Endüstri İlişkileri Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Devlet ulusal veya makro düzeyde ne tür faaliyetler göstermektedir?
insan kaynaklarının stratejik rolü |
sendikal politikalar |
makro ekonomik ve sosyal politikalar |
yeni teknolojiler |
yatırımlar |
Devlet ulusal düzeyde ekonomik ve sosyal politikalarla toplumun tümünü korumayı hedeflerken işyeri ve işletme düzeyinde çıkardığı yasalarla bağımlı çalışanları çalışma yaşamında korumayı amaçlamaktadır. Devletin makro düzeyde ekonomik ve sosyal politikaların belirlenmesi sürecinde endüstri ilişkilerinin diğer aktörlerinin görüş ve önerilerinden faydalanması bu politikaların uygulanmasını kolaylaştırmaktadır.
2.Soru
Ekonomistler, özellikle de çalışma ekonomistleri istihdam edilenleri farklı şekillerde gruplandırmaktadır.
“İşveren ile aralarında mevcut olan yazılı veya sözlü bir iş sözleşmesine göre, işletmenin satış veya kârından bağımsız olarak belirlenen bir temel ücret karşılığında çalışan kişilerdir.” şeklinde tanımı verilen çalışanlar aşağıdakilerden hangisidir?
İşveren |
Yevmiyeli çalışanlar |
Ücretsiz aile işçileri |
Kendi hesabına çalışanlar |
Ücretli veya maaşlı çalışanlar |
Kendi işinde para ya da mal karşılığı bir veya daha fazla ücretli veya yevmiyeli daimi işçi çalıştıran kişiye işveren denilmektedir.
Yevmiyeli çalışanlar ise bir başkasının işinde ayni (mal) veya nakdi (para) bir gelir elde etmek amacıyla günlük ücret üzerinden çalışan kişilerdir.
Ücretsiz aile işçileri de hane halkı fertlerinden biri veya birkaçı tarafından yürütülen bir ekonomik faaliyete yardım etmek amacıyla herhangi bir ücret almaksızın iş gücü olarak katkıda bulunan hane halkı fertleridir
Kendi hesabına çalışanlar da kendi işinde, dükkânında, yazıhanesinde, imalathanesinde, tarlasında vb. yerlerde tek başına veya ücretsiz aile işçileri ile birlikte bir gelir elde etmek amacıyla çalışmaktadır.
Ücretli veya maaşlı çalışanlar ise işveren ile aralarında mevcut olan yazılı veya sözlü bir iş sözleşmesine göre, işletmenin satış veya kârından bağımsız olarak belirlenen bir temel ücret karşılığında çalışan kişilerdir.
3.Soru
Webb’lere göre işçilerin sendikalaşma, toplu pazarlık, grev ve lokavta başvurma hakkı hangi durumda geçersiz kılabilmektedir?
Ekonomik kriz ortamında |
Sınıf çatışmasının yaşandığı durumlarda |
İş gücünün düşük verimliliğe sahip olması halinde |
Yasalar tarafından engel koyulması durumunda |
Endüstriyel demokrasinin az gelişmesi durumunda |
Webb’lere göre işçilerin sendikalaşma hakkı, toplu pazarlık hakkı ve grev ve lokavta başvurma hakkı yasaların getirdiği kısıtlamalar dışında, örgütlenmenin kendilerine verdiği güç ve bağımsızlık sayesinde işçiler ve işverenler bu haklardan özgürce yararlanabilirler. Doğru cevap D seçeneğidir.
4.Soru
Geniş anlamda endütri ilişkileri bağlamında endüstri ilişkileri kavramını açıklamayı kolaylaştıracak kaç unsur bulunmaktadır?
iki |
üç |
dört |
beş |
altı |
Genel olarak endüstri ilişkileri ise sanayileşmenin bir ürünü olan, işçi ve işveren arasındaki bireysel ilişkilerden örgütlü gruplar arasındaki ilişkilere geçişle ortaya çıkan, devletin az veya çok müdahale ettiği, merkezinde bölüşümün ve çalışma koşullarının yer aldığı toplu pazarlıklara dayalı olan emek ile sermaye örgütleri arasındaki kurumsallaşmış ilişkileri ifade etmektedir. Bu tanımda endüstri ilişkileri kavramını açıklamayı kolaylaştıracak beş unsur bulunmaktadır (C¸etik ve Akkaya, 1999, ss.13-15):
-
C¸alışanlar ile işverenler arasında çalışmadan kaynaklanan bir ilişkinin varolması,
-
Taraflar arasındaki ilişkinin üretim sonucu elde edilen artığın ücret ve ka^rolarak paylaşımını içermesi,
-
C¸alışma koşulları ve kurallarının karşılıklı belirlenmesini kapsaması,
-
Bütün bu ilişkilerin kurumsallaşmış olması,
-
C¸özüm yollarının çatışmacı ve barışçı süreçleri içermesi.
