Ekonomik Coğrafya Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Kullandığı bazı psikolojik terimleri iyi açıklamamıştır.
II. İktisatta evrensel bir teori olamayacağını savunduktan sonra kendisiyle çelişmiştir.
III. Belirttiği içgüdülerin kalıtsal olduğunu savunarak birçok uzmanla ayrı düşmüştür.
IV. Vaktini iktisattan çok sosyolojiye ayırmıştır.
Yukarıdakilerden hangilerinin Veblen'e gösterilebilecek tepkilerin sebebini oluşturabileceği iddia edilebilir?
Hiçbiri |
I ve II |
I,II ve III |
I ve III |
Hepsi |
Veblen çalışmalarında ortaya attığı teorisini bu içgüdüler temeline oturtarak kurumsal yapının değişim sürecini incelemiştir. Ancak günümüzde Veblen’in iktisadın evrimsel
olması gerektiğine dair görüşleri hâlâ etkili iken bu görüşle bağlantılı olarak geliştirdiği
içgüdü yaklaşımı fazla ilgi görmemektedir. Bunun nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Veblen kullandığı içgüdü terimini yeterince açık tanımlamamıştır. Bazı durumlarda aynı ifadeyi “refleks” olarak bazen de “his” (ebeveynlik hissi gibi) olarak tanımlamıştır. Yine sık kullandığı bir terim olan yönelim (tropsim) ve içgüdüyü kesin
olarak ayırt etmemesi çalışmalarının kabul görürlüğünü azaltmıştır.
• Veblen bu içgüdüler dışında bireyi etkileyen daha birçok faktöre değinmiştir. Ancak neden bu üç güdünün özel olduğunu çalışmalarında açıklamamıştır. Veblen’in
yaklaşımında kurumsal yapının birçok parçası zamanla varyasyonlar göstermekte,
değişmekte ve mutasyona uğramaktadır, peki bu üç içgüdü niye sabit kalmaktadır? Veblen iktisatta evrensel ya da genel bir teorinin olamayacağını ifade etmişken
kendisinin önceden belirlenmiş ve evrensel yapıya sahip kavramlarla çalışmasını
açıklamamıştır.
• Bu içgüdülerin kalıtsal olduğu görüşü de birçok akademisyen tarafından kabul
görmemiştir.
Bu akademik fikir ayrılıklarının yanı sıra İkinci Dünya Savaşı sırasında genetiğin ve
dolayısıyla evrimsel bazı fikirlerin çarpıtılarak soykırım için bahane olarak kullanılması
da Veblen’in evrimsel iktisat yaklaşımından uzaklaşılmasına yol açmıştır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi emeği hareketliliğe sevk eden göç kararının başında yer alır?
Eğitim |
İşsizlik |
Uzaklık |
Yaş |
Medeni durum |
Emeği hareketliliğe sevk eden göç kararının çeşitli belirleyicileri vardır. Bunlar: Yaş, eğitim, işsizlik, uzaklık ve medeni durumdur. Yaş, göç kararını belirleyen faktörlerin basında gelmektedir. Genç yasta olanlar, ileri yaşta olanlara göre coğrafi olarak daha hareketlidirler. Yaşın artması ile hareketlilik azalmaktadır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dünya genelinde sendikaların karşı karşıya kaldığı en büyük sorundur?
İşçilerin sendikalara olan güveninin azalması |
Sömürülen iş gücünün artması |
İşçilerin haklarını bilmemesi |
Makineleşmenin artması |
Firmaların sendikalara karşı birlik olması |
Günümüzde dünya genelinde sendikaların karşı karşıya kaldığı en büyük sorun, sendikasız ve oldukça sömürülen iş gücünün giderek artmasıdır.
4.Soru
Bilgi teknolojilerinin küreselleşme sürecini hızlandırmaya başladığı tarih aşağıdakilerden hangisidir?
1929 |
1937 |
1945 |
1951 |
1958 |
Olağanüstü bir hızla ucuzlayarak ve yaygınlık kazanan bilgi teknolojileri, küreselleşme sürecinin hızlandırmaktır. 1945 yılından beri, bilgi teknolojileri; okyanus ötesi taşıma maliyetlerinin % 50, hava taşımacılığı maliyetleri % 80 ve transatlantik telefon görüşmesi maliyetleri % 99 oranında geriletmiştir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme süreci ile birlikte dünyadaki en büyük 200 ekonomi arasına girmiştir?
Ülkeler |
Şirketler |
Bireyler |
Finans kaynakları |
İşçiler |
Küreselleşme süreci ile birlikte temel kararların kamusal alandan özel alana aktarılması sonucunda bugün, dünyanın en büyük 200 ekonomisinin yarıdan fazlasını ülkeler değil, şirketler oluşturmaktadır.
