İşçi sendikalarına yalnızca işçiler üye olabilirken işveren sendikalarına yalnızca işverenler üye olabilmektedir ki bu ilkeye sendika saflığı ilkesi denilmektedir.

İş tatminsizliği: Özellikle Fordist üretim sistemi ve Taylorist işbölümü sonucunda işçilerin yaptıkları iş monotonlaşmış ve işçiler yaptıkları işe yabancılaşarak iş tatminleri azalmaya başlamıştır. İşyerinde mutsuz olan ve kendilerini çalıştıkları işyerine ait hissetmeyen işçiler, bu aidiyet ihtiyacını sendikalar aracılığıyla karşılamaya başlamıştır.

İşçi dayanışması: Toplu hareket ve eylem bilincinde olan işçiler, işçi sınıfının dayanışmasını güçlendirmek için de sendikaya üye olabilmektedir. Bunun yanı sıra işçi, yaşadığı ve çalıştığı grup kültürüne bağlı olarak da sendikaya üye olma kararı verebilmektedir. Özellikle işçinin ailesinde daha önceden sendikaya üye olan birisi varsa veya çalıştığı işyerindeki veya sosyal ortamındaki arkadaşları sendikaya üye ise bu işçinin sendikaya üye olma eğilimi daha yüksek olmaktadır.

İşle ilgili olmayan hizmetler: Sendikalar üyelerine özel hayat ve sağlık sigortası yaparak ucuz tatil hizmeti vererek veya düşük faizli kredi kartları temin ederek sendika üyeliğini cazip hâle getirebilmektedir. İşçiler bu hizmetlerden yararlanabilmek için de sendikaya üye olabilmektedir.

Siyasi ve ideolojik yakınlık: İşçiler genellikle kendi siyasi ve ideolojik görüşlerine yakın gördükleri sendikalara üye olmaktadır. Bir başka deyişle işçi, kendisini siyasi ve ideolojik olarak özdeşleştirdiği sendikaya üye olmayı tercih etmektedir.

İşçi sendikaları ilk olarak İngiltere’de ortaya çıkmıştır. 18. yy’ın sonlarında İngiltere’de doğan, genel ve eşit oy hakkının tanınması ve oylamaların gizli yapılması gibi siyasal talepleri olan Chartist hareket, işçi sınıfının ve daha sonra doğacak olan sendikacılığın temelini ve dinamiğini oluşturmuştur.

58 İŞÇİ SINIFI

Dunlop’a göre, “Bir endüstri ilişkileri sistemi gelişme süreci içindeki herhangi bir zamanda belli aktörler  belli çevreler, sistemi birbirine bağlayan bir ideoloji ve aktörlerin işyerindeki ve iş toplumundaki davranışlarını yönlendiren kurallar bütününden oluşur.” Teknoloji, işyeri büyüklüklerini, işletme yönetim şeklini, yoğunlaşmayı, işçi sayısını, işçi örgütünü, işçilerin işyerinde birbirinden uzak ya da yakın çalışmalarını ve yapılan işin içeriğini belirleyerek endüstri ilişkileri sistemi üzerinde etkili olmaktadır. Teknoloji yalnızca işyerini değil, işçilerin mesleki özelliklerini de etkilemektedir. Teknoloji işçilerin vasıf düzeylerini, kadın ve çocuk işçi çalıştırma olanağını, gerekli eğitimin niteliğini, işçi sağlığı ve iş güvenliği konularını etkileyerek endüstri ilişkileri sistemi aktörlerinin rollerini farklılaştırmaktadır. Benzer teknolojik özelliklere sahip olan farklı ülkelerde endüstri ilişkileri sisteminin aktörlerinin benzer kurallar oluşturmalarını buna bağlamak mümkündür. Yanıt D'dir.

Marksistlere göre, sendikacılığın ve grevlerin önemi, etkililiklerinde değil verdiği sınıf bilinci ve dayanışma dersinde yatmaktadır. Sendika yalnızca iktisadi bir örgüt değil, politik işlevi olan ve kapitalizmin ortadan kaldırılmasını sağlayacak bir sınıf örgütüdür. Çünkü Marks’a göre, işçi sınıfının politik hareketi iktidarı ele geçirmek içindir ve işçi sınıfının sermayeye karşı giriştiği her ekonomik mücadele sonuçta bir siyasal mücadeledir. Bu durumda doğru cevap C seçeneğidir.