5.Soru
- Ekonomik fonksiyon
- İlişkileri düzenleme fonksiyonu
- Demokratik temsil fonksiyonu
- Sosyal fonksiyon
- Etik fonksiyonu
Yukarıdakilerden hangileri işçi sendikalarının temel fonksiyonları arasında yer alır?
I ve V |
II ve IV |
I, III ve IV |
II, IV ve V |
I, II, IV ve V |
Sanayileşme ile birlikte toplumsal yapı içerisinde güçlü bir sosyal taraf olarak kendini kabul ettiren işçi sendikalarının tarihsel olarak üç temel fonksiyonu bulunmaktadır:
- Ekonomik fonksiyon,
- demokratik temsil fonksiyonu ve
- sosyal fonksiyon.
6.Soru
Seçeneklerden hangisinde İşveren için işletme veya fabrika düzeyinde faaliyet bulunmaktadır?
Personel politikaları |
İnsan kaynakları stratejik rolü |
Bireysel sözleşmeler |
takım çalışmaları |
Yatırımlar |
7.Soru
- Endüstri ilişkilerinin en temel özelliği, işyerinde işçi ve işveren ile yönetenler ve yönetilenler arasında meydana gelen potansiyel çatışmadır.
- Toplu pazarlık olmasaydı sendikalar, küçük, zayıf ve etkisiz örgütler olarak kalacaklardı
Yukarıdaki görüşleri savunan bir kişi aşağıdaki endüstri ilişkileri kuramlarından hangisine daha yakındır?
Marksist Teori |
Klasik Teori |
Tekilci Teori |
Feminist Teori |
Çoğulcu Teori |
Çoğulcu Teori’ye göre, endüstri ilişkilerinin en temel özelliği, işyerinde işçi ve işveren ile yönetenler ve yönetilenler arasında meydana gelen potansiyel çatışmadır.
Sendikalar siyasi ve toplumsal roller oynamak ve üyelerine pazarlık örgütü olmaktan başka hizmetler sunmakla birlikte, sendikalara üyeleri nazarında değer kazandıran unsur toplu pazarlık örgütü olmalarıdır. Toplu pazarlık aracılığı ile sendikalar işverenlerin otoritesini ve gücünü sınırlamaktadırlar. Çoğulculara göre toplu pazarlık olmasaydı sendikalar, küçük, zayıf ve etkisiz örgütler olarak kalacaklardı.
8.Soru
Kapitalist toplum içinde endüstri ilişkilerinin analizine yönelik uygulamaları da içeren, toplumun ve sosyal değişimin genel bir kuramı olan Marksizm'e göre toplumsal ilişkiler aşağıdakilerden hangisi tarafından şekillenir?
Toplumsal refah düzeyleri |
Siyasal ilişkiler |
İşveren-işçi ilişkileri |
İnsan ilişkileri |
Üretim ilişkileri |
Marksizm, kapitalist toplum içinde endüstri ilişkilerinin analizine yönelik uygulamaları da içeren, toplumun ve sosyal değişimin genel bir kuramıdır. Bir sosyal değişme kuramı olarak Marksizm, toplumsal ilişkilerin üretim ilişkileri tarafından şekillendiğini belirterek sanayi ve toplumdaki gücün kaynağı olarak mülkiyet ilişkilerini ön plana çıkarmaktadır. Yanıt E'dir.
9.Soru
- Sendika
- Yönetim
- Teknoloji
- Pazar ve bütçe kısıtları
- Devlet
Yukarıdakilerden hangileri endüstri ilişkileri sisteminin aktörleri arasında yer alır?
