Din Psikolojisi Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Çocukluk ve ergenlik dönemi dinî gelişimiyle ilgili teorilerden olan “Bağlanma Teorsi” ni geliştiren araştırmacı ve düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Bowlby |
Baldwin |
J. Piaget |
Loe |
H. Marshall |
İlk çekirdeği Bowlby tarafından atılan “bağlanma teorisi”ne göre, çocukanne ilişkisinde özellikle ilk altı ayın daha önemli olduğu ve yaklaşık ilk altı yaşa kadar bu şekilde durağanlığını koruduğu daha sonraki yıllarda yaşanan önemli duygusal tecrübelerle bazı değişikliklere uğrasa da, bu ilişkinin genellikle kalıcı izlere sahip olduğu kabul edilmektedir.
2.Soru
Gelişim dönemlerinden hangisinde ölümden sonraki hayata gittikçe artan bir dini inanç söz konusu olmaktadır ?
Olgunluk dönemi |
Ergenlik dönemi |
Genç yetişkinlik dönemi |
Yaşlılık dönemi |
Orta yaş dönemi |
Orta yaş döneminde özellikle Allah’a ve ölümden sonraki hayata gittikçe artan bir dini^ inanç söz konusudur. Yine bu dönemde mistik eğilimlerin güçlendiği, tasavvufi hayata yönelmelerin ve dolayısıyla manevi olgunluğa ulaşma imka^nlarının daha fazla olduğu kabul edilmektedir. Nitekim bu dönemde, birçok dindar sıradan dini^ hayattan, dini^ arzunun üstün olduğu davranışa doğru gelişme göstermekte veya geleneksel dini^ hayattan, daha içten manevi^ bir hayata geçiş yapmaktadır. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
I. Araştırmalara katılanların yaş, eğitim, gelir, meslek, medeni durum gibi koşulları farklıdır
II. Batı ve Doğu kültürlerinde dindarlık biçimleri değişebilmektedir
III. Araştırmalarda farklı ölçekler ve yöntemler kullanılmaktadır
IV. Araştırmalarda dindarlığın farklı boyutları ele alınmaktadır
V. Kadınlar eğitim ve sosyalleşme sürecinde itaat davranışını daha fazla öğrenmektedir
Cinsiyet-dindarlık ilişkisine dair araştırma bulguları farklı sonuçlara yol açmıştır. Yukarıdakilerden hangisi bu durumun nedenleri arasındadır?
I, II, III, IV, V |
I, II, III, V |
I, II, III, IV |
I, II, III |
III, IV, V |
I, II, III, IV
4.Soru
“Bireyin dinin istekleri ve yasakları doğrultusunda davranışlarını ayarlama gücü” tanımı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
Dini irade
|
Bilişsel yapı
|
Dini inanç
|
İman
|
Tasavvur
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bireyin ergenlik dönemi dini gelişiminde etkili olan sosyal faktörlerin dışında kalır?
Okul |
Dini kurumlar |
Aile |
Arkadaş etkisi |
Bireyselleşme |
Çocukluk dönemi boyunca aile, dinî kurumlar, akranların etkisi ve okul bireyin ergenlik dönemi dini gelişiminde etkili olan sosyal faktörler arasında yer alır. Bireyselleşme ise bu faktörler arasında yer almaz.
6.Soru
“Esmâü’l-hüsnâ” ne demektir?
Allah’ın sevgisi |
Allah’ın merhameti |
Allah’ın güzel isimleri |
Allah’ın adaleti |
Allah’ın bilgisi |
Esmâü’l-hüsnâ, Allah’ın güzel isimleri demektir. Bu tabir, Allah’a mahsus olan bütün isimleri ifade eder. Kur’an’ın çeşitli ayetlerinde ve hadislerde geçen bütün ilahî isimleri kapsar. İslam geleneğinde bu isimler ve anlamları önemli bir yer tutar. Bu isimler, gündelik hayatta çeşitli işlevler icra eder. Müslüman birey için bunlar, sevgi, güven, emniyet, merhamet, şefkat, adalet gibi birtakım psikolojik ihtiyaçların giderilmesine imkân sağlayan bağlantı noktalarıdır.
7.Soru
Din değiştirme sürecinin ilk basamağı aşağıdakilerden hangisidir?
Gerginlik hissetme |
Arayış içinde olma |
Yeni dinî grup dışındaki kişilerle iletişimi azaltma |
Etkin bağ oluşturma |
Dinî bir problemi çözme bakış açısına sahip olma |
Din değiştirme sürecinin yedi basamağı bulunmaktadır. İnsanın hiçbir davranışı gerilimlerden, engellemelerden ve gelgitlerden tam anlamıyla bağımsız değildir. Bu nedenle din değiştirmede (hepsinde olmasa da) ilk aşama gerilim hissetme aşamasıdır.
