sitelere üye olurken kullanıcının az miktarda bilgisi talep edilmektedir. Sorunun çözümünde içerik topluluklarının neler olduğu bilinmeli ve verilen örneğin hangi içerik topluluğuna ait olduğu tahmin edilmelidir.

Kullanıcı tarafında herhangi bir etkileşimli uygulama olamaması bir dezavantajdır. Doğru cevap C' dir.

Soruda internet yayıncılığına ilişkin yayın türleri verilmekte ve bu yayın türlerinin hangilerinin içeriğinin kullanıcılar tarafından oluşturulan yayın türü olduğu sorulmaktadır.  Kullanıcının  aynı zamanda içerik sağlayıcı konumuna sokulması yeni yayın türlerinin oluşmasına neden olmuştur. Sorunun çözümünde internet yayın türleri bilinmeli ve birbirinden ayırt edilebilmelidir.

RSS bloglara yeni eklenen içeriğin daha kolay takip edilmesini sağlayan bir teknolojidir. Blog okuyucuları RSS teknolojisi ile takip ettikleri bloglara abone olabilmekte ve sayfaya yeni eklenen her içerik doğrudan okuyucuya haber verilmekte ya da iletilmektedir.

Askeri amaçlı uydular: Erken uyarı, savaş, navigasyon, keşif ve askeri hareketlerin gözetlenmesi amacıyla kullanılan uydulardır. Askeri amaçlı uyduları tanımlayan açıklama B şıkkında mevcuttur. Doğru cevap B'dir.

Video içeriği paylaşan bloglar “vlog”, sadece diğer sitelere bağlantılar veren bloglar “linklog”, daha kısa gönderiler ve zengin medya karışımı sunan bloglar “tumblog” ve yasal konu ve bilgiler sunan bloglar ise “blawg” olarak adlandırılmaktadır. Bunun dışında spam bloglar olarak adlandırılan “sploglar” bulunmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sinyal kalitesi değişmez. Gürültü ve dış etkenlerden çok az etkilenirler. Veriler çok küçük birimlere sıkıştırılabilir. Bunlar dijital sistemlerin analog sistemlerden daha üstün sayılan özelliklerindendir.

Söz konusu araştırmaya göre 2011 yılı ilk üç ayında internet kullanan bireyler internet’i en çok % 72,7 ile çevrimiçi haber, gazete ya da dergi okumak, haber indirmek için kullanmışlardır. Doğru cevap A' dır.

Ali Toprak ve arkadaşlarının Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook. “Görülüyorum Öyleyse Varım!” adlı çalışmalarında (2009) Facebook kullananlar üzerine arayüzeyde yapılan gözlem sonucu, bu toplumsal paylaşım ağının kullanım nedenleri şu şekilde saptanmıştır:
• benliğin teşhiri veya performansı;
• gözetleme ve dikizcilik;
• fikir-kanı, fotoğraf, video, müzik paylaşımı;
• oyun oynama;
• alışveriş ve e-ticaret;
• etkinlik düzenleme;
• toplumsal ve siyasal gruplara üyelik ve toplumsallaşma
• toplumsal denetim.

Doğru yanıt E'dir.

Türkiye’nin de dâhil olduğu 25 katılımcı ülke kapsamında Avrupa’da gerçekleştirilen EU Kids Online (Avrupa Birliği Çevrimiçi Çocuklar) Projesinde yeni medya ortamlarının olanakları ve riskleri aşağıdaki şekilde dökümlenmektedir:

İnternet üzerinden erişilebilen her türlü web sayfası ve sitesi bir yayındır ve bu yayıncılık sürecinde aşağıdaki iletişim modelleri kullanılır:

a. Bir Noktadan Bir Noktaya (Point to Point): İki kullanıcı arasındaki tek yönlü iletişim sürecini anlatır. Bu iletişim biçimi eş zamanlı değildir. Tek yönlü olmasının nedeni eş zamanlı olmamasıdır. Ancak sürecin geribildirim kanalı açıktır. Göndericinin mesajının alıcı tarafından alınıp alınmadığı okunup okunmadığı sunucular arasındaki iletişim ile kullanıcıya bildirilir. Alıcı dilediği anda gönderici rolüne geçerek iletişim sürecini tersine çevirebilir. E-posta bu iletişim modelinin uygulandığı alandır.

b. Bir Noktadan Bir Gruba (Point to Multipoint): Bu iletişim modelinde de tek y.nlü bir iletişim süreci söz konusudur. Kaynak tektir ancak alıcı sayısı birden çoktur ve alıcı tarafından belirlenmiş kişilerdir. Bu iletişim biçiminde eş zamanlı değildir. Tek bir kullanıcının belirlenmiş bir kullanıcı grubuna mesaj gönderebilmesi durumudur. E-postalar, forumlar ve tartışma grupları ve sosyal medya uygulamaları bu modele örnektir.