I ve V |
II ve IV |
I, II ve V |
II, IV ve V |
I, III ve IV |
Endüstri İlişkileri Sisteminde aktörler;
- Sendika
- Yönetim
- İdeoloji
- Devlet olarak sayılmaktadır.
10.Soru
I. Ekonomik Çevre
II. Sosyal Çevre
III. Politik Çevre
IV. Kutupsal Çevre
Endüstri ilişkilerinin çevresi incelenirken yukarıda verilen hangi temel unsurlar dikkate alınır?
sadece I, II |
sadece I, III |
sadece II, III |
sadece I, II, III |
sadece I, II, IV |
Her ülkenin endüstri ilişkileri sistemi kendi özel koşullarına bağlı olarak farklı özelliklere, faaliyetlere, aktörlere ve çevrelere sahip olmaktadır. Bir endüstri toplumu, çok çeşitli tutumlar, inançlar ve beklentilerle birbirine bağlanmış, farklı grupların, faaliyetlerin ve kurumsal ilişkilerin oldukça karmaşık ve dinamik bir düzeninden oluşmaktadır. Bu nedenle endüstri ilişkileri sosyal bir olgu olarak içinde meydana geldiği çevreden ayrı düşünülemez ve düşünülmemelidir. Endüstri ilişkilerinin çevresi üç temel unsura ayrılarak incelenebilir:
- Ekonomik Çevre
- Sosyal Çevre
- Politik Çevre.
11.Soru
Endüstri ilişkilerinde, iş yerinde işçi ve işveren ile yönetenler ve yönetilenler arasında meydana gelen potansiyel çatışmayı vurgulayan teori aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyolojik Teori |
Marksist Teori |
Çoğulcu Teori |
Sistem Teori |
Klasik Teori |
Çoğulcu Teori’ye göre, endüstri ilişkilerinin en temel özelliği, iş yerinde işçi ve işveren ile yönetenler ve yönetilenler arasında meydana gelen potansiyel çatışmadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplu pazarlıkta işletmenin durumunu etkileyen çevresel faktörlerden biri değildir?
Sektör
|
İşçi sendikasıyla ilişkiler
|
Yönetim
|
İşveren sendikasının üye sayısı
|
Finansal durum
|
13.Soru
İşçi sendikaları açısından örgütlenme ve toplu pazarlık hakkını tamamlayan üçüncü temel hak aşağıdakilerden hangisidir?
Lokavt hakkı
|
Boykot hakkı
|
Grev hakkı
|
Toplu iş sözleşmesi hakkı
|
Ücret hakkı
|
14.Soru
I. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
II. Türkiye Ziraat Odaları Birliği
III. Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu
IV. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu
V. Bireylerin şahsi partileri
Yukarıdakilerden hangileri Türkiye’de gönüllü ve zorunlu üyelik esasına dayanan işveren örgütleri arasında yer almaktadır?
I, II ve V |
I, II ve III |
I, III ve V |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Türkiye’de gönüllü ve zorunlu üyelik esasına dayanan temelde altı büyük işveren örgütü bulunmaktadır. Bunlar; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'dur.
15.Soru
İşverenlerin hem çalışma hayatına yönelik çıkarlarını hem de ticari çıkarlarını koruyan örgütlere ne ad verilir?
Ticari çıkar örgütleri |
İşveren dernekleri |
İşveren sendikaları |
Karma örgütler |
Ekonomik çıkar örgütleri |
Karma örgütler işverenlerin hem çalışma hayatına yönelik çıkarlarını hem de ticari çıkarlarını korumak ve geliştirmek için faaliyette bulunmaktadır.
16.Soru
Türkiye’de endüstri ilişkilerinde işveren tarafını temsil eden örgütler işveren sendikaları ile onların üst örgütü olan örgüt aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
TOBB |
TÜSİAD |
DİSK |
TİSK |
Türk-İş |
Türkiye’de endüstri ilişkilerinde işveren tarafını temsil eden örgütler işveren sendikaları ile onların üst örgütü olan TİSK’tir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçi sınıfının genel özelliklerinden biridir?
