Bireysel farklılıkların başka bir kısmı da çevresel etkilerle oluşur. Aynı yaşlarda ve birbirine yakın gelişimsel özelliklere sahip oldukları halde birbirinden farklı çevrelerde yaşayan insanlar, bulundukları yerin şartlarından etkilenirler. Dinî ve kültürel farklılıklar, iklim koşulları, toplumsal yapı ve sosyal hayat, gelenek ve görenekler ve daha pek çok şey, çevresel etkiler kapsamında sayılabilecek hususlardır.

Yunus Emre’nin Divânı, Hoca Ahmed Yesevî nin Divân-ı Hikmet’i, Edib Ahmed Yüknekî’nin Atabetü’l-Hakâyık’ı, Mevlanâ’nın Mesnevî’si, Kaşgarlı Mahmud’ un Divân-ı Lügati’t-Türk ü eserleridir.

Yetişkinlik dönemi din eğitiminin ilkeri:

Yetişkinlerin değer ve anlam duyguları beslenmelidir.

Problem merkezli bir öğretim tarzı benimsenmelidir

Dini konular, soyut bir anlatım tarzında sunulmak yerine örnekler, hikayelerle daha somut bir hale getirilmelidir.

Öğretim zamanı ve süresi konusunda esnek davranılmalıdır.

Yetişkinlerin dinî etkinliklere katılımları teşvik edilerek, özellikle ileri yaşlarda toplumsal ilişkileri canlı tutulmaya çalışılmalıdır.

İslama göre iyi insanın bazı özellikleri şöyledir:
· Elinden ve dilinden kimseye zarar gelmez.
· Düşenin dostudur.
· Gerektiğinde başkalarını kendisine tercih eder.
· Küçüklerin de büyüklerin de hakkını korur.
· İyi ve güzel olanın yanında, kötü olanın da karşısındadır.
· Sadece iyilik ve güzellikte yardımlaşır.
· Başkaları tarafından kendisine hak olarak bir şey verilse bile, vicdanındabunun tekrar hesabını yapar..
· Kendisi için istediğini başkaları için de ister.
· Allah’tan korkar, kuldan utanır. 

Din eğitimcileri ve din hizmeti sunanlar için şu ilkeleri belirlemek mümkündür: Hiçbir zaman ümitsizliğe kapılmamalı. Hidayetin, Allah’ın elinde olduğunu bilmeli. Karamsar olmadan, iyi niyet, hoşgörü ve sabırla görevlerine odaklanmalı. Yaptıklarının karşılığını, sadece Allah Teâlâ’dan beklemelidirler.

Din eğitimcileri ve din hizmeti sunanlar için şu ilkeleri belirlemek mümkündür:
· Hiçbir zaman ümitsizliğe kapılmamalı,
· Hidâyetin, Allah’ın elinde olduğunu bilmeli,
· Karamsar olmadan, iyi niyet, hoşgörü ve sabırla görevlerine odaklanmalı,
· Yaptıklarının karşılığını, sadece Allah Teâlâ’dan beklemelidirler. 

Divan-ı Hikmet Hoca Ahmed Yesevi’nin eseridir.

Fenomenolojik yaklaşıma göre, din olgusal temelde araştırılıp analiz edilmelidir.

İslâm öncesi Arap toplumunda özellikle şiir ve hitabet gelişmiştir. Bunlar arasında en önde gelen örnekler Muallakât-ı Seb’a adıyla bilinir. Şiirlerde mertlik, cesaret, cömertlik ve şeref temalarına yer verilmesi, tıpkı Allah inancında olduğu gibi, birtakım inanç esasları ile erdemlerin de cahiliye toplumunda tamamen yok olmadığını gösterir.

Varoluşla ilgili sorulara en tatmin edici cevabı din vermiştir. Birkaç örnekverecek olursak, bütün peygamberlere sorulan sorular, • Ruh • Kıyametin kopuş vakti • Öldükten sonra dirilme meselesi olmuştur.