c. Bir Noktadan Çok Kullanıcılı Servis Sağlayıcısına (Point to Server Broadcast): Bir kullanıcının servis sağlayıcıya gönderdiği bir mesajın servis sağlayıcı tarafından diğer kullanıcılar için ulaşılabilir hale getirilmesidir. Neredeyse gerçek zamanlı bir yanıtlama ile IRC iletişimi yardımıyla haberleri yayılmaktadır. Servis sağlayıcıya gelen mesajlar düzenli olarak bir bir yayınlanmaktadır.

d. Bir Noktadan Sınırlı Kullanıcılı Servis Sağlayıcıya (Point to Server Narrowcast): Bir kullanıcıdan servis sağlayıcısına giden mesajların, servis sağlayıcısı tarafından bu mesajı görme izni olan kullanıcılar için ulaşılabilir hale getirilmesidir. Buradaki kullanıcılar kendilerini şifre ve kullanıcı adları ile tanımlarlar.

e. Çok Kullanıcılı Servis Sağlayıcı (Server Broadcast): İnternet tabanlı iletişim sürecinde mesajın kaynağı yalnızca kullanıcı değildir. Kaynağın ticari bir kurum, bir kamu kuruluşu ya da servis sağlayıcı olması durumunda söz konusudur. Bu tür yapılanların hedef kitlesi büyük ama sınırları belirsizdir. İletmek istedikleri mesaj kadar hizmet sunma amaçları da vardır ve kullanıcıdan gelen talepleri de dikkate alırlar. Bu nedenle internet üzerinden kurulacak iletişimde sunucu adı verilen çok sayıda kullanıcının erişimine izin veren cihazlar kullanılır. Sunucular aracılığıyla sunulan bilgiler isteyen herkesin kullanımına açıktır. Enformasyon bir kullanıcı ya da servis sağlayıcı tarafından sunulmuş olabilir. Bir web sayfası buna örnektir.

f. Sınırlı Kullanıcılı Servis Sağlayıcı (Server Narrowcast): Bir servis sağlayıcının sınırlı sayıda kullanıcı izni olan kişi ya da kurumlara hizmet vermesi durumudur. Üyelik ya da yetkilendirme isteyen eylemler bu başlığın altında yer almaktadır.

Frienster: 2002 yılında Match.com isimli çöpçatanlık sitesine karşı kurulmuştur. Match.com insanların yabancılarla tanışmasına odaklanırken Friendster, arkadaşların arkadaşlarının yabancılara göre daha iyi birer flört seçeneği olabileceği fikrinden yola çıkmıştır.

MySpace: 2003 yılında kurulmuş bir sosyal ağ sitesidir.

LinkedIn: 2002 yılında kurulan ve 2003 yılında yayına başlayan bir profesyonel bağlantı ve paylaşım sitesidir.

Care2: 2003 yılında aktivistleri bir araya getirmeyi amaçlayan sosyal ağ sitesidir.

Dogster: 2003 yılında benzer ilgi alanlarına sahip kişileri bir araya getirmek için kurulmuş bir sitedir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Bilişim teknolojisine dayalı olarak şekillenmekte olan bilgi toplumunun temel özelliği sanayi toplumunda ön planda olan “maddi” ürünleri yerine, bilişim teknolojisi sayesinde bilgi üretiminin önem kazanmasıdır. Bilgi toplumunda bilişim temelli, sistematik bilgi ve teknolojinin kitlesel üretimi gerçekleştirmesi söz konusudur. Başka bir ifadeyle bilgi toplumunun bilişim temelli bilgisi, bilgi teknolojileri içinde geleceğe yönelmiş işlenmiş bilgidir. Soruda bilgi ve sanayi toplumuna ilişkin özellikler karışık olarak verilmekte ve bilgi toplumunun özelliklerinin ayırt edilmesi istenmektedir. Sorunun çözümünde bilgi toplumuna ilişkin özellikler bilinmeli ve ayırt edilebilmelidir.

Özellikle 1990'lardan sonra bilgi çağı kavramının yaygın olarak kullanılmaya başlanması ve toplumsal yapının da bilgi toplumu olarak tanımlanmasının altında yatan dört teknoloji akımı yer almaktadır; bilgisayarlar, dijital dilin geliştirilmesi, uydu teknolojileri, fiber optik teknolojisinin gelişmesi.

Soruda 2003 yılında yayına başlayan profesyonel bağlantı ve paylaşım sitesinin hangisi olduğu sorulmaktadır. 2002 yılında kurulan ve 2003 yılında yayına başlayan bir profesyonel bağlantı ve paylaşım sitesi olan LinkedIn’in temel amacı; insanların profesyonel bağlantıları için bir veri tabanı oluşturmak ve profillerini bu kişilerle paylaşmalarını sağlamaktır. Sorunun çözümünde sosyal paylaşım ağlarının gelişim süreci bilinmelidir

Bilgi toplumunun temel taşıyıcısı olan yeni küresel medyaya internet adı verilmektedir.

CGI İngilizce' de Common Gateway Interface' in (Ortak C¸ıkış Ara yüzü) kısaltmasıdır. Doğru cevap D' dir.