6.Soru
Aşağıda verilen bilgiler doğrultusunda şıklardan hangisine ulaşılmaya çalışılmaktadır?
- Doğada kendiliğinden oluşmuştur
- Yer altı ve yer üstü zenginliklerdir
- Oluşumlarında insanoğlunun katkısı yoktur
- İnsanoğlu tarafından kullanılır
Doğal kaynaklar |
Çevre |
Tabiat |
Tedarik zinciri |
Kaynakların önemi |
Doğal kaynaklar, doğada kendiliğinden oluşmuş, bu oluşum sürecinde insanoğlunun herhangi bir katkısının olmadığı yeraltı ve yer üstü zenginlikleridir. Bu zenginliklerin oluşumunda insanoğlunun katkısı olmamasına karşılık söz konusu materyaller (zenginlikler) insanoğlu tarafından kullanılmakta veya kullanıma hazır olarak doğada bulunmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi esnek çalışma biçimlerinden biri değildir?
Evde çalışma |
Ofiste çalışma |
İş paylaşımı |
Tele çalışma |
Çağrı üzerine çalışma |
Esnek çalışma biçimlerinden bir diğeri ise evde çalışmadır. Diğer esnek çalışma biçimleri ise; iş paylaşımı, esnek zamanlı çalışma, tele çalışma ve çağrı üzerine çalışmadır. Bunlar gibi esnek çalışma biçimleri ile bireyler iş yeri dışında iş yeri ile bağlantılı olarak çalışma imkânı bulurken, kendilerine de sosyal olarak daha fazla zaman ayırabilmektedirler.
8.Soru
Analizlerinin temelini oluşturacak tanımlayıcı ve süreçsel analitik yapıyı kurum-teknoloji dikotomisi üzerine inşa eden ve evrimsellik kelimesini Darwinci bakış açısının ötesinde en genel anlamıyla kullanan iktisatçı aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
Veblen |
Commons |
Smith |
Ayres |
Mitchell |
Ayres ‘evrimsel’ kelimesini kullanımında da Veblen’den farklılık göstermektedir. Veblen ‘evrimsel’ kelimesini Darwinci anlamı ile almıştır. Ayres ise “evrimsellik” kelimesini en
genel anlamı olan “gelişim” manasında ve biyolojik anlamlarında kullanmıştır. Bunun nedeni ise Ayres’in Veblen tarafından benimsenen kurumsal iktisadın önemli temellerinden olan Darwinci evrimsellikten uzak duruşuydu. Bunun üzerinde Darwinci görüşlerin savaş sonrası dönemde popülaritelerini yitirmiş olmasının da etkisi vardır. Ayres analizlerinin temelini oluşturacak tanımlayıcı ve süreçsel analitik yapıyı kurum-teknoloji dikotomisi üzerine inşa etmiştir
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ile insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zarar hesaplanmaktadır?
Atık kaynak kalıntısı belgesi |
Petrol ölçüm göstergesi |
Orman kullanımı çizelgesi |
Karbon ayak izi |
Fosil kalıntısı çizgisi |
Çevre üzerinde baskıyı ölçmede kullanılan karbon ayak izinde insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zarar hesaplanmaktadır.
10.Soru
Şirketler tarafından denizaşırı ülkelerde üretim amacıyla, sıfırdan kurmak, satın almak dâhil olmak üzere yapılan yatırımlara ne denir?
Portföy yatırım |
Finansal yatırım |
Yenileme yatırım |
Doğrudan yabancı yatırım |
Uzun vadeli sermaye yatırım |
Doğrudan yabancı yatırımlar; şirketler tarafından denizaşırı ülkelerde üretim amacıyla; sıfırdan kurmak, satın almak dâhil olmak üzere yapılan yatırımlardır. Doğrudan yabancı yatırımlar küresel ölçekte 1945 yılından bu güne kadar, mal ticaretinin artmasına eşlik eder biçiminde artış göstermektedir.
11.Soru
Schumpeter’e göre inovasyon aşağıdakilerden hangisini kapsamamaktadır?
Yeni bir ürün ya da yeni kalite düzeyinde ürün yaratmak, |
Yeni bir üretim metodu yaratmak, |
Yeni bir piyasa açmak, |
Yeni bir tedarik kaynağı ele geçirmek, |
Yeni bir teoriye dayanmak. |
Schumpeter’e göre inovasyonun içeriği
*Yeni bir ürün ya da yeni kalite düzeyinde ürün yaratmak,
• Yeni bir üretim metodu yaratmak,
• Yeni bir piyasa açmak,
• Yeni bir tedarik kaynağı ele geçirmek,
• Yeni bir endüstri organizasyonu kapsamaktadır. Yeni bir teoriye dayanmak Schumpeter'in inovasyon içeriğinde yer almaz. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
I-Dünya ekonomisi, Bretton Woods Sistemi ve ikiz kurumları olan Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası (WB) ile uluslararası hale gelmiştir.