İslama göre iyi insanın bazı özellikleri şöyledir:
· Elinden ve dilinden kimseye zarar gelmez.
· Düşenin dostudur.
· Gerektiğinde başkalarını kendisine tercih eder.
· Küçüklerin de büyüklerin de hakkını korur.
· İyi ve güzel olanın yanında, kötü olanın da karşısındadır.
· Sadece iyilik ve güzellikte yardımlaşır.
· Başkaları tarafından kendisine hak olarak bir şey verilse bile, vicdanındabunun tekrar hesabını yapar..
· Kendisi için istediğini başkaları için de ister.
· Allah’tan korkar, kuldan utanır. 

Toplumsal düzenlemede dinin referans alınmamasına laiklik denir.

Vaaz sözlü irşad araçlarından bir tanesidir.

İslâm dini kültürümüzü ve medeniyetimizi derinden etkilemiştir. Mimarimizden musikîye, dilimize, edebiyatımıza, sosyal ilişkilerimize, örf ve adetlerimize kadar, her alanda bunu görmekteyiz.

Müşavere :bir konu üzerinde karşılıklı görüş bildirme, doğru bir karar oluşturmak için görüş alış-verişinde bulunmaktır

Allah Teâlâ, ilahî kitapları insanlar düşünüp öğüt alsınlar diye göndermiştir. Kur’an’ın gönderiliş sebebi olarak da, insanları karanlıklardan aydınlığa çıkarmak, dalaletten hidayete ulaştırmak ve doğru yola iletmek olduğu belirtilir. Peygamberlerin gönderilişlerinin de aynı amaca yönelik olduğu görülür.

Sözlü anlatıma dayalı birçok dersin, özellikle sosyal derslerin öğretiminde sıkça kullanılan ve neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir yöntemdir. Genel olarak, konuları bir sıraya ve düzene göre anlatma ve açıklama metodu olarak bilinir. Takrir ve düz anlatım adlarıyla da anılan bu yöntem, sadece okullarda değil, toplumsal etkinliklerin büyük bir bölümünde vazgeçilmez konuşma ve öğretim yolu olarak kabul görmüş, geçmişte yüksek bir mevkie sahip olmuştur. Eğitimcilerin çoğu, bu metodun olabildiğince az kullanılmasından yanadırlar. Hatta, öğrenciyi pasifleştirdiği, insanı adeta bilgileri emen bir sünger konumunda gördüğü, çoğu zaman öğrencilere soru sorma ve düşüncelerini açıklama fırsatı vermediği için, anlatım yönteminin en etkisiz yöntemlerden biri olduğunu ifade edenler de olmuştur.

Bireysel farklılıkların başka bir kısmı da çevresel etkilerle oluşur. Aynı yaşlarda ve birbirine yakın gelişimsel özelliklere sahip oldukları halde birbirinden farklı çevrelerde yaşayan insanlar, bulundukları yerin şartlarından etkilenirler. Dini^ ve kültürel farklılıklar, iklim koşulları, toplumsal yapı ve sosyal hayat, gelenek ve görenekler ve daha pek çok şey, çevresel etkiler kapsamında sayılabilecek hususlardır. Birey, içinde yaşadığı çevrenin bu şartlarından zamanla etkilenir. Bir kısım filozofların, “insan çevrenin ürünüdür” şeklindeki tanımlamaları, çevrenin birey üzerindeki etkisini ortaya koyan güzel bir ifade biçimidir. C¸evresel faktörlerin birey üzerindeki etkisi, bizi, farklı çevrelerin farklı özelliklere sahip bireyler ortaya çıkaracağı sonucuna götürür.

Eğitim kavramı, Batı kaynaklarında “education” kelimesiyle ifade edilmektedir. Kelimenin Latince kökü “educare”dir. Bu, “yetiştirmek, yönetmek, yönlendirmek ve potansiyelleri ortaya çıkarmak” anlamına gelir.