8.Soru
İnanmada birlikte etkide bulunan üç boyut aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bilişsel, duygusal, sosyal |
Bilişsel, sosyal, iradi |
Entelektüel, duygusal, felsefi |
Bilişsel, duygusal, iradi |
Duygusal, iradi, sosyal |
İnanmada, bilişsel, duygusal ve iradi boyutlar birlikte etkide bulunur. Din Psikolojisi’nde “Dinî Tecrübe” başlığı altında bu boyutlardan duygusal boyut daha ayrıntılı olarak incelenip tartışılır. Bu, inançta aklın/bilişin veya iradenin yeri olmadığı anlamına gelmez. Din Psikolojisinin duygu temelli öznel/subjektif yaşantılara daha fazla önem vermesi ile ilgili bir durumdur. Doğru cevap D seçeneğidir.
9.Soru
Hangi ortamlarda yapılan duaların daha verimli olduğu söylenebilir?
Kalabalık ortamlarda |
Açık alanlarda |
Sessiz ve sakin ortamlarda |
Kapalı alanlarda |
Gergin ortamlarda |
Dua ruhsal bir hal olduğuna göre, insana sükün veren, kalp huzuru getiren şartların elverişliliği önemlidir. Bir cami, sakin bir ortam, gecenin sessizliği gibi dış etkilerden uzak, insanın içe dönüşünü, Allah’a yaklaşımını daha çok sağlayan bir yerde yapılan dua, kuşkusuz daha verimli olur.
10.Soru
İman sözcüğü hangi anlama gelmektedir?
Güvenmek |
Gönülden inanmak |
Tasdik etmek |
Güven vermek |
Sevmek |
Kur’an’daki kullanımı dikkate alınarak iman kelimesine, genellikle doğrulama (tasdik) ve tahsis etme, teslim olma (İslam) anlamları verilmiş; daha sonra terim olarak, “Allah’tan tebliğ ettiği kesin olarak bilinen hususların bütününde peygamberi tereddütsüz olarak tasdik etmek” şeklinde tanımlanmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.
11.Soru
Yaş-Dindarlık ilişkisi bağlamında oluşturulan kuramlardan biri olan “geleneksel kuram” aşağıdaki görüşlerden hangisini savunur?
Yaşlanmayla birlikte dinî hayatta kayda değer önemli değişmelerin ortaya çıkmadığını öne sürer. |
Bireyin dindarlığının belirli bir çerçeve içerisinde sürüp gittiğini, ciddi bir değişime uğramadığını savunur. |
18-30 yaş aralığında dinî etkinliklerde önemli bir düşüşün yaşandığını, dinî yönelişlerde yeniden artışın ancak 30’lu yaşlardan itibaren gerçekleşebileceğini savunur. |
Yaş ile dindarlık arasında ters orantılı bir değişmenin söz konusu olduğunu iddia eder. |
Yaş ilerledikçe dindarlığın zayıfladığını savunur. |
Dinî hayatın şekillenmesinde yaş değişkeninin etkisini araştıran ABD’li bilim adamları, ortaya çıkan çeşitliliğin ortak sonuçlarını tespit etmeye çalışmışlardır. Bu tespitler kuram halini almıştır. Geleneksel, Kararlılık ve İlgisizlik kuramları, bu çerçevede gündeme gelen açıklama tarzlarıdır. Geleneksel Kuram, 18-30 yaş aralığında dinî etkinliklerde önemli bir düşüşün yaşandığını, dinî yönelişlerde yeniden artışın ancak 30’lu yaşlardan itibaren gerçekleşebileceğini savunur.
12.Soru
Bazı din psikologları (Cole ve Hall) dinin ergenlik döneminde en az üç ihtiyacın karşılanmasında özellikle faydalı olduğuna işaret etmiştir. Sözü edilen ihtiyaçlar, aşağıdakilerden hangisinde doğru şekilde verilmiştir?
günahkarlık duygusunun hafifletilmesi- sosyal yaşam- güvenlik |
güvenli yaşam- günahkarlık duygusunun artması- ait olma |
günahkarlık duygusununun hafifletilmesi- güvenlik- hayat felsefesi |
günahkarlık duygusununun hafifletilmesi- kendini gerçekleştirme- iletişim |
sosyal gruplara dahil olma- bireysel ihtiyaçlar- insanlardan uzaklaşma |
Ergenin hayatında din, hayatın çatışma halindeki istek ve ihtiyaçlarıyla ilgilenme girişimindeki genel başa çıkma örüntüsünün bir parçası olara anlaşılabilir. Bazı din psikologları (Cole ve Hall) dinin ergenlik döneminde en az üç ihtiyacın karşılanmasında özellikle faydalı olduğuna işaret etmiştir.
1. Günahkârlık duygusunun hafifletilmesi ve ahlak. Dua, itiraf ve din adamlarıyla konuşma sayesinde gençler, affedilme, gerginliğin azalması
duygularını hissederler ve daha iyi bir uyum geliştirirler.
2. Güvenlik. Dinî inanç ve pratikler, gençlerin bunlar sayesinde ölümün bile (bu inanç ölüm korkusunu da azaltmaktadır) üstesinden gelen dışşal
büyük bir güçe bağlandıkları hissi verdiğinden, güvenlik hissi üretebilirler. Bunun gibi gencin kendini (dini) bir gruba ait hissetmesi ve grup tarafından kabul edilmesi de güvenlik hissi uyandırır.