II-Küreselleşmeye etki eden bilgi çağında, bilgiye dayanan yenilikçilik ve ekonomik bağımlılığı temel alan karşılaştırmalı üstünlükler kaçınılmaz hale gelmiştir.
III-Ekonomik küreselleşmenin belirgin özelliklerinden biri de, sermayenin hızla artan hareket yeteneğidir.
Küresel ekonomi ile ilgili yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Verilen tüm ifadeler doğrudur.
13.Soru
Metan, etan, propan gibi hafif moleküler ağırlıklı hidrokarbonlardan oluşan ve ihracatında Rusya'nın başı çektiği yakıt hangisidir?
Doğal gaz |
Kömür |
Petrol |
Bor |
Linyit |
Fosil kaynaklı bir yakıt olan doğalgaz, metan, etan, propan gibi hafif moleküler ağırlıklı hidrokarbonlardan meydana gelir. Rusya doğalgaz üretiminde ABD’nin ardından ikinci sırada yer alsa da doğal gaz ihracatında ilk sırada yer almaktadır.
14.Soru
Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatının kısaltılmış yazılımı aşağıdakilerden hangisidir?
GATT |
WTO |
UNESCO |
UNCTAD |
OECD |
Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatının kısaltılmış yazılımı OECD şeklinde yazılır. Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı, dünyadaki ülkelerin ekonomilerine yönelik çeşitli araştırmalar yaparak yön vermektedir. OECD temel olarak küresel işbirliğinin önemine dikkat çekmektedir.
15.Soru
Tedarik zinciri ağında aşağıdakilerden hangisi yer almamaktadır?
Tedarikçiler |
Üretim merkezleri |
Dağıtım merkezleri |
Pazarlar |
Yerel tüketiciler |
Tedarikçiler, Üretim Merkezleri, Dağıtım Merkezleri ve Pazarlar, tedarik zinciri ağında yer almaktadırlar. Bu nedenle "Yerel tüketiciler", tedarik zinciri ağında yer almamaktadır.
16.Soru
İnsan faaliyetlerin çevreye verdiği zararı hesaplama yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Demir ayak izi |
Metal ayak izi |
Karbon ayak izi |
Çevre ayak izi |
Tüketim ayak izi |
Çevre üzerinde baskıyı ölçmede kullanılan karbon ayak izinde insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zarar hesaplanmaktadır
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dünya istihdamında ilk sırada yer alan ülkedir?
Türkiye |
Suudi Arabistan |
Mısır |
Küba |
Çin |
Küresel ekonomide istihdam işin egemen kategorisi hâline gelirken, istihdamın coğrafi etki alanı son derece dengesizdir. Tablo 6.4’e bakıldığında, Dünya istihdamının coğrafi olarak dengesiz dağılımı açık bir şekilde görülmektedir. Tabloya göre, başta Çin ve Hindistan olmak üzere, ABD, Endonezya, Brezilya ve Rusya Federasyonu gibi ülkeler Dünya istihdamının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Aynı zamanda aynı ülkeler, dünya emek gücünün büyük bir miktarını barındırmaktadırlar.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme sürecinde bilişim teknolojisin yarattığı etkilerden biri değildir
Ticaretin serbestleşmesini |
Üretimin uluslararasılaşmasını |
Sermayenin hareketliliğini |
Yeni ulusal işbölümünü |
Kitlesel üretimden esnek üretime geçişi |
Yeni ulusal işbölümü, küreselleşme sürecinde bilişim teknolojisin yarattığı etkilerden biri değildir. Aksine, Yeni uluslararası işbölümünün doğmasına sebep olmuştur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem kurumsal iktisadın hem de evrimsel iktisadın önemli ve ortak bir karakteristiğidir?
Gelişen piyasalar |
Bilinçli tüketici |
Kalifiye iş gücü |
Yeterli finansman |
Patika bağımlılığı |
Hem kurumsal iktisadın hem de evrimsel iktisadın önemli ve ortak bir karakteristiği patika bağımlılığıdır.
20.Soru
Aşağıdaki kuruluşlardan hangileri birçok ülke üzerinde bağlayıcı kararlar alabilir?
I-Uluslararası Para Fonu
II-Dünya Bankası
III- Dünya Ticaret Örgütü
IV-Birleşmiş Milletler
I ve II
I ve III
I ve IV
I, II ve III
I, II, III ve IV
I ve II |
I ve III |
I ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Karar mekanizmalarına Çok Uluslu Şirketler kadar etki etmeseler de birçok ülke üzerinde bağlayıcı kararlar alabilen kuruluşlar bulunmaktadır. Bu kuruluşlara Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası, Dünya Ticaret Örgütü, Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü örnek gösterilebilir. Doğru cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