Genel olarak endüstri ilişkileri tanımlamasında kavramı açıklamayı kolaylaştıracak beş unsur bulunmaktadır:
• Çalışanlar ile işverenler arasında çalışmadan kaynaklanan bir ilişkinin var olması
• Taraflar arasındaki ilişkinin üretim sonucu elde edilen artığın ücret ve kâr olarak paylaşımını içermesi,
• Çalışma koşulları ve kurallarının karşılıklı belirlenmesini kapsaması,
• Bütün bu ilişkilerin kurumsallaşmış olması,
• Çözüm yollarının çatışmacı ve barışçı süreçleri içermesi

Endüstri ilişkilerinin üç temel aktörü vardır: İşçiler ve örgütleri, işverenler ve örgütleri ve devlet. 

I-  İşçi sınıfı homojen değil, heterojen bir yapıya sahiptir. Bir başka deyişle, işçi sınıfı üretimin ve istihdamın yapısına, toplumsal ve siyasal koşullara ve teknolojiye bağlı olarak farklı katmanlardan oluşmaktadır. 

III - İşçi sınıfının ortaya çıkışı 18. yyın sonlarına doğru Sanayi Devrimin gerçekleşmesi il olmuştur.

Endüstri ilişkilerine Tekilci Yaklaşım, sendikaların zayıflamaya başladığı 1970’li yılların sonunda ortaya çıkan, sendikaları ve toplu pazarlığı endüstri ilişkileri sisteminin dışına çıkarmaya çalışan ilk teoridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Endüstri ilişkileri sisteminin çevresel özellikleri toplum ve diğer alt sistemler tarafından belirlenmektedir. Ancak bu çevreler endüstri ilişkileri sistemi aktörleri tarafından oluşturulan kuralların şekillenmesinde kesin olarak rol oynamaktadır. Dunlop aktörleri etkileyen ve sınırlayan çevreleri işyerinin ve iş toplumunun teknolojik özellikleri, ürün piyasası ya da pazar ve bütçe kısıtları ve gücün toplumdaki dağılımı olarak belirtmiştir .

Soruda verilen bilgiler kadınların öğretmenlik mesleğinde erkeklerden daha fazla yer aldığını ortaya koyar. Ancak bu sayısal avantaja rağmen yöneticilik makamı olan müdürlerin çok azının kadın olduğunu görülmektedir. Bu durum kadınların kariyerlerinde belirli bir mevkiinin üzerine çıkamadığını gösterir. Kadınların, belirli bir aşamadan sonra yükselmelerini engelleyen faktörlerin toplamına cam tavan ya da cam tavan sendromu adı verilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yönetim, endüstri ilişkilerinde üç farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar sistem aktörü, stratejik aktör ve sermayenin temsilcisidir.

Orta Çağ’da loncaların ortaya çıkmasıyla birlikte toplumda her hareket ve faaliyetin adil olması görüşü güç kazanmıştır. Bunun sonucunda ‘adil fiyat’ ve ‘adil ücret’, lonca düzeninin temel ilkeleri haline gelmiştir. Lonca: Ortaçağ’da usta niteliğine ulaşmış olan zanaatkârların kurdukları ve egemen oldukları meslek kuruluşlarıdır. Loncaların katı kuralları vardır. Bu kurallar, üretilen malların sahip olması gereken özellikleri ve ustaların pazarlarla ve kalfa ve çıraklarla ilişkilerini düzenler. 

Doğru cevap C seçeneğidir.

Endüstri ilişkileri sisteminin aktörler, çevre ve ideolojiden oluşan üç bağımsız değişkeni vardır. Sistemin aktörleri sahip oldukları ideolojiye ve içinde bulundukları çevreye bağlı olarak toplu pazarlık, uzlaştırma gibi çeşitli mekanizmaları kullanarak sistemin işleyişini düzenleyen kurallar yapmaktadırlar.

Dunlop’un amacı, endüstri ilişkileri olgularını açıklamaya olanak sağlayacak analiz araçlarını içeren genel bir teori oluşturmaktır. Dunlop amacına ulaşmış ve Sistem Teorisi endüstri ilişkilerini akademik disiplin yapmak için kuramsal bir temel sağlamıştır. Bu durumda doğru cevap C seçeneğidir.

İşveren sendikalarının örgütlenme modellerini ve örgüt yapılarını etkileyen başlıca beş tane unsur vardır. Bunlar; işletmelerin büyüklüğü, devletin çalışma hayatındaki rolü, coğrafi büyüklük, işçi sendikalarının yapısı ve yasal düzenlemelerdir.