3. Hayat felsefesi. Ergen, dini sayesinde hayat değerlerindeki öncelikler, yanlışlıklar ve doğruluklar gibi konularda bir yönlenme kazanır. Ergenlik hayatının diğer yüzleri de dine ilave olarak bu başa çıkma mekanizmalarının içindedir.
13.Soru
Dini kavramlar Piaget tarafından tanımlanan hangi temel dönemde kavranabilmektedir?
12 yaş ve üstü |
10-12 yaş arası |
7-12 yaş arası |
2-7 yaş arası |
0- 2 yaş arası |
Bilişsel Psikolojide Piaget tarafından tanımlanan ve Din Psikolojisinde dini düşünce ve kavram gelişimi konusunda sık sık başvurulan dört ardışık temel dönem, duyusal-motor dönem (0-2 yaş), işlem-öncesi dönem (2-7 yaş), somut işlemler dönemi (7-12 yaş) ve soyut işlemler dönemi (12 yaş ve üzeri) olarak adlandırılmaktadır. Dini kavramlar, çoğunlukla soyut oldukları için bunlar ancak en son dönemde tam olarak kavranabilmektedir.
14.Soru
Biyolojik temeli esas alan görüşe göre iman temel olarak aşağıdakilerden hangisidir?
Bilişsel bir süreç |
Davranışsal bir mekanizma |
Fiziksel bir ihtiyaç |
Bir içgüdü |
Zihinsel bir merak |
Biyolojik temeli esas alan görüşte, imanın bir iç-güdü olduğu ileri sürülmektedir. Bu görüşü savunanların geldiği son nokta “inanç geni”dir.
15.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi din değiştirmenin duygusal güdülerindendir?
Ölüm sonrası hayat konusunda tatmin edici açıklamalar arama
|
Başka dine bağlı kişilerle dini konularda tartışma
|
Travmatik olaylar yaşama
|
Çözemediği, şüphe duyduğu konuları araştırma
|
İçinde hissettiği manevi boşluktan kurtulmaya çalışma
|
16.Soru
Erkek çocukların anneyi, kız çocukların ise babayı tercih etmesiyle ilişkili olan ve baba-tanrı arasında ilişki kurarak kız çocuklarının daha dindar olduğunu açıklan görüş hangisidir?
Dini İçgüdü |
Psikotez |
Tinsel Güdü |
Psikohipotez |
Psikoanalitik |
Psikoanalitik Kuram çerçevesinde erkek çocukların anneyi, kız çocukların ise babayı tercih etmesiyle ilişkilidir. Eğer Tanrı, baba figürü olarak yansıtılırsa, gelişme döneminde babayı daha fazla tercih eden kız çocukların, gerçek babadan sembolik babaya, yani Tanrı’ya geçiş yapmaları daha kolay olmaktadır. Diğer bir ifadeyle söz konusu süreç, onları Tanrı’ya inanmada daha avantajlı bir hale getirmektedir.
17.Soru
I. Yaş II. Dindarlık III. Cinsiyet IV. Irk Yukarıdaki özelliklerden hangisi ya da hangileri Tanrı tasavvurunu etkileyen özelliklerdendir?
Yalnızca I |
I, II, III |
Yalnızca III |
I, II, III, IV |
III, IV |
Irk hariç diğer özellikler Tanrı tasavvurunu etkilemektedirler. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Dini değerlere aykırı davranmak nasıl tanımlanır?
Kişilik bozukluğu |
Günah |
Din değiştirme |
Aldatma |
Bilgisizlik |
Terim olarak kişinin dinî değerlerine aykırı olan davranışlarına günah denir.
19.Soru
Rizzutto’ya göre Tanrı tasavvurun oluşumunda hangi imaj başat rolü oynar?
Bilim imajı |
Akraba imajı |
Okul imajı |
İbadethane imajı |
Ebeveyn imajı |
Tanrı tasavvurunun oluşumunda ana baba imajları başat rol oynar, çünkü çocuğun ilişki kurduğu ilk insanlar annesi ve babasıdır, zira Tanrı görülmezdir. Dolayısıyla Tanrı’dan bahsedilerek büyütülen çocuğun duygularının tümü, Tanrı’nın güçlü, saygın, her şeyi yöneten ve her yerde olduğu şeklindedir. Çocuk, edindiği deneyimlerin neticesi olarak bu niteliklere sahip sadece iki insan tanır: annesi ve babası.
20.Soru
Rizzuto'ya göre Tanrı tasavvurunun oluşumunda hangi grup baş rolü oynar?
Toplumsal liderler |
Dini liderler |
Ana-baba |
Filozoflar |
Peygamberler |
Rizzuto, Tanrı tasavvuru alanında önemli ve kabul edilebilir tezler ileri sürmüştür. Ona göre, Tanrı tasavvurunun oluşumunda ana baba imajları başat rol oynar, çünkü çocuğun ilişki kurduğu ilk insanlar annesi ve babasıdır, zira Tanrı görülmezdir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