İşçiler temel geliri emeklerinin karşılığı aldığı bahşişlerdir. |
İşçilerin statülerini değiştirme imkânları çok kolaydır. |
İşçiler işverenden bağımsız olarak çalışır. |
İşçiler işverenle yakın kişisel ilişkiler kurar. |
İşverenlerle karşılaştırıldığında işçilerin mekânsal hareketlilikleri sınırlıdır. |
İşçi sınıfı heterojen bir yapıya sahip olsa da bazı genel ve ortak niteliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- İşçi, gelirini emeğini satarak sağlar. Emeğinin karşılığı olan ücretinden başka bir geliri olmadığı için yeni çağların işçisi proleterdir.
- İşçi, uzun süre ve genellikle işveren tarafından tek taraflı olarak saptanan çalışma koşulları içinde çalışmak zorunda bırakılan kişidir. Bu nedenle işçiler sendikalar vasıtasıyla işverenlerin yönetim hakkını sınırlamaya ve çalışma koşullarını işverenlerle birlikte belirlemeye çalışmaktadır.
- İşçiler çok uzun ve mücadeleli yollardan geçerek ve engellemeleri aşarak bilinçlenmişler ve çıkarlarını birlikte savunma gereğini kavramışlardır.
- İşçinin statüsünü değiştirerek işveren statüsüne geçme olanağı son derece sınırlıdır. Lonca düzeninde kalfa ve çıraklar zaman içinde usta statüsüne geçerken Sanayi Devrimi’nden sonra bir işçinin işveren olabilmesi neredeyse mümkün değildir veya bu durum çok istisnaidir.
- İş bölümünün ve çok sınırlı bir beceride uzmanlaşmalarının sonucunda işçilerin mesleksel ve mekânsal hareket serbestliği (mobilizasyonu) çok daralmıştır. Post-fordist üretim sistemi ve esnek uzmanlaşmayla birlikte vasıflı işçilerin mesleksel hareket serbestliği artsa da vasıfsız ve yarı vasıflı işçiler için bu hareket sınırlılığı hâlen devam etmektedir.
- İşçiler ile işverenler arasında hukuksal bir eşitlik olmasına ve işçilerin sözleşme serbestliğine sahip olmasına rağmen işçiler işverene ekonomik açıdan bağımlıdır.
- Sermaye büyüyüp yığıştıkça işveren anonimleşir ve işçi ile işveren arasındaki kişisel ilişkiler tamamıyla yok olur.
- İşçiler ekonomik açıdan işverenden daha güçsüz ve işverene bağımlı olduğu için sömürüldüğünü düşünür. Bu nedenle sermaye sınıfına karşı mücadele verir.
- İşçiler, sömürüyü önleyebilmek için ekonomik ve siyasal demokrasiyi geliştirip güçlendirmeye yönelik çaba gösterir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işyeri düzeyinde sendika faaliyetlerindendir?
Toplu pazarlık stratejileri |
Toplu pazarlık politikaları |
Yeni teknolojilerin tanıtımı |
Politik faaliyetler |
Sendikal örgütlenme |
İşçi katılımına yönelik politikalar, yeni teknolojilerin tanıtımı, yeni çalışma modelleri (esnek çalışma vb) işyeri düzeyinde sendika faaliyetlerindendir. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçi sınıfının ortak özelliklerinden değildir?
Gelirini emeğini satarak sağlar. |
İşverene ekonomik açıdan bağımlıdır. |
Sömürüyü önleyebilmek için ekonomik ve siyasal demokrasiyi geliştirip güçlendirmeye yönelik çaba gösterir. |
Sermaye sınıfına karşı mücadele verir. |
İşveren ile arasında hukuksal bir eşitlik yoktur. |
İşveren ile işçi arasında hukuksal eşitlik vardır.
20.Soru
İşçi sendikaları ilk olarak nerede ortaya çıkmıştır?
Almanya |
ABD |
İsviçre |
İngiltere |
Fransa |
Sendikaların ortaya çıkmasına neden olan en önemli faktör, ücretlilik düzeni ve bağımlı çalışmadır. İşçi sendikaları, Sanayi Devrimi sonrası, işverene bağımlı olarak çalışan bir işçi sınıfının ortaya çıkmasıyla birlikte endüstri ilişkilerinin önemli bir aktörü hâline gelmiştir. Ücretlilik düzeninin temelinde yer alan Sanayi Devrimi ve kapitalizm ilk kez İngiltere’de varlık kazandığı için sendikaların da ilk ortaya çıktığı ülke İngiltere olmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